Sıradaki Olası Koronavirüs Salgını Nerede Başlayabilir? Çabucak her gün, yeni bir yerde yeni bir SARS-CoV-2 (Koronavirüs) mutasyonunun ortaya çıktığını duyuyoruz. O denli ki DSÖ, tüm yeni varyantlarla başa çıkmak için yeni bir isimlendirme sistemi kullanmak zorunda kaldığını bile açıklamıştı. Ve COVID-19’un bir laboratuvardan çıkmadığı konusunda önemli deliller varken, hiç kimse yeni bir virüs salgınının nerede, niye yahut nasıl ortaya çıkacağını kestiremiyor.
Lakin yapabileceğimiz şey, geleceğe hazırlanmak olacaktır. California Üniversitesi, Berkeley, Milano Politeknik Üniversitesi ve Yeni Zelanda Massey Üniversitesi’nden bir küme araştırmacı da bunu yapmaya çalışıyor. Nature Food’da bu hafta yayınlanan ve bir daha sonraki Koronavirüs’ün ortaya çıkması için aday olarak görülen “sıcak” bölgeleri bulmayı amaçlayan yeni bir tahlil, dikkat çekmeyi başardı.
Hastalığın başlangıcının kesin bilgileri muhtemelen bir süre daha bilinmeyen kalacak olsa da birden fazla bilim insanı mevcut salgının yarasalarda bulunan bir Koronavirüs’ün bir biçimde insanlara sıçramasıyla başladığına inanıyor.
Araştırmacılar bu teoriye dayanarak, bu çeşit yarasadan beşere transferin yine meydana gelme ihtimalinin olacağı yerleri incelediler. Virüsün direkt yarasadan beşere mı sıçradığı yoksa bir orta konak olup olmadığı hala bilinmediğinden dolayı araştırmacılar yabanî ömür ve çiftlik hayvanları içinde epey çeşitli potansiyel taşıyıcıları hesaba katmak zorunda kaldılar.
Bilim insanları daha evvel yarasalarda COVID-19’a niye olan virüs olan SARS-CoV-2 ile “neredeyse aynı” olanlar da dahil olmak üzere bir epeyce farklı Koronavirüs tipi bulmuşlardı. 2020’de de yarasa popülasyonlarında virüsleri inceleyen araştırmacılara bakılırsa, çabucak hemen keşfedilmemiş binlerce potansiyel Koronavirüs tipi daha bulunuyor – lakin bunlardan fazlaca azı insanlara geçme yeteneğine sahip (zoonotik geçiş).
Koronavirüs’ler yarasalarda hayli sık bulunduğundan dolayı araştırmacılar çalışmalarını cinsin doğal aralığı ile sınırlamaya karar verdiler. Hangi alanların insan-yarasa etkileşimi için en yüksek potansiyele sahip olduğunu belirlemek için Avrupa ve Asya’da rastgele oluşturulmuş 10.000 yerde arazi kullanım modellerini tahlil ettiler.
Araştırma içerisinde “sıcak nokta“, yarasa popülasyonlarının muhakkak insan faaliyetleriyle çakıştığı yerler olarak tanımlanıyor: Orman parçalanması (yani, büyük, kontaklı bir ormanın başka küçük ormanlara bölünmesi), hayvancılık ve insan yerleşimi. Ayrıyeten araştırmacılar, insanların araziyi kullanma formu süratle değiştiği için gelecekte sıcak noktalara dönüşme riski altında olan yerleri de belirlediler.
