Yüksek elektrik meblağları ve iklim krizi nükleere takviyesi artırıyor Fransa, Britanya, Çin üzere biroldukça ülke karbondioksit emisyonlarının azaltılmasına yönelik taahhütleri ve argümanlı aksiyon planları ile dikkat çekerken, giderek daha fazla ülke iklim maksatlarına nükleer güç olmadan ulaşılamayacağını kabul etmeye başladı. Almanya üzere nükleer santrallerini kapatma sonucu alan ülkelerde de elektrik meblağları yükseldikçe nükleer güce onay artıyor.
Nükleer yeşil yatırım kabul edilmeli
Dünya Nükleer Birliği’nin bilgilerine nazaran, 33 ülkede faaliyet gösteren 443 nükleer reaktör bulunuyor. Dünyanın elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 10’unu oluşturan bu reaktörler, toplam karbon salınımının yüzde 17’sini de engelliyor. Toplam elektrik üretiminde nükleer gücün hissesinin yaklaşık yüzde 25’i bulduğu 10 Avrupa Birliği üyesi ülkenin ekim ayında Avrupa Parlamentosu’na sunduğu “nükleer enerjiyi yeşil güç olarak sınıflandırma” teklifi de Avrupa’nın karbon nötr gayelerini gerçekleştirebilmek için yenilenebilir güç kaynaklarıyla bir arada nükleere de muhtaçlık duyduğunu ispatlar nitelikte. 2030 yılına kadar sanayi, teknoloji ve nükleer üzere alanlara 30 milyar avro bedelinde ek yatırım planlandığını açıklayan Fransa başta olmak üzere, Macaristan, Polonya, Finlandiya, Bulgaristan, Hırvatistan, Çekya, Romanya, Slovakya ve Slovenya üzere ülkeler, iş birliğinin artması halinde yakın vakitte yeni çağdaş reaktörlerin inşa edilebileceği görüşünü savunuyor. Daha evvel nükleerden uzaklaşacağını açıklayan ülkelerde de kararlarının gözden geçirilmesi konusunda kamuoyu baskısı oluşmaya başladı.
Bunların başında ülkenin elektrik gereksiniminin yaklaşık yüzde 12’sini karşılayan 6 nükleer güç santraline sahip Almanya geliyor. İklim değişikliği konusunda artan tasalar ve Almanya’nın kömür ve doğal gaza ağır bağımlılığının devam etmesi NGS’leri kapatma sonucunın bir yanılgı olup olmadığı konusundaki tartışmaları gündemden düşürmüyor.
Nükleere dayanak süratle artıyor
Almanya, Fukushima’nın akabinde kamuoyu baskısıyla nükleer güçten vazgeçme sonucu aldı. Lakin ülkenin mevcut güç problemleri nükleere takviyesi artırıyor. Almanların yüzde 77’si elektrik fiyatlarındaki artışın durdurulmasını isterken, üçte biri bunun lakin nükleer güç ile mümkün olabileceğine inanıyor. Fiyat karşılaştırma hizmeti sunan Verivox’un anketinde, iştirakçilerin yüzde 31’i daha ucuz elektrik için nükleer güce bağlı kalınmasından yana olduğunu belirtti. Bu sayı, 2018’deki oranlarla karşılaştırıldığında nükleer güce olumlu yaklaşımda yüzde 20’lik bir artış olduğunu gösteriyor.
Bu gelişmeler ve ülkede nükleere karşı değişen hava, nükleer yanlılarını cesaretlendirdi. Almanya’nın başşehri Berlin, 2022’de son 6 nükleer santralin kapatılacağının açıklanmasının akabinde bu sonucun gözden geçirilmesini talep eden nükleer yanlısı kümelerin gösterisine sahne oldu. Nükleer yanlısı eylemcilerden Björn Peters, 13 Kasım’da Berlin’de düzenlenen mitingde iştirakçilere hitaben yaptığı konuşmada, “Almanların yüzde 56’sı nükleer yanlısı iken, yalnızca yüzde 34’ü nükleer karşıtıdır” dedi.
Mitinge katılanlar, “Geri adım at, geri adım at” sloganları atarken Peters, “(Almanya Etraf Bakanı) Svenja Schulze’nin istifa etmesi gerekiyor” sözünü kullandı.
