Taban fiyatın Türkiye’ye tesiri bu biçimde olacak Minimum Fiyat Tespit Komitesi sonucu’na nazaran; Emekçinin bir aylık olağan çalışma karşılığı taban fiyatı; 1/1/2022-31/12/2022 tarihleri içinde günlük brüt 166,8 TL olarak belirlenmiştir. Bu meblağın aylık brüt fiyatı 5.004 TL ve net fiyatı 4.253,4 TL olarak tespit edilmiştir. Emekçi bölümünün dahi beklemediği % 39,87 oranında brüt bir artış yapılmıştır. Net artış ise gelir vergisi ve damga vergisi kaldırılacağı için % 50,51 oranında gerçekleştirilmiştir. Ayrıyeten, her yıl iki devir için hesaplanan minimum fiyat yedinci kezdir yılın tamamı için tespit edilmiştir.
MEMUR MAAŞLARINA NE KADAR TESİR EDER?
*Bütün çalışanlar ve özelde de memurlar ve kontratlı işçi için uygulanacak taban geçim indirimi, minimum fiyata göre belirlendiği için memur ve kontratlı işçi maaşları taban fiyattan direkt etkilenmektedir.
Minimum geçim indirimi 01.01.2022 – 31.12.2022 (Ocak) için belirlenen minimum fiyatın mükellefin durumuna nazaran belirlenen oranın ücretliler için belirlenen 1’inci fiyat dilimi (%15) ile çarpılmak suretiyle bulunmaktadır. Memurlar ve kontratlı işçi de fiyatlı olduğu için taban geçim indiriminden yararlanmaktadır. ötürüsıyla 01.01.2022 – 31.12.2022 (Ocak) için belirlenen 5.004 TL fiyatındaki minimum fiyat çalışanlar açısından ehemmiyet arz etmektedir.
Lakin yapılacak yasal düzenlemede belirlenecek bu fiyatlarda farklılaşmaya gidilebilir. Fakat mevcut haliyle hesaplamalar bu türlü olacaktır. Boşanmış lakin çocukların velayeti kendisinde olan memur da bu tablo temel alınarak minimum geçim indiriminden faydalanabilecektir.
GÖZLER MECLİS’TE
Ayrıyeten minimum ücretlilerden gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılmaması için yasal değişiklik yapılması gerekmektedir. Şimdiden Gelir Vergisi Kanunu ile Damga Vergisi Kanununda nasıl bir değişiklik yapılacağını bilemediğimiz için memurlara nasıl bir yansıma olacağını söyleyemeyiz.
Lakin bir minimum ücretlinin brüt olarak 5.004 x 12 = 60.048 TL fiyatındaki ücret geliri vergiye tabi olmayacağı dikkate alındığında bize göre başka çalışanların da bilhassa memur ve kontratlı işçinin 60.048 TL fiyatındaki yararı gelir ve damga vergisi matrahından istisna tutulmalıdır
MESKENDE BAKIM FİYATI
*Bakıma muhtaç engelli ve bakıma muhtaç engelliye konutta bakım hizmeti veren bireylere Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığı tarafınca ödenmekte olan meskende bakım fiyatları maaş katsayısına göre belirlendiği için minimum fiyat artışı meskende bakım fiyatını etkilemez. Fakat, minimum fiyat konutta bakım parası alacakların belirlenmesinde tesirli olmaktadır. 1 Ocak daha sonrası hane halkının kişi başına düşen gelirinin 2.835,6 TL’nin altında olması kâfi olacaktır. Kişi başına gelirinden dolayı başvurusu reddedilenler minimum fiyat artışı daha sonrasında bir daha başvurabilirler. 65 yaş aylığı bağlanabilmesi için ise 1 Ocak’tan itibaren 1705 TL’nin altında olması kâfi kabul edilecektir. Taban fiyatın artması birfazlaca yeni şahsa maaş bağlanması manasına gelmektedir.
SİGORTA BORÇLANMA MEBLAĞI
*bir daha sigortalıların borçlanma fiyatları da minimum fiyatla direkt ilgilidir. Bu niçinle borçlanma yapacak sigortalıların ödeyecekleri borçlanma fiyatları da artmaktadır. Ayrıyeten, isteğe bağlı sigortalıların ödeyecekleri sigorta prim fiyatlarından tutun da yurt içi ve yurt dışı borçlanma fiyatlarına kadar biroldukça ödeme minimum fiyata bağlıdır. bir daha Bağ-Kur’luların ödeyecekleri prim fiyatları ile SGK tarafınca kesilen idari para cezalarının meblağı da taban fiyat fiyatına nazaran belirlenmektedir.