Araştırmacılar tarafınca tanımlanan insan faaliyetleri, bir yerde Koronavirüs’ün ortaya çıkma mümkünlüğünü çeşitli formlarda arttırıyor. İnsan yerleşimindeki artış, iki tıbbın temas etmesi ve birbirine bulaşması için daha fazla fırsat manasına geliyor. Benzeri biçimde, besi hayvanı üretimindeki bir artış, insanlara bulaşma yolunda hayli sayıda potansiyel orta konakçıya sahip bir Koronavirüs mümkünlüğünü arttırıyor. Son olarak, orman parçalanmasındaki bir artış, bu büyük bitişik ormanlar tarafınca sağlanan epey özel habitatlara muhtaçlık duyan cinslerin ölmesine niye oluyor. Bir bölgede bu “özel” cinslerin hiç biri kalmadığı için, yarasaların serbestçe hareket etmeleri ve bir beşerle müsabaka ihtimallerinin artması kelam konusu olabiliyor.
UC Berkeley’de etraf bilimi, siyaseti ve idaresi profesörü olan çalışmanın ortak muharriri Paolo D’Odorico, “Özel cinsler için dezavantajlı şartlar yaratarak, [yarasa gibi] genel çeşitler gelişebilir” diyor ve ekliyor: “SARS-CoV-2’nin yırtıcı hayattan insanlara geçişini direkt izleyemesek de, insanları olaya dahil eden arazi kullanması değişikliği çeşidinin tipik olarak virüsü taşımaları ile bilinen bu yarasaların varlığıyla alakalı olduğunu biliyoruz.“
Mevcut salgının ardındaki Koronavirüs birinci vakit içinderda Çin’de tanımlandı ve mevcut sıcak noktaların birçok da, bu araştırmaya bakılırsa orada bulunuyor.
Tahlilde belirtildiğı üzere “Çin… nüfus yoğunluğu ve köyler, kasabalar ve başka insan yerleşimleri tarafınca kapsanan arazinin oranı ile kanıtlandığı üzere, yarasa dağılımlarında daha yüksek seviyede insan varlığı sergiliyor. Çin’de, orman kesimlerine yakın bölgeler, hayvancılık üretimi ve insan yerleşimleri için daha ağır bir biçimde kullanılıyor… bu niçinle, yaban hayatı ve beşerler içindeki teması direkt yahut çiftlik hayvanları üzere orta hayvanlar aracılığıyla desteklemektedir.“
özetlemek gerekirsesı uzmanlar, bir daha sonraki mümkün Koronavirüs salgınının bir daha Çin’den çıkacağını düşünüyor. Daha doğrusu en büyük ihtimal olarak Çin’i görüyorlar…
Lakin yapabileceğimiz şey, geleceğe hazırlanmak olacaktır. California Üniversitesi, Berkeley, Milano Politeknik Üniversitesi ve Yeni Zelanda Massey Üniversitesi’nden bir küme araştırmacı da bunu yapmaya çalışıyor. Nature Food’da bu hafta yayınlanan ve bir daha sonraki Koronavirüs’ün ortaya çıkması için aday olarak görülen “sıcak” bölgeleri bulmayı amaçlayan yeni bir tahlil, dikkat çekmeyi başardı.
Hastalığın başlangıcının kesin bilgileri muhtemelen bir süre daha bilinmeyen kalacak olsa da birden fazla bilim insanı mevcut salgının yarasalarda bulunan bir Koronavirüs’ün bir biçimde insanlara sıçramasıyla başladığına inanıyor.
Araştırmacılar bu teoriye dayanarak, bu çeşit yarasadan beşere transferin yine meydana gelme ihtimalinin olacağı yerleri incelediler. Virüsün direkt yarasadan beşere mı sıçradığı yoksa bir orta konak olup olmadığı hala bilinmediğinden dolayı araştırmacılar yabanî ömür ve çiftlik hayvanları içinde epey çeşitli potansiyel taşıyıcıları hesaba katmak zorunda kaldılar.
Bilim insanları daha evvel yarasalarda COVID-19’a niye olan virüs olan SARS-CoV-2 ile “neredeyse aynı” olanlar da dahil olmak üzere bir epeyce farklı Koronavirüs tipi bulmuşlardı. 2020’de de yarasa popülasyonlarında virüsleri inceleyen araştırmacılara bakılırsa, çabucak hemen keşfedilmemiş binlerce potansiyel Koronavirüs tipi daha bulunuyor – lakin bunlardan fazlaca azı insanlara geçme yeteneğine sahip (zoonotik geçiş).