Düşük karbonlu yeşil güç
Nükleeri savunanlar, AB’nin nükleer enerjiyi yeşil bir güç tipi olarak tanımasını ve onu sürdürülebilir finansman için kelamda sınıflandırmaya dahil etmesini talep ediyor. Yaptıkları açıklamada şu cümleler dikkat çekiyor: “Karbondioksit salınımı olmayan nükleer santralleri koruyun ve bunun yerine iklime ziyan veren kömürle çalışan santrallerin faaliyetlerini durdurun. Nükleer santraller fonksiyonel oldukları sürece Almanya’da ve her yerde çalışmaya devam etmeli. Nükleer santrallerin işletme ömrünü uzatmaya yatırım yapmak, düşük karbonlu elektrik üretmenin en ucuz yolu. Sanayi toplumumuzun derin bir karbondan arındırılması için yeni nükleer santrallerin inşası da gerekli olacak.”
Ekim ayında da 25 aydından oluşan bir küme, Almanya’ya nükleer reaktörlerini hizmette tutma konusunda davette bulunarak atom gücünden vazgeçilmesi halinde iklimle ilgili bu acil durum periyodunda ülkenin karbon emisyonlarının artacağı konusunda ikazda bulunmuştu. Nükleer yanlısı Peters, EURACTIV’e verdiği bir demeçte siyasetçilerin bu fikre sıcak bakmadıklarını belirtti.
Uzmanlara nazaran, güç krizi nükleer santrallerin daima çalışmasını gerektiriyor. Elektrik ve doğal gazın yüksek fiyatları, biroldukca özel hane ve sanayi şirketini sıkıntı durumda bırakıyor. Alman hükümeti planlandığı üzere nükleerden çıkışa devam ederse elektrik arzı azalacak, fiyatlar daha da artacak ve doğal gaza olan bağımlılık derinleşecek üzere görünüyor.
Microsoft’un kurucusu ABD’li yatırımcı Bill Gates de geçtiğimiz günlerde Almanya’nın iklim değişikliğiyle uğraş stratejisinin ana etmenlerinden olan doğal gaz gücünün gerçek bir “geçiş teknolojisi” olmadığı yorumunu yaptı. Gates, iklim değişikliğiyle ve yüksek güç fiyatlarıyla çaba için daha fazla nükleer güç kullanılması gerektiğini savunurken, doğal gaz santrallerinin kurulmasına kuşkuyla yaklaştığını söz etti.
Tarih Almanya’yı nasıl yargılayacak?
1988’de dünyayı iklim değişikliğinin tehlikeleri konusunda uyaranlardan biri olan Amerikalı James E. Hansen de iklim krizi ile çaba için nükleer santrallerin korunmasını ve bunun yerine fosil yakıt santrallerinin kapatılmasını istiyor. Geçtiğimiz günlerde Branderburg Kapısı önünde toplanan nükleer yanlılarına yönelik olarak yaptığı konuşmadan evvel POLITICO gazetesine verdiği demeçte “Kömür ve akabinde gaz santrallerini kapatmadan evvel nükleer santralleri kapatmak mantıklı değil” diyen Hansen, “Alman hükümetini bu mevzuda etkileyeceğimi sanmıyorum fakat Almanya’nın siyasetlerinin dünyanın geri kalanına yayılmamasını sağlamalıyız” tabirlerini kullandı. Nükleer güç gereksinimini bir daha düşünmeye karşı çıkmanın insanlığa değerliye mal olacak bir kusur olduğunu belirten Hansen, “Tarih, Almanya’yı başarısızlıkla yargılayacak” biçiminde konuştu.
Nükleer güç ithal ediyor
Almanya’nın etrafındaki 8 ülkede 20’den çok nükleer santral işletiliyor. Almanya; Fransa ve Çekya’nın nükleerden ürettiği elektriği ithal ediyor. Uzmanlara bakılırsa Almanya 2022’de nükleer santrallerden büsbütün vazgeçecek olsa da artan güç muhtaçlığını karşılamak için başka ülkelerdeki nükleer santrallerinde üretilen elektrikten vazgeçemeyecek.