Taban fiyat ne kadar yüksek olursa ödenecek prim fiyatları ile ödenecek idari cezalar da o kadar yüksek olabilmektedir. Bu niçinle taban fiyat artışları, başta prim gelirleri artacağı için Toplumsal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ile fiyatları artacağı için minimum fiyatla çalışanları ziyadesiyle keyifli etmektedir.
GSS PRİMLERİ
*Genel sıhhat sigortası kapsamında olanların ödeyecekleri GSS primleri de taban fiyata bakılırsa belirlendiğinden taban fiyat artışı, ödenecek GSS primlerini de arttırmaktadır. Bu ödeme ise milyonlarca GSS’linin ödeyeceği prim yükünü arttırmaktadır. Yeni taban fiyata nazaran GSS’li olanlar; 5.004 x % 3 = 150,12 TL ödeyecektir. Daha evvel bu meblağ 3.577,5 x % 3 = 107,32 TL idi.
Minimum fiyat işsizlik sigortası ve sigorta primine temel kar tavanını arttıracak
*İşsizlik ödeneği meblağı, onaltı yaşından büyük emekçiler için uygulanan aylık minimum fiyatın brüt meblağının yüzde seksenini geçememektedir. Alt limit ise brüt taban fiyatın yüzde 40’ıdır. ötürüsıyla minimum fiyat artışı işsizlik ödeneğinin hem tabanını tıpkı vakitte tavanını arttırmıştır. Buna göre brüt işsizlik ödeneği tavanı 5.004*% 80= 4.003 TL (Neti ise 3.972,6 TL), tabanı ise 5004*%40= 2001,6 TL (Neti ise 1.986,4 TL) olmuştur. bir daha taban fiyat artışı sigorta primine temel çıkar tavanını da arttırmıştır. Buna göre hem SSK birebir vakitte Bağ-Kur’luların sigorta primine temel yarar tavanları 5.004 x 7,5 = 37.530 TL olmuştur.
RAPOR PARASI ARTABİLİR
*Sigortalılara (memurlar hariç) yapılan süreksiz iş bakılırsamezlik ödeneği; iş kazasının yahut doğumun olduğu tarihten, meslek hastalığı yahut hastalık halinde ise iş nazaranmezliğin başladığı tarihtilk evvelki oniki aydaki son üç ay ortasında, sigortalı ismine SGK’ya bildirilmiş olan prime temel hasılatlarının, bu süredeki gün sayısına bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama günlük kar temel alınarak hesaplanır. ötürüsıyla taban fiyat artışı SGK tarafınca ödenen süreksiz iş nazaranmezlik ödeneği fiyatını arttıracaktır.
İstisna tutulacak yemek parası, çocuk artırımı ve aile artırımı ne kadar olacak?
*Prime temel hasılatlardan istisna tutulacak yemek parası, çocuk artırımı ve aile artırımı (yardımı) fiyatları 5510 sayılı Kanun’un 4’üncü hususunun birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların;
Yemek parası: 1/1/2022 ila 31/12/2022 tarihleri içinde; 166,8 TL x % 6 = 10 TL (Günlük),
Çocuk artırımı: 1/1/2022 ila 31/12/2022 tarihleri içinde; 5.004 TL x % 2 = 100 TL (Aylık),
Aile artırımı (yardımı): 1/1/2022 ila 31/12/2022 tarihleri içinde; 5.004 TL x %10 = 500,4 TL (Aylık), fiyatındaki hasılatları, prime temel çıkara dahil edilmeyecektir.
Yeraltı maden emekçilerine ödenecek fiyat ne kadar olacak?
*Asgari fiyatın 5.004 TL’ye çıkmasından faydalanacak kısımların başında yer altı maden personelleri geliyor. Soma faciasından daha sonra 3213 sayılı Maden Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle taban fiyatları minimum fiyatın iki katına çıkartılan yer altı maden çalışanları, yıl başından itibaren 10.008 TL brüt fiyat alacaklar. Minimum geçim indirimiyle bu sayı daha da artacaktır.
