celikci
New member
Tedaviye yaklaşırken hastalık teşhisini değil hastayı tedavi etmek cok daha yanlışsız bir yaklaşımdır.
Hastanın tüm labaratuar analizleri değerlendirilmeli ve altta yatan tüm metabolik bozukluklara odaklanılmalı.
İnsülin direnci birfazlaca polikistik hastasının sebebidir ancak tüm polikistik over sendromlu hastalarda insülin direnci bulunmamaktadır.Buyüzden üstte labaratuar analizlerinde saydığım analizler detaylı incelenerek kişi insülin dirençli polikistik over sendromu mu yoksa insülin dirençsiz polikistik over sendromu mu bakılmalıdır.
İnsülin direnci elendikten daha sonra adrenal sisteme odaklanılmalıdır.
***Polikistik over sendromunu tedavi ederken ben karaciğer-adrenal sistem-bagırsaklar-lenfatik sistem fazlaca fazla göz önünde bulundururum.Bu sistemlerde oluşan hastalıklar Biroldukça metabolik problemlere niye olurak karsımıza en sonunda polikistik over olarak gelmektedir. Polikistik overde yalnızca yumurtalıklara ve makul parametrelere odaklanmak aslında çok yanlıştır .Ve sonuç olarak polikistik over sendromu tedavisi yok denilmektedir. yıllardır birfazlaca hastamda hem infertilitenin yok oldıugunu hem yumurtalıklarda kistlerin yok olduğunu hem labaratuar birebir vakitte klinik olarak hastaların büsbütün düzgünleştiğini çok görmekteyin. Hastaya bir bütün olarak bakmak ve alttaki tüm metabolik problemleri çözmek değerlidir.
***hem de hastayı yalnızca bir vücut olarak görmekten öte ruhsal ve zihinsel sistemine de odaklanmak kalıcı ve gerçek tedaviyi ortaya koyar.
Not : biroldukca polikisik over hastasına tedavi olarak doğum denetim hapları ve metformin reçete edilmektedir.Bunlar tedavi edici değil semptomlara yönelik ilaçlardır. Yalnızca metfformini önemli insülin direnci olan olaylarda tercih etmekteyim lakin doğum denetim haplarının kullanmasını hiç önermemekteyim. Doğum denetim hapı yardımıyla olduğunuz kanamalar bedeninizin doğal kanamaları değildir. Altta hala polikistik overe niye olan tüm problemler devam ederken siz olayı maskeliyorsunuz bu haplarla yalnızca.
Kronik toksitite kesinlikle göz önünde bulundurulmalı ve gerekirse detoks sistemlerini desteklemek kıymetlidir.
Vitamin ve mineral eksiklikleri kesinlikle göz önünde bulundurulmalıdır.
Ayrıyeten kişinin doğum kotnrol hapları kullanmış ve bunları bırakmış olması bize ilaç daha sonrası hormonal değişikliğe bağlı olan durumlar pcos semptomlarını düşündürelbilir. Bu durumda bu tablo incelenmeli ve elenmelidir tedavi için.
Diyet ve beslenme polikistik over tedavisinde tahminen de en değerlisidir
Adrenal stress Birfazlaca polikistik over sendromunun altındaki saptanamayan niye olmuştur daima.
ADRENAL PCOS
Beden gerilimse girdiğinde Hipotalamus ACTH hormonu salgılar. Bunun kararında böbrek üstü bezlerden kortizol , adrenalin ,nöradrenalin ayrıyeten bununla birlikte DHEA, DHEA-S , ANDROSTENEDİON salgılanır.( etraf dokularda testesterona çevrilebilir ) Buyüzdendir ki kronik stress hem bedende androjen hormon fazlalığına tıpkı vakitte polikistik over sendromuna niye olabilmektedir .Kronik stress uzun vadede beraberinde hem bağırsak florası sıkıntılarına, insülin direncinei karaciğer sıkıntıları üzere birfazlaca meselelere niye olacak ve beden kısır bir döngüye girecektir.
Acth’ın adrenal androjenleri uyarmasının sebebi bu androjenler stressin uzun vadeli tesirlerinden beyefendisini korurlar.( kortizol ve adrenalin tesirlerinden ). Fakat makûs bir yanı vardır. Acth ın salgıladığı kortizol prensip acth içinde bir negatif feedback vardır , yani kortizol cok artarsa acth baskılanır lakin bu androjen hormonlarla acth içinde negatif bir feedback yoktur. Yani androjen hormon salınması arttıkça acth baskılanmayavaktır. Ayrıyeten kronik gerilimse bağlı cevaplar uzun vadede bu bağlantı de de (HPA AKS BAĞLANTISI ) sorun oluşturacak ve bedenin gerilimse olağan cevabında da bozukluklar oluşacaktır.
Sonuc olarak kornik stress durumlarında androjen hormon fazlalığı oluşacaktır.Bu da polikistik over ve semptomları demektir.
DOĞUM KONROL HAPI daha sonraSI SEMPTOMLARI-PCOS
Doğum denetim hapı kullananlar bıraktıktan daha sonra ilaç yoksunluğuna bağlı kanamalar yasayabilir.Bu kanamalar gerçek adet kanamaları değildir.
bu vakitte birçok bayan yanlış bir biçimde polikistik over tanısı almaktadır.Tanı koyarken bu durum katiyen göz önünde bulunudurulmalıdır.
Doğum denetim ilacını bıraktıktan daha sonra kısa devir infertilite bile görülebilir.
Doğum denetim ilacını bırakma daha sonrasında yaşanan smeptomlar 1-2 sene ortasında tabiatıyla olağana dönebilir.
bu vakitte yaşanan semptomlar bütünsel bir biçimde ele alınmalıdır. Genelde androjen çoklığı görülür ve buna yönelik bir tedavi olusturullmalıdır.
Çinko suplementi pek faydalı olabilir bu vakitte.
Doğum denetim ilaçları daha sonrası sendromu ile alakalı cok daha detaylı bir yazı yazacağım
Not : hiç birzaman doğum denetim ilaçları kullanılmamasını önermemekteyim. Bununla alakalı cok daha detaylı bir yazım olacaktır.
KİLO VE POLİKİSTİK OVER
Kilo verme birden fazla polikistik over sendromunda semptomların ve laboratuar bulgularının düzelmesinde çok kıymetlidir.
Yapılan birfazlaca çalışmada kilo verdikçe hastaların testesteron düzeylerinin olağana döndüğü , SHBG düzeylerinin arttığı , Serum insülin düzeylerinin olağana döndüğü görülmüştür.
Kilo verme daha sonrası aksayan ovulasyonların gerçekleştiği ve overlerdeki polikistik görünümün düzeldiği görülmektedir.
Bu durum tüm polikistik over sendromu hastaları için geçerli olmayabilir.Özellikle düşük kiloda olup tekrar de polikistik over sendromu yasayan biroldukça hasta bulunmaktadır.Ama insülin direnci olan birden fazla olayda kilo en değerli ögelerden biridir.
Artık size değerli bir ayrıntıdan daha bahsetmek istiyorum. Çok düşük vücut yag kitlesi ve fazla idman yapmak , az kalorili beslenmek de insülin direncine ve polikistik overe niye olabilir. Evet gerçek duydunuz. Obezite üzere çok yüksek yağ kitlesine sahip olmak üzere tam aykırısı olarak cok düşük yağ kitlesine sahip olmak da polikistik overe nedne olabilir. Çok bedeni gerilimse sokacak antrenmanlar ve çok derecede uzun periyodik kalori kısıtlamaları da polikistik over sendromu niçinleri içindedır.
1- BESLENME
***beslenmeden tüm rafine işlenmiş besinler çıkarılmalıdır!
***kızartma usulü ile yapılan besinler asla tüketilmemelidir.
***Glutenli eserler tüketimi inflamasyona niye olabilir.Biroldukça meseleye niye olduğu artık günümüzde yavaş yavaş ortaya çıkmaktadır. Polikisitk over sendromunda glütensiz beslenmenin çok faydalı olduğunu belitmekteyim.
*** daima karışınıza glisemik indeksi düşük bir diyet ile beslenin diye teklifler çıkmaktadır polkistik overde , buraya hem katılıyor hem katılmıyorum. GLisemik indeksi yüksek olan tahıl kümeleri , işlenmiş besinler abur cuburlari hamur işleri polikisitk overde asla önermediğim şeylerdir.Ama meyveler polikistik overde tahminen de en değerli komponentlerden biridir. yıllardır polkistik over olarak baktığım hasta sayısı pek fazladır ve hepsinde de bitki bazlı, bol zerzevat ve bol meyve içeren diyetle eksiksiz sonuç alıyoruz. Burada maksat direk glisemik indekse odaklanmak değil ; genelleme yapmaktan fazla direk besinlere birebir odaklanmak lazımdır.
