Toplumsal Cinsiyet Rollerini Sorgulayan, Aile ve Toplum Baskısına Dikkat Çeken Efsane Dizi: Sıdıka

kolluk

New member
Son vakit içinderda düzgün kurgulanmış, düzgün bir öyküsü olan ve manalı cümlelere sahip olan televizyon dizilerine pek hasret kaldık. Natürel ki bu cümlemiz ile tüm dizilere laf söylemiş olmuyoruz lakin birfazlaca televizyon dizisinden de 90’lardaki kaliteyi bulamıyoruz maalesef. Hatırlarsınız ki Sıdıka 90’ların fazlacaça izlenen güldürü dizilerinden bir tanesiydi. Lakin bu dizi için sırf güldürü demek yanlış olur. Sıdıka beraberinde; toplumsal cinsiyet rollerini sorgulayan, aile ve toplum baskısına dikkat çeken eleştirel bir diziydi. Ataerkilliğe bir başkaldırı niteliğinde olan bu diziyi farklı bir bakış açısıyla gelin bir arada inceleyelim.


Sıdıka dizisinin 4 ana karakteri var. Emlakçı baba Zekeriya Latife, mesken bayanı anne Safiye Latife, başıbozuk abi Samim Latife ve pencere çiçeği Sıdıka Latife.


Bu aile; Sinop’tan İstanbul’a göç etmiş ve muhafazakar bir profile sahip. Baba alkolik, anne tutucu abi ise istikrarsız. Hepsinin ortasında yer alan Sıdıka ise çok zeki bir genç bayan. Konutun en temel çatışma sebebi de tam olarak bu. Bu aile Sıdıka’nın pencere kenarında dizini kırmasını ve oturmasını istiyor. Zira bu aileye bakılırsa dışarıda epeyce gezen hanımın güzel bir kısmet bulup evlenmesi mümkün değil.

Muhafazakar ailemiz Sıdıka’nın okumasına müsaade vermiyor lakin aksi bu ya Sıdıka’nın elinden de kitap düşmüyor. Sıdıka, gelişmek için okula gitmeye muhtaçlık duymuyor fakat okula gitse kim bilir neler yapar, kendini nasıl geliştirir diye düşünmemek de elde değil.

Tam da bu noktada Sıdıka’nın şu repliği kulaklarımızda çınlıyor;

“örneğin ben birazcık okuyabilseydim, tahminen de fazlaca kıymetli bir bilim bayanı olurdum. Madam Curie üzere. Tahminen Sıdıkanyum diye bir element bulurdum”


Bizim muhafazakar ailemiz, erkek çocukları Samim’e verdikleri imtiyazların onda birini bile Sıdıka’ya maalesef ki vermiyor.


Samim epey da başarılı olmamasına karşın denemeye, yanılmaya, bir daha denemeye ve hatta bir daha yanılmaya her vakit müsaade alabiliyor. Zira o bu ailenin erkek çocuğu. Bu dizide Sıdıka’nın hayatı ne kadar kısıtlanıyorsa, Samim’in hayatı bir o kadar özgür bırakılıyor. Sıdıka’nın adaletsizliği en başında doğduğu konutta başlıyor anlayacağınız.

Bu tarafı ile dizi, toplumun aile yapısının profilini pek hoş bir biçimde çizmeyi başarıyor.


Sıdıka bu eşitsizliğin oldukçaça farkında bir karakter olsa da elinden bir şey gelmiyor…


Eşitsizliğe karşı çıkan Sıdıka; ya annesinden ya alkolik babasından ya da istikrarsız ağabeyinden ya bir terlik ya da bir dayak yiyerek karşılık alıyor. Sıdıka, aslında o kadar makul ve güzel kurgulanmış bir karakter ki toplumun sahip olduğu bayan erkek eşitsizliğini epey net bir biçimde tabir ediyor.

Örnek vermek gerekirse Sıdıka’nın annesinin en büyük korkusu kızının meskende kalması. Evlenmek ise Sıdıka’nın hiç umurunda olmayan bir durum. elbette Sıdıka’da her genç bayan üzere birilerini beğenip aşık oluyor lakin güzel bir kısmet aramakla pek de ilgilenmiyor. Bu durum niçiniyle de mesken içerisinde sık sık tartışmalar yaşanıyor.

Cahil ve sorgulamaya müsait olmayan Safiye ile daima okuyan ve kendini geliştirmek için çabalayan Sıdıka içinde yaşanan çatışmalar da bu manada çok sağlam temellere sahip.