Sonuç olarak, Toplumsal Güvenlik Kurumu Başkanlığı minimum fiyat artışları daha sonrasında prime temel hasılatların alt ve üst sonları ile kimi süreçlere temel meblağlarla ilgili olarak genelge çıkarttığı vakit taban fiyat artışlarının nasıl bir mali yük getirdiği daha net görülecektir. Taban fiyatlardaki artışların bazılarını sevindirirken bazılarını de üzebildiğini tabir edebiliriz. Ümit ederiz ki taban ücretlileri sevindiren bu artış kayıt dışı istihdamı tetiklemez.
KAYNAK: YENİŞAFAK
MEMUR MAAŞLARINA NE KADAR TESİR EDER?
*Bütün çalışanlar ve özelde de memurlar ve kontratlı işçi için uygulanacak taban geçim indirimi, minimum fiyata göre belirlendiği için memur ve kontratlı işçi maaşları taban fiyattan direkt etkilenmektedir.
Minimum geçim indirimi 01.01.2022 – 31.12.2022 (Ocak) için belirlenen minimum fiyatın mükellefin durumuna nazaran belirlenen oranın ücretliler için belirlenen 1’inci fiyat dilimi (%15) ile çarpılmak suretiyle bulunmaktadır. Memurlar ve kontratlı işçi de fiyatlı olduğu için taban geçim indiriminden yararlanmaktadır. ötürüsıyla 01.01.2022 – 31.12.2022 (Ocak) için belirlenen 5.004 TL fiyatındaki minimum fiyat çalışanlar açısından ehemmiyet arz etmektedir.
Lakin yapılacak yasal düzenlemede belirlenecek bu fiyatlarda farklılaşmaya gidilebilir. Fakat mevcut haliyle hesaplamalar bu türlü olacaktır. Boşanmış lakin çocukların velayeti kendisinde olan memur da bu tablo temel alınarak minimum geçim indiriminden faydalanabilecektir.
GÖZLER MECLİS’TE
Ayrıyeten minimum ücretlilerden gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılmaması için yasal değişiklik yapılması gerekmektedir. Şimdiden Gelir Vergisi Kanunu ile Damga Vergisi Kanununda nasıl bir değişiklik yapılacağını bilemediğimiz için memurlara nasıl bir yansıma olacağını söyleyemeyiz.
Lakin bir minimum ücretlinin brüt olarak 5.004 x 12 = 60.048 TL fiyatındaki ücret geliri vergiye tabi olmayacağı dikkate alındığında bize göre başka çalışanların da bilhassa memur ve kontratlı işçinin 60.048 TL fiyatındaki yararı gelir ve damga vergisi matrahından istisna tutulmalıdır
MESKENDE BAKIM FİYATI
*Bakıma muhtaç engelli ve bakıma muhtaç engelliye konutta bakım hizmeti veren bireylere Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığı tarafınca ödenmekte olan meskende bakım fiyatları maaş katsayısına göre belirlendiği için minimum fiyat artışı meskende bakım fiyatını etkilemez. Fakat, minimum fiyat konutta bakım parası alacakların belirlenmesinde tesirli olmaktadır. 1 Ocak daha sonrası hane halkının kişi başına düşen gelirinin 2.835,6 TL’nin altında olması kâfi olacaktır. Kişi başına gelirinden dolayı başvurusu reddedilenler minimum fiyat artışı daha sonrasında bir daha başvurabilirler. 65 yaş aylığı bağlanabilmesi için ise 1 Ocak’tan itibaren 1705 TL’nin altında olması kâfi kabul edilecektir. Taban fiyatın artması birfazlaca yeni şahsa maaş bağlanması manasına gelmektedir.
SİGORTA BORÇLANMA MEBLAĞI
*bir daha sigortalıların borçlanma fiyatları da minimum fiyatla direkt ilgilidir. Bu niçinle borçlanma yapacak sigortalıların ödeyecekleri borçlanma fiyatları da artmaktadır. Ayrıyeten, isteğe bağlı sigortalıların ödeyecekleri sigorta prim fiyatlarından tutun da yurt içi ve yurt dışı borçlanma fiyatlarına kadar biroldukça ödeme minimum fiyata bağlıdır. bir daha Bağ-Kur’luların ödeyecekleri prim fiyatları ile SGK tarafınca kesilen idari para cezalarının meblağı da taban fiyat fiyatına nazaran belirlenmektedir.
Taban fiyat ne kadar yüksek olursa ödenecek prim fiyatları ile ödenecek idari cezalar da o kadar yüksek olabilmektedir. Bu niçinle taban fiyat artışları, başta prim gelirleri artacağı için Toplumsal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ile fiyatları artacağı için minimum fiyatla çalışanları ziyadesiyle keyifli etmektedir.