Akkuyu, yeşil kalkınmanın anahtarı
Avrupa Yeşil Mutabakatı’na ahenk kapsamında yeşil bir iktisada geçiş için çalışma yürütülen Türkiye’de de elektrik talebinin gelecek senelerda artması bekleniyor. Türkiye’de karbon salımının yüzde 72,8’ini güç dalı oluşturuyor. Bu, Avrupa Birliği ortalaması olan yüzde 78’den düşük olmakla bir arada bir daha de devasa yükseklikte bir oran. Dünyanın güç muhtaçlığı daima artış gösterirken güç üretiminin de artması kaçınılmaz, lakin kıymetli olan bu talebi desteklemek için hangi güç kaynaklarının seçileceği. Bu bağlamda güç üretiminde düşük karbon salınımlı halleri tercih etmek gerekiyor. Bu, COP26’da etkin termik santralleri ve daha evvelden deklare ettiğı kömür üretimi gayeleri üzerinden sert eleştirilen Türkiye’nin karbonsuzlaştırma planları yolunda çözülmesi gereken birinci sorunu oluşturuyor.
Uzmanlara bakılırsa, yenilenebilir gücün yatırımları süratle artan ülkede, kesintisiz elektrik tedariki için nükleer güç vazgeçilmez bir teknoloji. Bu açıdan da inşaatı devam eden Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) projesinin tamamlanmasının yanı sıra, ikinci ve üçüncü nükleer santrallerin üretimi ile ilgili planlar pak güç dönüşümünün değerli adımları olarak bedellendiriliyor.
Akkuyu NGS’nin, Türkiye’nin güç manasında dışa bağımlılık, ekonomik kriz, işsizlik üzere meselelerin da tahliline katkı sunması bekleniyor.
Avrupa Birliği’nde halihazırda 1,1 milyondan fazla beşere istihdam sağlayan nükleer sanayi, Türkiye’de yalnızca Akkuyu NGS ile şimdiye kadar yaklaşık 13 bin bireye direkt iş imkanı sağladı. Sadece inşaat sürecinde Türkiye iktisadına 6 milyar dolar katkı sunması beklenen Akkuyu NGS projesinin tedarikçi zincirinde 400’den çok firma yer alıyor. Türkiye’nin en büyük yatırımları içinde bulunan Akkuyu’nun tam kapasite ile devreye girdiğinde yılda yaklaşık 35 milyar kilovatsaat elektrik üretebileceği ve tek başına Türkiye’nin elektrik talebinin yaklaşık yüzde 10’unu karşılayacağı öngörülüyor.
KAYNAK: İHA
Nükleer yeşil yatırım kabul edilmeli
Dünya Nükleer Birliği’nin bilgilerine nazaran, 33 ülkede faaliyet gösteren 443 nükleer reaktör bulunuyor. Dünyanın elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 10’unu oluşturan bu reaktörler, toplam karbon salınımının yüzde 17’sini de engelliyor. Toplam elektrik üretiminde nükleer gücün hissesinin yaklaşık yüzde 25’i bulduğu 10 Avrupa Birliği üyesi ülkenin ekim ayında Avrupa Parlamentosu’na sunduğu “nükleer enerjiyi yeşil güç olarak sınıflandırma” teklifi de Avrupa’nın karbon nötr gayelerini gerçekleştirebilmek için yenilenebilir güç kaynaklarıyla bir arada nükleere de muhtaçlık duyduğunu ispatlar nitelikte. 2030 yılına kadar sanayi, teknoloji ve nükleer üzere alanlara 30 milyar avro bedelinde ek yatırım planlandığını açıklayan Fransa başta olmak üzere, Macaristan, Polonya, Finlandiya, Bulgaristan, Hırvatistan, Çekya, Romanya, Slovakya ve Slovenya üzere ülkeler, iş birliğinin artması halinde yakın vakitte yeni çağdaş reaktörlerin inşa edilebileceği görüşünü savunuyor. Daha evvel nükleerden uzaklaşacağını açıklayan ülkelerde de kararlarının gözden geçirilmesi konusunda kamuoyu baskısı oluşmaya başladı.
Bunların başında ülkenin elektrik gereksiniminin yaklaşık yüzde 12’sini karşılayan 6 nükleer güç santraline sahip Almanya geliyor. İklim değişikliği konusunda artan tasalar ve Almanya’nın kömür ve doğal gaza ağır bağımlılığının devam etmesi NGS’leri kapatma sonucunın bir yanılgı olup olmadığı konusundaki tartışmaları gündemden düşürmüyor.
