celikci
New member
Böbrek nakli yüzlerce, binlerce insan için özgürlüğe giden ve zincirleri koparan bir yoldur.Böbrek nakli ameliyatları diyalize giren her hastanın hayallerini süsler. Belli bir süre, tahminen de senelerca makineye bağlı olarak ömür gayreti veren, lakin kısıtlı sıvı ve katı tüketmelerine müsaade verilen, seyahat özgürlükleri ellerinden alınmış ve bu bağlamda iş, aile ve toplumsal hayatları kısıtlanmış bu şahıslar bir böbrek bulma hayali ve yalnızca olağan bir insan hayatı sürme umutları ile sıkıntı doldururlar. Hele o küçük mini yavrular!. Akranları okula sarfiyat, sokaklarda oynayıp gönüllerince su içerken; onların konutlarında adeta hapsolup arkadaşlarının akabinde hasretle ve imrenerek bakmaları ne acıdır…
Organ nakli 20. yüzyılın son çeyreğinde tıp alanında ortaya çıkan mucizevi bir tedavi sistemi. Bilhassa organ naklinden diğer hiç bir tıbbi seçeneği olmayan kalp ve karaciğer yetmezlikli hastalar için organ nakli bu hastaların hayata tutunabilmesi için tek seçenek. Üstelik organ nakli bu hastalara yalnızca hayat vermiyor; toplumsal ve tıbbi açıdan toplum ortasında olağan günlük, iş, okul ve aile hayatlarına kavuşmalarına da imkan tanıyor.
ÜLKEMİZ ORGAN NAKLİ KONUSUNDA NE DURUMDA?
Ülkemizde bu kadar imkan, teknolojik alt yapı ve yetenekli takımlar varken gerektiği kadar böbrek nakli yapamamak da farklı bir sorun. şahsi uğraşlarla milyon nüfus başına ikilerden fakat üçlere çıkan organ bağışı ülkemizdeki tertip, doktor ve halk şuur yetersizliğinin göstergesidir. İş bu biçimde olunca kadavradan organ bağışı yılda iki yüzler civarında takıldı kaldı. Eminim ki tüm organ nakil takımları bu durumdan yakınmaktadırlar. Kapımıza gelen bu hastalara yardımcı olabilmek emeliyle zarurî olarak, canlı verici yüklü bir program yürütmek bizlere büyük bir sorumluluk yüklemektedir. Her ne kadar alıcı için canlıdan böbrek almak daha yeterli olsa da; hiç bir hastalığı olmadan yalnızca sevdiği bir beşere hayat vermek için büyük bir fedakârlıkta bulunan bir insanı ameliyat masasına yatırmak, en azından biz organ nakli cerrahları için bir yerine iki ameliyat yapmak, artı ve büyük bir sorumluluk gerektiriyor. Şükür ki ülkemizde aile bağları başka birfazlaca ülkeye bakılırsa fazlaca güçlü. Bu niçinle başka aile fertleri, yakınlarının gözlerinin önünde eriyip gitmesine müsaade vermiyor ve hatta tabir yerindeyse samimi olarak birbirleriyle bu fedakarlık için yarışıyorlar. 25 yıldır emek verdiğim bu alanda bunun en hoş ve duygusal örneklerine şahit oldum.
DAİMA YENİ DEVALAR ARADIK..
YENİ FORMÜLLER ÜZERİNE ÇALIŞTIK..
BAŞARDIK DA!..
Hal bu biçimde olunca da ülkemizde canlı verici programını da geliştirmek gerekiyordu. Verici aslına bakarsan organ vererek büyük bir fedakarlık yapıyor, ona hiç bir ziyanımız olmaması lazım anlayışıyla laparoskopik (kapalı) usulle böbrek çıkartma ameliyatının ülkemize yerleşmesinde öncülük etmenin gururunu yaşamaktayım. Böbrek naklinde ülkemizde bir daha öncülük ettiğim öteki uygulamalardan bir tanesi de çapraz böbrek naklidir. Kan kümesi uyuşmazlığı ya da başka tıbbi niçinlerle aile ferdine direkt olarak böbrek veremeyen bir kişi, diğer bir ailenin hastasına böbrek vererek, başka hastanın yakınından da kendi hastasına uygun olan böbreğin teminiyle, hem o hastayı birebir vakitte kendi yakınının hayatını kurtarmaktadır. Ülkemizde bu prosedürle en çok böbrek nakli yapan cerrah ve grubun başı olmak da başka bir hoşluk. Bu uygulamaların ülkemizde yaygınlaşarak birfazlaca diyaliz hastasının hayata tutunmasına vesile olmak da ayrıyeten bir övünç ve memnunluk kaynağı.
