Dev Gezegen Jüpiter’e Çarpan Çarpana: Bu Sefer Kameraya Yakalandı! Şayet Jüpiter bir bilince sahip olsaydı, uzay kayalarının ondan bu kadar nefret etmesinin sebebini kesinlikle merak ederdi… Çünkü beş hafta ortasında ikinci defa bir meteor tarafınca vuruldu. Hatta bu çeşit çarpmalar o kadar yaygın bir hal aldı ki, çarpışma yaşanmayan bir aydan daha uzun bir boşluk bile dev gezegen için rahatlatıcı bir mola oluyor. Lakin bu çarpmaların kameraya alınması inanılmaz derecede nadir bir durum. Birinci kez birbirine bu kadar yakın iki çarpma çekimlere yakalandı.
13 Eylül’de amatör gökbilimciler, Jüpiter’e çarpan büyük bir cismi gösteren bir parlama gördüler. Dünya’nın farklı yerlerindeki en az beş tanesi bu çarpmayı sinemaya aldı. İnanılmaz bir biçimde, bu, Jüpiter’de beşerler tarafınca şimdiye kadar gözlemlenen sekizinci çarpma olayıydı.
daha sonrasında ise 15 Ekim’de gerçekleşen ve aşağıdaki görüntüde 12 saniye civarında görülebilen, hem Twitter’da @yotsuyubi21 ismiyle yazan bir Japon amatör astronom tıpkı vakitte Kyoto Üniversitesi’nden Dr. Arimatsu Ko tarafınca gözlemlenen olay, yakalanan çarpmaların dokuzuncusu oldu. Bu olay fazlaca daha sönük olduğundan Eylül olayını yakalayan teleskopların birçok bunu yakalamak için fazlaca küçüktü, lakin bir daha de Jüpiter’in atmosferinde yanarken Dünya’dan görülebilen bir parlamaya niye olacak kadar büyüktü.
Jüpiter’in muazzam yerçekimi ve boyutu, Güneş Sistemi’ndeki öteki rastgele bir nesniçin daha fazla uzay cismi tarafınca kaçınılmaz olarak çarpılacağı manasına geliyor. Birinci Jüpiter çarpması raporu 1994 yılındaydı. O çarpmada, Shoemaker-Levy 9 kuyruklu yıldızının kesimleri bir müddetdir Jüpiter’in yörüngesindeydi ve yörünge bozulma suratı fazlaca evvelinde hesaplanmıştı. Uzay sondaları olayı izledi ve Dünya merkezli teleskoplar, Jüpiter’in dönüşü onları Dünya ile yüz yüze getirirken daha sonraki tesirleri izledi ve gökbilimcilere Güneş Sisteminde çarpışan iki cismin birinci direkt müşahedesini sağladı.
Ko Arimatsu / Kyoto Üniversitesi
Tahminen gökbilimciler daha evvel çarpmalara şahit olmuşlardı, fakat yaygın olarak bulunan görüntü kameralardan evvel bunu doğrulamanın bir yolu yoktu. Bir daha sonraki sinemaya alınan örnek 2009 yılında geldi ve bu biçimdedan beri geçen çabucak her yıl bir çarpışma kaydedildi. 2019 çarpışmalarını kullanan gökbilimciler, her yıl Dünya’dan görülebilecek kadar büyük 20 ila 60 olayın meydana geldiğini iddia ediyor. Daha düşük varsayımlar bulunsa da, bunların birden fazla Jüpiter’in uzak tarafında, gezegenin bizim açımızdan Güneş’e yakın olduğu yahut öteki bir biçimde gözlemlenmesinin pek mümkün olmadığı vakit içinderda gerçekleşiyor. bir daha de bu durum teorik olarak hala gözlemleyebileceğimiz hayli fazla çarpışma olduğu manasına gelirken, orta büyüklükteki teleskoplarla kayıt yapan amatörlerin sayısının artması da daha fazla çarpışmanın kaydedilmesi ile sonuçlanıyor.
Bu cins olaylar, dev gezegende daha fazla insanı gözlerine ve kameralarına ziyafet çekmeye teşvik edebilir, lakin bununla birlikte bilimsel ehemmiyete de sahipler. Örneğin Shoemaker-Levy’den geriye kalan molekülleri izleyerek Jüpiter’in üst atmosferindeki rüzgarların suratını ölçebilmemiz mümkün oluyor.
