Yüz binlerce çalışanı ilgilendiriyor: Emekli maaşlarını yükseltiyor Fiyat çalışana bir işin karşılığında patron yahut üçüncü şahıslarca para ile ödenen meblağ olarak tanımlanıyor. Bahşiş de dâhil olmak üzere aylık tüm hasılatlar üzerinde sigorta primi yatırılması yasal mecburilik. Gerçek fiyat üzerinden prim yatırılması çalışanın emeklilik aylığını yükseltir. Süreklilik arz eden bahşişin çıplak fiyata katılması gerekiyor.
BAHŞİŞ ÖDEMELERİNDEN VERGİ ALINIYOR MU?
Birçok işletmede servis nazaranvlileri işletmenin bordrosuna kayıtlı çalışıyor. Bu işyerlerinde bahşiş fiyat olarak kabul ediliyor. Fiyatın yıl ortasındaki fiyatına bakılırsa vergi dilimleri kapsamında vergilendirilmesi gerekiyor. Bahşiş alarak gelirini sağlayanlar da bulunuyor. Bu kapsamdaki gelirler de “diğer ücret” olarak nitelendiriliyor.
BİR GARSONUN FİYATININ BAHŞİŞTEN KARŞILANMASI DURUMUNDA PATRONUN BİR SORUMLULUĞU VAR MI?
Müşteriler ödemesini bahşiş olarak yaptığı üzere adisyonlara yansıtılan yüzde biçiminde de yapabiliyor. Çalışana gelen bahşiş kendisine veriliyor. Hesapta yüzde olarak alınan bahşiş ise temel fiyat olarak belirleniyor. Bu meblağın da taban fiyatın altında olmaması, eksik olması durumunda da tamamlanması gerekiyor.
BAHŞİŞLER PRİME TEMEL YARARA DÂHİL EDİLİYOR MU?
Hesapta yüzde adabı olan bahşişten prim ve vergi kesintileri yapılırken, tazminat hesabına da dâhil ediliyor. Yargı kararlarına bakılırsa bahşiş emekçinin alacaklarının hesabında dikkate alınıyor.
PATRONUN MÜŞTERİDEN ALDIĞI YÜZDEYİ ÇALIŞANINA VERMEMESİNİN YAPTIRIMI VAR MI?
Eksik bildirimde bulunan, çalışana yüzdeyi ödemeyen işletmelere yönelik idari, para cezası uygulanıyor.
HESAPLARA YÜZDE 10 ÜZERE SERVİS BEDELLERİ EKLENMESİ YASAL MI?
Müşterinin alınacak bahşişi öncesinden bilmesi gerekiyor. Hesapları denetim ederek yüzde 10 servis bedeli ek edilip edilmediğine bakarak tekrarlanmış bahşişten de kurtulabilirsiniz.
YÖNTEMSİZ BAHŞİŞ UYGULAMALARINA KARŞI NE YAPMAK GEREKİYOR?
Tanım, fiyat listeleri ticaret vilayet müdürleri, meslek odaları, belediyelerce yapılıyor. Bahşişin listede açıkça belirtilmemesi durumunda haksız fiyat artışı bildiriminde bulunulabilir.
BAHŞİŞ FAZLA ÇALIŞMA HESABINA DAHİL EDİLİYOR MU?
Bahşiş, servis fiyatı direkt fazla çalışmaya karşılık bir fiyat değil. Fazla çalışma hesabı yapılırken alınan fiyatın 1.5 katı olarak hesaplanıyor.
BAHŞİŞ DİREKT FİYAT OLARAK KABUL EDİLİYOR MU?
Fiyat patron tarafınca ödenirken hizmet dalında kıymetli bir kısmı da müşterilerce karşılanır. kimi vakit bahşişler fiyata yaklaşır. Yargıtay’ın bahşiş altında yapılan ödemelerin fiyat mahiyetinde olduğuna yönelik sonucu bulunuyor. Bir Yargıtay sonucunda bahşişin ödeme mahiyetinde olduğuna dikkat çekildi.
BAHŞİŞİ HAKSIZ KESİLEN ÇALIŞAN DAVA AÇABİLİR Mİ?