ORGAN NAKLİ OLMUŞ BİR BİREY NE DERECE SAĞLIKLIDIR?
Organ naklinden daha sonra bu beşerler çocuk sahibi olabilecek, her türlü sporu muvaffakiyetle yapabilecek, hatta olimpiyatlarda madalya sahibi olabilecek yahut profesyonel atlet olabilecek, okulunu bırakmışken üniversite bitirecek ve iş sahibi olabilecek kadar sağlıklı olmaktadırlar. Meslek yaşantımda bunun epey hoş onlarca meselae şahit çok, daima duygulanmışımdır.
BÖBREK NAKLİNDEN niye EN ÇOK KİMLER YARARLANIR?
Böbrek naklinden en çok yararlanan hastalar çocuklar ve şeker hastaları. Böbrek yetmezlikli hastaların, onları tedavi etmese bile hayatta tutan diyaliz üzere bir halleri bulunmasına rağmen, çocuklar ve şeker hastaları diyalizin yan tesirlerinden en çok etkilenen hasta kümesi. 25 yıl kadar evvel bu hasta kümesinin böbrek naklinden sağlayacağı faydalar tartışmalı iken, çabucak sonrasında yapılan bilimsel araştırmalar, bu hastaların aslında nakilden en çok yararlanan küme olduğunu göstermiştir. Bu niçinle bu hastaların uygun kurallarda bir an evvelce böbrek nakli imkanını elde etmesi gelişimleri ve sıhhatleri açısından hayli değerli. Bir vakit içinderın öbür tartışmalı hasta kümesi ise hepatitli hastalar. bir daha böbrek naklinin erken senelerında bu küme hastaları nakil yapmaktan korkanken, artık ek testler daha sonrası tıbbi olarak uygunsa bu hastalara da böbrek nakli ameliyatlarını itimatla uygulamaktayız.
ORGAN NAKLİ GRUBUNU SEÇERKEN HASTA NELERE DİKKAT ETMELİDİR?
İster canlı vericili olsun, isterse kadavra vericili, böbrek naklinin kararınun harika olması için gereken her şey yapılmalıdır. Bu niçinle nakil sürecine dahil olan herkes tam donanımlı olmalıdır. Takım olarak bilgili ve tecrübeli bir cerrahi grup, böbrek nakli konusunda cerrahi takım ile uyumlu bir nefroloji kümesi gereklidir. SGK böbrek nakli konusunda mali manada gerekeni yapmışken, tahminen de gereğinden çok açılmış böbrek nakil merkezleri içindeki tatlı rekabetin kaliteden ve etik bedellerden ödün vermeden işlerini yapması gerekir. Bu niçinle artık bu kadar kaliteli takımların olduğu ülkemizde hastalarımızın dikkat etmesi gerekli en kıymetli koşullardan bir tanesi sayıca kuvvetli olduğu kadar, tecrübeli ve uyumlu bir böbrek nakli grubu olmasıdır. Bu grup 24 saat boyunca hastaların buyruğunda ve onların kaygılarına deva bulacak biçimde organize olmalıdır. Organ nakli tek başına yapılacak bir ameliyat değildir çünkü. Ayrıyeten organ nakli yalnızca cerrahi grubun de yaptığı bir tedavi formu değildir. Hastanenin öteki branşlardaki tüm doktorlarının de katkısının olduğu bir tedavi prosedürüdür. Kardiyolojiden girişimsel radyolojiye, infeksiyon hastalıklarından ürolojiye kadar hastanenin donanımı kesinlikle sorgulanmalıdır.
ÜLKEMİZDE KADAVERİK ORGANLARDAN niye GEREĞİNCE YARARLANAMIYORUZ?
