Yetiştirmesi 6 ay sürüyor, tanesi 3 bin 500 liradan satılıyor Yöresel Eserler Fuarı üçüncü gününde de sürat kesmeden devam etti. Fuarda ziyaretçilere ve tavuk üreticilerine Sinop’ta jenerasyonu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan ve üretimi yapılarak sayısı artırılan Gerze Hacıkadı tavuğu tanıtıldı.
Türkiye’de tescil edilen iki tavuk cinsinden biri olan Gerze tavuğunun tanesi yaklaşık 3 bin 500 Türk Lirasına satılırken, kökeni ise tüm tavuk ırklarının atası olarak bilinen Kırmızı Orman Tavuğu (gallus gallus) cinsine dayanıyor. Bu çeşidin üretim süreci ise çok sıkıntı, üretim randımanı düşük olduğu için maliyetinin yüksek olmasıyla bir arada başka tavuk çeşitlerinin üretiminden kısmına uzanan müddet 40 gün civarındayken Gerze Hacıkadı cinsinde bu mühlet yaklaşık 6 ay olarak belirtildi.
“Bu tavuk para getirmese de vicdanıma rahatlık getirecek”
Sinop’ta üretilen Gerze tavuk çeşidinin jenerasyonunu müdafaayı hedefleyen bir toplumsal sorumluluk projesi başlatan Sinop Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Salim Akbaş, “İki yıl evvel fuar alanına geldiğimizde bir besin tedarikçisi bu eserden bahsetti. Bu eserin önemli manada karşılık bulunduğunu ve benzerinin Sinop Gerze’de olduğunu söylemiş oldu. Gidip bölgeyi araştırdığımızda sahiden bölgede geçmiş periyotlarda üretilmiş fakat artık pek üretilmeyen bir eser olduğunu gördük. Irkının azaldığını görür görmez bir toplumsal sorumluluk projesiyle birlikte bu ırkın çoğaltılması, yaşatılması ve bir ticari faaliyet olarak da pazara sunulmasıyla ilgili bir çalışmamız oldu. Bu tavuk para getirmese bile benim vicdanıma rahatlık getirecek” tabirlerini kullandı.
Saray mutfağının vazgeçilmezi
Sinop Genç Teşebbüsçüler Heyeti ve Hacıkadı Üretim A.Ş. İdare Konseyi Lideri Melih Çınar, Hacıkadı tavuğunun bir vakit içinder Osmanlı saray mutfağının vazgeçilmezi olduğunu söylerken, “Ancak kuşağı neredeyse tükenen Gerze Hacıkadı tavuğu genç girişimcilerimizin başlatmış olduğu toplumsal sorumluluk projesi ile korunup, markalaşıp, ticareti pahası artırılarak dünyaya açılmaya hazırlanıyor” dedi.
Sinop TSO bünyesindeki Genç Teşebbüsçüler Şurası üyelerinden oluşan 10 teşebbüsçü iştirakinde kurulan Hacıkadı Üretim Anonim Şirketi tarafınca başlatılan projenin akabinde Hacıkadı tavuğunun sayısının 10’dan bin 500’e ulaştığını kaydeden Çınar, “Yerel ırkı korumak için 2 yıldır çalışıyoruz” sözlerini kullandı.
Kuzu eti fiyatına tavuk eti
Eti ve yumurta kalitesinin öbür tavuklardan farklılığına işaret eden Çınar, Hacıkadı tavuğunun yetiştirilme müddetinin 6 ayı bulduğunu belirtti. “Biz Hacıkadı tavuğunu yetiştirirken kuzu muamelesi yapıyoruz” diyen Çınar, Hacıkadı tavuğunun etinin de kuzu eti fiyatından satılabileceğini tabir etti.
“Bu ırkı kaybedebiliriz”
Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ziraî Biyoteknoloji kısmında misyon yapan Doç. Dr. Demir Özdemir, “Türkiye’de iki tavuk tipi ön plana çıkıyor. Bunlardan biri Denizli horozu olarak uzun ötüşüyle bilinen çeşit ve başkası de Gerze Hacıkadı tavuğu. Lakin Gerze tavuğu Denizli horozu çeşidi kadar şanslı değil ne yazık ki. Zira bu ırkın öne çıkan rastgele bir özelliği şimdiye kadar hiç lanse edilmemiş. Narin bir ırk, biraz daha yabani formda bir ırk. Bu sebepten dolayı da bugüne kadar popülasyon çok düşmüş. Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü tarafınca müdafaa altında bu ırk, müdafaa sürüsünde yüz birey var. Tavuklarda metabolik sürat fazladır, yüz birey sayısı olağandışı derecede korkutucu ve bu ırkı kaybedebiliriz” dedi.
