celikci
New member
Karaciğer kanseri, birincil ve ikincil olmak üzere iki kümede incelenir. İkincil olan karaciğer kanseri, bedende rastgele bir yerde (en sık karın ortasındaki bir organda) bulunan bir kanserin karaciğere yayılması (metaztaz) kararı gelişen kanserlerdir. Birincil karaciğer kanseri, müsabaka sıklığına nazaran tüm kanserler ortasında bayanda 9. sırada, erkekte 5. sırada görülen ve sıklığı son 20 yılda giderek artan bir kanser tipidir. Erkeklerde bayanlara oranlara 8/1 oranda fazla izlenmektedir. Ekseriyetle 50-60 yaşları içinde ortaya çıkmaktadır. Tedavisiz ortalama ömür mühletinin maalesef 6-9 ay içinde olması, bu kanserin ne kadar önemli bir kanser çeşidi olduğunu gösterir. Bu yüzden sebep olan risk faktörlerinin bilinmesi ve önlenmesi tüm kanserlerde olduğu üzere bu kanserle de çabanın en değerli basamağını oluşturmaktadır.
Risk Faktörleri
Hepatit B enfeksiyonun sık görüldüğü ülkelerde bu kanser daha sık izlenmektedir. Bu yüzden Hepatit B hastalığının önlenmesi ve tedavisi bu kanserle uğraşın birinci şartıdır. Ayrıyeten siroz yapan bütün hastalıklar, hepatit C enfeksiyonu, sigara ve alkol kullanması, Aflatoksin ve nitritler de sorumlu kanser yapıcılar içinde yer alır.
Hebatit B Nasıl Bulaşır ?
İnsandan beşere beden sıvıları yolu geçer: Kan ve kan eserleri: Hemofili yahut diyaliz hastası olmak, meslek (doktorlar, hemşireler,dişçiler, kan ve kan eserleri ile uğraşan laboratuar ve kan merkezi çalışanları) hastalığı, semen (meni) yahut Vajinal sıvı ve salgılar (adet kanı dahil) : Cinsel bağlantı, Hepatit B taşıyıcısı bir seks partnerine sahip olma, epey eşlilik, Homoseksüel yahut biseksüel olma, doğum sırasında anniçin bebeğe geçiş (perinatal hepatit), dövme (tattoo) ve piercing sırasında kullanılan iğnelerin steril ve pak olmamasından dolayı, hastalıklı bireylerin kullandığı ve kan bulaşmış ustura, traş fırçası ve diş fırçalarının kullanılması.
Hebatit B Aşısı
Hepatit B aşısı 3 dozluk uygulama gerektiren bir aşı; bu üç dozun sonunda % 95 oranında koruyuculuk sağlar. Bu üç doz en az 12 yıl bireyleri hepatit B den korumaktadır. Yeni doğan bebekler, tüm yetişkinler, uyuşturucu kullananlar, son 6 ay içersinde birden hayli seks partneri olan bireyler ve cinsel yolla bulaşan bir hastalığa sahip olanlar, homoseksüeller, biseksüeller , hemofili hastaları, diyaliz hastaları, tüm sıhhat çalışanları, hapishane çalışanları ve hapishane mahkumları, özürlü bakım meskenleri işçisi, dünya üzerinde hepatit B açısından riskli bölgelere seyahat eden kişiler…hepatit B aşısını acilen yaptırmalıdır.
Karaciğer Kanserinde Klinik Bulgular
Hastalarda ekseriyetle karnın sağ üst bölümünde ağrı, halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı olur. Kimi durumlarda ele gelen bir kitle saptanabilir. Hastaların büyük bir kısmı hastalığın geç evresinde saptanırlar. Rüptür yani tümör delinmesi kararı akut karın ağrısı ve kanamaya bağlı şok, az lakin rastlanılabilecek bir müracaat formu olabilir. Başka ender durumlar ise, tıkanma sarılığı, Budd-Chiari sendromu (hepatik venlerin obstrüksiyonu), hemobilia (safra yollarından kanama), niçini bilinmeyen ateş olabilir. %1 Olguda hiperkalsemi, hipoglisemi ve eritrositoz (kırmızı kan hücrelerinde artma) görülebilir.