Hatırlarsanız bir kısımda kar yağıyor ve Sıdıka karı görür görmez çocuklar üzere keyifli olup kardan adam yapmak istiyor.


Annesinin ise ‘içi adam çekiyor’ cümlesi ile Sıdıka’nın bu çocuksu isteğini kabul etmiyor. Bu cümleden dahi Saka’ların konutunun mahalle baskısı ve etraf ne der baskısı ile formlandığı açıkça gözler önüne seriliyor. Dizinin kurgusunda konutun bayanlarının tüm gün meskende, adamların ise tüm gün dışarıda olduğunu gorebilirsiniz. Konut içerisinde tüm konut işleri bayanlara aitken erkekler ise dışarıda konuta ekmek getirebilmek için çalışıyor.

Her ne kadar Sıdıka’nın ağabeyi Samim karakteri işsiz ve serseri bir tip olarak karşımıza çıksa da gündüz vakitlerinde meskende olduğunu da pek goremiyoruz. Zira sokak adamların, meskenler ise bayanların yeridir. Doğal toplumsal cinsiyet kodlamalarına nazaran
😒



Evin babası Zekeriya, meskene gelince sofrayı hazır konutu ise pak görmek istiyor.


Anlayışsız baba Zekeriya; beraberinde sürprizlere kapalı, istenmeyen, ilgisiz ve sevgisiz bir adam. Bu babadan bir şeyler için müsaade almanın tek yolu ise rakı sofrasında sızmasını beklemek. Fakat alınan o müsaadeler bile pek de geçerli olmuyor zira baba Zekeriya çoklukla verdiği müsaadesi unutup çocuğunu dövecek bir sebep bulabiliyor.

Tam da bu karakter ile toplumda sıkça karşımıza çıkan sert ve anlayışsız baba profiline tak diye oturuyor…


Sıdıka’nın toplumsal cinsiyet sorguları ekseriyetle ağabeyiyle kendisine yapılan ayrımcı muameleden doğuyor.


Örneğin dizinin bir kısmında Sıdıka, çocukken her fırsatta ağabeyine söylenen amcalara pipini göster cümlesini sorguluyor. hiç bir vakit kendisinden bu biçimde bir istekte bulunulmadığı ve vücudunda yaşanan hiç bir gelişmenin de kutlanmadığını latife yollu olsa da ekliyor Sıdıka.

Bu kelamları ile geçmişten günümüze hiç değişmeyen epeyce değerli bir noktaya da parmak basıyor Sıdıka. Kız çocukları ve erkek çocukları içinde yapılan muamele farkına, toplumda erkeğin yüceltilirken bayanın her vakit geri plana atılmasına büyük bir tenkit getiriyor.

bu biçimdelar tahminen de anlamlandıramadığımız bu cümleler artık okuyunca ne kadar mantıklı geliyor değil mi?


Sıdıka’nın bu tenkitleri aile içerisinde hiç bir vakit anlaşılamıyor. Bu durum ise Sıdıka’nın kendi içerisinde bir döngüye girmesine niye oluyor.


Sıdıka aslında eleştiren, sorgulayan ve yeri geldiğinde öfkelenen bir bayan fakat ailesi sebebi ile en sonunda mecburen dizini kırıp oturuyor. Futbol meraklısı, karateci ve çapkın abi Samim üniversal bir erkek kodlamasının somut hali. bununla birlikte Samim’in maskülen, zorba, cinsiyetçi, empati yeteneğinden mahrum karakteri de babasının yetiştirme stilinin bir yansıması.

Anne karakterimiz Safiye ise erkek hükümran bakışın bir eseri olarak çıkıyor karşımıza. Bu karakterimizin de birtakım kimi epey kuvvetli çıkışları bulunuyor. Sıdıka ise annesinin tam bilakis aklına uymayan hiç bir şeye ikna olmuyor ve kabul etmiyor. Evet kabul etmiyor tahminen lakin bu durum neye yarıyor diye soracak olursanız maalesef ki hiç bir işe yaramıyor. Sıdıka, örümcek zihin tabiri ile anlatabileceğimiz bir ailenin içerisinde çürüyüp gidiyor.

Bugün bile izlerken yeni şeyler keşfedebildiğimiz Sıdıka dizisinin aslında göründüğünden hayli daha kaliteli ve derin manalara sahip bir televizyon dizisi olabildiğini anlıyoruz. Umudumuz ise bu biçimde dizileri televizyonda daha fazlaca gorebilmek…