Organ nakli denince akla evvel kadavradan alınan organlar gelmelidir. Kadavradan organ nakli sayısının azlığının niçinlerine bakacak olursak, birinci vakit içinderda ülkemizde beyin vefatının olması gerektiğinden daha az saptandığını görürüz. Batı standartlarında ağır bakım yatak sayısı başına yılda bir beyin mevti saptanırken, bu oranın ülkemizde hayli daha düşük olduğunu görüyoruz. Bu mevzuda ağır bakım sorumlularına, beyin cerrah ve nörologlara büyük iş düşmektedir. Bu doktorlar o bireylerin en az 5 kişiyi kurtaracak organ taşıdıklarını düşünerek bildirim konusunda hassasiyet göstermelidirler. Başka bir niye de ülkemizdeki ağır bakım yatak sayısının azlığıdır. Yalnızca organ nakli için değil, daha değerlisi o insanın ömrünü kurtarmak için daha epey sayıda kaliteli ağır bakım yataklarına ihtiyaç var.
ORGAN BAĞIŞI NE DEMEKTİR?
Çok kıymetli bir sorun da insanların hayatta iken organ bağışı kavramı ile karşılaşmamış olmasıdır. Beyin vefatı daha sonrası organ nakli koordinatörünün acılı aileye o anda “yakınınız maalesef ömrünü kaybetti lakin onun organları ile en az 5 kişinin ömrü kurtulabilir” demesi, daha evvel bu mevzu hakkında hiç konuşmamış hatta karşılaşmamış bir kimse için ne kadar manalıdır düşünmek lazım. Ayrıyeten bu sorumluluğu da acılı aile bireylerine yüklemek hiç de kolay değildir. meğer ilkokul çağlarından beri ülke siyaseti olarak okulda, görsel ve yazılı basında bu husus işlenerek aile ortasında konuşulması sağlansa istenilen seviyeye daha çabuk ulaşılacaktır. Batı ülkelerinde bu bahisteki muvaffakiyet bu biçimde yakalanmıştır. Öldüğünüzde öbür insanlara ömür vererek “cennete” gitme talihini yakalamak için hayatta iken organ bağışına karar vermek gerekir. Ben öldüğümde benim organlarımla en az 5 kişi hayat bulsun demek nitekim insan sevgisi gerektirir. şüphesiz çeşitli niçinlerle bu niyet olmayanlar çıkabilir. Onlara da hürmetimiz sonsuz olacaktır. Lakin değerli olan cesurca bu sonucu hayatta iken alıp, yakınlarımızla gurur duyarak paylaşmamız olacaktır. Ülkemizde organ bulamadığı için her yıl hayatını kaybeden 7 bin kişi ile organ bulabilme umuduyla hayat savaşı veren 70 bin hastamız bu sonucu beklemektedir. Bizlere düşen ise bu kutsal organları hakkıyla muhtaçlığı olan şahıslara nakletmektir.
Organ nakli 20. yüzyılın son çeyreğinde tıp alanında ortaya çıkan mucizevi bir tedavi sistemi. Bilhassa organ naklinden diğer hiç bir tıbbi seçeneği olmayan kalp ve karaciğer yetmezlikli hastalar için organ nakli bu hastaların hayata tutunabilmesi için tek seçenek. Üstelik organ nakli bu hastalara yalnızca hayat vermiyor; toplumsal ve tıbbi açıdan toplum ortasında olağan günlük, iş, okul ve aile hayatlarına kavuşmalarına da imkan tanıyor.
ÜLKEMİZ ORGAN NAKLİ KONUSUNDA NE DURUMDA?
Ülkemizde bu kadar imkan, teknolojik alt yapı ve yetenekli takımlar varken gerektiği kadar böbrek nakli yapamamak da farklı bir sorun. şahsi uğraşlarla milyon nüfus başına ikilerden fakat üçlere çıkan organ bağışı ülkemizdeki tertip, doktor ve halk şuur yetersizliğinin göstergesidir. İş bu biçimde olunca kadavradan organ bağışı yılda iki yüzler civarında takıldı kaldı. Eminim ki tüm organ nakil takımları bu durumdan yakınmaktadırlar. Kapımıza gelen bu hastalara yardımcı olabilmek emeliyle zarurî olarak, canlı verici yüklü bir program yürütmek bizlere büyük bir sorumluluk yüklemektedir. Her ne kadar alıcı için canlıdan böbrek almak daha yeterli olsa da; hiç bir hastalığı olmadan yalnızca sevdiği bir beşere hayat vermek için büyük bir fedakârlıkta bulunan bir insanı ameliyat masasına yatırmak, en azından biz organ nakli cerrahları için bir yerine iki ameliyat yapmak, artı ve büyük bir sorumluluk gerektiriyor. Şükür ki ülkemizde aile bağları başka birfazlaca ülkeye bakılırsa fazlaca güçlü. Bu niçinle başka aile fertleri, yakınlarının gözlerinin önünde eriyip gitmesine müsaade vermiyor ve hatta tabir yerindeyse samimi olarak birbirleriyle bu fedakarlık için yarışıyorlar. 25 yıldır emek verdiğim bu alanda bunun en hoş ve duygusal örneklerine şahit oldum.
