Ziraat Bankası’ndaki ‘kur vurgunu’ örtbas edilmiş Türkiye Personel Partisi (TİP) Milletvekili Ahmet Şık’ın gündeme getirdiği teze bakılırsa Ziraat Bankası İstanbul 1. Bölge Yöneticisi olarak bakılırsav yapan Mustafa Şahin, emekli edildiği 2017 sonuna kadar bankadan yeni döviz kurunun altında milyonlarca TL’lik döviz alıp satarak servet sahibi oldu. bununla birlikte banka iştiraklerinde de misyon yapan Şahin’ın bu vakitte, 4 bin adet döviz alım-satım süreci yoluyla yaklaşık 2,5 milyon TL’lik nazaranv ziyanına da niye olduğu belirtiliyor.
‘ÖRTBAS EDİLDİ, BİR MEMUR EMEKLİ EDİLDİ’
Ahmet Şık, olağan koşullarda suç/zarar tespiti yapılan raporun akabinde savcılığa kabahat duyurusu yapılması gerekirken Şahin’in bankanın ziyan ettiği 2,5 milyon TL’yi ödemesi şartıyla emekli edilerek, olayın örtbas edildiğini söylemiş oldu.
Milletvekili Ahmet Şık, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yanıtlaması talebiyle Meclis’e sunduğu soru önergesinde, banka bünyesinde yürütülen soruşturmada elde edilen bulgular kararında, süreçlere aracılık yapılan bir memurun işine son verilip verilmediğine de karşılık aradı. Mustafa Şahin hakkında ise isimli makamlara müracaat edilmediği ve uzlaşı yapılarak bu kişinin emekli edildiği açıklandı. İleri Haber‘de yer alan habere bakılırsa kurum içi soruşturmanın soruşturma kararında yöneticilerle ilgili adım atılmazken, süreçlerde nazaranvli memurun işine son verildiğini öğrendi.
Soru önergesinde, o devir süreçleri soruşturan teftiş heyetinin lideri olan Mehmet Şükrü Taşçı’nın hala Ziraat Bankası Kredi Tahsis ve İdaresi Genel Müdür Yardımcısı olan Mehmet Şükrü Taşçı olabileceği argümanına da yer verilirken, bu kişinin terfisinde kelam konusu usulsüzlükler karşısındaki tutumunun tesirli olabileceği öne sürüldü.
‘BÜYÜK SÜREÇLERDE GENEL MÜDÜR YARDIMCISININ DA BİLGİ SAHİBİ OLMASI GEREKİYOR’
Bankanın döviz süreçleriyle ilgili bilgi sahibi bir kaynak, İleri Haber’e yaptığı değerlendirmede ise 200 bin doların üzerindeki süreçlerde, Genel Müdür Yardımcısı’na da bilgi verilmek zorunda olunduğuna dikkat çekti ve şu değerlendirmeyi yaptı:
“200 bin doların üstündeki süreçler kelam konusu olduğunda alış-satış onayı, nakit konumunu takip eden hazine ünitesi tarafınca veriliyor. Kuru belirlerken elindeki döviz konumuna bakan ünite, şayet elindeki rezerv kuvvetli ise rekabetçi kur (düşük seviye) üzerinden satışa onay verebiliyor. Büyük hacimli süreçlerde Ziraat Bankası’nın haziniçin sorumlu genel müdür yardımcısının da bilgi sahibi olması gerekiyor. Bahsi geçen yoğunluk ve hacimdeki süreçler genel merkez yöneticilerinden habersiz yapılamaz.”
‘O DEVİR KAMBİYO MUAMELE VERGİSİ YOKTU, ÇIKAR ÇOK DAHA YÜKSEK OLABİLİR’
Satış süreçleri yapıldığı periyotta kambiyo muamele vergisinin de olmadığını hatırlatan kaynak, bu sayede karın epey daha yüksek olduğunu belirtti.