Çalışma ömründe karşılaşılan bütün haksız uygulamalara karşı dava açılabilir. Buna Gaziantep’te açılan bir davayı örnek verebiliriz. Çalışan bahşişlerini kestiği için restoran sahibine açtığı davayı kazandı. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi, bahşişlerini kestiği için işten ayrılan çalışanına 5 bin lira ödenmesine hükmetti.
KAYNAK: SABAH/HAZAL ATEŞ
BAHŞİŞ ÖDEMELERİNDEN VERGİ ALINIYOR MU?
Birçok işletmede servis nazaranvlileri işletmenin bordrosuna kayıtlı çalışıyor. Bu işyerlerinde bahşiş fiyat olarak kabul ediliyor. Fiyatın yıl ortasındaki fiyatına bakılırsa vergi dilimleri kapsamında vergilendirilmesi gerekiyor. Bahşiş alarak gelirini sağlayanlar da bulunuyor. Bu kapsamdaki gelirler de “diğer ücret” olarak nitelendiriliyor.
BİR GARSONUN FİYATININ BAHŞİŞTEN KARŞILANMASI DURUMUNDA PATRONUN BİR SORUMLULUĞU VAR MI?
Müşteriler ödemesini bahşiş olarak yaptığı üzere adisyonlara yansıtılan yüzde biçiminde de yapabiliyor. Çalışana gelen bahşiş kendisine veriliyor. Hesapta yüzde olarak alınan bahşiş ise temel fiyat olarak belirleniyor. Bu meblağın da taban fiyatın altında olmaması, eksik olması durumunda da tamamlanması gerekiyor.
BAHŞİŞLER PRİME TEMEL YARARA DÂHİL EDİLİYOR MU?
Hesapta yüzde adabı olan bahşişten prim ve vergi kesintileri yapılırken, tazminat hesabına da dâhil ediliyor. Yargı kararlarına bakılırsa bahşiş emekçinin alacaklarının hesabında dikkate alınıyor.
PATRONUN MÜŞTERİDEN ALDIĞI YÜZDEYİ ÇALIŞANINA VERMEMESİNİN YAPTIRIMI VAR MI?
Eksik bildirimde bulunan, çalışana yüzdeyi ödemeyen işletmelere yönelik idari, para cezası uygulanıyor.
HESAPLARA YÜZDE 10 ÜZERE SERVİS BEDELLERİ EKLENMESİ YASAL MI?
Müşterinin alınacak bahşişi öncesinden bilmesi gerekiyor. Hesapları denetim ederek yüzde 10 servis bedeli ek edilip edilmediğine bakarak tekrarlanmış bahşişten de kurtulabilirsiniz.
YÖNTEMSİZ BAHŞİŞ UYGULAMALARINA KARŞI NE YAPMAK GEREKİYOR?
Tanım, fiyat listeleri ticaret vilayet müdürleri, meslek odaları, belediyelerce yapılıyor. Bahşişin listede açıkça belirtilmemesi durumunda haksız fiyat artışı bildiriminde bulunulabilir.
BAHŞİŞ FAZLA ÇALIŞMA HESABINA DAHİL EDİLİYOR MU?
Bahşiş, servis fiyatı direkt fazla çalışmaya karşılık bir fiyat değil. Fazla çalışma hesabı yapılırken alınan fiyatın 1.5 katı olarak hesaplanıyor.
BAHŞİŞ DİREKT FİYAT OLARAK KABUL EDİLİYOR MU?
Fiyat patron tarafınca ödenirken hizmet dalında kıymetli bir kısmı da müşterilerce karşılanır. kimi vakit bahşişler fiyata yaklaşır. Yargıtay’ın bahşiş altında yapılan ödemelerin fiyat mahiyetinde olduğuna yönelik sonucu bulunuyor. Bir Yargıtay sonucunda bahşişin ödeme mahiyetinde olduğuna dikkat çekildi.
BAHŞİŞİ HAKSIZ KESİLEN ÇALIŞAN DAVA AÇABİLİR Mİ?
Çalışma ömründe karşılaşılan bütün haksız uygulamalara karşı dava açılabilir. Buna Gaziantep’te açılan bir davayı örnek verebiliriz. Çalışan bahşişlerini kestiği için restoran sahibine açtığı davayı kazandı. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi, bahşişlerini kestiği için işten ayrılan çalışanına 5 bin lira ödenmesine hükmetti.
KAYNAK: SABAH/HAZAL ATEŞ