Orman yangınlarıyla ilgili uzmanlardan değerli ikaz: Süratli ağaçlandırma yerine planlı düşünmek gerek İstanbul Üniversitesi Orman Botaniği Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ünal Akkemik, “Yanan orman alanlarının bir daha kazanılmasında doğal ekosistemin oluşturulması sağlanmalıdır. Bunun için de popülist yaklaşımlar ve toplumsal baskıların tesiriyle süratli bir ağaçlandırmaya gitmek yerine planlı düşünmek gereklidir.
Öteki yerlerden getirilmiş öteki çeşitlerle yapılan ağaçlandırmalar beraberinde ekolojik bozulmaya niye olur. Süratli bir biçimde başlatılan ağaçlandırma kampanyalarına birtakım büyük firmalarında takviyeler verdiği, bağışlar yaptığını görmekteyiz. Bu da büyük şirketlerin kendini aklaması için bir yoldur” dedi.
Uzmanlar ve akademisyenler; orman yangınlarının niçinlerini, Türkiye’nin tedbir ve müdahalede eksikliklerinin bulunduğunu tenkitlerini ve neler yapılması gerektiğini mevzunun farklı boyutlarıyla anlattı:
‘Okaliptüs cinsleri için var, orman yangınlarıyla ilgili bir enstitümüz yok’
Türkiye Ormancılar Derneği Batı Akdeniz Şube Lideri Profesör Tabip Tuncay Neyişçi;
“Türkiye’de orman yangınları konusunda bilimsel çalışmaların sayısı iki elin parmaklarını geçmez. Orman yangınları bu kadar kamuoyunun dikkatini çekiyor bulunmasına rağmen. Türkiye’de 10’un üzerinde orman fakültesinin bulunuyor bulunmasına rağmen, orman yangınlarıyla ilgili araştırma kurumları yahut üretilmiş araştırma sayıları fazlaca azdır. Farklı bitki örtüsü tiplerinin yangında davranış biçimleri tesiri konusunda da pek fazla bir çalışmamız yoktur.
Türkiye’de en çok alan kaplayan kızılçam 3 milyon hektarlık bir alandır. Kızılçam üzerinde çalışan bir enstitümüz yoktur ki yangınların büyük bir kısmı de bu bitki tipleri üzerinden çıkar. Okaliptüs çeşitleri için araştırma enstitülerimiz vardır. Ancak orman yangınlarıyla ilgili çalışan bir enstitümüz yoktur. Türkiye’de ormancılığa bilimsel bir açıdan bakıyor olursanız bunun altyapısının fazlaca sağlam olmadığı fazlaca açık biçimde görülüyor.
İstanbul Üniversitesi Orman Botaniği Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ünal Akkemik;
Yanan orman alanlarının bir daha kazanılmasında doğal ekosistemin oluşturulması sağlanmalıdır. Bunun için de popülist yaklaşımlar ve toplumsal baskıların tesiriyle süratli bir ağaçlandırmaya gitmek yerine planlı düşünmek gereklidir. Bunun için de yanan alanların muhafazaya alınması, burada canlılığını yitirmemiş tohumlarının çimlenmesinin beklenmesidir. Tohumun çimlenmediği yerlere fidan dikilmesi en yanlışsız yaklaşımdır. Ekolojik onarım doğal yolla sağlanmış olur”
‘Ağaçlandırma kampanyaları büyük şirketlerin kendisini aklamasının bir yolu’
“Başka yerlerden getirilmiş öbür tiplerle yapılan ağaçlandırmalar hem de ekolojik de bozulmaya niye olur. Süratli bir biçimde başlatılan ağaçlandırma kampanyalarına kimi büyük firmalarında takviyeler verdiği, bağışlar yaptığını görmekteyiz. Bu da büyük şirketlerin kendini aklaması için bir yoldur. Ormancılık alanının bir bilim olduğu ormancılık faaliyetinin de bilimsel temellere nazaran yapıldığı unutulmamalıdır”
‘Orman yangınlarında yüzde 72 bir artış var’
Bartın Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Kısmı, Prof. Dr. Erdoğan Atmış:
“Daha evvel de bu tıp yangınlar çıkıyordu lakin ormancılık teşkilatı bir biçimde bunu büyümeden söndürüyordu. Fakat bu sefer büyük bir başarısızlık var. Sayıları değerlendirdiğimiz vakit 2016-2020 yılları içindeki ortalama yıllık yangın sayısının arttığını görüyoruz. Yanan orman alanın arttığını görüyoruz lakin bunlardan öte yangın başına yanan alan ölçüsünün arttığını görüyoruz. Yüzde 72’lik bir artış var. Bu da yangınlarda çabada başarısız olduğunun göstergesi. Bu sayılar Orman Genel Müdürlüğü’nün kendi rakamları”
