200 bin şahsa kıdem tazminatı muştusu Gençlere iş fırsatı oluşturan, part-time çalışmada toplumsal güvenlik, müsaade, kıdem tazminatı üzere haklar değerli ölçüde garantiye alınıyor. Üniversiteli gençlerin istihdam edilmesini kolaylaştıracak, yeni çalışma modelleri ve teşvikleri de içeren adımlar devreye giriyor. Türkiye’de resmi kayıtlara göre kısmi çalışanların sayısı 200 bini geçiyor. Geleceğin mesleklerinde yeni iş imkanları oluşturmaya katkı sağlayacak geçiş dayanakları de yeni yıldan itibaren yaşama geçirilecek.
Yeni yıldan evvel Meclis’e sunulacak yasal düzenlemeyle bu kapsamda çalışanların hafta tatili, yıllık fiyatlı müsaadesi hak etme müddeti ve kıdem tazminatına hak kazanma müddetleri İş Kanunu’nda açıkça belirtilecek. Part-time çalışanlar eksik günlerini isteğe bağlı olarak öderken, hem kamu birebir vakitte özel kesimde projelerde iş bulmaları kolaylaşacak.
EMEKLİLİK PRİMLERİNİ DEVLET ÖDEYECEK
Tam vakitli çalışmadan kısmi vakitli çalışmaya geçen çalışanlar için gelir vergisi istisnası da gündemde. Kısmi vakitli çalışmaya geçilenden arta kalan bakiye gün sayısı kadar emeklilik primlerini devletin ödemesi öngörülüyor. Kısmi periyodik çalışanlar emeklilik primini iki yolla 30 güne tamamlayabilir.
İsteğe bağlı sigorta primi ödeyerek ya da borçlanma yapılabilir. İsteğe bağlı sigorta ile eksik prim günlerini 30 güne tamamlayanlar, işsizlik maaşından yararlanmak emeliyle isterlerse işsizlik sigortası için de prim yatırabilirler. Bu durumda, kendi belirledikleri günlük yararın yüzde 3’ü üzerinden prim yatırmaları gerekiyor.
Sabah’ın haberine bakılırsa, Yasada ‘kısmi periyodik çalışma” olarak nitelendirilen part-time çalışmaya ait merak edilen soruların cevapları şöyleki:
1-Part-time çalışmada fiyatlar nasıl hesaplanıyor, yasal müdafaa var mı?
İş Kanunu’na nazaran tam periyodik mukavelede haftalık çalışma mühleti 45 saat olarak uygulanıyor. Kısmi müddetli kontrat de haftada 30 saat ve altındaki mühletler için yapılıyor. Sigorta bildirimleri çalıştıkları saatlerin güne çevrilmesi kararında oluşan prim günleri temel alınarak yatırılır. Hesaplama her bir 7.5 saatlik çalışma 1 gün olarak kabul edilerek gün kesirleri tam gün alınarak gerçekleştiriliyor. Bu ayın sonunda yapılacak düzenlemeyle çalışanların hafta tatili, yıllık fiyatlı müsaadesi hak etme müddeti ve kıdem tazminatına hak kazanma müddetlerine detaylar kanunda açık biçimde ortaya konulacak.
2-Part-time çalışanlar eksik günlerin primini tamamlayabilir mi?
Emeklilik için eksik prim gününü 30 güne tamamlamak çalışanın tercihine bırakılmış durumda. İsteğe bağlı ya da borçlanma yoluyla eksik prim günlerinin tamamlanması mümkün. İsteğe bağlı sigorta ve borçlanmada günlük taban fiyat ile bunun 7.5 katına kadar prim ödeme imkanı bulunuyor. Ayda 12 gün prim yatıran isteğe bağlı sigorta ile kalan 18 günün primini ödeyebilir. İsteyen eksik günlerini emekliliğe yakın bir tarihte borçlanabilir.
3-Kısmi periyodik çalışanın saat fiyatı tam periyodik çalışana göre farklı mıdır?