Ketojenik diyetler polikisitik over sendormunda başlangıçta tesirli bile görünse de biroldukca işlevsel tıp tabibi ve otoriteler üreme sistemi sıhhati için asla uzun vadede bu diyeti önermemektedirler. Uzun vadede (2-3 aydan fazla ) bu diyetler daha farklı sıkıntılara yol açabilir.Ketojenik diyeti cok savunan Amerikada bir işlevsel tıp doktoru ile görüşmemde bile kendisi poliksitik overli hastalara bilhassa ketojenik diyeti fazlaca tercih etmediğini belirtmişti. Düşük karbonhidratlı beslenme uzun vadede üreme sistemi üzerinde olumsuz tesirler yaratabilir .AMa burada üstüne basa basa tekrar etmek istiyorum. Karbonhidrattan kastımız asla rafine işlenmiş besinler, epeyce fazla tahıllar , Hamur işleri , yapay şekerler üzere şeyler değil.T amamen organik zerzevat ve meyvelerden bahsediyorum karbonhidrat derken ! bu noktanın üzerinde bilhassa durmanızı istiyorum ! karbonhidrat kaynağımız birinci sırada sebzeler daha sonra meyveler daha sonra baklagiller ve daha sonrasında glütensiz tahıllar olacak. Aşağıda kaynakça kısmına bu bahisle alakalı çalışma linklerini de bırakmaktayım ; işlenmemiş bütünsel karbonhidratlar insülin direncini güzelleştirebilir. Lakin işlenmiş rafine besinler ve tahıllar tam zıt tesir göstermektedir.
***trans yağlar ve ziyanlı yağların hepsi beslenmeden çıkarılmalıdır.( yağlar ile alakalı detaylı yazı için “YAĞLAR” temalı yazımı okuyunuz. ) .Ama sağlıklı yağlar ( zeytinyağı-avakado-hindistan cevizi yağı-tereyağı –sadeyağ-çiğ kuruyemişler) beslenmemizin bir kesimi olmalıdır.
***kişinin intolerans gösterdiği besinler cogunlukla birfazlaca inflamatuar parametreyi uyarabilir.Bir eleminasyon diyeti ile intoleransınız olduğu besinleri gözlemleyiniz.Ben muayahanemde hem kimi testleri göz önünde bulunduruyorum tıpkı vakitte bireye eleminasyon diyeti yaptırıyorum ve çok hoş sonuçlar almaktayız.
***Süt ve mamüllerini beslenmenizden çıkarmanız polikistik over sendromunda pek faydalı olmaktadır. Süt mamüllerinin hepsi ıgf-1 içerir .İnsüline emsal yapısı olan bu hormon insülin direncindeki olağan şüphelileri oynamaktadır. Ayrıyeten süt mamüllerini kesmek androjen hormonların üretiminin azalmasındaki olumlu tesiri çalışmalar ile gösterilmiştir. Üstte bahsetmiş olduğumiz üzere androjen hormonlar polikistik overdeki temel meseleler içindedır.
***Alkol tüketimini azaltın ya da mümkün ise kesin.alkol karaciğer detoksifikasyon parametrelerinin birçoklarına ziyan vermektedir.Özellikle hormonların detoksifikasyonu için karaciğer pek kıymetlidir.Alkol daima tüketimi homonların metabolize olmasını önleyebilir.Ayrıca alkol tüketimi insülin direnci olusumunda da değerlidir.ALkolu kesmek karaciğerin üstündeki yükü azaltmak ismine çok kıymetlidir.
***Kafeini azaltın ya da mümkünse kesin .Polikistik sendromun altında odaklanılması gereken noktalar içinde adrenal sistem oldugundan bahsetmiştik. Kafein böbrek üstü bezler için pek stimulandır. Kafein hem de östrojen düzeyleri ve metabolizması konusunda çok kıymetlidir. Fazla kafein tüketimi bedende östrojen metabolizmasını bozabilir. Kahve bununla birlikte b vitaminlerinin düzeyini bedende azaltır ( atılım ve işlenmesi ile ) ve polikistik over sendromunda b vitaminleri çok kıymetlidir.Kahvenin infertilite ile kontağı olduğunu gösteren calsıma sayısı da pek fazladır.
***BÜTÜNSEL bitki bazlı antiinflamatuvar bir beslenme polikistik over sendromlu hastalarımda en hoş kararı aldığım beslenme tipidir.
Başlangıc periyotta olabildiği kadar çiğ besinler yüklü beslenirken pişmiş besin oranını vakit içinde gitgide arttırmaktayım.
Kalori sayımı yapmayı asla önermiyorum zira ben hastalarımla makrolar kadar mikrobesin kıymetlerine de odaklanıyorum.
fakat kabataslak bakarsanız beslenmenizde aldıgınız kalorilerin büyük çogunlugunun sabah öğünlerinde olması polikistik over sendromunda faydalı olabilir.
***Kale,ıspanak,kara lahana üzere koyu yaprakları sebzeler ve tüm yeşillikler sağlıklı demir ve kalsiyum kaynakları için beslenmenizin en değerli modülü olmalıdır.
***Beslenmede AGEs ( advanced glycation and products ) içeren besinleri azaltmak polikistik over sendromunda insülin direncinle pek faydalı olabilir.AGEs içeren besinler = işlenmiş besinler ! Hayvansal işlenmiş besinler !
***hayvansal besinler polikisitk over sendormunda yüksek oranda tüketilmemelidir. Harvardda infertilite üzerine yapılan bir çalışmada ( asagı linkini bırakıyorum ) ; bayanların proteinlerini hayvansal kaynaklar yerine bitkisel kaynaklardan aldığında infertilitenin düzelme bahtının daha yüksek olduğunu belirtmiştir. Hayvansal protein kaynakları içinde en kaliteli protein kaynağı tekrar yumurtadır ( sıhhat acısından ) lakin o da muhakkak sonlar içerisinde tüketilmelidir.
***Mevsiminde deniz balıkları tercşh edilebilir , kırmızı et yenilebilir ancak tavuk etinden büsbütün uzak durmanızı önermekteyim.( nitekim nasıl yetiştirildiğini bildiğiniz organik gezen köy tavuğu bulabilirseniz az tüketilebilir)
***Baharatlar bilhassa tarçın ve zerdeçal , çörek otu , kırmızı biber polikistik over sendromunda pek faydalıdır.
***Konvensiyonel yetiştirilen etlerden uzak durun , ( Hayvanları büyütmek maksatlı hormon kullanması yaygındır.) Merada otlanan doğal hayvan etleri tercih ediniz, bu mevzu çok değerlidir.
Not : demir eksikliği ve demir fazlalığı her iki durumda polikistik over sendromuna hem niye olabilir hem kararı olarak görülebilir. Bu durumda kimi vakit demir eksikliği olan hastalara direk demir ilaçları başlandığında bedende bulunan inflamasyondan dolayı bu demirin emilimi ve kullanması pek olmayacak ve demir depoları yükselmeyeceği üzere ortada bir demir toksititesi oluşacak. Oyüzdilk evvel antiinflamatuar bir diyetle ve gerekirse kimi suplementlerle evvel kronik inflamasyon tedavi edilmelidir ve daha sonrasında gerekirse demir ilaçları kullanılabilir. Birçok hastamda demir ilacına hiç gerek duymadan demir yüksek besinlerle tıpkı zamandamir düzeyleri yükseliyor birebir vakitte demir eksikliği semptomları ortadan kalkıyor. Birinci seçenek herzaman beslenme ile demir kaynakları olmalı ve polikistik over sendromlu hastalar çabucak demir ilacına başlatılmamalıdır.
***keten tohumu-chia-susam üzere omega 3 ve fitoöstrojen kaynakları polikistik overde çok faydalıdır.
***özellikle fitoöstrojen tüketimi adet periyodu vaktinde yasadıgınız biroldukça semptomun azalmasını sağlayabilir.Çünkü bu vakitteki sorun östrojen dominansı dedğimiz östrojenin progesteron ile karşılanamadığı tablodur.Fİtööstrojen tüketimi bu formda östrojen dalgalanmalrını azaltabilir ve biroldukca semptoma deva olabilir.
***Polikistilk over tedavisinde hastanın durumuna ve altta yatan meseleye nazaran birfazlaca suplement ve fitoterapik casus kullanılabilir.Bunları sizlere aktarıyorum:
2- SUPPLEMENTLER ve FİTOTERAPİK CASUSLAR
• D VİTAMİNİ = d vitamini düzeyleri insülin direncinde pek kıymetlidir.Biroldukça çalışma d vitaminin kimi durumlarda metformine bile sütün olduğunu ortaya koymuştur.D vitamini düzeylerinin 60-80 civarı olmasını istemekteyim.D vitamininde yükleme dozlar yerine günlük dozları uygun görmekteyim.
• MAGNEZYUM = Düşük magnezyum düzeyleri insülin direnci ve biroldukca metabolik semptomla ilişkilidir. Günlük 200-300 mg elemental magnezyum polikistik overdeki insülin direncinde pek faydalı olabilir.Daha yüksek dozlar için hekiminize müracaatınız.