‘Tarım ve Orman Bakanı kolay müsaadeler verdiği için ormanlar parçalanıyor’
“Ormanlarımız parçalanıyor. Bu parçalanmanın değerli bir sebebi ormanlarda yapılan madencilik, güç, turizm, karayolu, köprü ve başka altyapı yatırımlarına Tarım ve Orman Bakanı fazlaca kolay müsaadeler vermeye başladığı için bu ormanlar parçalanıyor. 2B ile orman dışına çıkarılmış alanlar 620 bin hektara ulaştı. Bu alanlarda çeşitli yerleşimler başladı. Ormanlarda insanoğlunun etkileşiminin arttığını görüyoruz bu etkileşim arttıkça da yangın riski artıyor. Tarım ve orman bakanlığının daha farklı stratejilerinin olması gerekiyor. Cürmü öteki şeylere atıyorlar otel yapacaklardı da yaktılar üzere. Asıl tartışmamız gereken son senelerda ormancılık siyasetlerinin yanlış uygulanması ve ormancılık idaresindeki büyük boşluktur
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi, Prof. Dr. Doğanay Tolunay: Türkiye’de orman yangınlarının yüzde 89’u insan kaynaklı. Yüzde 11’i yıldırım üzere doğal niçinlerle çıkıyor. İnsan kaynaklı yangınlar ihmal ya da kaza ya da kasıtlı olarak çıkarılan yangınlar. Çok değişik sebepler de olabiliyor. Yanında çalıştığı orman şefine kızarak orman yakan ya da işinden olmamak için kasıtlı orman yakan orman emekçisine kadar. Son senelerda terör emelli yangınlarda çıkıyor. Son 10 yılın kabaca ortalaması yıllık ortalama yüzde 6 terör hedefli yangın. kimi vakit terör örgütleri yakmadıkları orman yangınlarını da üstlenerek, kendi propagandalarını yaptırabiliyorlar. O niçinle yangın çıkış emellerinin takip edilmesi yangın devam ederken kamuoyuyla paylaşılması gerekiyor. Bu paylaşılmadığı sürece provokasyon maksatlı telaffuzlar dolaşabiliyor
Orman yangını bittikten daha sonra da bu yangınlar önemli olarak araştırılıyor ve araştırmayı yapan kurumlar ise kolluk kuvvetleri oluyor. Çıkan yangınların büyük bir çoğunluğunun da çıkış niçininin bilinmediğini söylememiz gerekiyor. Orman yangınlarının yüzde 40’ının niye çıktığını ortaya koyamıyoruz. Rastgele bir görgü şahidi yok. Kamera yok. Çıkış sebebi bilinmeyen yangınların bilinmemesi kimi vakit yanlış da yorumlanabiliyor”
ANKA
Öteki yerlerden getirilmiş öteki çeşitlerle yapılan ağaçlandırmalar beraberinde ekolojik bozulmaya niye olur. Süratli bir biçimde başlatılan ağaçlandırma kampanyalarına birtakım büyük firmalarında takviyeler verdiği, bağışlar yaptığını görmekteyiz. Bu da büyük şirketlerin kendini aklaması için bir yoldur” dedi.
Uzmanlar ve akademisyenler; orman yangınlarının niçinlerini, Türkiye’nin tedbir ve müdahalede eksikliklerinin bulunduğunu tenkitlerini ve neler yapılması gerektiğini mevzunun farklı boyutlarıyla anlattı:
‘Okaliptüs cinsleri için var, orman yangınlarıyla ilgili bir enstitümüz yok’
Türkiye Ormancılar Derneği Batı Akdeniz Şube Lideri Profesör Tabip Tuncay Neyişçi;
“Türkiye’de orman yangınları konusunda bilimsel çalışmaların sayısı iki elin parmaklarını geçmez. Orman yangınları bu kadar kamuoyunun dikkatini çekiyor bulunmasına rağmen. Türkiye’de 10’un üzerinde orman fakültesinin bulunuyor bulunmasına rağmen, orman yangınlarıyla ilgili araştırma kurumları yahut üretilmiş araştırma sayıları fazlaca azdır. Farklı bitki örtüsü tiplerinin yangında davranış biçimleri tesiri konusunda da pek fazla bir çalışmamız yoktur.
Türkiye’de en çok alan kaplayan kızılçam 3 milyon hektarlık bir alandır. Kızılçam üzerinde çalışan bir enstitümüz yoktur ki yangınların büyük bir kısmı de bu bitki tipleri üzerinden çıkar. Okaliptüs çeşitleri için araştırma enstitülerimiz vardır. Ancak orman yangınlarıyla ilgili çalışan bir enstitümüz yoktur. Türkiye’de ormancılığa bilimsel bir açıdan bakıyor olursanız bunun altyapısının fazlaca sağlam olmadığı fazlaca açık biçimde görülüyor.