Öte yandan döviz kurlarındaki yükseliş üzerine Merkez Bankası’nın döviz satışı Hazine aracılığıyla ve kamu bankaları üzerinden yapılmaya başlanmış, spekülasyona açık daha düşük kurdan satışlar üzerinden büyük bir kamu ziyanı oluşmuştu. Prof. Dr. Mustafa Özer’e göre kelam konusu toplam ziyan 250 milyar TL’yi buluyor.
20 SORU
Ahmet Şık’ın soru önergesinde ise Ziraat Bankası’ndaki kelam konusu süreçlere ait 20 soru yer aldı:
1- Ziraat Bankası İstanbul Bölge Yöneticisi olarak bakılırsav yapmakta olan Mustafa Şahin isimli şahıs emekli olduğu 2018 yılına kadar, Ziraat Bankası’nda hangi tarihlerde hangi nazaranvlerde bulunmuştur, bugün banka ile rastgele bir teması var mıdır?
2- Bir periyot bankada Genel Müdür Yardımcılığı ve Teftiş Konseyi Lideri olarak da çalışan M. Şahin isimli şahsın bu bankada çalıştığı mühlet boyunca mal beyanları dikkate alındığında, kendisi hakkında rastgele bir inceleme ya da soruşturma yapılmış mıdır?
3- M. Şahin isimli şahsın kur spekülasyonu becerisi ile çok zenginleşmesi ve kamu ziyanına niye olduğu argümanı gerçek mudur? Yanlışsız ise şahsı hakkında ne süreç yapılmıştır?
4- M. Şahin isimli şahsın Bölge Yöneticiliği yaptığı müddet zarfında süratli zenginleşmesi Banka Teftiş Şurası ya da BDDK nezdinde rastgele bir takibata mevzu olmuş mudur? Takibatın safahatı ne olmuştur?
5- M. Şahin isimli şahıs banka iştiraklerinde de misyon almış, bu yapılardan da maddi kar sağlamış mıdır?
6- Banka teftiş heyetinin ilgili şahıs ile ilgili olarak yürütmüş olduğu bilinen soruşturmaya ait ayrıntılar; tarih, kapsam, süreç, bulgular nedir? Soruşturma kapsamında işine son verilen rastgele bir banka çalışanı kelam konusu mudur? Bu çalışanın işine sor verilme sebebi nedir?
7- Soruşturma raporu, yasal rapora dönüştürülüp isimli makamlara iletilmiş midir, iletilmiş ise hangi tarihlerde hani makamlara iletilmiştir? İletilmemiş ise sebepleri nedir?
8- Soruşturma sonucunda ortaya çıktığı argüman edildiği üzere, bu şahsın kur spekülasyonu yolu ile 4 bin adet döviz alım-satım süreci gerçekleştirdiği hakikat mudur? Şahsın bakılırsavini berbata kullanarak bu süreçler ile elde ettiği paranın ölçüsü nedir, bu süreçler hangi tarihlerde hangi ölçülerde yapılmıştır? Bu süreçler kararında bankanın ya da sürecin yapıldığı şubenin uğratıldığı ziyan ölçüsü nedir?
9- Şahsın bu süreçlerini soruşturan teftiş heyetinin o periyot üyeleri kimlerdir? Bu kimseler bugün banka ile rastgele bir alaka ortasında midir? Devrin teftiş şurası lideri olan Mehmet Şükrü Taşçı ile bugün Ziraat Bankası Kredi Tahsis ve İdaresi Genel Müdür Yardımcısı olan Mehmet Şükrü Taşçı birebir kimseler midir?
10- Bu kişinin bugün Genel Müdür Yardımcısı olmasının bu tip soruşturmalarda gösterdiği “liyakat” ile ilgisi ne kadardır?
11- Soruşturmayı yürüten konseye başkanlık eden bu kişinin ve bağlı bulunduğu İdare Heyeti Üyelerinin, Genel Müdür ve başka yetkililerin soruşturma üzerinde yetki ve sorumluluğu nedir? Ne ölçüde buna uygun davranmıştır ne ölçüde ihlallerde bulunmuştur?
