Safra kesesı taş hastalığı

celikci

New member
Safra kesesi karaciğerin altındaki özel yerinde yerleşmiştir. Karaciğer tarafınca üretilen sarı-yeşil renkli safrayı depolar.Yemekten daha sonra bu safrayı ince barsağa salgılayarak yağların sindirimine yardımcı olur.

Safra taşı; karaciğerde yapılan safranın rastgele bir niçinle içeriğinin (kimyasal yapısı) bozulması kararı sıklıkla safra kesesinde yahut safra kanallarında çökelmesi kararı oluşur. Başlangıçta çamur halini alan safra ondan sonrasında daha da katılaşarak safra taşı biçimini alır. Safra taşı şimdi sürekli safra kesesinde oluşur. Hastaların yaklaşık %10 unda birlikteinde safra kanallarında da taş bulunabilir.

Safra kesesinde tek taş olabileceği üzere sayının binlere ulaştığı durumlar da vardır.

Sıklığı; Safra taşı hastalığı denince akla safra kesesi taşları gelir. Safra kesesi taşları toplumda sık görülen bir hastalıktır. Ülkeden ülkeye değişmekle birlikte 40 yaşını geçmiş, şişman ve doğum yapmış bayanların %10-15 inde safra kesesinde taş saptanabilir. Safra kesesi taşları bayanlar kadar olmasa da erkeklerde de sık görülen bir hastalıktır. Her 10 erişkinden birinde olan safra taşı bilhassa 30 yaşından daha sonra bayanlarda daha sık görülmektedir, 60 yaşından daha sonra adamların yüzde 10-15’inde bayanların yüzde 30-40’ında safra taşı oluşmaktadır.

Sarışın bayanlarda, şişmanlarda, hayli süratli kilo verenlerde, uzun müddet damar yolundan beslenenlerde, midesinin bir kısmı ameliyatla çıkarılmış olanlarda safra taşı sık görülür. Hastalığın kalıtsal yanı olduğunu gösteren kanıtlar vardır. Kafeinli içeceklerin ve alkolün safra taşlarını azalttığına dair yayınlar mevcuttur.

niçinleri: Bahsedildiği üzere safranın kimyasal yapısında ve safranın akışkanlığında değişikliğe yol açan olaylar taş oluşumuna niye olur. Bunlar çeşitli enfeksiyonlar, birtakım kan hastalıkları, beslenme alışkanlıkları olarak sıralanabilir. Safrada epeyce fazla kolesterol ve gereğince safra tuzu olmayınca kolesterol taşları oluşur. Yüksek kolesterole ek olarak iki öbür faktör de değerli bulunmuştur. Bunlardan birincisi safra kesesinin ne çoğunlukla ve ne kadar kasıldığıdır; seyrek ve yetersiz safra kesesi boşalması safranın fazla ağırlaşmasına niye olup taş oluşumuna katkıda bulunabilir. İkinci faktör ise karaciğer ve safrada bulunan ve kolesterol kristalleşmesini kolaylaştıran yahut engelleyebilen kimi proteinlerin varlığıdır.

Ayrıca hamilelik kararı yüksek estrojen düzeyi, hormon tedavisi yahut doğum kontol hapı kullanması safrada kolesterol seviyelerinin arttırabilir, safra kesesi kasılmasının azaltabilir ve bunların kararında safra taşı oluşabilir.

Beslenme ile safra taşı oluşumu içinde kesin bir irtibat gösterilememiştir. Fakat az posalı, yüksek kolesterollu diyetlerin ve fazlaca nişastalı diyetlerin safra taşı oluşumuna katkıda bulunabileceği öne sürülmüştür.

Safra taşı oluşumunda genetiğin rolü var mıdır?
Evet. Kimi ırklarda daha fazla görülmesi, genetik faktörlerin safra taşı oluşumunda rol oynadığını düşündürmektedir.

Bulgular ve Teşhis : Safra taşları, safra kesesinin çalışmasını ve yapısını bozduğundan, bilhassa yemeklerden daha sonra hazımsızlık, karında şişkinlik, geğirme, karın ağrısı üzere rahatsızlıklara niye olur.

Karın ağrısı sağ tarafta daha sıktır ve kürek kemiğinin altına yayılabilir. Safra bilhassa yağlı yemekleri sindirmek için gerekli olan bir salgıdır. Bu çeşit yağlı yemeklerden daha sonra şikayetler daha da barizleşir (Çikolata, yumurta ve yağlı-kızartmalı yiyecekler).

Teşhis

Ultrasonografi ile basitçe teşhis temalır. Çoklukla öteki bir sorun araştırılırken tespit edilir.

Safra kesesi iltihabı ne demektir? Sarılık, ateş ve ani başlayan ve de geçmeyen şiddetli karın ağrısı durumunda safra kesesinin iltihabı düşünülür. Bu çeşit şikayetleri olan hastalarda ultrasonografi isimli bir aygıtla safra kesesi ve safra yollarındaki taşlar teşhis edilebilir. Safra kesesi iltihabı, acil tedavi gerektiren bir hastalıktır. Safra kesesi delinerek, hayati tehlike oluşturabilir.

Safra taşları hangi hastalıklara yol açar?

Safra kesesi iltihaplarına niye olabilir.

Safra kanallarını tıkayarak sarılığa da niye olabilir.

Safra taşları siroz üzere karaciğer hastalıklarına da niye olabilir.

Pankreas bezini iltihaplandırabilir ve Pankreatit denen hastalığa yol açabilir. Bu hastalık cok önemli, acil tedavi gerektiren bir hastalık olup, hayati tehlike oluşturabilir

Bu bahsedilen komplikasyonlar şeker hastalığı ve ateroskleroz (Damar sertliği) olan hastalarda daha büyük ehemmiyet taşır.

