Ormanlar, tarlalar kayıt dışı çay bahçelerine dönüştürülüyor Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun’da 788 bin dekar alanda 1 milyon üretici aile tarafınca yapılan çay tarımında kayıt dışı çay bahçeleri arttı. 2018 yılına kadar ekilen çay bahçelerinin ruhsatlandırıldığı bölgede bu tarihten daha sonra yeni bahçelere ruhsat verilmesi yasaklandı. Lakin çay tarımından daha fazla gelir elde etmek isteyen üreticiler, yasağa karşın bölgede orman, çalılık alanlar ve tarlaları söküyor, çay ekiyor. Bölgede 50 bin dekara ulaşan ruhsatsız çaylık alanlarla birlikte kuru çay üretimi de artıyor. Çay bahçeleri oluşturulan eğimli yerler, heyelan riski ile karşı karşıya kalıyor. Rize’de son yaşanan sel afetlerinde çay bahçelerinde toprak kaymaları olmuştu.
”İHTİYAÇTAN FAZLA ÜRETİM BADİRE YAŞATIR”
RTSO Lideri Şaban Aziz Karamehmetoğlu çayın bölge için şayet olmazsa olmaz olduğunu belirterek, ”Çay insanlarımızın ömür sigortası ancak bizleri bekleyen önemli bir tehlike var. Üretim alanları gitgide artıyor. Bu tabi önümüzdeki periyotta önemli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Bu bir arz talep problemi. Bunu düzgün hesaplamak lazım, zira kayıt haricinde epeyce önemli ruhsatsız alanlarda çay ekimi olmaya başladı. Çay ekim alanları artış tehlikesine bir an evvel el atılmalı. Ruhsatsız alanlarda fazlaca önemli çay ekimi yapılıyor. Gereksinimden fazla üretim olursa problem yaşarız” dedi.
”ÇAY KANUNU BEKLENTİSİ VAR”
Çay kanununun çıkarılması gerektiğini söyleyen Karamehmetoğlu, ”Üreticilerimizin çay kanunu ile ilgili beklentisi var. Yalnızca vatandaş açısından değil, özel bölüm ve devlet açısından da yeterli niyetle bir masanın etrafında oturup bu işi çözmemiz gerektiği kanaatindeyim. Üniversitemiz çay kanunu ile ilgili gerekli çalışmayı tamamladı ve bakanlığa teslim etti. İnşallah bu çay kanunu da önümüzdeki döneme yetişir diye ümit ediyorum. Siyaset kurumu bunu çözecektir diye düşünüyorum” diye konuştu.
”YENİ BAHÇELER ZİYAN OLARAK GERİ DÖNECEK”
Çay üreticisi Yakup Şişmanlar ise, ”Ne kadar fazlaca çay bahçesi yaparsak bizim karımız diye düşünüyorlar ancak yarın bir daha kendi ziyan edecek. Zira çayı satamayınca yaş çayın fiyatı düşecek. Çay tüketimi de artmayınca çaya da muhtaçlık olmuyor. O yüzden yeni açılan çay bahçeleri ileride müstahsilin başına ziyan olarak geri dönecek” tabirlerini kullandı.
Üreticilerden Ensar Özgen de, “Yeni çay bahçeleri açılmasının çay bölümüne bir tesiri kesinlikle olacaktır. Yeni çay bahçelerinin açılması çayın önünü tıkayacaktır. Pazar olmadığı sürece de çay, özel kesime gidecek ve fiyat düşecek, üretici mağdur olacaktır. Lakin burada değerli olan çay pazarının dışarıya açılması. Ülkemize gelen kaçak çayın da önüne geçilmesi gerekiyor” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rize’de 14 Temmuz’da meydana gelen, 6 kişinin hayatını kaybettiği, 2 kişinin kaybolduğu sel afeti daha sonrası yaptığı açıklamada, “Çay bitkisi gübreleme tekniği sebebiyle de aldığı yağmurla gübrenin azotun balçığa dönüştüğü yer. Dikey kök olmadığı için yatay olduğu için onlar aşağıya gerçek iniyor. Ağaçlama çay içinde yok. Evvelden dikey esaslı ağaçlarımız vardı. O ağaçlar artık kalmadı zira söküldü onların yerine çaylıklar yapıldı” tabirlerini kullanmıştı.
”İHTİYAÇTAN FAZLA ÜRETİM BADİRE YAŞATIR”
RTSO Lideri Şaban Aziz Karamehmetoğlu çayın bölge için şayet olmazsa olmaz olduğunu belirterek, ”Çay insanlarımızın ömür sigortası ancak bizleri bekleyen önemli bir tehlike var. Üretim alanları gitgide artıyor. Bu tabi önümüzdeki periyotta önemli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Bu bir arz talep problemi. Bunu düzgün hesaplamak lazım, zira kayıt haricinde epeyce önemli ruhsatsız alanlarda çay ekimi olmaya başladı. Çay ekim alanları artış tehlikesine bir an evvel el atılmalı. Ruhsatsız alanlarda fazlaca önemli çay ekimi yapılıyor. Gereksinimden fazla üretim olursa problem yaşarız” dedi.
”ÇAY KANUNU BEKLENTİSİ VAR”
Çay kanununun çıkarılması gerektiğini söyleyen Karamehmetoğlu, ”Üreticilerimizin çay kanunu ile ilgili beklentisi var. Yalnızca vatandaş açısından değil, özel bölüm ve devlet açısından da yeterli niyetle bir masanın etrafında oturup bu işi çözmemiz gerektiği kanaatindeyim. Üniversitemiz çay kanunu ile ilgili gerekli çalışmayı tamamladı ve bakanlığa teslim etti. İnşallah bu çay kanunu da önümüzdeki döneme yetişir diye ümit ediyorum. Siyaset kurumu bunu çözecektir diye düşünüyorum” diye konuştu.
”YENİ BAHÇELER ZİYAN OLARAK GERİ DÖNECEK”
Çay üreticisi Yakup Şişmanlar ise, ”Ne kadar fazlaca çay bahçesi yaparsak bizim karımız diye düşünüyorlar ancak yarın bir daha kendi ziyan edecek. Zira çayı satamayınca yaş çayın fiyatı düşecek. Çay tüketimi de artmayınca çaya da muhtaçlık olmuyor. O yüzden yeni açılan çay bahçeleri ileride müstahsilin başına ziyan olarak geri dönecek” tabirlerini kullandı.
Üreticilerden Ensar Özgen de, “Yeni çay bahçeleri açılmasının çay bölümüne bir tesiri kesinlikle olacaktır. Yeni çay bahçelerinin açılması çayın önünü tıkayacaktır. Pazar olmadığı sürece de çay, özel kesime gidecek ve fiyat düşecek, üretici mağdur olacaktır. Lakin burada değerli olan çay pazarının dışarıya açılması. Ülkemize gelen kaçak çayın da önüne geçilmesi gerekiyor” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rize’de 14 Temmuz’da meydana gelen, 6 kişinin hayatını kaybettiği, 2 kişinin kaybolduğu sel afeti daha sonrası yaptığı açıklamada, “Çay bitkisi gübreleme tekniği sebebiyle de aldığı yağmurla gübrenin azotun balçığa dönüştüğü yer. Dikey kök olmadığı için yatay olduğu için onlar aşağıya gerçek iniyor. Ağaçlama çay içinde yok. Evvelden dikey esaslı ağaçlarımız vardı. O ağaçlar artık kalmadı zira söküldü onların yerine çaylıklar yapıldı” tabirlerini kullanmıştı.