Özilhan’dan faiz-kur kapanı uyarısı Hükümetin bedelsiz TL, yüksek kur yoluyla ihracatı artırma, ötürüsıyla cari açığı azaltma hayaline bir tenkit de TÜSİAD Yüksek İstişare Kurulu Lideri Tuncay Özilhan’dan geldi. “TL’ye itimat sağlanmadığı sürece, cari süreçler fazlası da dolarizasyon niçiniyle artan döviz talebini karşılayamaz. TL’deki kıymet kaybı ve dolarizasyon içinde rezervlerin ve cari fazlanın kıramayacağı bir kısır döngü meydana gelir” diyen Özilhan, “Bu kısır döngüyü kırmanın ve TL’deki paha kaybını önleyebilmenin tek yolu, üç kuruş birikimini müdafaaya çalışan dar gelirli vatandaştan, bir hafta daha sonra ne olacağını kestiremeyen yatırımcıya kadar bütün halkın, bütün piyasa aktörlerinin iktisat idaresinin kurlarda istikrarı sağlayabilecek siyaset araçlarına sahip olunduğuna ikna olmalarıdır” değerlendirmesinde bulundu.
Anadolu Kümesi İdare Şurası Lideri Tuncay Özilhan, Dünya gazetesi için kaleme aldığı yazıda, iktisat siyasetlerini kıymetlendirerek, ikazlarda bundu. ‘İstikrar sağlanmadan rekabetçi üretim sağlanamaz’ başlıklı yazı şöyleki:
İzlenmekte olan faiz indirim siyaseti daha sonrasında duruma baktığımızda şunu görüyoruz: TL’de şiddetli bir kıymet kaybı yaşanıyor. Maliyetler yükseliyor. Enflasyon hızlanıyor; halkın satın alma gücü eriyor. Üstelik kredi faiz oranları düşmediği üzere yükseliyor. Yeni yatırım yapmak bir tarafa yeni yıl için üretim planlamaları bile yapılamıyor. Zira bu planlamaların temel parametreleri olan enflasyon ve kur kestirimleri her an değişiyor. Mal sevkiyatları da aksıyor. Düşük faizler yardımıyla uzun vadeli yatırımlarla ekonomik yapıyı değiştirmek ve cari fazla veren bir iktisat olmak için çabalarken, eldekini de kaybetme riski ortaya çıkıyor. Ekonomiler uzun vadede büyüme ve istihdam yaratmayı gayeler. Buna üretim yapısının daha fazla katma kıymet yaratan, teknoloji ağır ve rekabetçi istikamette değişmesini de ekleyebiliriz. Uzun vadeye kısa vadelerden geçerek ulaşılır. Kısa vadeli öncelik ise istikrardır. İstikrar sağlanmadan uzun vadeli gayelerin hiç birisini gerçekleştirmek mümkün olmaz. Zira üretim ve yatırım kararları istikrar olmadan, öngörülebilirlik olmadan verilemez. Geleceği emniyetli halde varsayım etmeden üretim ve yatırım planlaması yapılamaz; yeni sipariş verilemez; yeni elemanlar istihdam edilemez. Yani istikrar olmadan üretim de büyüme de olmaz. Üretim ve yatırım yoksa ihracat da olmaz. Üretim odaklı ihracatı önceleyen iktisat modelinin amaçladığı maksatlara istikrarsız bir iktisat ile ulaşılamaz.
Düşük fiyat cenneti olmayalım
Kaldı ki üretim yapısının cari fazla gayesi doğrultusunda dönüşmesini, tek başına rekabetçi kur siyaseti sağlayamaz. Milletlerarası piyasalarda rekabet edebilecek katma bedeli yüksek eserler üretebilmek için teknoloji ve nitelikli işgücü gerekir. Bunu sağlamanın yolu, eğitim alt yapısından ve teknoloji-inovasyon ekosistemine uzanan hayli geniş bir alanda kapsamlı ıslahatların kararlılıkla uygulanmasından geçer. bu biçimde siyasetlerin başarılı olduğu ülke örneklerinden biliyoruz ki, sonuç lakin uzun senelerdan daha sonra alınabilir. Bu müddet ortasında bir yandan da rekabetçi kurun ülkeyi düşük fiyat cennetine çevirmesine pürüz olmak ve kâfi istihdamı sağlamak gerekir. Bu ise, istikrarlı bir makroekonomik ekonomik ortam olmadan mümkün değildir. Aksi biçimde Dimyat’a pirince gidelim derken eldeki bulgurdan oluruz.