GSS PRİMLERİ
*Genel sıhhat sigortası kapsamında olanların ödeyecekleri GSS primleri de taban fiyata bakılırsa belirlendiğinden taban fiyat artışı, ödenecek GSS primlerini de arttırmaktadır. Bu ödeme ise milyonlarca GSS’linin ödeyeceği prim yükünü arttırmaktadır. Yeni taban fiyata nazaran GSS’li olanlar; 5.004 x % 3 = 150,12 TL ödeyecektir. Daha evvel bu meblağ 3.577,5 x % 3 = 107,32 TL idi.
Minimum fiyat işsizlik sigortası ve sigorta primine temel kar tavanını arttıracak
*İşsizlik ödeneği meblağı, onaltı yaşından büyük emekçiler için uygulanan aylık minimum fiyatın brüt meblağının yüzde seksenini geçememektedir. Alt limit ise brüt taban fiyatın yüzde 40’ıdır. ötürüsıyla minimum fiyat artışı işsizlik ödeneğinin hem tabanını tıpkı vakitte tavanını arttırmıştır. Buna göre brüt işsizlik ödeneği tavanı 5.004*% 80= 4.003 TL (Neti ise 3.972,6 TL), tabanı ise 5004*%40= 2001,6 TL (Neti ise 1.986,4 TL) olmuştur. bir daha taban fiyat artışı sigorta primine temel çıkar tavanını da arttırmıştır. Buna göre hem SSK birebir vakitte Bağ-Kur’luların sigorta primine temel yarar tavanları 5.004 x 7,5 = 37.530 TL olmuştur.
RAPOR PARASI ARTABİLİR
*Sigortalılara (memurlar hariç) yapılan süreksiz iş bakılırsamezlik ödeneği; iş kazasının yahut doğumun olduğu tarihten, meslek hastalığı yahut hastalık halinde ise iş nazaranmezliğin başladığı tarihtilk evvelki oniki aydaki son üç ay ortasında, sigortalı ismine SGK’ya bildirilmiş olan prime temel hasılatlarının, bu süredeki gün sayısına bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama günlük kar temel alınarak hesaplanır. ötürüsıyla taban fiyat artışı SGK tarafınca ödenen süreksiz iş nazaranmezlik ödeneği fiyatını arttıracaktır.
İstisna tutulacak yemek parası, çocuk artırımı ve aile artırımı ne kadar olacak?
*Prime temel hasılatlardan istisna tutulacak yemek parası, çocuk artırımı ve aile artırımı (yardımı) fiyatları 5510 sayılı Kanun’un 4’üncü hususunun birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların;
Yemek parası: 1/1/2022 ila 31/12/2022 tarihleri içinde; 166,8 TL x % 6 = 10 TL (Günlük),
Çocuk artırımı: 1/1/2022 ila 31/12/2022 tarihleri içinde; 5.004 TL x % 2 = 100 TL (Aylık),
Aile artırımı (yardımı): 1/1/2022 ila 31/12/2022 tarihleri içinde; 5.004 TL x %10 = 500,4 TL (Aylık), fiyatındaki hasılatları, prime temel çıkara dahil edilmeyecektir.
Yeraltı maden emekçilerine ödenecek fiyat ne kadar olacak?
*Asgari fiyatın 5.004 TL’ye çıkmasından faydalanacak kısımların başında yer altı maden personelleri geliyor. Soma faciasından daha sonra 3213 sayılı Maden Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle taban fiyatları minimum fiyatın iki katına çıkartılan yer altı maden çalışanları, yıl başından itibaren 10.008 TL brüt fiyat alacaklar. Minimum geçim indirimiyle bu sayı daha da artacaktır.
Sonuç olarak, Toplumsal Güvenlik Kurumu Başkanlığı minimum fiyat artışları daha sonrasında prime temel hasılatların alt ve üst sonları ile kimi süreçlere temel meblağlarla ilgili olarak genelge çıkarttığı vakit taban fiyat artışlarının nasıl bir mali yük getirdiği daha net görülecektir. Taban fiyatlardaki artışların bazılarını sevindirirken bazılarını de üzebildiğini tabir edebiliriz. Ümit ederiz ki taban ücretlileri sevindiren bu artış kayıt dışı istihdamı tetiklemez.
KAYNAK: YENİŞAFAK