Tanı: Teşhiste bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme kullanılacak birinci yollardır. Kan alfa feto protein (AFP) seviyesi tanıyı doğrulamada ve tedavi sırasında hasta takibi için kullanılır. Ameliyat öncesinde biyopsi önerilmemektedir. Biopsi ile tümörün yayılımı, delinmesi ve kanama riski vardır. Ameliyat öncesi değerlendirmede hastanın karaciğerinin durumu ve metastazlar (yayılımlar) değerlendirilmelidir. Karaciğer kanseri çoğunlukla akciğer, kemik ve peritona (karın boşluğunu saran zar) metastaz yapar. Yayılımın olup olmadığı değerlendirilmelidir.
Tedavi: Hepatoselüler karsinomlu hastalarda ekseriyetle eşlik eden siroz hastalığı mevcuttur. Uzun periyot sağkalım oranı, tümörün karakteristiğine ve hastanın karaciğer işlevlerinin durumuna bağlıdır. Karaciğer kanserinde hala uzun müddetli bir hayat yada şifa sağlayabilecek en kıymetli formül cerrahi yani ameliyattır. 2 biçimde cerrahi uygulanmaktadır. Karaciğerin tümörlü kısmının çıkarılması, durumu uygun olan ve kaldırabileceği düşünülen hastalar için birincil tedavi seçeneğidir. Transplantasyon yani karaciğer nakli. Karaciğer işlevleri uygun olan hastalar, ameliyat için adaydır. Laparoskopi formülü ile hastalığın karın ortasındaki yayılımı hakkında bilgi edinilebilir. Bu usulle, ameliyat için seçilen beş hastadan en az birisinde tedaviye faydalı olamayacak ameliyat yapılması engellenmiş olur. Hepatoselüler karsinomun tedavisinde epey farklı tedavi modaliteleri bulunmaktadır. Kür için tek baht cerrahidir. Lakin hastaların yalnızca %10 ile % 20’sine cerrahi uygulanabilmektedir. Cerrahi uygulanamayan hastalarda öbür tedavi biçimleri düşünülür. Cerrahi dışı tedavi olarak tümör içine etanol enjeksiyonu, asetik asit enjeksiyonu yapılabilir. Termal ablasyon metodunda ise soğuk yada sıcak prob kullanarak tümör dokusu harap edilebilir. Kriyoterapide ise tümör içerisine prob yerleştirerilip; dondurup eritme süreci yardımıyla doku haraplandırması yapılmış olur. Karaciğer kanserinde radyoterapi ve kemoterapi tedavisiyle başarılı sonuçlar alınamamaktadır.
Risk Faktörleri
Hepatit B enfeksiyonun sık görüldüğü ülkelerde bu kanser daha sık izlenmektedir. Bu yüzden Hepatit B hastalığının önlenmesi ve tedavisi bu kanserle uğraşın birinci şartıdır. Ayrıyeten siroz yapan bütün hastalıklar, hepatit C enfeksiyonu, sigara ve alkol kullanması, Aflatoksin ve nitritler de sorumlu kanser yapıcılar içinde yer alır.
Hebatit B Nasıl Bulaşır ?
İnsandan beşere beden sıvıları yolu geçer: Kan ve kan eserleri: Hemofili yahut diyaliz hastası olmak, meslek (doktorlar, hemşireler,dişçiler, kan ve kan eserleri ile uğraşan laboratuar ve kan merkezi çalışanları) hastalığı, semen (meni) yahut Vajinal sıvı ve salgılar (adet kanı dahil) : Cinsel bağlantı, Hepatit B taşıyıcısı bir seks partnerine sahip olma, epey eşlilik, Homoseksüel yahut biseksüel olma, doğum sırasında anniçin bebeğe geçiş (perinatal hepatit), dövme (tattoo) ve piercing sırasında kullanılan iğnelerin steril ve pak olmamasından dolayı, hastalıklı bireylerin kullandığı ve kan bulaşmış ustura, traş fırçası ve diş fırçalarının kullanılması.