• KROM = Kromi insülin ve kan sekeri düzenlemede esansiyel olan mineraller içindedır. Yapılan bir çalışmada polikistik over sendromlu bayanlarda günlük 200 mcg krom minerali kullanması kan sekeri düzenlenmesinde çok değerli olduğunu ortaya koymuştur.polikistik overli hastalarda ayrıyeten Hür testesteron düzeyinin krom suplementları daha sonrası azaldığı gösterilmiştir.200-600 mcg yemeklerden daha sonra kullanılabilir.
• OMEGA 3 = kronik inflamasyon tedavisinde ve birfazlaca hastalıkta omega 3 ün yeri büyüktür.Yapılan bir çalışmada günlük 3 gr omega 3 alan bayanların testesteron düzeylerinde bariz bir düşüş saptanmış 8 haftada;ve adet sistemleri placeboya nazaran çok daha nizamlı hale gelmiştir.
• B VİTAMİNLERİ = b vitamini eksiklikleri polikistik over sendromundaki semptomların birçoklarında değerlidir.Özellikle b2-b3-b5-b6-b8-b9-b12 kilo denetiminde , tiroid işlevlerinde , hormonal istikrarda ve mitokondriyal işlevlerde, hormonların detoksifikasyonunda değerlidir.
• B6 BİTAMİNİ = Seratonin ve dopamin salgılanmasında ve duygudurum değişikliklerinde değerlidir.
• ÇİNKO = Çinko biroldukca metabolik basamakta çok değerli esansiyel bir mineraldir.Çinko eksikliği iştah açılması yapabilir.Çimko eksikliği tad ve koku kaybına nedne olabilir.Daha ağır tada sahip yiyeceklere , tuza cok muhtaçlık duyuyorsanız çinko eksikliğni göz önünde bulundurunuz.Tiroid hormonlarında ve insülin hormonunun aktivasyonunda çok değerlidir. Polikistik overde foliküllerin gelişimi için ve düzgün menstural döngü için çok kıymetlidir.Akne tedavisind eçok kıymetlidir.kilo vermede değerlidir.İnsülin direncinde değerlidir.polikistik over sendromunda günlük 15-30 mg dozlar kullanılabilir.Polikisitk over sendromuna görülen depresyonda olukça tesirli olabilir.Çinko eksikliği depresyona niye olmaktadır.
• PROİBİYOTİKLER = İnflamasyonun baskılanmasında , testesteron ve östrojen istikrarında pek değerlidirler. Polikistik over sendromu ile bagırsal floarsı içinde da pek kuvvetli bir temas vardır.Özellikle lactobacillus , bifıdobacterıum içeren probiyotikler pek etkilidirler.
• COENZYME Q10 = güç üretimi ve karbonhidrat metabolizması için pek kıymetlidir.Yapılan bir çalışmada düşük yağlı beslenen şahıslarda coenzyme q10 kullanmasının kilo kaybını iki katına cıkardıgı ortaya koyulmuştur.
• ALPHA LİPOİC ACİD = Kan şekeri dengelemede çok değerlidir.&oo mg günlük doz kullanılabilir.
• N ASETİL SİSTEİN ( NAC ) = insülin direncinde ve karaciğer detoksifikasyonunda pek kıymetlidir.
• GLUTAMİNE = Şeker düşkünlüğünde faydalı olabilir.Kas üretiminde pek değerlidir.
• AGNUS CASTUS (VİTEX-CHASTETREE BERRY ) = hipofizin düzgün calsıması ve işlevi için pek kıymetlidir. HİPOFİZ BEZİNDEN LH SALGISININ DÜZGÜN SALINMASINI SAĞLAYARAK ; ÖSTROJEN VE ANDROJEN DÜZEYLERİNİ AZALTIR , DOĞAL PROGESTERON SALGISINI ARTTIRIR ve bu biçimdece yumurtalıklarda dengeyı sağlar.Etki etmesi birkaç ayı bulabilir buyüzden en az 3-6 ay kullanılmalıdır etkiyi görmek için.Ader düzensizliklerinde , Aknede kullanılabilir.Günlük 40-60 mg ortası kullanılabilir.
• BLACK COHOS (CİMİCİFUGA RACEMOSA ) = lh düzeylerini düşürmekte kıymetli olabilir.Premenstral semtpomlarda pek tesirli olabilir.
• SAW PALMETTO ( SERENOA REPENS ) = çalışmalar gösteriyor ki saw palmetto antiandrojen tesir gösteriyor.Eğer androjen çoklığı smeptomları yasıyorsanız kullanmayı düşünmelisiniz.Testesteron düzeyini düşürdüğü çalışmalarla gösterilmiştir.(testesteeronu ; dihidrotestesterona dönüşümünü de bloke eder-5 alpha reduktaz enzimini bloke ederek)
• MELATONİN = Birtakım polikistik over sendromlu hastalar uyku sıkıntıları da yasayabilir.Uyku tertibi sağlanana kadar ya da şiddetli insomnia hadiselerinde belirlki müddet melatonin desteği kullanılabilir.Ben tercihen 3-6 mg lık lisan altı melatonin formlarını kullanıyorum.
• MİLK THİSTLE ( SİLYBUM MARİANUM ) = Karaciğer için çok değerli bir suplementtir.Karaciğerin yenilenmesinde ve detoksifikasyonda kıymetlidir.Yukarıda bahsetmiş olduğum üzere karaciğer polikistik overda alsında en merkez rolü oynuyor.Vücuttaki fazla östrojeni temizlemede ve insülin direncinde yararı bulunmuştur.
• ISIRGAN OTU( ÜRTİCA DİOCİA) = Kökü SHBG oranını arttırır. Bu sayede özgür testesteron oranı azalır. Yaprakları ayrıyeten çok tesirlidir , insülin direncinde ,
• DONG QUAI = Hromon düzeylerinin olağana dönmesinde değerlidir.BAğısıklık sistemini güçlendirir.Uterusu güçlendirir ve adet ağrılarında tesirli olabilir.
• AHUDUDU YAPRAĞI ( RUBUS İDAEUS ) = BAYAN üreme sistemini biroldukca düzeyde güçlendirir.Ağır menstural kanamalarda tesirli olabilir.Demir bakımından zengindir , uterusu güçlendirir.Doğurganlıgı arttırabilir.
• EVENİNG PRİMROSE ( OENTHERA BİENNİS ) = hormonları dengelemekte çok kıymetlidir.Östrojen ve progesteron denegsizliğinde faydalı olabilir.Pcosta görülen kolesterol yüksekliğinde tesirli olabilir.
• KETEN TOHUMU (LİNUM USİTATİSSİMUM ) = SHBG düzeylerini arttırır , androjen düzeylerini azaltır ve östrojeni metabolize edilmesinde kıymetlidir. Omega 3 cilt zengindir. İçeriğindeki lignanlar yardımıyla fitoöstrojen olarak da davranırlar.beraberinde pek faydalı lif kaynagıdırç.Polikistik over sendromlu hastalarıma keten tohumunu beslenmelerine katmalarını kesinlikle söylüyorum.
• BEYAZ ŞAKAYIK (PEAONİA LACTİFLORA ) = Progesteron düzeylerini artırdığı ve testesteron düzeylerini azalttığı gösterilmiştir.Karaciğeri sakinleştirir.Adet düzensizliğinde değerlidir.
• NANE ( MENTHA CORDİFOLİA ) = ANdrojen düzeylerini ve özgür testesteron düzeyini düşürdüğü çalışmalarca gösterilmiştir.Çay olarak bilhassa tüketilebilir.Özellikle akne ve kıllanma olaylarında kullanılabilir.
• GURMAR BİTKİSİ ( GYMNEMA SLYVESTERE) = bitkisel metformin olarak da gecen bu bitki yüzsenelerdır ayuverdik tıpta kullanılmaktadır.İnsülin düzeyi denetimine ve karbonhidrat sermelerinde değerli olabilir.
• RED CLOVER = Fitoöstrojenik tesir gösterir.akne tedavisinde pek değerlidir.Kanın temizlenmesinde (detoksifikasyonda ) çok kıymetlidir.
• TARÇIN = iNsülin direncine olumlu tesirinden dolayı polikistik over sendromunda pek faydalıdır.Adet döngülerinin sistemli olmasında da tesirlidir.Adet kanamaları fazla olan bayanlarda kanamaların azalmasını sağlayabilir.Adet sancısını azaltabilir.
• MEYAN KÖKÜ = Stress idaresinde pek değerlidir.Fazla testeronu düşürmede kısmen tesirlidir.Akne ve kıllanmada çok faydalı olabilir.Suplement ya da cay tüketebilirsiniz.Meyan kökü adrenal sistem kelam konusu olduğunda çok etkildiri.Hipotansiyon olaylarında da fauydalı olabilir.
• İNOSİTOL = İnositol karsımıza myo-inositol ya da d-chro insoritol olarak çıkabilir.ALdıgınız takciyeler bunlardan birini barındırabilir.EN uygunu myo-inositol / d-chiro-inositol oranı 40/1 olanlardır.İnositol desteğinin amh seviyeşerini düşürdüğü ve over hacımini doğum denetim haplarından daha tesirli şeklide küçülttüğü gösterilmiştir.Yumurta kalitesini arttırdığı gösterilmiştir.Bazı çalışmalar metforminden bile daha tesirli olduğunu göstermektedir hatta.Depresyon ve panik atakta etkli olabilir.500-2000 mg ortası dozlarda kullanılabilir.doz ayarlaması kesinlikle tabip denetiminde yapılmalıdır.
