Irem
New member
Rusya’dan Ayrılan Ülkeler: Tarihi ve Günümüzdeki Durum
Rusya, tarihin en büyük topraklarına sahip devletlerinden biridir. Ancak bu geniş topraklar, zamanla bir dizi ayrılma ve bağımsızlık ilanı ile şekillendi. 1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılması, Rusya’dan ayrılan birçok ülkenin bağımsızlıklarını kazanmasına yol açtı. Bu yazıda, Rusya'dan ayrılan ülkeler, bu ayrılmaların tarihsel bağlamı ve günümüzdeki durumları incelenecektir.
Sovyetler Birliği’nin Çöküşü ve Rusya’dan Ayrılan Ülkeler
Sovyetler Birliği, 1991 yılında dağılmadan önce, 15 bağımsız cumhuriyetten oluşuyordu. Sovyetler Birliği'nin çöküşü, bu ülkelerin bağımsızlık ilan etmesine neden oldu. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra, bu cumhuriyetlerin çoğu, bağımsızlıklarını ilan ettiler ve Rusya’dan ayrıldılar.
Rusya’dan Ayrılan Bağımsız Ülkeler
1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla Rusya’dan ayrılan 15 ülke şu şekildedir:
1. Estonya
Estonya, Sovyetler Birliği’nin Baltık bölgesinde yer alan bir cumhuriyetiydi. 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin çöküşüyle Estonya, bağımsızlığını ilan etti.
2. Letonya
Estonya gibi, Letonya da Baltık bölgesinde yer alıyordu ve Sovyetler Birliği'nin çöküşüyle 1991'de bağımsızlığını kazandı.
3. Litvanya
Baltık ülkelerinden bir diğeri olan Litvanya, 1990 yılında Sovyetler Birliği’ne karşı bağımsızlık ilan etti, ancak Sovyet yönetimi bu durumu kabul etmedi. Nihayetinde 1991'de bağımsızlık resmen ilan edildi.
4. Ukrayna
Ukrayna, Sovyetler Birliği’nin en büyük ve en kalabalık cumhuriyetiydi. 1991’de bağımsızlık ilan etti. Bugün, Ukrayna, Rusya ile karmaşık bir ilişki içinde olup, 2014’te Rusya'nın Kırım’ı ilhak etmesi sonrası büyük bir gerilim yaşanmıştır.
5. Belarus
Belarus, 1991 yılında bağımsızlık ilan etti ve Sovyetler Birliği’nin çöküşüyle Rusya’dan ayrıldı. Bugün, Belarus, Rusya ile yakın siyasi ve ekonomik bağlarını sürdüren bir ülke olma özelliği taşımaktadır.
6. Moldova
Sovyetler Birliği'nden ayrılan diğer bir ülke Moldova’dır. Moldova, 1991'de bağımsızlık ilan etti. Ancak, ülkenin doğusunda, Transdinyester bölgesinde hala Rusya'nın etkisi devam etmektedir.
7. Armenistan
Armenistan, 1991'de Sovyetler Birliği’nden ayrılarak bağımsızlığını ilan etti. Ermenistan, Rusya ile askeri ve ekonomik bağlarını güçlendirmiştir.
8. Azerbaycan
Azerbaycan, Sovyetler Birliği’nden 1991’de bağımsızlık ilan etti. Ülke, özellikle enerji kaynaklarıyla dikkat çekmektedir ve Rusya ile karışık bir ilişkisi vardır.
9. Kazakhstan (Kazakistan)
Kazakistan, Sovyetler Birliği’nden 1991’de ayrılarak bağımsızlığını ilan etti. Bugün, Kazakistan, Çin ve Rusya ile dengeli ilişkiler sürdürmektedir.
10. Kırgızistan
Kırgızistan da 1991 yılında bağımsızlık ilan eden ülkeler arasında yer alır. Rusya ile olan ilişkileri, genellikle askeri ve ekonomik bağlar üzerinden şekillenmektedir.
11. Tacikistan
Tacikistan, Sovyetler Birliği’nden 1991'de ayrıldı ve bağımsızlık ilan etti. Ülke, Rusya ile çok yönlü ilişkiler geliştirmeye devam etmektedir.
12. Turkmenistan
Turkmenistan, Sovyetler Birliği’nden bağımsızlık ilan eden ülkelerden bir diğeridir. Bağımsızlık sonrasında, ülke Rusya’dan uzaklaşarak, kendi yolunda ilerlemeyi tercih etti.
13. Özbekistan
Özbekistan, 1991'de Sovyetler Birliği'nden ayrılarak bağımsızlık ilan etti. Rusya ile olan ilişkileri zaman zaman inişli çıkışlı olsa da, özellikle enerji ve askeri alanda işbirliği devam etmektedir.
14. Gürcistan
Gürcistan, Sovyetler Birliği'nden ayrılan diğer bir ülkedir. Gürcistan, 1991’de bağımsızlık ilan etti ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla Rusya’dan ayrıldı. 2008'de Rusya ile yaşadığı çatışma, Güney Osetya ve Abhazya bölgelerindeki bağımsızlık ilanlarıyla daha da karmaşık hale gelmiştir.