Koronavirüs’ler yarasalarda hayli sık bulunduğundan dolayı araştırmacılar çalışmalarını cinsin doğal aralığı ile sınırlamaya karar verdiler. Hangi alanların insan-yarasa etkileşimi için en yüksek potansiyele sahip olduğunu belirlemek için Avrupa ve Asya’da rastgele oluşturulmuş 10.000 yerde arazi kullanım modellerini tahlil ettiler.
Araştırma içerisinde “sıcak nokta“, yarasa popülasyonlarının muhakkak insan faaliyetleriyle çakıştığı yerler olarak tanımlanıyor: Orman parçalanması (yani, büyük, kontaklı bir ormanın başka küçük ormanlara bölünmesi), hayvancılık ve insan yerleşimi. Ayrıyeten araştırmacılar, insanların araziyi kullanma formu süratle değiştiği için gelecekte sıcak noktalara dönüşme riski altında olan yerleri de belirlediler.
Araştırmacılar tarafınca tanımlanan insan faaliyetleri, bir yerde Koronavirüs’ün ortaya çıkma mümkünlüğünü çeşitli formlarda arttırıyor. İnsan yerleşimindeki artış, iki tıbbın temas etmesi ve birbirine bulaşması için daha fazla fırsat manasına geliyor. Benzeri biçimde, besi hayvanı üretimindeki bir artış, insanlara bulaşma yolunda hayli sayıda potansiyel orta konakçıya sahip bir Koronavirüs mümkünlüğünü arttırıyor. Son olarak, orman parçalanmasındaki bir artış, bu büyük bitişik ormanlar tarafınca sağlanan epey özel habitatlara muhtaçlık duyan cinslerin ölmesine niye oluyor. Bir bölgede bu “özel” cinslerin hiç biri kalmadığı için, yarasaların serbestçe hareket etmeleri ve bir beşerle müsabaka ihtimallerinin artması kelam konusu olabiliyor.
UC Berkeley’de etraf bilimi, siyaseti ve idaresi profesörü olan çalışmanın ortak muharriri Paolo D’Odorico, “Özel cinsler için dezavantajlı şartlar yaratarak, [yarasa gibi] genel çeşitler gelişebilir” diyor ve ekliyor: “SARS-CoV-2’nin yırtıcı hayattan insanlara geçişini direkt izleyemesek de, insanları olaya dahil eden arazi kullanması değişikliği çeşidinin tipik olarak virüsü taşımaları ile bilinen bu yarasaların varlığıyla alakalı olduğunu biliyoruz.“
Mevcut salgının ardındaki Koronavirüs birinci vakit içinderda Çin’de tanımlandı ve mevcut sıcak noktaların birçok da, bu araştırmaya bakılırsa orada bulunuyor.
Tahlilde belirtildiğı üzere “Çin… nüfus yoğunluğu ve köyler, kasabalar ve başka insan yerleşimleri tarafınca kapsanan arazinin oranı ile kanıtlandığı üzere, yarasa dağılımlarında daha yüksek seviyede insan varlığı sergiliyor. Çin’de, orman kesimlerine yakın bölgeler, hayvancılık üretimi ve insan yerleşimleri için daha ağır bir biçimde kullanılıyor… bu niçinle, yaban hayatı ve beşerler içindeki teması direkt yahut çiftlik hayvanları üzere orta hayvanlar aracılığıyla desteklemektedir.“
özetlemek gerekirsesı uzmanlar, bir daha sonraki mümkün Koronavirüs salgınının bir daha Çin’den çıkacağını düşünüyor. Daha doğrusu en büyük ihtimal olarak Çin’i görüyorlar…