12- Bugüne dek banka teftiş konseylerinden rastgele birinin, rastgele bir soruşturma kapsamında kusurlu ya da kasıt ortasında olduğuna ait durumlar kelam konusu olmuş mudur?
13- Banka idaresinin bu tip soruşturmalara kayıtsız kalmasının niçinleri içinde, emsal teşkil edebilecek tıpta bulgulardan kaçınmak da bulunmakta mıdır?
14- İsmi geçen şahsın, kendisi hakkında yürütülen bu soruşturma kapsamında 22.11.2017 tarihinde ve daha sonrasında bankanın hazine operasyonları hesabına peyderpey olmak üzere toplamda 2.500.000 TL göndermesi ve akabinde emekli olması soruşturmanın “tatlıya bağlandığına” mı işarettir?
15- Bu para transferinin gerçekleşmesi için kimler aracı olmuş, bu biçimde bir “uzlaşmaya” kimler taraf olmuş ve kimler soruşturmanın isimli makamlara ulaşmasına, soruşturmanın derinleşmesine mani olmuş ve bu uzlaşmadan hisse almıştır?
16- Banka teftiş heyetinin buna misal biçimde son 10 yıl ortasında yürüttüğü kaç süreç kelam konusudur? Kaç süreç kurum ortasında resmi olarak sonuçlandırılmış, kaç süreç ise isimli makamlara intikal ettirilmiştir?
17- Banka teftiş heyetlerinin yürüttüğü soruşturmalardan kaçı sonuçsuz kalmış, kaçı anılan biçimde “tatlıya bağlanmıştır”?
18- Banka idaresinde yer almış bireyler ortasından emsal biçimde kur spekülasyonlarından çıkar sağladığı tespit edilen ve benzeri biçimde bir soruşturmaya bahis olmuş kimseler var mıdır? Bu bireyler kimlerdir ve hangi misyonlarda bulunmuşlardır? Bu şahıslar bugün hangi nazaranvlerdedirler?
19- Banka idarelerinin kur spekülasyonlarından zenginleşmesine mani olması gereken ve bu tip hareketleri denetleyen ne üzere düzenekleri vardır, bu sistemlerde yetki ve sorumluluk kimlerdedir?
20- İdaresi Cumhurbaşkanlığı’nca belirlenen Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Heyeti, bu üzere tezler hakkında hangi fonksiyonu görmektedir?
‘ÖRTBAS EDİLDİ, BİR MEMUR EMEKLİ EDİLDİ’
Ahmet Şık, olağan koşullarda suç/zarar tespiti yapılan raporun akabinde savcılığa kabahat duyurusu yapılması gerekirken Şahin’in bankanın ziyan ettiği 2,5 milyon TL’yi ödemesi şartıyla emekli edilerek, olayın örtbas edildiğini söylemiş oldu.
Milletvekili Ahmet Şık, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yanıtlaması talebiyle Meclis’e sunduğu soru önergesinde, banka bünyesinde yürütülen soruşturmada elde edilen bulgular kararında, süreçlere aracılık yapılan bir memurun işine son verilip verilmediğine de karşılık aradı. Mustafa Şahin hakkında ise isimli makamlara müracaat edilmediği ve uzlaşı yapılarak bu kişinin emekli edildiği açıklandı. İleri Haber‘de yer alan habere bakılırsa kurum içi soruşturmanın soruşturma kararında yöneticilerle ilgili adım atılmazken, süreçlerde nazaranvli memurun işine son verildiğini öğrendi.
Soru önergesinde, o devir süreçleri soruşturan teftiş heyetinin lideri olan Mehmet Şükrü Taşçı’nın hala Ziraat Bankası Kredi Tahsis ve İdaresi Genel Müdür Yardımcısı olan Mehmet Şükrü Taşçı olabileceği argümanına da yer verilirken, bu kişinin terfisinde kelam konusu usulsüzlükler karşısındaki tutumunun tesirli olabileceği öne sürüldü.