15. Kırgızistan
Kırgızistan, Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını 1991'de ilan etti. Ülke, genellikle Rusya ile askeri işbirliği yapmaktadır ve Kollektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’ne (CSTO) üyedir.
Sovyetler Birliği’nin Dağılmasının Sonrasındaki Durum
Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından, bağımsızlıklarını ilan eden bu ülkeler, Rusya ile farklı seviyelerde siyasi, ekonomik ve askeri ilişkiler kurmuşlardır. Bazı ülkeler, Rusya ile yakın ilişkilerini sürdürürken, bazıları Batı ile yakınlaşarak, bağımsızlıklarını pekiştirmiştir. Bu durum, özellikle enerji, güvenlik ve dış politika alanlarında belirgin bir farklılık yaratmıştır.
Rusya ile Bağımsızlık Sonrası İlişkiler
Sovyetler Birliği’nden ayrılan bazı ülkeler, Rusya ile yakın ilişkiler kurmuşken, bazıları bağımsızlıklarını korumak adına Rusya’dan uzaklaşmayı tercih etmiştir. Örneğin, Belarus, Rusya ile çok güçlü bağlar kurarak, bir tür müttefiklik ilişkisi geliştirmiştir. Diğer taraftan, Ukrayna ve Gürcistan gibi ülkeler, Batı’ya yönelmiş ve NATO ile ilişkiler geliştirmeye çalışmıştır. 2014 yılında Ukrayna’nın Kırım’ı kaybetmesi, Rusya ile olan ilişkileri son derece gerilimli hale getirmiştir.
Sonuç: Rusya’dan Ayrılan Ülkelerin Durumu
Rusya’dan ayrılan 15 ülke, Sovyetler Birliği’nin çöküşünün ardından bağımsızlıklarını kazanmışlardır. Bu ülkeler, Rusya ile olan ilişkilerini şekillendirirken, hem bölgesel hem de küresel ölçekte stratejik hamleler yapmışlardır. Günümüzde, bu ülkelerin her biri, kendi bağımsızlıklarını pekiştirmeye devam etmekte ve dış politika seçimlerini kendi çıkarları doğrultusunda yapmaktadırlar. Rusya, bazı ülkelerle müttefiklik ilişkilerini sürdürürken, diğerleriyle ilişkilerinde gerilimli bir dönemden geçmektedir. Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından gelen bu dönemde, Rusya’dan ayrılan ülkelerin her biri, kendi ulusal kimliklerini ve bağımsızlıklarını pekiştirme çabalarını sürdürmektedir.
Rusya, tarihin en büyük topraklarına sahip devletlerinden biridir. Ancak bu geniş topraklar, zamanla bir dizi ayrılma ve bağımsızlık ilanı ile şekillendi. 1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılması, Rusya’dan ayrılan birçok ülkenin bağımsızlıklarını kazanmasına yol açtı. Bu yazıda, Rusya'dan ayrılan ülkeler, bu ayrılmaların tarihsel bağlamı ve günümüzdeki durumları incelenecektir.
Sovyetler Birliği’nin Çöküşü ve Rusya’dan Ayrılan Ülkeler
Sovyetler Birliği, 1991 yılında dağılmadan önce, 15 bağımsız cumhuriyetten oluşuyordu. Sovyetler Birliği'nin çöküşü, bu ülkelerin bağımsızlık ilan etmesine neden oldu. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra, bu cumhuriyetlerin çoğu, bağımsızlıklarını ilan ettiler ve Rusya’dan ayrıldılar.
Rusya’dan Ayrılan Bağımsız Ülkeler
1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla Rusya’dan ayrılan 15 ülke şu şekildedir:
1. Estonya
Estonya, Sovyetler Birliği’nin Baltık bölgesinde yer alan bir cumhuriyetiydi. 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin çöküşüyle Estonya, bağımsızlığını ilan etti.
2. Letonya
Estonya gibi, Letonya da Baltık bölgesinde yer alıyordu ve Sovyetler Birliği'nin çöküşüyle 1991'de bağımsızlığını kazandı.
3. Litvanya
Baltık ülkelerinden bir diğeri olan Litvanya, 1990 yılında Sovyetler Birliği’ne karşı bağımsızlık ilan etti, ancak Sovyet yönetimi bu durumu kabul etmedi. Nihayetinde 1991'de bağımsızlık resmen ilan edildi.
4. Ukrayna
Ukrayna, Sovyetler Birliği’nin en büyük ve en kalabalık cumhuriyetiydi. 1991’de bağımsızlık ilan etti. Bugün, Ukrayna, Rusya ile karmaşık bir ilişki içinde olup, 2014’te Rusya'nın Kırım’ı ilhak etmesi sonrası büyük bir gerilim yaşanmıştır.
5. Belarus
Belarus, 1991 yılında bağımsızlık ilan etti ve Sovyetler Birliği’nin çöküşüyle Rusya’dan ayrıldı. Bugün, Belarus, Rusya ile yakın siyasi ve ekonomik bağlarını sürdüren bir ülke olma özelliği taşımaktadır.