Genel olarak safra kesesindeki taşların ne vakit rahatsızlık vereceği evvelinde iddia edilemez.

Safra Taşlarının Kanser ile Bağı: Safra taşlarının kansere yol açtığı ispatlanmış değildir. Lakin her 100 safra taşı hastalığında bir safra kesesi kanserine rastlanmaktadır.

Safra taşları ile bir arada olan sarılık ne söz eder?

Safra kesesindeki taşlar safra kanallarına düşerek ve kanalı tıkayarak sarılık yapabilir. kimi vakit safra taşları safra kesesinden bağımsız olarak safra kanallarının kendisinde de oluşabilir. Safra kesesindeki yarım cm’den küçük taşlar büyük taşlara nazaran daha kolay kanallarına düşerek sorun yaratabilir (Küçük taşlar büyük taşlara nazaran daha tehlikelidir). Safra taşları safra kanallarında iltihap yaparak ta sarılığa yol açabilir (Kolanjit).

Safra Kesesi Taşlarının Tedavisi: Safra taşlarının ilaç ile tedavisi yoktur. Tedavi ameliyatla yapılmaktadır. Ameliyatta; safra kesesinin tamamı ortasındaki taşlarla birlikte alınmaktadır (kolesistektomi ameliyatı). Safra kesesinin alınması daha sonraki ömür için hiçbir düşünce yaratmaz. hiç bir şikayete yol açmayan ve diğer bir niçinle yapılan analizler sırasında tesadüfen saptanan safra kesesi taşlarında ameliyat önerilemez. Lakin şeker hastalığı varlığında ve/veya safra taşlarının küçük ve çoğul sayıda olması durumunda tabip mümkün riskleri de dikkate alarak ameliyat önerebilir.

Safra Kesesi Ameliyatı Nasıl Yapılır? İki biçimde yapılır.

1-Açık ameliyat tekniğinde hastanın karını açılarak safra kesesi alınır.

2-Kapalı ameliyat (Laparoskopik teknik) tekniğinde karına 3-4 adet 0.5-1’er cm’lik delikler açılarak buradan sokulan aletler ile ameliyat gerçekleştirilir. Bu formül tüm dünyada bu hastalık için uygulanan altın standart prosedürdür.

Safra kanalı taşları ile birlikte olan safra kesesi taşlarının tedavisi: Hastalarda sarılık yahut birtakım biyokimyasal tetkiklerde anormallik vardır. Bu durumda ameliyattan evvel yahut daha sonra (genellikle ameliyattan önce) ağızdan sokulan ışıklı bir alet ile (endoskop) safra kanalındaki taşlar muvaffakiyet ile alınır.

ondan sonrasında kapalı ameliyat tekniği safra kesesi de çıkarılır.

Safra Kesesi Ameliyatının Riskleri Nelerdir? Safra kesesi ameliyatı ister açık yapılsın ister kapalı yapılsın bilhassa acil koşullarda yapıldığında kimi riskleri (komplikasyonlar) vardır. Bu komplikasyonların oranı %1-2 seviyesindedir. Ehil ellerde bu komplikasyon oranları epey düşüktür.

Özellikle kapalı yani laparoskopik olarak gerçekleştirilen safra kesesi ameliyatları, günümüzde birfazlaca merkezde “günübirlik cerrahi” olarak gerçekleştirilebilmekte ve hastalar ameliyat edildikleri günün akşamında meskenlerinde olmaktadırlar. Bu sistemle hastanede kalış müddeti kısalmakta, maliyetler azalmakta ve hastaların işlerine dönüş müddeti kısalmaktadır. Lakin ehil ellerde ve uygun merkezlerde bu yolun yapılmasının gerekliliği de açıktır.

Safra kesesinin tümü alınarak, hastalık nüksü, bir daha taş oluşumu, kanser ve komplikasyon gelişimi mümkünlüğü ortadan kaldırılmış olur. Safra kesesinin olmaması insanlarda önemli hiç bir probleme yol açmaz.”

Safra kanallarının yapısı (anatomisi) pek değişken olması ve onlarca değişik anomali olması az görülen bir durum değildir. Bunları ameliyattan evvel tespit mümkün de değildir. Bu niçinle cerrahın deneyimi fazlaca kıymetlidir.

Kapalı ameliyat tekniği epeyce yaygın uygulanıyor olsa da, bu hususta tecrübeli ellerde yapılması gerekmektedir.

Aksi biçimde ameliyatlar sırasında oluşabilecek komplikasyonların tahlili, başlangıçtaki hastalığın tahlilinden daha güç hale de gelebilir.

İlaçla tedavi mümkün müdür?

Safra kesesi taşlarında ilaçla tedavi başlangıçta olumlu sonuç verse de hastaların yarısında 4 yıl ortasında taşlar bir daha oluşmaktadır. Bu yüzden tedavide laparoskopik safra kesesi ameliyatı altın standart olarak kabul edilmektedir
Hastaneye yapılan başvurular
Safra kesesi taşı niçiniyle hastaneye müracaatların beşte birini kanal tıkanmasına bağlı iltihaplar oluşturmaktadır. Safra taşları kanser yapmasa da, safra kesesi kanseri niçiniyle ameliyat olanların yüzde 70’inde taşa rastlanmaktadır.

Porselen yada kalsifiye taş oluşan safra keselerinde yüzde 20-60 kanser mümkünlüğü vardır, bu hastalarda şikayet olmasa bile ameliyat önerilir.
Korunma

Şişmanlık risk faktörüdür.Kişiler ülkü kilolarına getirmelidir.Diğer yandan safra kesesi taşları için özel diyet yoktur.

Sağlıkla kalın…