‘BÜYÜK SÜREÇLERDE GENEL MÜDÜR YARDIMCISININ DA BİLGİ SAHİBİ OLMASI GEREKİYOR’
Bankanın döviz süreçleriyle ilgili bilgi sahibi bir kaynak, İleri Haber’e yaptığı değerlendirmede ise 200 bin doların üzerindeki süreçlerde, Genel Müdür Yardımcısı’na da bilgi verilmek zorunda olunduğuna dikkat çekti ve şu değerlendirmeyi yaptı:
“200 bin doların üstündeki süreçler kelam konusu olduğunda alış-satış onayı, nakit konumunu takip eden hazine ünitesi tarafınca veriliyor. Kuru belirlerken elindeki döviz konumuna bakan ünite, şayet elindeki rezerv kuvvetli ise rekabetçi kur (düşük seviye) üzerinden satışa onay verebiliyor. Büyük hacimli süreçlerde Ziraat Bankası’nın haziniçin sorumlu genel müdür yardımcısının da bilgi sahibi olması gerekiyor. Bahsi geçen yoğunluk ve hacimdeki süreçler genel merkez yöneticilerinden habersiz yapılamaz.”
‘O DEVİR KAMBİYO MUAMELE VERGİSİ YOKTU, ÇIKAR ÇOK DAHA YÜKSEK OLABİLİR’
Satış süreçleri yapıldığı periyotta kambiyo muamele vergisinin de olmadığını hatırlatan kaynak, bu sayede karın epey daha yüksek olduğunu belirtti.
Öte yandan döviz kurlarındaki yükseliş üzerine Merkez Bankası’nın döviz satışı Hazine aracılığıyla ve kamu bankaları üzerinden yapılmaya başlanmış, spekülasyona açık daha düşük kurdan satışlar üzerinden büyük bir kamu ziyanı oluşmuştu. Prof. Dr. Mustafa Özer’e göre kelam konusu toplam ziyan 250 milyar TL’yi buluyor.
20 SORU
Ahmet Şık’ın soru önergesinde ise Ziraat Bankası’ndaki kelam konusu süreçlere ait 20 soru yer aldı:
1- Ziraat Bankası İstanbul Bölge Yöneticisi olarak bakılırsav yapmakta olan Mustafa Şahin isimli şahıs emekli olduğu 2018 yılına kadar, Ziraat Bankası’nda hangi tarihlerde hangi nazaranvlerde bulunmuştur, bugün banka ile rastgele bir teması var mıdır?
2- Bir periyot bankada Genel Müdür Yardımcılığı ve Teftiş Konseyi Lideri olarak da çalışan M. Şahin isimli şahsın bu bankada çalıştığı mühlet boyunca mal beyanları dikkate alındığında, kendisi hakkında rastgele bir inceleme ya da soruşturma yapılmış mıdır?
3- M. Şahin isimli şahsın kur spekülasyonu becerisi ile çok zenginleşmesi ve kamu ziyanına niye olduğu argümanı gerçek mudur? Yanlışsız ise şahsı hakkında ne süreç yapılmıştır?
4- M. Şahin isimli şahsın Bölge Yöneticiliği yaptığı müddet zarfında süratli zenginleşmesi Banka Teftiş Şurası ya da BDDK nezdinde rastgele bir takibata mevzu olmuş mudur? Takibatın safahatı ne olmuştur?
5- M. Şahin isimli şahıs banka iştiraklerinde de misyon almış, bu yapılardan da maddi kar sağlamış mıdır?
6- Banka teftiş heyetinin ilgili şahıs ile ilgili olarak yürütmüş olduğu bilinen soruşturmaya ait ayrıntılar; tarih, kapsam, süreç, bulgular nedir? Soruşturma kapsamında işine son verilen rastgele bir banka çalışanı kelam konusu mudur? Bu çalışanın işine sor verilme sebebi nedir?
7- Soruşturma raporu, yasal rapora dönüştürülüp isimli makamlara iletilmiş midir, iletilmiş ise hangi tarihlerde hani makamlara iletilmiştir? İletilmemiş ise sebepleri nedir?