“Yakışıklı ve nefis etli”
Tarihi kaynaklara bakıldığında da Gerze tavuğunun ismi biroldukça yerde geçiyor. 1931 yılında Salih Zeki tarafınca eski Türkçe ile yazılan kitapta Gerze tavuğu ile ilgili olarak “Yakışıklı ve nefis etli” halinde bir tabir karşımıza çıkıyor. Kitapta beraberinde Fransa’nın kendi mahsus olarak kabul ettiği “La Fleche” ismindeki cins ile içindeki benzerlikten de bahsediliyor.
La Fleche tavuğu ile olan benzerliği dikkat çekiyor
Bilhassa Fransa’ya has bir cins olan La Fleche tavuğuna benzerliğiyle dikkat çeken cinsin yapılan araştırmalar kararı yalnızca morfolojik olarak değil genetik olarak büyük ölçüde benzediği ortaya konuldu. Doç. Dr. Demir ÖZDEMİR, “İki çeşit içindeki benzerliği ortaya koymak için araştırmalar yaptık. 22 adet Hacıkadı tavuğu çeşidinden kan ve tüy örnekleri aldık, tüyleri uygun biçimde parçalayarak mitokondriyal DNA’yı elde ettik. ondan sonrasında da gen ile ilgili bir PCR süreci yaptık. La Fleche örneklerini ise yetiştiricilerden elde ettik. Buradan elde ettiğimiz mitokondriyal DNA’ları Yeni Kuşak Dizilememe dediğimiz teknikle değerlendirdik. Sonuç olarak genetik yapıları birebir ve bu dayanılmaz bir benzerlik. Kırmızı Orman Tavuğu ile de yaptığımız karşılaştırmalar kararı Gerze tavuk ırkının evcilleştirilmeye daha yatkın olduğunu gördük” dedi.
“Amacımız kısıtlı popülasyonu artırmak”
Bilimsel manada da et kalitesinin merak edildiğini belirten Özdemir, “Etin lezzetini denetim eden genleri tespit etmeye çalışıyoruz, doktora öğrencilerimiz bu hususta çalışmalarını yürütecekler, tabi ki hedefimiz bu kısıtlı popülasyonun sayısını araştırmak ve bunu yaparken hayvanın da lezzet kalitesini artırmak” formunda konuştu.
KAYNAK: İHA
Türkiye’de tescil edilen iki tavuk cinsinden biri olan Gerze tavuğunun tanesi yaklaşık 3 bin 500 Türk Lirasına satılırken, kökeni ise tüm tavuk ırklarının atası olarak bilinen Kırmızı Orman Tavuğu (gallus gallus) cinsine dayanıyor. Bu çeşidin üretim süreci ise çok sıkıntı, üretim randımanı düşük olduğu için maliyetinin yüksek olmasıyla bir arada başka tavuk çeşitlerinin üretiminden kısmına uzanan müddet 40 gün civarındayken Gerze Hacıkadı cinsinde bu mühlet yaklaşık 6 ay olarak belirtildi.
“Bu tavuk para getirmese de vicdanıma rahatlık getirecek”
Sinop’ta üretilen Gerze tavuk çeşidinin jenerasyonunu müdafaayı hedefleyen bir toplumsal sorumluluk projesi başlatan Sinop Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Salim Akbaş, “İki yıl evvel fuar alanına geldiğimizde bir besin tedarikçisi bu eserden bahsetti. Bu eserin önemli manada karşılık bulunduğunu ve benzerinin Sinop Gerze’de olduğunu söylemiş oldu. Gidip bölgeyi araştırdığımızda sahiden bölgede geçmiş periyotlarda üretilmiş fakat artık pek üretilmeyen bir eser olduğunu gördük. Irkının azaldığını görür görmez bir toplumsal sorumluluk projesiyle birlikte bu ırkın çoğaltılması, yaşatılması ve bir ticari faaliyet olarak da pazara sunulmasıyla ilgili bir çalışmamız oldu. Bu tavuk para getirmese bile benim vicdanıma rahatlık getirecek” tabirlerini kullandı.
Saray mutfağının vazgeçilmezi
Sinop Genç Teşebbüsçüler Heyeti ve Hacıkadı Üretim A.Ş. İdare Konseyi Lideri Melih Çınar, Hacıkadı tavuğunun bir vakit içinder Osmanlı saray mutfağının vazgeçilmezi olduğunu söylerken, “Ancak kuşağı neredeyse tükenen Gerze Hacıkadı tavuğu genç girişimcilerimizin başlatmış olduğu toplumsal sorumluluk projesi ile korunup, markalaşıp, ticareti pahası artırılarak dünyaya açılmaya hazırlanıyor” dedi.