Shoemaker-Levy haricinde, çarpan objeler, tipik olarak bir konut büyüklüğündeki boyutları ile ekseriyetle direkt bu uzaklıktan görmemiz için hayli küçük. Lakin Jüpiter’in üst atmosferinde yaydıkları ışık hakikaten çok parlak olabiliyor…
13 Eylül’de amatör gökbilimciler, Jüpiter’e çarpan büyük bir cismi gösteren bir parlama gördüler. Dünya’nın farklı yerlerindeki en az beş tanesi bu çarpmayı sinemaya aldı. İnanılmaz bir biçimde, bu, Jüpiter’de beşerler tarafınca şimdiye kadar gözlemlenen sekizinci çarpma olayıydı.
daha sonrasında ise 15 Ekim’de gerçekleşen ve aşağıdaki görüntüde 12 saniye civarında görülebilen, hem Twitter’da @yotsuyubi21 ismiyle yazan bir Japon amatör astronom tıpkı vakitte Kyoto Üniversitesi’nden Dr. Arimatsu Ko tarafınca gözlemlenen olay, yakalanan çarpmaların dokuzuncusu oldu. Bu olay fazlaca daha sönük olduğundan Eylül olayını yakalayan teleskopların birçok bunu yakalamak için fazlaca küçüktü, lakin bir daha de Jüpiter’in atmosferinde yanarken Dünya’dan görülebilen bir parlamaya niye olacak kadar büyüktü.
Jüpiter’in muazzam yerçekimi ve boyutu, Güneş Sistemi’ndeki öteki rastgele bir nesniçin daha fazla uzay cismi tarafınca kaçınılmaz olarak çarpılacağı manasına geliyor. Birinci Jüpiter çarpması raporu 1994 yılındaydı. O çarpmada, Shoemaker-Levy 9 kuyruklu yıldızının kesimleri bir müddetdir Jüpiter’in yörüngesindeydi ve yörünge bozulma suratı fazlaca evvelinde hesaplanmıştı. Uzay sondaları olayı izledi ve Dünya merkezli teleskoplar, Jüpiter’in dönüşü onları Dünya ile yüz yüze getirirken daha sonraki tesirleri izledi ve gökbilimcilere Güneş Sisteminde çarpışan iki cismin birinci direkt müşahedesini sağladı.
Ko Arimatsu / Kyoto Üniversitesi
Tahminen gökbilimciler daha evvel çarpmalara şahit olmuşlardı, fakat yaygın olarak bulunan görüntü kameralardan evvel bunu doğrulamanın bir yolu yoktu. Bir daha sonraki sinemaya alınan örnek 2009 yılında geldi ve bu biçimdedan beri geçen çabucak her yıl bir çarpışma kaydedildi. 2019 çarpışmalarını kullanan gökbilimciler, her yıl Dünya’dan görülebilecek kadar büyük 20 ila 60 olayın meydana geldiğini iddia ediyor. Daha düşük varsayımlar bulunsa da, bunların birden fazla Jüpiter’in uzak tarafında, gezegenin bizim açımızdan Güneş’e yakın olduğu yahut öteki bir biçimde gözlemlenmesinin pek mümkün olmadığı vakit içinderda gerçekleşiyor. bir daha de bu durum teorik olarak hala gözlemleyebileceğimiz hayli fazla çarpışma olduğu manasına gelirken, orta büyüklükteki teleskoplarla kayıt yapan amatörlerin sayısının artması da daha fazla çarpışmanın kaydedilmesi ile sonuçlanıyor.
Bu cins olaylar, dev gezegende daha fazla insanı gözlerine ve kameralarına ziyafet çekmeye teşvik edebilir, lakin bununla birlikte bilimsel ehemmiyete de sahipler. Örneğin Shoemaker-Levy’den geriye kalan molekülleri izleyerek Jüpiter’in üst atmosferindeki rüzgarların suratını ölçebilmemiz mümkün oluyor.
Shoemaker-Levy haricinde, çarpan objeler, tipik olarak bir konut büyüklüğündeki boyutları ile ekseriyetle direkt bu uzaklıktan görmemiz için hayli küçük. Lakin Jüpiter’in üst atmosferinde yaydıkları ışık hakikaten çok parlak olabiliyor…