8- Soruşturma sonucunda ortaya çıktığı argüman edildiği üzere, bu şahsın kur spekülasyonu yolu ile 4 bin adet döviz alım-satım süreci gerçekleştirdiği hakikat mudur? Şahsın bakılırsavini berbata kullanarak bu süreçler ile elde ettiği paranın ölçüsü nedir, bu süreçler hangi tarihlerde hangi ölçülerde yapılmıştır? Bu süreçler kararında bankanın ya da sürecin yapıldığı şubenin uğratıldığı ziyan ölçüsü nedir?
9- Şahsın bu süreçlerini soruşturan teftiş heyetinin o periyot üyeleri kimlerdir? Bu kimseler bugün banka ile rastgele bir alaka ortasında midir? Devrin teftiş şurası lideri olan Mehmet Şükrü Taşçı ile bugün Ziraat Bankası Kredi Tahsis ve İdaresi Genel Müdür Yardımcısı olan Mehmet Şükrü Taşçı birebir kimseler midir?
10- Bu kişinin bugün Genel Müdür Yardımcısı olmasının bu tip soruşturmalarda gösterdiği “liyakat” ile ilgisi ne kadardır?
11- Soruşturmayı yürüten konseye başkanlık eden bu kişinin ve bağlı bulunduğu İdare Heyeti Üyelerinin, Genel Müdür ve başka yetkililerin soruşturma üzerinde yetki ve sorumluluğu nedir? Ne ölçüde buna uygun davranmıştır ne ölçüde ihlallerde bulunmuştur?
12- Bugüne dek banka teftiş konseylerinden rastgele birinin, rastgele bir soruşturma kapsamında kusurlu ya da kasıt ortasında olduğuna ait durumlar kelam konusu olmuş mudur?
13- Banka idaresinin bu tip soruşturmalara kayıtsız kalmasının niçinleri içinde, emsal teşkil edebilecek tıpta bulgulardan kaçınmak da bulunmakta mıdır?
14- İsmi geçen şahsın, kendisi hakkında yürütülen bu soruşturma kapsamında 22.11.2017 tarihinde ve daha sonrasında bankanın hazine operasyonları hesabına peyderpey olmak üzere toplamda 2.500.000 TL göndermesi ve akabinde emekli olması soruşturmanın “tatlıya bağlandığına” mı işarettir?
15- Bu para transferinin gerçekleşmesi için kimler aracı olmuş, bu biçimde bir “uzlaşmaya” kimler taraf olmuş ve kimler soruşturmanın isimli makamlara ulaşmasına, soruşturmanın derinleşmesine mani olmuş ve bu uzlaşmadan hisse almıştır?
16- Banka teftiş heyetinin buna misal biçimde son 10 yıl ortasında yürüttüğü kaç süreç kelam konusudur? Kaç süreç kurum ortasında resmi olarak sonuçlandırılmış, kaç süreç ise isimli makamlara intikal ettirilmiştir?
17- Banka teftiş heyetlerinin yürüttüğü soruşturmalardan kaçı sonuçsuz kalmış, kaçı anılan biçimde “tatlıya bağlanmıştır”?
18- Banka idaresinde yer almış bireyler ortasından emsal biçimde kur spekülasyonlarından çıkar sağladığı tespit edilen ve benzeri biçimde bir soruşturmaya bahis olmuş kimseler var mıdır? Bu bireyler kimlerdir ve hangi misyonlarda bulunmuşlardır? Bu şahıslar bugün hangi nazaranvlerdedirler?
19- Banka idarelerinin kur spekülasyonlarından zenginleşmesine mani olması gereken ve bu tip hareketleri denetleyen ne üzere düzenekleri vardır, bu sistemlerde yetki ve sorumluluk kimlerdedir?
20- İdaresi Cumhurbaşkanlığı’nca belirlenen Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Heyeti, bu üzere tezler hakkında hangi fonksiyonu görmektedir?