Hebatit B Aşısı
Hepatit B aşısı 3 dozluk uygulama gerektiren bir aşı; bu üç dozun sonunda % 95 oranında koruyuculuk sağlar. Bu üç doz en az 12 yıl bireyleri hepatit B den korumaktadır. Yeni doğan bebekler, tüm yetişkinler, uyuşturucu kullananlar, son 6 ay içersinde birden hayli seks partneri olan bireyler ve cinsel yolla bulaşan bir hastalığa sahip olanlar, homoseksüeller, biseksüeller , hemofili hastaları, diyaliz hastaları, tüm sıhhat çalışanları, hapishane çalışanları ve hapishane mahkumları, özürlü bakım meskenleri işçisi, dünya üzerinde hepatit B açısından riskli bölgelere seyahat eden kişiler…hepatit B aşısını acilen yaptırmalıdır.
Karaciğer Kanserinde Klinik Bulgular
Hastalarda ekseriyetle karnın sağ üst bölümünde ağrı, halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı olur. Kimi durumlarda ele gelen bir kitle saptanabilir. Hastaların büyük bir kısmı hastalığın geç evresinde saptanırlar. Rüptür yani tümör delinmesi kararı akut karın ağrısı ve kanamaya bağlı şok, az lakin rastlanılabilecek bir müracaat formu olabilir. Başka ender durumlar ise, tıkanma sarılığı, Budd-Chiari sendromu (hepatik venlerin obstrüksiyonu), hemobilia (safra yollarından kanama), niçini bilinmeyen ateş olabilir. %1 Olguda hiperkalsemi, hipoglisemi ve eritrositoz (kırmızı kan hücrelerinde artma) görülebilir.
Tanı: Teşhiste bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme kullanılacak birinci yollardır. Kan alfa feto protein (AFP) seviyesi tanıyı doğrulamada ve tedavi sırasında hasta takibi için kullanılır. Ameliyat öncesinde biyopsi önerilmemektedir. Biopsi ile tümörün yayılımı, delinmesi ve kanama riski vardır. Ameliyat öncesi değerlendirmede hastanın karaciğerinin durumu ve metastazlar (yayılımlar) değerlendirilmelidir. Karaciğer kanseri çoğunlukla akciğer, kemik ve peritona (karın boşluğunu saran zar) metastaz yapar. Yayılımın olup olmadığı değerlendirilmelidir.
Tedavi: Hepatoselüler karsinomlu hastalarda ekseriyetle eşlik eden siroz hastalığı mevcuttur. Uzun periyot sağkalım oranı, tümörün karakteristiğine ve hastanın karaciğer işlevlerinin durumuna bağlıdır. Karaciğer kanserinde hala uzun müddetli bir hayat yada şifa sağlayabilecek en kıymetli formül cerrahi yani ameliyattır. 2 biçimde cerrahi uygulanmaktadır. Karaciğerin tümörlü kısmının çıkarılması, durumu uygun olan ve kaldırabileceği düşünülen hastalar için birincil tedavi seçeneğidir. Transplantasyon yani karaciğer nakli. Karaciğer işlevleri uygun olan hastalar, ameliyat için adaydır. Laparoskopi formülü ile hastalığın karın ortasındaki yayılımı hakkında bilgi edinilebilir. Bu usulle, ameliyat için seçilen beş hastadan en az birisinde tedaviye faydalı olamayacak ameliyat yapılması engellenmiş olur. Hepatoselüler karsinomun tedavisinde epey farklı tedavi modaliteleri bulunmaktadır. Kür için tek baht cerrahidir. Lakin hastaların yalnızca %10 ile % 20’sine cerrahi uygulanabilmektedir. Cerrahi uygulanamayan hastalarda öbür tedavi biçimleri düşünülür. Cerrahi dışı tedavi olarak tümör içine etanol enjeksiyonu, asetik asit enjeksiyonu yapılabilir. Termal ablasyon metodunda ise soğuk yada sıcak prob kullanarak tümör dokusu harap edilebilir. Kriyoterapide ise tümör içerisine prob yerleştirerilip; dondurup eritme süreci yardımıyla doku haraplandırması yapılmış olur. Karaciğer kanserinde radyoterapi ve kemoterapi tedavisiyle başarılı sonuçlar alınamamaktadır.