• BERBERİNE = insülin direncine tesiri niçiniyle polikistik over sendromlu hastalarda pek faydalı olabilir.Özelikle insülin direnci teşhisini kesinleştiridiğimiz polikistik over hastalarında kullanılmalıdır.500 mg berberine günde 2-3 sefer alınablir.
• ASHWAGANDA = Adrenal sistem kaynaklı( kronik stress ) polikisitk over sendromlarında çok değerlidir.Hpa tamirinde değerli bir adaptojendir.Kortizol düzeylerini düzeltmede tesirli olabilir.Kolestertol düzeylerine olumlu tesiri çalışmalarla belirtilmişitir.Kilo vermede çok değerli olabilir.ANksiyete ve stress üzerine tesiri en kıymetli etkileridir.
• L-THEANİNE = Yeşil çay ve birtakım mantarlarda doğal olarak bulunan bir aminoasittir.Beyin bariyerini geçer ve birtakım nörotransmitterlerle yarışabilir.Sakinleşmeyi sağlar ve odaklanmada kıymetlidir.Polikistik over sendromunda adet devrindeki problemlerde tercihe dilebilir.stress kaynaklı düzensizliklerde tercihe dilebilir.
• KARAHİNDİBA = Karaciğeri detoksife eder , Hormonlaırn temizlenmesinde çok değerlidir.Bu hormon paklığı niçiniyle karahindibanın SHBG üretimini uyardığı ile alakalı bri ki çalışma mevcuttur.SHBG artması demek ortamdaki özgür testesteronun bağlanarak uzaklasıtırılması demektir.Testesteron fazlalığı polikisitk overdeki en değerli semptomlardan biridir.
• MACA KÖKÜ = Hormonları dengelemede ve kortizolu dengelemede pek kıymetlidir.FErtiliteyi arrttırmak için senelerca kullanılmış bir bitkidir.Depresyonda da faydalı olabilir.
• HOLY BASİL(tulsi ) = insülin direncinde faydalı olabilir, Kortizol düzeylerinde tesirlidir , Kilo vermede tesirli olabilir.Antiandrojenşk tesiri de vardır.
• TRİBULUS TERRESTRİS = ovulasyonu stimıle edebilir , adet döngülerinin düzgün işlemesinde kıymetlidir.Over kistlerini azalttığını gösteren calısmalar vardır.
3-EGZERSİZ
Şayet mucize bir formül arıyorsanız polikistik over sendromunda bu EGZERSİZDİR! Polikisitk over sendromu hastalarımda ve kendimde en süratli ve hoş cevabı antrenmanla kombinlediğimde tedaviyi aldım.Egzersiz bir seçenek değil bir zorunluluktur ! Haftalık rutininiz olması çok kıymetlidir.
Hastalarıma genelde sevdikleri spor tipiyle ilgilenmelerini öneriyorum.Bu antrenmanın devamlılığı acısından pek değerli olmakla birlikte sevdiğiniz sporu yapmak hormonal istikrarınız acısından da çok değerlidir.
Birtakım olaylarda HIIT(HİGH İNTENSE INTERVAL TRAİNİG ) antremanlar biçiminde isimlendirdiğimiz antremanlar daha tesirli olabilir. Bu antreman tipiyle alakalı da uzun bir yazım olacak.Ama polikistik over sendromunuz adrenal sistem kaynaklı ise HIIT antremanlar sizin için uygun olmayabilir.Daha cok nefes antrenmanları içeren yoga-yürüyüş-pilates üzere antrenmanlar daha uygun olabilir.
4-YOGA
Biroldukça çalışma gösrtermiş ki basta yoga ve öteki sporlar AMH ,LH ,TESTESTERONE düzeylerinde düşme sağlamıştır. Tertipli yoga yapmak insülin direncinde düzelme ve kardiyovasküler hastalıklarda azalma sağlamıştır. Stress düzeyleri üzerine olumlu tesiri de pek değerlidir.
Yogayı birfazlaca hastalık için günlük rutininize almanızı önermekteyim ancak bilhassa hormonal bozukluklarda tesiri pek barizdir. Haftada 2-3 sefer yoga antrenmanı polikistik over sendromu tedavisinde çok faydalı olmaktadır.
5-KİLO VERME
Beden-kütle indeksi (BMI ) fazla olan ve insülin direnci olan polikistik overli bayanlarda kilo vermek biroldukca semptomun düzelmesini sağlayabilir. Olağan vücut kütle indeksi 18.5-24.9 içindedır.
Bu hastalarda kilo verirken detoksifikasyon parametrelerini desteklemek ve antiinflamatuar bir diyetle kilo vermesini sağlamak cok kıymetlidir.Yukarıda bahsetmiş olduğum beslenme kısmı antiinflamatuar bir diyettir. 10 kilo ve daha fazla kilo verecek ve veren hastalarda medikal manada detok takviyesi gerekebilir ( gerekli suplementler ve fitoterapik casuslarla gaye faz1-faz2-faz3 biçiminde gerçeklesen karaciğerin detoksifikasyon parametreleri ve atılım yollarını desteklemektir. )
6- UYKU
Uykudan daima her hastalıkta bahsediyoruz en değerli detaylardan biri diye ancak yıllardır gözlemlediğim hastaların birden fazla bunun ciddiyetinin farkında değil.
Uyku yalnızca bedensel dinlenmek manasında değildir , hormonlarınız düzgün işlemesi için , detoksifikasyon paremetrelerinizin düzgün çalışması ,mitokondrilerinizin çalışması ve daha binlerce şey için gerekli ve kıymetlidir.MELATONİN hormonu karaciğer detoksifikasyonu ve mitokondrileriniz için elzemdir ve gece 12yi geçtiğiniz her saatte bu hormon salgısı giderek azalmaktadır.Günde 7-8 saat uyku uyumanız ve uykuya başlama saatiniz gece 12yi geçmemelidir .En ideali aksam 10 civarı uykuya dalmanızdır.
7-STRESS DÜZEYİNİ DÜZELT
Tertipli kronik stress HPA (HİPOTALAMUS-PİTUER-ADRENAL) aksını bozar ve bunun kararında birfazlaca hormanal dengesizlik ve inflamasyon kararı oluşur.Kronik stress idaresi de bireylerin farkında olduğu fakat gereğince üzerinde durmadığı bir alan tıpkı uyku üzere. Birçok hastama belirtiyorum şayet stress meselemizi çözemezsek pek yol alamayız. Meditasyonlar, nefes antrenmanları , makul kitaplar,eğitimler,yoga hastalarıma en önerdiğim noktalar bu mevzuda. Stress herzaman hayatımızda olacak kıymetli olan bizim nasıl başa cıktıgımız.
Kimi çalışmalar meditasyonun kortizol düzeylerini düşürdüğü ve insülin direncinde bile faydalı olduğunu ortaya koymuştur.
8-KİMYASALLARDAN ARIN
Endokrin bozucular bedeninizin doğal hormon işleyişini bozan kimyasal casuslardır.Bu bahiste cok daha detaylı bir yazı yazacağım.Ama genel olarak meskende kullandığınız
*temizlik gereçleri
*plastikler
*şahsi bakım gereçleri
*çamaşır , bulaşık deterjanları
*parfümler ve kokular
*paketli besinler
*koserve besinler
üzere biroldukça seyin hormon bozucu casus olabileceğini ve barındırabileceğini biliyor musunuz?
Birtakım endrokrin bozuculara örnek verirsek = DİOXİNS , BÖCEK İLAÇLARI , BPA , GLİSOL ESTERLERİ , FTALATLAR..Bununla alakalı cok detaylı bir yazım olacaktır.
9-HORMON REPLASMAN TERAPİLERİ
Bilhassa progesteron hormon replasmanı ( bio-identical ) denenebilir lakin hormon replesman tedavileri hiç birzaman polikistik overde birinci tercihim olmamaktadır. Çok önemli komplike olaylarda öne alınmalıdır.
10-HOMEOPATİ
Homeopati temel ideolojisi “benzer gibisi tedavi eder” halinde olan bir tamamlayıcı tıp sistemidir.Homeopatide hedef kişinin ömür gücünü faal etmek ve semptomları değil bütüncül tıptaki üzere kişiyi tedavi etmektir. Homeopati tek basına ya da öteki bütüncül bakış acısıyla birlikte tedavide kıymetlendirilebilir.
Polikistik over sendromu yönetilmesi ve tadavi olunması güç bir hastalık değildir , lakin vakit gerektirir.kişinin güzelleşme ve düzelme belirtilerini görmesi 6 ayı bulabilir.Alttaki sebebin ne olduğunu bilmek burada çok değerlidir.
Lakin polikistik over sendromu bir mukadderat değildir , konrtol altına alınabilir ve büsbütün düzelebilir.