DAİMA YENİ DEVALAR ARADIK..
YENİ FORMÜLLER ÜZERİNE ÇALIŞTIK..
BAŞARDIK DA!..
Hal bu biçimde olunca da ülkemizde canlı verici programını da geliştirmek gerekiyordu. Verici aslına bakarsan organ vererek büyük bir fedakarlık yapıyor, ona hiç bir ziyanımız olmaması lazım anlayışıyla laparoskopik (kapalı) usulle böbrek çıkartma ameliyatının ülkemize yerleşmesinde öncülük etmenin gururunu yaşamaktayım. Böbrek naklinde ülkemizde bir daha öncülük ettiğim öteki uygulamalardan bir tanesi de çapraz böbrek naklidir. Kan kümesi uyuşmazlığı ya da başka tıbbi niçinlerle aile ferdine direkt olarak böbrek veremeyen bir kişi, diğer bir ailenin hastasına böbrek vererek, başka hastanın yakınından da kendi hastasına uygun olan böbreğin teminiyle, hem o hastayı birebir vakitte kendi yakınının hayatını kurtarmaktadır. Ülkemizde bu prosedürle en çok böbrek nakli yapan cerrah ve grubun başı olmak da başka bir hoşluk. Bu uygulamaların ülkemizde yaygınlaşarak birfazlaca diyaliz hastasının hayata tutunmasına vesile olmak da ayrıyeten bir övünç ve memnunluk kaynağı.
ORGAN NAKLİ OLMUŞ BİR BİREY NE DERECE SAĞLIKLIDIR?
Organ naklinden daha sonra bu beşerler çocuk sahibi olabilecek, her türlü sporu muvaffakiyetle yapabilecek, hatta olimpiyatlarda madalya sahibi olabilecek yahut profesyonel atlet olabilecek, okulunu bırakmışken üniversite bitirecek ve iş sahibi olabilecek kadar sağlıklı olmaktadırlar. Meslek yaşantımda bunun epey hoş onlarca meselae şahit çok, daima duygulanmışımdır.
BÖBREK NAKLİNDEN niye EN ÇOK KİMLER YARARLANIR?
Böbrek naklinden en çok yararlanan hastalar çocuklar ve şeker hastaları. Böbrek yetmezlikli hastaların, onları tedavi etmese bile hayatta tutan diyaliz üzere bir halleri bulunmasına rağmen, çocuklar ve şeker hastaları diyalizin yan tesirlerinden en çok etkilenen hasta kümesi. 25 yıl kadar evvel bu hasta kümesinin böbrek naklinden sağlayacağı faydalar tartışmalı iken, çabucak sonrasında yapılan bilimsel araştırmalar, bu hastaların aslında nakilden en çok yararlanan küme olduğunu göstermiştir. Bu niçinle bu hastaların uygun kurallarda bir an evvelce böbrek nakli imkanını elde etmesi gelişimleri ve sıhhatleri açısından hayli değerli. Bir vakit içinderın öbür tartışmalı hasta kümesi ise hepatitli hastalar. bir daha böbrek naklinin erken senelerında bu küme hastaları nakil yapmaktan korkanken, artık ek testler daha sonrası tıbbi olarak uygunsa bu hastalara da böbrek nakli ameliyatlarını itimatla uygulamaktayız.
ORGAN NAKLİ GRUBUNU SEÇERKEN HASTA NELERE DİKKAT ETMELİDİR?