Part-time çalışanlar fiyat ve paraya ait menfaatlerde tam müddetli çalışanlarla farklı sürece tabi tutulamaz. Tam periyodik çalışanlara nazaran çalışılan mühlete orantılı olarak ödeme yapılması gerekiyor. Örneğin ayda 30 gün çalışan çalışana net 3 bin lira üzerinden günde 100 lira veriliyor, on gün çalışana da günlük 100 lira ödenmesi gerekiyor.
4- Sigorta yapılması zarurî mu?
Kısmi müddetli çalışanların da sigortalarının yapılması zaruriliği bulunuyor. Kontratı aylık fiyat üzerinden yapıldıysa haftalık çalışma mühleti dikkate alınmadan 30 günlük sigortalı bildirilir. Bu durumda ödenecek fiyat de brüt taban fiyatın altında olamaz. Kontrat saat fiyatı üzerinden gerçekleştiyse bir ayda çalışılan mühletler toplanır ve günlük 7.5 saat olan çalışma müddetine bölünür. Hesaplanan gün sayısı üzerinden prim yatırılır. Bu hesaplamada 7.5 saatten az olan küsuratlar da 1 gün kabul ediliyor.
5- Kısmi vadeli çalışmada genel sıhhat sigortası primi ödemesi nasıl yapılıyor?
Bir ay ortasında yirmi günden az çalışanın eksik güne ilişkin sıhhat sigortası primini 30 güne tamamlama zaruriliği bulunuyor. Anne, baba, eş üzerinden bakmakla yükümlü olunan şahısların eksik günlerin sıhhat primini yatırması gerekmiyor. Gelir testi ile ödeme gücü olmadığı belirlenenlerin prim yatırması gerekmiyor.
6- Bu kapsamda çalışıp işsiz kalanlar işsizlik maaşı alabilir mi?
İsteğe bağlı sigorta ile eksik prim günlerini tamamlayanlar işsizlik sigortası primi de yatırabilir. Bu durumda işsizlik maaşından yararlanılabilir.
7- Yıllık müsaade uygulaması tam gün çalışanlara bakılırsa farklı mı?
Part-time çalışanların yıllık müsaadesi çalıştığı müddete nazaran belirleniyor. Ayda 10 gün çalışan bir yıllık mühletin sonunda 5 gün müsaade hakkı elde eder. Yasal düzenleme ile yıllık fiyatlı müsaadesi hak etme müddeti de çalışan lehine düzenlenecek.
8- Kıdem tazminatı konusunda nasıl bir düzenleme yapılacak?
İş Kanunu’na bakılırsa kıdem tazminatına hak kazanabilmek için birebir patrona bağlı bir yahut birden çok işyerinde en az bir yıl çalışma mecburiliği bulunuyor. Yıllık fiyatlı müsaadeye hak kazanmak için de tıpkı biçimde bir yıl çalışma şartı aranıyor. Kıdem tazminatı ödenmesi konusunda kısmı vadeli çalışanlar lehine esneklik sağlanacak.
9- Çalışma mevzuatında yeni iş modellerine göre güncelleme kelam konusu olacak mı?
Türkiye, salgın devrinde yaygın biçimde kullanılan “kısmi periyodik, meskenden, uzaktan, vardiyalı” çalışmanın akabinde yeni jenerasyon iş modelleri tanıştı. Bu iş modelleri de çalışma mevzuatına ahenk sağlayacak biçimde revize ediliyor. Çalışanların hakları yasal olarak müdafaaya alınacak. Fiyat ve çalışma şartları net biçimde ortaya konulacak. Uzaktan çalışma modellerinde internet irtibatı olan bir bilgisayar, yazıcı, cep telefonu verilmesi üzere tüm detaylar mukavelelerle netleştirilecek. Roller tanımlanacak, sorumluluklar net biçimde ortaya konulacak.
10- Gençler kamu kurumlarında kısmi periyodik çalışabilir mi?