Nükleere dayanak süratle artıyor
Almanya, Fukushima’nın akabinde kamuoyu baskısıyla nükleer güçten vazgeçme sonucu aldı. Lakin ülkenin mevcut güç problemleri nükleere takviyesi artırıyor. Almanların yüzde 77’si elektrik fiyatlarındaki artışın durdurulmasını isterken, üçte biri bunun lakin nükleer güç ile mümkün olabileceğine inanıyor. Fiyat karşılaştırma hizmeti sunan Verivox’un anketinde, iştirakçilerin yüzde 31’i daha ucuz elektrik için nükleer güce bağlı kalınmasından yana olduğunu belirtti. Bu sayı, 2018’deki oranlarla karşılaştırıldığında nükleer güce olumlu yaklaşımda yüzde 20’lik bir artış olduğunu gösteriyor.
Bu gelişmeler ve ülkede nükleere karşı değişen hava, nükleer yanlılarını cesaretlendirdi. Almanya’nın başşehri Berlin, 2022’de son 6 nükleer santralin kapatılacağının açıklanmasının akabinde bu sonucun gözden geçirilmesini talep eden nükleer yanlısı kümelerin gösterisine sahne oldu. Nükleer yanlısı eylemcilerden Björn Peters, 13 Kasım’da Berlin’de düzenlenen mitingde iştirakçilere hitaben yaptığı konuşmada, “Almanların yüzde 56’sı nükleer yanlısı iken, yalnızca yüzde 34’ü nükleer karşıtıdır” dedi.
Mitinge katılanlar, “Geri adım at, geri adım at” sloganları atarken Peters, “(Almanya Etraf Bakanı) Svenja Schulze’nin istifa etmesi gerekiyor” sözünü kullandı.
Düşük karbonlu yeşil güç
Nükleeri savunanlar, AB’nin nükleer enerjiyi yeşil bir güç tipi olarak tanımasını ve onu sürdürülebilir finansman için kelamda sınıflandırmaya dahil etmesini talep ediyor. Yaptıkları açıklamada şu cümleler dikkat çekiyor: “Karbondioksit salınımı olmayan nükleer santralleri koruyun ve bunun yerine iklime ziyan veren kömürle çalışan santrallerin faaliyetlerini durdurun. Nükleer santraller fonksiyonel oldukları sürece Almanya’da ve her yerde çalışmaya devam etmeli. Nükleer santrallerin işletme ömrünü uzatmaya yatırım yapmak, düşük karbonlu elektrik üretmenin en ucuz yolu. Sanayi toplumumuzun derin bir karbondan arındırılması için yeni nükleer santrallerin inşası da gerekli olacak.”
Ekim ayında da 25 aydından oluşan bir küme, Almanya’ya nükleer reaktörlerini hizmette tutma konusunda davette bulunarak atom gücünden vazgeçilmesi halinde iklimle ilgili bu acil durum periyodunda ülkenin karbon emisyonlarının artacağı konusunda ikazda bulunmuştu. Nükleer yanlısı Peters, EURACTIV’e verdiği bir demeçte siyasetçilerin bu fikre sıcak bakmadıklarını belirtti.
Uzmanlara nazaran, güç krizi nükleer santrallerin daima çalışmasını gerektiriyor. Elektrik ve doğal gazın yüksek fiyatları, biroldukca özel hane ve sanayi şirketini sıkıntı durumda bırakıyor. Alman hükümeti planlandığı üzere nükleerden çıkışa devam ederse elektrik arzı azalacak, fiyatlar daha da artacak ve doğal gaza olan bağımlılık derinleşecek üzere görünüyor.
Microsoft’un kurucusu ABD’li yatırımcı Bill Gates de geçtiğimiz günlerde Almanya’nın iklim değişikliğiyle uğraş stratejisinin ana etmenlerinden olan doğal gaz gücünün gerçek bir “geçiş teknolojisi” olmadığı yorumunu yaptı. Gates, iklim değişikliğiyle ve yüksek güç fiyatlarıyla çaba için daha fazla nükleer güç kullanılması gerektiğini savunurken, doğal gaz santrallerinin kurulmasına kuşkuyla yaklaştığını söz etti.