Memnun , huzurlu günler dilerim…
Hastanın tüm labaratuar analizleri değerlendirilmeli ve altta yatan tüm metabolik bozukluklara odaklanılmalı.
İnsülin direnci birfazlaca polikistik hastasının sebebidir ancak tüm polikistik over sendromlu hastalarda insülin direnci bulunmamaktadır.Buyüzden üstte labaratuar analizlerinde saydığım analizler detaylı incelenerek kişi insülin dirençli polikistik over sendromu mu yoksa insülin dirençsiz polikistik over sendromu mu bakılmalıdır.
İnsülin direnci elendikten daha sonra adrenal sisteme odaklanılmalıdır.
***Polikistik over sendromunu tedavi ederken ben karaciğer-adrenal sistem-bagırsaklar-lenfatik sistem fazlaca fazla göz önünde bulundururum.Bu sistemlerde oluşan hastalıklar Biroldukça metabolik problemlere niye olurak karsımıza en sonunda polikistik over olarak gelmektedir. Polikistik overde yalnızca yumurtalıklara ve makul parametrelere odaklanmak aslında çok yanlıştır .Ve sonuç olarak polikistik over sendromu tedavisi yok denilmektedir. yıllardır birfazlaca hastamda hem infertilitenin yok oldıugunu hem yumurtalıklarda kistlerin yok olduğunu hem labaratuar birebir vakitte klinik olarak hastaların büsbütün düzgünleştiğini çok görmekteyin. Hastaya bir bütün olarak bakmak ve alttaki tüm metabolik problemleri çözmek değerlidir.
***hem de hastayı yalnızca bir vücut olarak görmekten öte ruhsal ve zihinsel sistemine de odaklanmak kalıcı ve gerçek tedaviyi ortaya koyar.
Not : biroldukca polikisik over hastasına tedavi olarak doğum denetim hapları ve metformin reçete edilmektedir.Bunlar tedavi edici değil semptomlara yönelik ilaçlardır. Yalnızca metfformini önemli insülin direnci olan olaylarda tercih etmekteyim lakin doğum denetim haplarının kullanmasını hiç önermemekteyim. Doğum denetim hapı yardımıyla olduğunuz kanamalar bedeninizin doğal kanamaları değildir. Altta hala polikistik overe niye olan tüm problemler devam ederken siz olayı maskeliyorsunuz bu haplarla yalnızca.
Kronik toksitite kesinlikle göz önünde bulundurulmalı ve gerekirse detoks sistemlerini desteklemek kıymetlidir.
Vitamin ve mineral eksiklikleri kesinlikle göz önünde bulundurulmalıdır.
Ayrıyeten kişinin doğum kotnrol hapları kullanmış ve bunları bırakmış olması bize ilaç daha sonrası hormonal değişikliğe bağlı olan durumlar pcos semptomlarını düşündürelbilir. Bu durumda bu tablo incelenmeli ve elenmelidir tedavi için.
Diyet ve beslenme polikistik over tedavisinde tahminen de en değerlisidir
Adrenal stress Birfazlaca polikistik over sendromunun altındaki saptanamayan niye olmuştur daima.
ADRENAL PCOS
Beden gerilimse girdiğinde Hipotalamus ACTH hormonu salgılar. Bunun kararında böbrek üstü bezlerden kortizol , adrenalin ,nöradrenalin ayrıyeten bununla birlikte DHEA, DHEA-S , ANDROSTENEDİON salgılanır.( etraf dokularda testesterona çevrilebilir ) Buyüzdendir ki kronik stress hem bedende androjen hormon fazlalığına tıpkı vakitte polikistik over sendromuna niye olabilmektedir .Kronik stress uzun vadede beraberinde hem bağırsak florası sıkıntılarına, insülin direncinei karaciğer sıkıntıları üzere birfazlaca meselelere niye olacak ve beden kısır bir döngüye girecektir.
Acth’ın adrenal androjenleri uyarmasının sebebi bu androjenler stressin uzun vadeli tesirlerinden beyefendisini korurlar.( kortizol ve adrenalin tesirlerinden ). Fakat makûs bir yanı vardır. Acth ın salgıladığı kortizol prensip acth içinde bir negatif feedback vardır , yani kortizol cok artarsa acth baskılanır lakin bu androjen hormonlarla acth içinde negatif bir feedback yoktur. Yani androjen hormon salınması arttıkça acth baskılanmayavaktır. Ayrıyeten kronik gerilimse bağlı cevaplar uzun vadede bu bağlantı de de (HPA AKS BAĞLANTISI ) sorun oluşturacak ve bedenin gerilimse olağan cevabında da bozukluklar oluşacaktır.
Sonuc olarak kornik stress durumlarında androjen hormon fazlalığı oluşacaktır.Bu da polikistik over ve semptomları demektir.
DOĞUM KONROL HAPI daha sonraSI SEMPTOMLARI-PCOS
Doğum denetim hapı kullananlar bıraktıktan daha sonra ilaç yoksunluğuna bağlı kanamalar yasayabilir.Bu kanamalar gerçek adet kanamaları değildir.
bu vakitte birçok bayan yanlış bir biçimde polikistik over tanısı almaktadır.Tanı koyarken bu durum katiyen göz önünde bulunudurulmalıdır.
Doğum denetim ilacını bıraktıktan daha sonra kısa devir infertilite bile görülebilir.
Doğum denetim ilacını bırakma daha sonrasında yaşanan smeptomlar 1-2 sene ortasında tabiatıyla olağana dönebilir.
bu vakitte yaşanan semptomlar bütünsel bir biçimde ele alınmalıdır. Genelde androjen çoklığı görülür ve buna yönelik bir tedavi olusturullmalıdır.
Çinko suplementi pek faydalı olabilir bu vakitte.
Doğum denetim ilaçları daha sonrası sendromu ile alakalı cok daha detaylı bir yazı yazacağım
Not : hiç birzaman doğum denetim ilaçları kullanılmamasını önermemekteyim. Bununla alakalı cok daha detaylı bir yazım olacaktır.
KİLO VE POLİKİSTİK OVER
Kilo verme birden fazla polikistik over sendromunda semptomların ve laboratuar bulgularının düzelmesinde çok kıymetlidir.
Yapılan birfazlaca çalışmada kilo verdikçe hastaların testesteron düzeylerinin olağana döndüğü , SHBG düzeylerinin arttığı , Serum insülin düzeylerinin olağana döndüğü görülmüştür.
Kilo verme daha sonrası aksayan ovulasyonların gerçekleştiği ve overlerdeki polikistik görünümün düzeldiği görülmektedir.
Bu durum tüm polikistik over sendromu hastaları için geçerli olmayabilir.Özellikle düşük kiloda olup tekrar de polikistik over sendromu yasayan biroldukça hasta bulunmaktadır.Ama insülin direnci olan birden fazla olayda kilo en değerli ögelerden biridir.
Artık size değerli bir ayrıntıdan daha bahsetmek istiyorum. Çok düşük vücut yag kitlesi ve fazla idman yapmak , az kalorili beslenmek de insülin direncine ve polikistik overe niye olabilir. Evet gerçek duydunuz. Obezite üzere çok yüksek yağ kitlesine sahip olmak üzere tam aykırısı olarak cok düşük yağ kitlesine sahip olmak da polikistik overe nedne olabilir. Çok bedeni gerilimse sokacak antrenmanlar ve çok derecede uzun periyodik kalori kısıtlamaları da polikistik over sendromu niçinleri içindedır.
1- BESLENME
***beslenmeden tüm rafine işlenmiş besinler çıkarılmalıdır!
***kızartma usulü ile yapılan besinler asla tüketilmemelidir.
***Glutenli eserler tüketimi inflamasyona niye olabilir.Biroldukça meseleye niye olduğu artık günümüzde yavaş yavaş ortaya çıkmaktadır. Polikisitk over sendromunda glütensiz beslenmenin çok faydalı olduğunu belitmekteyim.
*** daima karışınıza glisemik indeksi düşük bir diyet ile beslenin diye teklifler çıkmaktadır polkistik overde , buraya hem katılıyor hem katılmıyorum. GLisemik indeksi yüksek olan tahıl kümeleri , işlenmiş besinler abur cuburlari hamur işleri polikisitk overde asla önermediğim şeylerdir.Ama meyveler polikistik overde tahminen de en değerli komponentlerden biridir. yıllardır polkistik over olarak baktığım hasta sayısı pek fazladır ve hepsinde de bitki bazlı, bol zerzevat ve bol meyve içeren diyetle eksiksiz sonuç alıyoruz. Burada maksat direk glisemik indekse odaklanmak değil ; genelleme yapmaktan fazla direk besinlere birebir odaklanmak lazımdır.