İstanbul Üniversitesi Orman Botaniği Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ünal Akkemik;
Yanan orman alanlarının bir daha kazanılmasında doğal ekosistemin oluşturulması sağlanmalıdır. Bunun için de popülist yaklaşımlar ve toplumsal baskıların tesiriyle süratli bir ağaçlandırmaya gitmek yerine planlı düşünmek gereklidir. Bunun için de yanan alanların muhafazaya alınması, burada canlılığını yitirmemiş tohumlarının çimlenmesinin beklenmesidir. Tohumun çimlenmediği yerlere fidan dikilmesi en yanlışsız yaklaşımdır. Ekolojik onarım doğal yolla sağlanmış olur”
‘Ağaçlandırma kampanyaları büyük şirketlerin kendisini aklamasının bir yolu’
“Başka yerlerden getirilmiş öbür tiplerle yapılan ağaçlandırmalar hem de ekolojik de bozulmaya niye olur. Süratli bir biçimde başlatılan ağaçlandırma kampanyalarına kimi büyük firmalarında takviyeler verdiği, bağışlar yaptığını görmekteyiz. Bu da büyük şirketlerin kendini aklaması için bir yoldur. Ormancılık alanının bir bilim olduğu ormancılık faaliyetinin de bilimsel temellere nazaran yapıldığı unutulmamalıdır”
‘Orman yangınlarında yüzde 72 bir artış var’
Bartın Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Kısmı, Prof. Dr. Erdoğan Atmış:
“Daha evvel de bu tıp yangınlar çıkıyordu lakin ormancılık teşkilatı bir biçimde bunu büyümeden söndürüyordu. Fakat bu sefer büyük bir başarısızlık var. Sayıları değerlendirdiğimiz vakit 2016-2020 yılları içindeki ortalama yıllık yangın sayısının arttığını görüyoruz. Yanan orman alanın arttığını görüyoruz lakin bunlardan öte yangın başına yanan alan ölçüsünün arttığını görüyoruz. Yüzde 72’lik bir artış var. Bu da yangınlarda çabada başarısız olduğunun göstergesi. Bu sayılar Orman Genel Müdürlüğü’nün kendi rakamları”
‘Tarım ve Orman Bakanı kolay müsaadeler verdiği için ormanlar parçalanıyor’
“Ormanlarımız parçalanıyor. Bu parçalanmanın değerli bir sebebi ormanlarda yapılan madencilik, güç, turizm, karayolu, köprü ve başka altyapı yatırımlarına Tarım ve Orman Bakanı fazlaca kolay müsaadeler vermeye başladığı için bu ormanlar parçalanıyor. 2B ile orman dışına çıkarılmış alanlar 620 bin hektara ulaştı. Bu alanlarda çeşitli yerleşimler başladı. Ormanlarda insanoğlunun etkileşiminin arttığını görüyoruz bu etkileşim arttıkça da yangın riski artıyor. Tarım ve orman bakanlığının daha farklı stratejilerinin olması gerekiyor. Cürmü öteki şeylere atıyorlar otel yapacaklardı da yaktılar üzere. Asıl tartışmamız gereken son senelerda ormancılık siyasetlerinin yanlış uygulanması ve ormancılık idaresindeki büyük boşluktur
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi, Prof. Dr. Doğanay Tolunay: Türkiye’de orman yangınlarının yüzde 89’u insan kaynaklı. Yüzde 11’i yıldırım üzere doğal niçinlerle çıkıyor. İnsan kaynaklı yangınlar ihmal ya da kaza ya da kasıtlı olarak çıkarılan yangınlar. Çok değişik sebepler de olabiliyor. Yanında çalıştığı orman şefine kızarak orman yakan ya da işinden olmamak için kasıtlı orman yakan orman emekçisine kadar. Son senelerda terör emelli yangınlarda çıkıyor. Son 10 yılın kabaca ortalaması yıllık ortalama yüzde 6 terör hedefli yangın. kimi vakit terör örgütleri yakmadıkları orman yangınlarını da üstlenerek, kendi propagandalarını yaptırabiliyorlar. O niçinle yangın çıkış emellerinin takip edilmesi yangın devam ederken kamuoyuyla paylaşılması gerekiyor. Bu paylaşılmadığı sürece provokasyon maksatlı telaffuzlar dolaşabiliyor
Orman yangını bittikten daha sonra da bu yangınlar önemli olarak araştırılıyor ve araştırmayı yapan kurumlar ise kolluk kuvvetleri oluyor. Çıkan yangınların büyük bir çoğunluğunun da çıkış niçininin bilinmediğini söylememiz gerekiyor. Orman yangınlarının yüzde 40’ının niye çıktığını ortaya koyamıyoruz. Rastgele bir görgü şahidi yok. Kamera yok. Çıkış sebebi bilinmeyen yangınların bilinmemesi kimi vakit yanlış da yorumlanabiliyor”
ANKA