İster canlı vericili olsun, isterse kadavra vericili, böbrek naklinin kararınun harika olması için gereken her şey yapılmalıdır. Bu niçinle nakil sürecine dahil olan herkes tam donanımlı olmalıdır. Takım olarak bilgili ve tecrübeli bir cerrahi grup, böbrek nakli konusunda cerrahi takım ile uyumlu bir nefroloji kümesi gereklidir. SGK böbrek nakli konusunda mali manada gerekeni yapmışken, tahminen de gereğinden çok açılmış böbrek nakil merkezleri içindeki tatlı rekabetin kaliteden ve etik bedellerden ödün vermeden işlerini yapması gerekir. Bu niçinle artık bu kadar kaliteli takımların olduğu ülkemizde hastalarımızın dikkat etmesi gerekli en kıymetli koşullardan bir tanesi sayıca kuvvetli olduğu kadar, tecrübeli ve uyumlu bir böbrek nakli grubu olmasıdır. Bu grup 24 saat boyunca hastaların buyruğunda ve onların kaygılarına deva bulacak biçimde organize olmalıdır. Organ nakli tek başına yapılacak bir ameliyat değildir çünkü. Ayrıyeten organ nakli yalnızca cerrahi grubun de yaptığı bir tedavi formu değildir. Hastanenin öteki branşlardaki tüm doktorlarının de katkısının olduğu bir tedavi prosedürüdür. Kardiyolojiden girişimsel radyolojiye, infeksiyon hastalıklarından ürolojiye kadar hastanenin donanımı kesinlikle sorgulanmalıdır.
ÜLKEMİZDE KADAVERİK ORGANLARDAN niye GEREĞİNCE YARARLANAMIYORUZ?
Organ nakli denince akla evvel kadavradan alınan organlar gelmelidir. Kadavradan organ nakli sayısının azlığının niçinlerine bakacak olursak, birinci vakit içinderda ülkemizde beyin vefatının olması gerektiğinden daha az saptandığını görürüz. Batı standartlarında ağır bakım yatak sayısı başına yılda bir beyin mevti saptanırken, bu oranın ülkemizde hayli daha düşük olduğunu görüyoruz. Bu mevzuda ağır bakım sorumlularına, beyin cerrah ve nörologlara büyük iş düşmektedir. Bu doktorlar o bireylerin en az 5 kişiyi kurtaracak organ taşıdıklarını düşünerek bildirim konusunda hassasiyet göstermelidirler. Başka bir niye de ülkemizdeki ağır bakım yatak sayısının azlığıdır. Yalnızca organ nakli için değil, daha değerlisi o insanın ömrünü kurtarmak için daha epey sayıda kaliteli ağır bakım yataklarına ihtiyaç var.
ORGAN BAĞIŞI NE DEMEKTİR?
Çok kıymetli bir sorun da insanların hayatta iken organ bağışı kavramı ile karşılaşmamış olmasıdır. Beyin vefatı daha sonrası organ nakli koordinatörünün acılı aileye o anda “yakınınız maalesef ömrünü kaybetti lakin onun organları ile en az 5 kişinin ömrü kurtulabilir” demesi, daha evvel bu mevzu hakkında hiç konuşmamış hatta karşılaşmamış bir kimse için ne kadar manalıdır düşünmek lazım. Ayrıyeten bu sorumluluğu da acılı aile bireylerine yüklemek hiç de kolay değildir. meğer ilkokul çağlarından beri ülke siyaseti olarak okulda, görsel ve yazılı basında bu husus işlenerek aile ortasında konuşulması sağlansa istenilen seviyeye daha çabuk ulaşılacaktır. Batı ülkelerinde bu bahisteki muvaffakiyet bu biçimde yakalanmıştır. Öldüğünüzde öbür insanlara ömür vererek “cennete” gitme talihini yakalamak için hayatta iken organ bağışına karar vermek gerekir. Ben öldüğümde benim organlarımla en az 5 kişi hayat bulsun demek nitekim insan sevgisi gerektirir. şüphesiz çeşitli niçinlerle bu niyet olmayanlar çıkabilir. Onlara da hürmetimiz sonsuz olacaktır. Lakin değerli olan cesurca bu sonucu hayatta iken alıp, yakınlarımızla gurur duyarak paylaşmamız olacaktır. Ülkemizde organ bulamadığı için her yıl hayatını kaybeden 7 bin kişi ile organ bulabilme umuduyla hayat savaşı veren 70 bin hastamız bu sonucu beklemektedir. Bizlere düşen ise bu kutsal organları hakkıyla muhtaçlığı olan şahıslara nakletmektir.