Salgınla gayret sürecinde uzaktan, kısmi çalışmanın yaygınlaştığı kamu kurum ve kuruluşlarında da yeni istihdam modellerine ait çalışma yapılıyor. Dönüşümlü iş paylaşımı, dağıtılmış işgücü modeli, ödünç iş ilgisi, yıllık iş müddetleri modeli üzere uygulamalar devreye girecek. Kamuda esnek çalışma halleri uygulanırken, mali, toplumsal hak, yardımlar üzere özlük haklar ise gizli kalacak.
KAYNAK: SABAH
Yeni yıldan evvel Meclis’e sunulacak yasal düzenlemeyle bu kapsamda çalışanların hafta tatili, yıllık fiyatlı müsaadesi hak etme müddeti ve kıdem tazminatına hak kazanma müddetleri İş Kanunu’nda açıkça belirtilecek. Part-time çalışanlar eksik günlerini isteğe bağlı olarak öderken, hem kamu birebir vakitte özel kesimde projelerde iş bulmaları kolaylaşacak.
EMEKLİLİK PRİMLERİNİ DEVLET ÖDEYECEK
Tam vakitli çalışmadan kısmi vakitli çalışmaya geçen çalışanlar için gelir vergisi istisnası da gündemde. Kısmi vakitli çalışmaya geçilenden arta kalan bakiye gün sayısı kadar emeklilik primlerini devletin ödemesi öngörülüyor. Kısmi periyodik çalışanlar emeklilik primini iki yolla 30 güne tamamlayabilir.
İsteğe bağlı sigorta primi ödeyerek ya da borçlanma yapılabilir. İsteğe bağlı sigorta ile eksik prim günlerini 30 güne tamamlayanlar, işsizlik maaşından yararlanmak emeliyle isterlerse işsizlik sigortası için de prim yatırabilirler. Bu durumda, kendi belirledikleri günlük yararın yüzde 3’ü üzerinden prim yatırmaları gerekiyor.
Sabah’ın haberine bakılırsa, Yasada ‘kısmi periyodik çalışma” olarak nitelendirilen part-time çalışmaya ait merak edilen soruların cevapları şöyleki:
1-Part-time çalışmada fiyatlar nasıl hesaplanıyor, yasal müdafaa var mı?
İş Kanunu’na nazaran tam periyodik mukavelede haftalık çalışma mühleti 45 saat olarak uygulanıyor. Kısmi müddetli kontrat de haftada 30 saat ve altındaki mühletler için yapılıyor. Sigorta bildirimleri çalıştıkları saatlerin güne çevrilmesi kararında oluşan prim günleri temel alınarak yatırılır. Hesaplama her bir 7.5 saatlik çalışma 1 gün olarak kabul edilerek gün kesirleri tam gün alınarak gerçekleştiriliyor. Bu ayın sonunda yapılacak düzenlemeyle çalışanların hafta tatili, yıllık fiyatlı müsaadesi hak etme müddeti ve kıdem tazminatına hak kazanma müddetlerine detaylar kanunda açık biçimde ortaya konulacak.
2-Part-time çalışanlar eksik günlerin primini tamamlayabilir mi?
Emeklilik için eksik prim gününü 30 güne tamamlamak çalışanın tercihine bırakılmış durumda. İsteğe bağlı ya da borçlanma yoluyla eksik prim günlerinin tamamlanması mümkün. İsteğe bağlı sigorta ve borçlanmada günlük taban fiyat ile bunun 7.5 katına kadar prim ödeme imkanı bulunuyor. Ayda 12 gün prim yatıran isteğe bağlı sigorta ile kalan 18 günün primini ödeyebilir. İsteyen eksik günlerini emekliliğe yakın bir tarihte borçlanabilir.
3-Kısmi periyodik çalışanın saat fiyatı tam periyodik çalışana göre farklı mıdır?
Part-time çalışanlar fiyat ve paraya ait menfaatlerde tam müddetli çalışanlarla farklı sürece tabi tutulamaz. Tam periyodik çalışanlara nazaran çalışılan mühlete orantılı olarak ödeme yapılması gerekiyor. Örneğin ayda 30 gün çalışan çalışana net 3 bin lira üzerinden günde 100 lira veriliyor, on gün çalışana da günlük 100 lira ödenmesi gerekiyor.