Sinop TSO bünyesindeki Genç Teşebbüsçüler Şurası üyelerinden oluşan 10 teşebbüsçü iştirakinde kurulan Hacıkadı Üretim Anonim Şirketi tarafınca başlatılan projenin akabinde Hacıkadı tavuğunun sayısının 10’dan bin 500’e ulaştığını kaydeden Çınar, “Yerel ırkı korumak için 2 yıldır çalışıyoruz” sözlerini kullandı.
Kuzu eti fiyatına tavuk eti
Eti ve yumurta kalitesinin öbür tavuklardan farklılığına işaret eden Çınar, Hacıkadı tavuğunun yetiştirilme müddetinin 6 ayı bulduğunu belirtti. “Biz Hacıkadı tavuğunu yetiştirirken kuzu muamelesi yapıyoruz” diyen Çınar, Hacıkadı tavuğunun etinin de kuzu eti fiyatından satılabileceğini tabir etti.
“Bu ırkı kaybedebiliriz”
Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ziraî Biyoteknoloji kısmında misyon yapan Doç. Dr. Demir Özdemir, “Türkiye’de iki tavuk tipi ön plana çıkıyor. Bunlardan biri Denizli horozu olarak uzun ötüşüyle bilinen çeşit ve başkası de Gerze Hacıkadı tavuğu. Lakin Gerze tavuğu Denizli horozu çeşidi kadar şanslı değil ne yazık ki. Zira bu ırkın öne çıkan rastgele bir özelliği şimdiye kadar hiç lanse edilmemiş. Narin bir ırk, biraz daha yabani formda bir ırk. Bu sebepten dolayı da bugüne kadar popülasyon çok düşmüş. Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü tarafınca müdafaa altında bu ırk, müdafaa sürüsünde yüz birey var. Tavuklarda metabolik sürat fazladır, yüz birey sayısı olağandışı derecede korkutucu ve bu ırkı kaybedebiliriz” dedi.
“Yakışıklı ve nefis etli”
Tarihi kaynaklara bakıldığında da Gerze tavuğunun ismi biroldukça yerde geçiyor. 1931 yılında Salih Zeki tarafınca eski Türkçe ile yazılan kitapta Gerze tavuğu ile ilgili olarak “Yakışıklı ve nefis etli” halinde bir tabir karşımıza çıkıyor. Kitapta beraberinde Fransa’nın kendi mahsus olarak kabul ettiği “La Fleche” ismindeki cins ile içindeki benzerlikten de bahsediliyor.
La Fleche tavuğu ile olan benzerliği dikkat çekiyor
Bilhassa Fransa’ya has bir cins olan La Fleche tavuğuna benzerliğiyle dikkat çeken cinsin yapılan araştırmalar kararı yalnızca morfolojik olarak değil genetik olarak büyük ölçüde benzediği ortaya konuldu. Doç. Dr. Demir ÖZDEMİR, “İki çeşit içindeki benzerliği ortaya koymak için araştırmalar yaptık. 22 adet Hacıkadı tavuğu çeşidinden kan ve tüy örnekleri aldık, tüyleri uygun biçimde parçalayarak mitokondriyal DNA’yı elde ettik. ondan sonrasında da gen ile ilgili bir PCR süreci yaptık. La Fleche örneklerini ise yetiştiricilerden elde ettik. Buradan elde ettiğimiz mitokondriyal DNA’ları Yeni Kuşak Dizilememe dediğimiz teknikle değerlendirdik. Sonuç olarak genetik yapıları birebir ve bu dayanılmaz bir benzerlik. Kırmızı Orman Tavuğu ile de yaptığımız karşılaştırmalar kararı Gerze tavuk ırkının evcilleştirilmeye daha yatkın olduğunu gördük” dedi.
“Amacımız kısıtlı popülasyonu artırmak”
Bilimsel manada da et kalitesinin merak edildiğini belirten Özdemir, “Etin lezzetini denetim eden genleri tespit etmeye çalışıyoruz, doktora öğrencilerimiz bu hususta çalışmalarını yürütecekler, tabi ki hedefimiz bu kısıtlı popülasyonun sayısını araştırmak ve bunu yaparken hayvanın da lezzet kalitesini artırmak” formunda konuştu.
KAYNAK: İHA