Ketojenik diyetler polikisitik over sendormunda başlangıçta tesirli bile görünse de biroldukca işlevsel tıp tabibi ve otoriteler üreme sistemi sıhhati için asla uzun vadede bu diyeti önermemektedirler. Uzun vadede (2-3 aydan fazla ) bu diyetler daha farklı sıkıntılara yol açabilir.Ketojenik diyeti cok savunan Amerikada bir işlevsel tıp doktoru ile görüşmemde bile kendisi poliksitik overli hastalara bilhassa ketojenik diyeti fazlaca tercih etmediğini belirtmişti. Düşük karbonhidratlı beslenme uzun vadede üreme sistemi üzerinde olumsuz tesirler yaratabilir .AMa burada üstüne basa basa tekrar etmek istiyorum. Karbonhidrattan kastımız asla rafine işlenmiş besinler, epeyce fazla tahıllar , Hamur işleri , yapay şekerler üzere şeyler değil.T amamen organik zerzevat ve meyvelerden bahsediyorum karbonhidrat derken ! bu noktanın üzerinde bilhassa durmanızı istiyorum ! karbonhidrat kaynağımız birinci sırada sebzeler daha sonra meyveler daha sonra baklagiller ve daha sonrasında glütensiz tahıllar olacak. Aşağıda kaynakça kısmına bu bahisle alakalı çalışma linklerini de bırakmaktayım ; işlenmemiş bütünsel karbonhidratlar insülin direncini güzelleştirebilir. Lakin işlenmiş rafine besinler ve tahıllar tam zıt tesir göstermektedir.
***trans yağlar ve ziyanlı yağların hepsi beslenmeden çıkarılmalıdır.( yağlar ile alakalı detaylı yazı için “YAĞLAR” temalı yazımı okuyunuz. ) .Ama sağlıklı yağlar ( zeytinyağı-avakado-hindistan cevizi yağı-tereyağı –sadeyağ-çiğ kuruyemişler) beslenmemizin bir kesimi olmalıdır.
***kişinin intolerans gösterdiği besinler cogunlukla birfazlaca inflamatuar parametreyi uyarabilir.Bir eleminasyon diyeti ile intoleransınız olduğu besinleri gözlemleyiniz.Ben muayahanemde hem kimi testleri göz önünde bulunduruyorum tıpkı vakitte bireye eleminasyon diyeti yaptırıyorum ve çok hoş sonuçlar almaktayız.
***Süt ve mamüllerini beslenmenizden çıkarmanız polikistik over sendromunda pek faydalı olmaktadır. Süt mamüllerinin hepsi ıgf-1 içerir .İnsüline emsal yapısı olan bu hormon insülin direncindeki olağan şüphelileri oynamaktadır. Ayrıyeten süt mamüllerini kesmek androjen hormonların üretiminin azalmasındaki olumlu tesiri çalışmalar ile gösterilmiştir. Üstte bahsetmiş olduğumiz üzere androjen hormonlar polikistik overdeki temel meseleler içindedır.
***Alkol tüketimini azaltın ya da mümkün ise kesin.alkol karaciğer detoksifikasyon parametrelerinin birçoklarına ziyan vermektedir.Özellikle hormonların detoksifikasyonu için karaciğer pek kıymetlidir.Alkol daima tüketimi homonların metabolize olmasını önleyebilir.Ayrıca alkol tüketimi insülin direnci olusumunda da değerlidir.ALkolu kesmek karaciğerin üstündeki yükü azaltmak ismine çok kıymetlidir.
***Kafeini azaltın ya da mümkünse kesin .Polikistik sendromun altında odaklanılması gereken noktalar içinde adrenal sistem oldugundan bahsetmiştik. Kafein böbrek üstü bezler için pek stimulandır. Kafein hem de östrojen düzeyleri ve metabolizması konusunda çok kıymetlidir. Fazla kafein tüketimi bedende östrojen metabolizmasını bozabilir. Kahve bununla birlikte b vitaminlerinin düzeyini bedende azaltır ( atılım ve işlenmesi ile ) ve polikistik over sendromunda b vitaminleri çok kıymetlidir.Kahvenin infertilite ile kontağı olduğunu gösteren calsıma sayısı da pek fazladır.
***BÜTÜNSEL bitki bazlı antiinflamatuvar bir beslenme polikistik over sendromlu hastalarımda en hoş kararı aldığım beslenme tipidir.
Başlangıc periyotta olabildiği kadar çiğ besinler yüklü beslenirken pişmiş besin oranını vakit içinde gitgide arttırmaktayım.
Kalori sayımı yapmayı asla önermiyorum zira ben hastalarımla makrolar kadar mikrobesin kıymetlerine de odaklanıyorum.
fakat kabataslak bakarsanız beslenmenizde aldıgınız kalorilerin büyük çogunlugunun sabah öğünlerinde olması polikistik over sendromunda faydalı olabilir.
***Kale,ıspanak,kara lahana üzere koyu yaprakları sebzeler ve tüm yeşillikler sağlıklı demir ve kalsiyum kaynakları için beslenmenizin en değerli modülü olmalıdır.
***Beslenmede AGEs ( advanced glycation and products ) içeren besinleri azaltmak polikistik over sendromunda insülin direncinle pek faydalı olabilir.AGEs içeren besinler = işlenmiş besinler ! Hayvansal işlenmiş besinler !
***hayvansal besinler polikisitk over sendormunda yüksek oranda tüketilmemelidir. Harvardda infertilite üzerine yapılan bir çalışmada ( asagı linkini bırakıyorum ) ; bayanların proteinlerini hayvansal kaynaklar yerine bitkisel kaynaklardan aldığında infertilitenin düzelme bahtının daha yüksek olduğunu belirtmiştir. Hayvansal protein kaynakları içinde en kaliteli protein kaynağı tekrar yumurtadır ( sıhhat acısından ) lakin o da muhakkak sonlar içerisinde tüketilmelidir.
***Mevsiminde deniz balıkları tercşh edilebilir , kırmızı et yenilebilir ancak tavuk etinden büsbütün uzak durmanızı önermekteyim.( nitekim nasıl yetiştirildiğini bildiğiniz organik gezen köy tavuğu bulabilirseniz az tüketilebilir)
***Baharatlar bilhassa tarçın ve zerdeçal , çörek otu , kırmızı biber polikistik over sendromunda pek faydalıdır.
***Konvensiyonel yetiştirilen etlerden uzak durun , ( Hayvanları büyütmek maksatlı hormon kullanması yaygındır.) Merada otlanan doğal hayvan etleri tercih ediniz, bu mevzu çok değerlidir.
Not : demir eksikliği ve demir fazlalığı her iki durumda polikistik over sendromuna hem niye olabilir hem kararı olarak görülebilir. Bu durumda kimi vakit demir eksikliği olan hastalara direk demir ilaçları başlandığında bedende bulunan inflamasyondan dolayı bu demirin emilimi ve kullanması pek olmayacak ve demir depoları yükselmeyeceği üzere ortada bir demir toksititesi oluşacak. Oyüzdilk evvel antiinflamatuar bir diyetle ve gerekirse kimi suplementlerle evvel kronik inflamasyon tedavi edilmelidir ve daha sonrasında gerekirse demir ilaçları kullanılabilir. Birçok hastamda demir ilacına hiç gerek duymadan demir yüksek besinlerle tıpkı zamandamir düzeyleri yükseliyor birebir vakitte demir eksikliği semptomları ortadan kalkıyor. Birinci seçenek herzaman beslenme ile demir kaynakları olmalı ve polikistik over sendromlu hastalar çabucak demir ilacına başlatılmamalıdır.
***keten tohumu-chia-susam üzere omega 3 ve fitoöstrojen kaynakları polikistik overde çok faydalıdır.
***özellikle fitoöstrojen tüketimi adet periyodu vaktinde yasadıgınız biroldukça semptomun azalmasını sağlayabilir.Çünkü bu vakitteki sorun östrojen dominansı dedğimiz östrojenin progesteron ile karşılanamadığı tablodur.Fİtööstrojen tüketimi bu formda östrojen dalgalanmalrını azaltabilir ve biroldukca semptoma deva olabilir.
***Polikistilk over tedavisinde hastanın durumuna ve altta yatan meseleye nazaran birfazlaca suplement ve fitoterapik casus kullanılabilir.Bunları sizlere aktarıyorum:
2- SUPPLEMENTLER ve FİTOTERAPİK CASUSLAR
• D VİTAMİNİ = d vitamini düzeyleri insülin direncinde pek kıymetlidir.Biroldukça çalışma d vitaminin kimi durumlarda metformine bile sütün olduğunu ortaya koymuştur.D vitamini düzeylerinin 60-80 civarı olmasını istemekteyim.D vitamininde yükleme dozlar yerine günlük dozları uygun görmekteyim.
• MAGNEZYUM = Düşük magnezyum düzeyleri insülin direnci ve biroldukca metabolik semptomla ilişkilidir. Günlük 200-300 mg elemental magnezyum polikistik overdeki insülin direncinde pek faydalı olabilir.Daha yüksek dozlar için hekiminize müracaatınız.
• KROM = Kromi insülin ve kan sekeri düzenlemede esansiyel olan mineraller içindedır. Yapılan bir çalışmada polikistik over sendromlu bayanlarda günlük 200 mcg krom minerali kullanması kan sekeri düzenlenmesinde çok değerli olduğunu ortaya koymuştur.polikistik overli hastalarda ayrıyeten Hür testesteron düzeyinin krom suplementları daha sonrası azaldığı gösterilmiştir.200-600 mcg yemeklerden daha sonra kullanılabilir.