4- Sigorta yapılması zarurî mu?
Kısmi müddetli çalışanların da sigortalarının yapılması zaruriliği bulunuyor. Kontratı aylık fiyat üzerinden yapıldıysa haftalık çalışma mühleti dikkate alınmadan 30 günlük sigortalı bildirilir. Bu durumda ödenecek fiyat de brüt taban fiyatın altında olamaz. Kontrat saat fiyatı üzerinden gerçekleştiyse bir ayda çalışılan mühletler toplanır ve günlük 7.5 saat olan çalışma müddetine bölünür. Hesaplanan gün sayısı üzerinden prim yatırılır. Bu hesaplamada 7.5 saatten az olan küsuratlar da 1 gün kabul ediliyor.
5- Kısmi vadeli çalışmada genel sıhhat sigortası primi ödemesi nasıl yapılıyor?
Bir ay ortasında yirmi günden az çalışanın eksik güne ilişkin sıhhat sigortası primini 30 güne tamamlama zaruriliği bulunuyor. Anne, baba, eş üzerinden bakmakla yükümlü olunan şahısların eksik günlerin sıhhat primini yatırması gerekmiyor. Gelir testi ile ödeme gücü olmadığı belirlenenlerin prim yatırması gerekmiyor.
6- Bu kapsamda çalışıp işsiz kalanlar işsizlik maaşı alabilir mi?
İsteğe bağlı sigorta ile eksik prim günlerini tamamlayanlar işsizlik sigortası primi de yatırabilir. Bu durumda işsizlik maaşından yararlanılabilir.
7- Yıllık müsaade uygulaması tam gün çalışanlara bakılırsa farklı mı?
Part-time çalışanların yıllık müsaadesi çalıştığı müddete nazaran belirleniyor. Ayda 10 gün çalışan bir yıllık mühletin sonunda 5 gün müsaade hakkı elde eder. Yasal düzenleme ile yıllık fiyatlı müsaadesi hak etme müddeti de çalışan lehine düzenlenecek.
8- Kıdem tazminatı konusunda nasıl bir düzenleme yapılacak?
İş Kanunu’na bakılırsa kıdem tazminatına hak kazanabilmek için birebir patrona bağlı bir yahut birden çok işyerinde en az bir yıl çalışma mecburiliği bulunuyor. Yıllık fiyatlı müsaadeye hak kazanmak için de tıpkı biçimde bir yıl çalışma şartı aranıyor. Kıdem tazminatı ödenmesi konusunda kısmı vadeli çalışanlar lehine esneklik sağlanacak.
9- Çalışma mevzuatında yeni iş modellerine göre güncelleme kelam konusu olacak mı?
Türkiye, salgın devrinde yaygın biçimde kullanılan “kısmi periyodik, meskenden, uzaktan, vardiyalı” çalışmanın akabinde yeni jenerasyon iş modelleri tanıştı. Bu iş modelleri de çalışma mevzuatına ahenk sağlayacak biçimde revize ediliyor. Çalışanların hakları yasal olarak müdafaaya alınacak. Fiyat ve çalışma şartları net biçimde ortaya konulacak. Uzaktan çalışma modellerinde internet irtibatı olan bir bilgisayar, yazıcı, cep telefonu verilmesi üzere tüm detaylar mukavelelerle netleştirilecek. Roller tanımlanacak, sorumluluklar net biçimde ortaya konulacak.
10- Gençler kamu kurumlarında kısmi periyodik çalışabilir mi?
Salgınla gayret sürecinde uzaktan, kısmi çalışmanın yaygınlaştığı kamu kurum ve kuruluşlarında da yeni istihdam modellerine ait çalışma yapılıyor. Dönüşümlü iş paylaşımı, dağıtılmış işgücü modeli, ödünç iş ilgisi, yıllık iş müddetleri modeli üzere uygulamalar devreye girecek. Kamuda esnek çalışma halleri uygulanırken, mali, toplumsal hak, yardımlar üzere özlük haklar ise gizli kalacak.
KAYNAK: SABAH