6. Moldova
Sovyetler Birliği'nden ayrılan diğer bir ülke Moldova’dır. Moldova, 1991'de bağımsızlık ilan etti. Ancak, ülkenin doğusunda, Transdinyester bölgesinde hala Rusya'nın etkisi devam etmektedir.
7. Armenistan
Armenistan, 1991'de Sovyetler Birliği’nden ayrılarak bağımsızlığını ilan etti. Ermenistan, Rusya ile askeri ve ekonomik bağlarını güçlendirmiştir.
8. Azerbaycan
Azerbaycan, Sovyetler Birliği’nden 1991’de bağımsızlık ilan etti. Ülke, özellikle enerji kaynaklarıyla dikkat çekmektedir ve Rusya ile karışık bir ilişkisi vardır.
9. Kazakhstan (Kazakistan)
Kazakistan, Sovyetler Birliği’nden 1991’de ayrılarak bağımsızlığını ilan etti. Bugün, Kazakistan, Çin ve Rusya ile dengeli ilişkiler sürdürmektedir.
10. Kırgızistan
Kırgızistan da 1991 yılında bağımsızlık ilan eden ülkeler arasında yer alır. Rusya ile olan ilişkileri, genellikle askeri ve ekonomik bağlar üzerinden şekillenmektedir.
11. Tacikistan
Tacikistan, Sovyetler Birliği’nden 1991'de ayrıldı ve bağımsızlık ilan etti. Ülke, Rusya ile çok yönlü ilişkiler geliştirmeye devam etmektedir.
12. Turkmenistan
Turkmenistan, Sovyetler Birliği’nden bağımsızlık ilan eden ülkelerden bir diğeridir. Bağımsızlık sonrasında, ülke Rusya’dan uzaklaşarak, kendi yolunda ilerlemeyi tercih etti.
13. Özbekistan
Özbekistan, 1991'de Sovyetler Birliği'nden ayrılarak bağımsızlık ilan etti. Rusya ile olan ilişkileri zaman zaman inişli çıkışlı olsa da, özellikle enerji ve askeri alanda işbirliği devam etmektedir.
14. Gürcistan
Gürcistan, Sovyetler Birliği'nden ayrılan diğer bir ülkedir. Gürcistan, 1991’de bağımsızlık ilan etti ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla Rusya’dan ayrıldı. 2008'de Rusya ile yaşadığı çatışma, Güney Osetya ve Abhazya bölgelerindeki bağımsızlık ilanlarıyla daha da karmaşık hale gelmiştir.
15. Kırgızistan
Kırgızistan, Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını 1991'de ilan etti. Ülke, genellikle Rusya ile askeri işbirliği yapmaktadır ve Kollektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’ne (CSTO) üyedir.
Sovyetler Birliği’nin Dağılmasının Sonrasındaki Durum
Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından, bağımsızlıklarını ilan eden bu ülkeler, Rusya ile farklı seviyelerde siyasi, ekonomik ve askeri ilişkiler kurmuşlardır. Bazı ülkeler, Rusya ile yakın ilişkilerini sürdürürken, bazıları Batı ile yakınlaşarak, bağımsızlıklarını pekiştirmiştir. Bu durum, özellikle enerji, güvenlik ve dış politika alanlarında belirgin bir farklılık yaratmıştır.
Rusya ile Bağımsızlık Sonrası İlişkiler
Sovyetler Birliği’nden ayrılan bazı ülkeler, Rusya ile yakın ilişkiler kurmuşken, bazıları bağımsızlıklarını korumak adına Rusya’dan uzaklaşmayı tercih etmiştir. Örneğin, Belarus, Rusya ile çok güçlü bağlar kurarak, bir tür müttefiklik ilişkisi geliştirmiştir. Diğer taraftan, Ukrayna ve Gürcistan gibi ülkeler, Batı’ya yönelmiş ve NATO ile ilişkiler geliştirmeye çalışmıştır. 2014 yılında Ukrayna’nın Kırım’ı kaybetmesi, Rusya ile olan ilişkileri son derece gerilimli hale getirmiştir.
Sonuç: Rusya’dan Ayrılan Ülkelerin Durumu
Rusya’dan ayrılan 15 ülke, Sovyetler Birliği’nin çöküşünün ardından bağımsızlıklarını kazanmışlardır. Bu ülkeler, Rusya ile olan ilişkilerini şekillendirirken, hem bölgesel hem de küresel ölçekte stratejik hamleler yapmışlardır. Günümüzde, bu ülkelerin her biri, kendi bağımsızlıklarını pekiştirmeye devam etmekte ve dış politika seçimlerini kendi çıkarları doğrultusunda yapmaktadırlar. Rusya, bazı ülkelerle müttefiklik ilişkilerini sürdürürken, diğerleriyle ilişkilerinde gerilimli bir dönemden geçmektedir. Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından gelen bu dönemde, Rusya’dan ayrılan ülkelerin her biri, kendi ulusal kimliklerini ve bağımsızlıklarını pekiştirme çabalarını sürdürmektedir.