• OMEGA 3 = kronik inflamasyon tedavisinde ve birfazlaca hastalıkta omega 3 ün yeri büyüktür.Yapılan bir çalışmada günlük 3 gr omega 3 alan bayanların testesteron düzeylerinde bariz bir düşüş saptanmış 8 haftada;ve adet sistemleri placeboya nazaran çok daha nizamlı hale gelmiştir.
• B VİTAMİNLERİ = b vitamini eksiklikleri polikistik over sendromundaki semptomların birçoklarında değerlidir.Özellikle b2-b3-b5-b6-b8-b9-b12 kilo denetiminde , tiroid işlevlerinde , hormonal istikrarda ve mitokondriyal işlevlerde, hormonların detoksifikasyonunda değerlidir.
• B6 BİTAMİNİ = Seratonin ve dopamin salgılanmasında ve duygudurum değişikliklerinde değerlidir.
• ÇİNKO = Çinko biroldukca metabolik basamakta çok değerli esansiyel bir mineraldir.Çinko eksikliği iştah açılması yapabilir.Çimko eksikliği tad ve koku kaybına nedne olabilir.Daha ağır tada sahip yiyeceklere , tuza cok muhtaçlık duyuyorsanız çinko eksikliğni göz önünde bulundurunuz.Tiroid hormonlarında ve insülin hormonunun aktivasyonunda çok değerlidir. Polikistik overde foliküllerin gelişimi için ve düzgün menstural döngü için çok kıymetlidir.Akne tedavisind eçok kıymetlidir.kilo vermede değerlidir.İnsülin direncinde değerlidir.polikistik over sendromunda günlük 15-30 mg dozlar kullanılabilir.Polikisitk over sendromuna görülen depresyonda olukça tesirli olabilir.Çinko eksikliği depresyona niye olmaktadır.
• PROİBİYOTİKLER = İnflamasyonun baskılanmasında , testesteron ve östrojen istikrarında pek değerlidirler. Polikistik over sendromu ile bagırsal floarsı içinde da pek kuvvetli bir temas vardır.Özellikle lactobacillus , bifıdobacterıum içeren probiyotikler pek etkilidirler.
• COENZYME Q10 = güç üretimi ve karbonhidrat metabolizması için pek kıymetlidir.Yapılan bir çalışmada düşük yağlı beslenen şahıslarda coenzyme q10 kullanmasının kilo kaybını iki katına cıkardıgı ortaya koyulmuştur.
• ALPHA LİPOİC ACİD = Kan şekeri dengelemede çok değerlidir.&oo mg günlük doz kullanılabilir.
• N ASETİL SİSTEİN ( NAC ) = insülin direncinde ve karaciğer detoksifikasyonunda pek kıymetlidir.
• GLUTAMİNE = Şeker düşkünlüğünde faydalı olabilir.Kas üretiminde pek değerlidir.
• AGNUS CASTUS (VİTEX-CHASTETREE BERRY ) = hipofizin düzgün calsıması ve işlevi için pek kıymetlidir. HİPOFİZ BEZİNDEN LH SALGISININ DÜZGÜN SALINMASINI SAĞLAYARAK ; ÖSTROJEN VE ANDROJEN DÜZEYLERİNİ AZALTIR , DOĞAL PROGESTERON SALGISINI ARTTIRIR ve bu biçimdece yumurtalıklarda dengeyı sağlar.Etki etmesi birkaç ayı bulabilir buyüzden en az 3-6 ay kullanılmalıdır etkiyi görmek için.Ader düzensizliklerinde , Aknede kullanılabilir.Günlük 40-60 mg ortası kullanılabilir.
• BLACK COHOS (CİMİCİFUGA RACEMOSA ) = lh düzeylerini düşürmekte kıymetli olabilir.Premenstral semtpomlarda pek tesirli olabilir.
• SAW PALMETTO ( SERENOA REPENS ) = çalışmalar gösteriyor ki saw palmetto antiandrojen tesir gösteriyor.Eğer androjen çoklığı smeptomları yasıyorsanız kullanmayı düşünmelisiniz.Testesteron düzeyini düşürdüğü çalışmalarla gösterilmiştir.(testesteeronu ; dihidrotestesterona dönüşümünü de bloke eder-5 alpha reduktaz enzimini bloke ederek)
• MELATONİN = Birtakım polikistik over sendromlu hastalar uyku sıkıntıları da yasayabilir.Uyku tertibi sağlanana kadar ya da şiddetli insomnia hadiselerinde belirlki müddet melatonin desteği kullanılabilir.Ben tercihen 3-6 mg lık lisan altı melatonin formlarını kullanıyorum.
• MİLK THİSTLE ( SİLYBUM MARİANUM ) = Karaciğer için çok değerli bir suplementtir.Karaciğerin yenilenmesinde ve detoksifikasyonda kıymetlidir.Yukarıda bahsetmiş olduğum üzere karaciğer polikistik overda alsında en merkez rolü oynuyor.Vücuttaki fazla östrojeni temizlemede ve insülin direncinde yararı bulunmuştur.
• ISIRGAN OTU( ÜRTİCA DİOCİA) = Kökü SHBG oranını arttırır. Bu sayede özgür testesteron oranı azalır. Yaprakları ayrıyeten çok tesirlidir , insülin direncinde ,
• DONG QUAI = Hromon düzeylerinin olağana dönmesinde değerlidir.BAğısıklık sistemini güçlendirir.Uterusu güçlendirir ve adet ağrılarında tesirli olabilir.
• AHUDUDU YAPRAĞI ( RUBUS İDAEUS ) = BAYAN üreme sistemini biroldukca düzeyde güçlendirir.Ağır menstural kanamalarda tesirli olabilir.Demir bakımından zengindir , uterusu güçlendirir.Doğurganlıgı arttırabilir.
• EVENİNG PRİMROSE ( OENTHERA BİENNİS ) = hormonları dengelemekte çok kıymetlidir.Östrojen ve progesteron denegsizliğinde faydalı olabilir.Pcosta görülen kolesterol yüksekliğinde tesirli olabilir.
• KETEN TOHUMU (LİNUM USİTATİSSİMUM ) = SHBG düzeylerini arttırır , androjen düzeylerini azaltır ve östrojeni metabolize edilmesinde kıymetlidir. Omega 3 cilt zengindir. İçeriğindeki lignanlar yardımıyla fitoöstrojen olarak da davranırlar.beraberinde pek faydalı lif kaynagıdırç.Polikistik over sendromlu hastalarıma keten tohumunu beslenmelerine katmalarını kesinlikle söylüyorum.
• BEYAZ ŞAKAYIK (PEAONİA LACTİFLORA ) = Progesteron düzeylerini artırdığı ve testesteron düzeylerini azalttığı gösterilmiştir.Karaciğeri sakinleştirir.Adet düzensizliğinde değerlidir.
• NANE ( MENTHA CORDİFOLİA ) = ANdrojen düzeylerini ve özgür testesteron düzeyini düşürdüğü çalışmalarca gösterilmiştir.Çay olarak bilhassa tüketilebilir.Özellikle akne ve kıllanma olaylarında kullanılabilir.
• GURMAR BİTKİSİ ( GYMNEMA SLYVESTERE) = bitkisel metformin olarak da gecen bu bitki yüzsenelerdır ayuverdik tıpta kullanılmaktadır.İnsülin düzeyi denetimine ve karbonhidrat sermelerinde değerli olabilir.
• RED CLOVER = Fitoöstrojenik tesir gösterir.akne tedavisinde pek değerlidir.Kanın temizlenmesinde (detoksifikasyonda ) çok kıymetlidir.
• TARÇIN = iNsülin direncine olumlu tesirinden dolayı polikistik over sendromunda pek faydalıdır.Adet döngülerinin sistemli olmasında da tesirlidir.Adet kanamaları fazla olan bayanlarda kanamaların azalmasını sağlayabilir.Adet sancısını azaltabilir.
• MEYAN KÖKÜ = Stress idaresinde pek değerlidir.Fazla testeronu düşürmede kısmen tesirlidir.Akne ve kıllanmada çok faydalı olabilir.Suplement ya da cay tüketebilirsiniz.Meyan kökü adrenal sistem kelam konusu olduğunda çok etkildiri.Hipotansiyon olaylarında da fauydalı olabilir.
• İNOSİTOL = İnositol karsımıza myo-inositol ya da d-chro insoritol olarak çıkabilir.ALdıgınız takciyeler bunlardan birini barındırabilir.EN uygunu myo-inositol / d-chiro-inositol oranı 40/1 olanlardır.İnositol desteğinin amh seviyeşerini düşürdüğü ve over hacımini doğum denetim haplarından daha tesirli şeklide küçülttüğü gösterilmiştir.Yumurta kalitesini arttırdığı gösterilmiştir.Bazı çalışmalar metforminden bile daha tesirli olduğunu göstermektedir hatta.Depresyon ve panik atakta etkli olabilir.500-2000 mg ortası dozlarda kullanılabilir.doz ayarlaması kesinlikle tabip denetiminde yapılmalıdır.