Tarih Almanya’yı nasıl yargılayacak?
1988’de dünyayı iklim değişikliğinin tehlikeleri konusunda uyaranlardan biri olan Amerikalı James E. Hansen de iklim krizi ile çaba için nükleer santrallerin korunmasını ve bunun yerine fosil yakıt santrallerinin kapatılmasını istiyor. Geçtiğimiz günlerde Branderburg Kapısı önünde toplanan nükleer yanlılarına yönelik olarak yaptığı konuşmadan evvel POLITICO gazetesine verdiği demeçte “Kömür ve akabinde gaz santrallerini kapatmadan evvel nükleer santralleri kapatmak mantıklı değil” diyen Hansen, “Alman hükümetini bu mevzuda etkileyeceğimi sanmıyorum fakat Almanya’nın siyasetlerinin dünyanın geri kalanına yayılmamasını sağlamalıyız” tabirlerini kullandı. Nükleer güç gereksinimini bir daha düşünmeye karşı çıkmanın insanlığa değerliye mal olacak bir kusur olduğunu belirten Hansen, “Tarih, Almanya’yı başarısızlıkla yargılayacak” biçiminde konuştu.
Nükleer güç ithal ediyor
Almanya’nın etrafındaki 8 ülkede 20’den çok nükleer santral işletiliyor. Almanya; Fransa ve Çekya’nın nükleerden ürettiği elektriği ithal ediyor. Uzmanlara bakılırsa Almanya 2022’de nükleer santrallerden büsbütün vazgeçecek olsa da artan güç muhtaçlığını karşılamak için başka ülkelerdeki nükleer santrallerinde üretilen elektrikten vazgeçemeyecek.
Akkuyu, yeşil kalkınmanın anahtarı
Avrupa Yeşil Mutabakatı’na ahenk kapsamında yeşil bir iktisada geçiş için çalışma yürütülen Türkiye’de de elektrik talebinin gelecek senelerda artması bekleniyor. Türkiye’de karbon salımının yüzde 72,8’ini güç dalı oluşturuyor. Bu, Avrupa Birliği ortalaması olan yüzde 78’den düşük olmakla bir arada bir daha de devasa yükseklikte bir oran. Dünyanın güç muhtaçlığı daima artış gösterirken güç üretiminin de artması kaçınılmaz, lakin kıymetli olan bu talebi desteklemek için hangi güç kaynaklarının seçileceği. Bu bağlamda güç üretiminde düşük karbon salınımlı halleri tercih etmek gerekiyor. Bu, COP26’da etkin termik santralleri ve daha evvelden deklare ettiğı kömür üretimi gayeleri üzerinden sert eleştirilen Türkiye’nin karbonsuzlaştırma planları yolunda çözülmesi gereken birinci sorunu oluşturuyor.
Uzmanlara bakılırsa, yenilenebilir gücün yatırımları süratle artan ülkede, kesintisiz elektrik tedariki için nükleer güç vazgeçilmez bir teknoloji. Bu açıdan da inşaatı devam eden Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) projesinin tamamlanmasının yanı sıra, ikinci ve üçüncü nükleer santrallerin üretimi ile ilgili planlar pak güç dönüşümünün değerli adımları olarak bedellendiriliyor.
Akkuyu NGS’nin, Türkiye’nin güç manasında dışa bağımlılık, ekonomik kriz, işsizlik üzere meselelerin da tahliline katkı sunması bekleniyor.
Avrupa Birliği’nde halihazırda 1,1 milyondan fazla beşere istihdam sağlayan nükleer sanayi, Türkiye’de yalnızca Akkuyu NGS ile şimdiye kadar yaklaşık 13 bin bireye direkt iş imkanı sağladı. Sadece inşaat sürecinde Türkiye iktisadına 6 milyar dolar katkı sunması beklenen Akkuyu NGS projesinin tedarikçi zincirinde 400’den çok firma yer alıyor. Türkiye’nin en büyük yatırımları içinde bulunan Akkuyu’nun tam kapasite ile devreye girdiğinde yılda yaklaşık 35 milyar kilovatsaat elektrik üretebileceği ve tek başına Türkiye’nin elektrik talebinin yaklaşık yüzde 10’unu karşılayacağı öngörülüyor.
KAYNAK: İHA