• BERBERİNE = insülin direncine tesiri niçiniyle polikistik over sendromlu hastalarda pek faydalı olabilir.Özelikle insülin direnci teşhisini kesinleştiridiğimiz polikistik over hastalarında kullanılmalıdır.500 mg berberine günde 2-3 sefer alınablir.
• ASHWAGANDA = Adrenal sistem kaynaklı( kronik stress ) polikisitk over sendromlarında çok değerlidir.Hpa tamirinde değerli bir adaptojendir.Kortizol düzeylerini düzeltmede tesirli olabilir.Kolestertol düzeylerine olumlu tesiri çalışmalarla belirtilmişitir.Kilo vermede çok değerli olabilir.ANksiyete ve stress üzerine tesiri en kıymetli etkileridir.
• L-THEANİNE = Yeşil çay ve birtakım mantarlarda doğal olarak bulunan bir aminoasittir.Beyin bariyerini geçer ve birtakım nörotransmitterlerle yarışabilir.Sakinleşmeyi sağlar ve odaklanmada kıymetlidir.Polikistik over sendromunda adet devrindeki problemlerde tercihe dilebilir.stress kaynaklı düzensizliklerde tercihe dilebilir.
• KARAHİNDİBA = Karaciğeri detoksife eder , Hormonlaırn temizlenmesinde çok değerlidir.Bu hormon paklığı niçiniyle karahindibanın SHBG üretimini uyardığı ile alakalı bri ki çalışma mevcuttur.SHBG artması demek ortamdaki özgür testesteronun bağlanarak uzaklasıtırılması demektir.Testesteron fazlalığı polikisitk overdeki en değerli semptomlardan biridir.
• MACA KÖKÜ = Hormonları dengelemede ve kortizolu dengelemede pek kıymetlidir.FErtiliteyi arrttırmak için senelerca kullanılmış bir bitkidir.Depresyonda da faydalı olabilir.
• HOLY BASİL(tulsi ) = insülin direncinde faydalı olabilir, Kortizol düzeylerinde tesirlidir , Kilo vermede tesirli olabilir.Antiandrojenşk tesiri de vardır.
• TRİBULUS TERRESTRİS = ovulasyonu stimıle edebilir , adet döngülerinin düzgün işlemesinde kıymetlidir.Over kistlerini azalttığını gösteren calısmalar vardır.
3-EGZERSİZ
Şayet mucize bir formül arıyorsanız polikistik over sendromunda bu EGZERSİZDİR! Polikisitk over sendromu hastalarımda ve kendimde en süratli ve hoş cevabı antrenmanla kombinlediğimde tedaviyi aldım.Egzersiz bir seçenek değil bir zorunluluktur ! Haftalık rutininiz olması çok kıymetlidir.
Hastalarıma genelde sevdikleri spor tipiyle ilgilenmelerini öneriyorum.Bu antrenmanın devamlılığı acısından pek değerli olmakla birlikte sevdiğiniz sporu yapmak hormonal istikrarınız acısından da çok değerlidir.
Birtakım olaylarda HIIT(HİGH İNTENSE INTERVAL TRAİNİG ) antremanlar biçiminde isimlendirdiğimiz antremanlar daha tesirli olabilir. Bu antreman tipiyle alakalı da uzun bir yazım olacak.Ama polikistik over sendromunuz adrenal sistem kaynaklı ise HIIT antremanlar sizin için uygun olmayabilir.Daha cok nefes antrenmanları içeren yoga-yürüyüş-pilates üzere antrenmanlar daha uygun olabilir.
4-YOGA
Biroldukça çalışma gösrtermiş ki basta yoga ve öteki sporlar AMH ,LH ,TESTESTERONE düzeylerinde düşme sağlamıştır. Tertipli yoga yapmak insülin direncinde düzelme ve kardiyovasküler hastalıklarda azalma sağlamıştır. Stress düzeyleri üzerine olumlu tesiri de pek değerlidir.
Yogayı birfazlaca hastalık için günlük rutininize almanızı önermekteyim ancak bilhassa hormonal bozukluklarda tesiri pek barizdir. Haftada 2-3 sefer yoga antrenmanı polikistik over sendromu tedavisinde çok faydalı olmaktadır.
5-KİLO VERME
Beden-kütle indeksi (BMI ) fazla olan ve insülin direnci olan polikistik overli bayanlarda kilo vermek biroldukca semptomun düzelmesini sağlayabilir. Olağan vücut kütle indeksi 18.5-24.9 içindedır.
Bu hastalarda kilo verirken detoksifikasyon parametrelerini desteklemek ve antiinflamatuar bir diyetle kilo vermesini sağlamak cok kıymetlidir.Yukarıda bahsetmiş olduğum beslenme kısmı antiinflamatuar bir diyettir. 10 kilo ve daha fazla kilo verecek ve veren hastalarda medikal manada detok takviyesi gerekebilir ( gerekli suplementler ve fitoterapik casuslarla gaye faz1-faz2-faz3 biçiminde gerçeklesen karaciğerin detoksifikasyon parametreleri ve atılım yollarını desteklemektir. )
6- UYKU
Uykudan daima her hastalıkta bahsediyoruz en değerli detaylardan biri diye ancak yıllardır gözlemlediğim hastaların birden fazla bunun ciddiyetinin farkında değil.
Uyku yalnızca bedensel dinlenmek manasında değildir , hormonlarınız düzgün işlemesi için , detoksifikasyon paremetrelerinizin düzgün çalışması ,mitokondrilerinizin çalışması ve daha binlerce şey için gerekli ve kıymetlidir.MELATONİN hormonu karaciğer detoksifikasyonu ve mitokondrileriniz için elzemdir ve gece 12yi geçtiğiniz her saatte bu hormon salgısı giderek azalmaktadır.Günde 7-8 saat uyku uyumanız ve uykuya başlama saatiniz gece 12yi geçmemelidir .En ideali aksam 10 civarı uykuya dalmanızdır.
7-STRESS DÜZEYİNİ DÜZELT
Tertipli kronik stress HPA (HİPOTALAMUS-PİTUER-ADRENAL) aksını bozar ve bunun kararında birfazlaca hormanal dengesizlik ve inflamasyon kararı oluşur.Kronik stress idaresi de bireylerin farkında olduğu fakat gereğince üzerinde durmadığı bir alan tıpkı uyku üzere. Birçok hastama belirtiyorum şayet stress meselemizi çözemezsek pek yol alamayız. Meditasyonlar, nefes antrenmanları , makul kitaplar,eğitimler,yoga hastalarıma en önerdiğim noktalar bu mevzuda. Stress herzaman hayatımızda olacak kıymetli olan bizim nasıl başa cıktıgımız.
Kimi çalışmalar meditasyonun kortizol düzeylerini düşürdüğü ve insülin direncinde bile faydalı olduğunu ortaya koymuştur.
8-KİMYASALLARDAN ARIN
Endokrin bozucular bedeninizin doğal hormon işleyişini bozan kimyasal casuslardır.Bu bahiste cok daha detaylı bir yazı yazacağım.Ama genel olarak meskende kullandığınız
*temizlik gereçleri
*plastikler
*şahsi bakım gereçleri
*çamaşır , bulaşık deterjanları
*parfümler ve kokular
*paketli besinler
*koserve besinler
üzere biroldukça seyin hormon bozucu casus olabileceğini ve barındırabileceğini biliyor musunuz?
Birtakım endrokrin bozuculara örnek verirsek = DİOXİNS , BÖCEK İLAÇLARI , BPA , GLİSOL ESTERLERİ , FTALATLAR..Bununla alakalı cok detaylı bir yazım olacaktır.
9-HORMON REPLASMAN TERAPİLERİ
Bilhassa progesteron hormon replasmanı ( bio-identical ) denenebilir lakin hormon replesman tedavileri hiç birzaman polikistik overde birinci tercihim olmamaktadır. Çok önemli komplike olaylarda öne alınmalıdır.
10-HOMEOPATİ
Homeopati temel ideolojisi “benzer gibisi tedavi eder” halinde olan bir tamamlayıcı tıp sistemidir.Homeopatide hedef kişinin ömür gücünü faal etmek ve semptomları değil bütüncül tıptaki üzere kişiyi tedavi etmektir. Homeopati tek basına ya da öteki bütüncül bakış acısıyla birlikte tedavide kıymetlendirilebilir.
Polikistik over sendromu yönetilmesi ve tadavi olunması güç bir hastalık değildir , lakin vakit gerektirir.kişinin güzelleşme ve düzelme belirtilerini görmesi 6 ayı bulabilir.Alttaki sebebin ne olduğunu bilmek burada çok değerlidir.
Lakin polikistik over sendromu bir mukadderat değildir , konrtol altına alınabilir ve büsbütün düzelebilir.
Memnun , huzurlu günler dilerim…