Asya, Latin Amerika krizleri
Korkarım ki taban fiyatta sağlanmış olan artışın bir kısmı, bu artış daha çalışanların eline geçmeden, TL’deki paha kaybı ve bunun kararında satın alma gücünün erimesi ile buharlaşacak. Sonuçta devlet çalışanın refah düzeyinde sağlanacak düzgünleşme için gerekenden epey daha fazla kaynak harcamış olacak. Ülkemizin kaynaklarını en verimli biçimde kullanmak için siyasetler içinde bir tutarlılık olması gerekir.
Tarihteki krizlere baktığımızda, devletlerin faiz ve kur içinde bir kapana sıkışmasının krizleri tetiklediği görülür. Bugün ekonomik istikrarlar açısından ülkemizde bu kapanın yeri yok. Buna karşın, bu kapan benimsenen siyasetler yüzünden yapay olarak ortaya çıkmış durumda. Faiz artışı ihtimali gündemden çıkartıldığında elde döviz kurlarındaki spekülasyonu önleyebilecek sağlam bir araç kalmıyor. TL’deki bedel kaybını yalnızca döviz satarak engellemek mümkün değildir. Asya krizi, Latin Amerika krizi üzere tarihi örneklere bakınca bu durum net olarak görülür. TL’ye itimat sağlanmadığı sürece, cari süreçler fazlası da dolarizasyon niçiniyle artan döviz talebini karşılayamaz. TL’deki paha kaybı ve dolarizasyon içinde rezervlerin ve cari fazlanın kıramayacağı bir kısır döngü meydana gelir. Bu kısır döngüyü kırmanın ve TL’deki bedel kaybını önleyebilmenin tek yolu, üç kuruş birikimini muhafazaya çalışan dar gelirli vatandaştan, bir hafta daha sonra ne olacağını kestiremeyen yatırımcıya kadar bütün halkın, bütün piyasa aktörlerinin iktisat idaresinin kurlarda istikrarı sağlayabilecek siyaset araçlarına sahip olunduğuna ikna olmalarıdır.
Yeni açıklanmış olan üretim odaklı ihracatı önceleyen iktisat modelinin başarısı istikrarın sağlanmasına bağlıdır.
Anadolu Kümesi İdare Şurası Lideri Tuncay Özilhan, Dünya gazetesi için kaleme aldığı yazıda, iktisat siyasetlerini kıymetlendirerek, ikazlarda bundu. ‘İstikrar sağlanmadan rekabetçi üretim sağlanamaz’ başlıklı yazı şöyleki:
İzlenmekte olan faiz indirim siyaseti daha sonrasında duruma baktığımızda şunu görüyoruz: TL’de şiddetli bir kıymet kaybı yaşanıyor. Maliyetler yükseliyor. Enflasyon hızlanıyor; halkın satın alma gücü eriyor. Üstelik kredi faiz oranları düşmediği üzere yükseliyor. Yeni yatırım yapmak bir tarafa yeni yıl için üretim planlamaları bile yapılamıyor. Zira bu planlamaların temel parametreleri olan enflasyon ve kur kestirimleri her an değişiyor. Mal sevkiyatları da aksıyor. Düşük faizler yardımıyla uzun vadeli yatırımlarla ekonomik yapıyı değiştirmek ve cari fazla veren bir iktisat olmak için çabalarken, eldekini de kaybetme riski ortaya çıkıyor. Ekonomiler uzun vadede büyüme ve istihdam yaratmayı gayeler. Buna üretim yapısının daha fazla katma kıymet yaratan, teknoloji ağır ve rekabetçi istikamette değişmesini de ekleyebiliriz. Uzun vadeye kısa vadelerden geçerek ulaşılır. Kısa vadeli öncelik ise istikrardır. İstikrar sağlanmadan uzun vadeli gayelerin hiç birisini gerçekleştirmek mümkün olmaz. Zira üretim ve yatırım kararları istikrar olmadan, öngörülebilirlik olmadan verilemez. Geleceği emniyetli halde varsayım etmeden üretim ve yatırım planlaması yapılamaz; yeni sipariş verilemez; yeni elemanlar istihdam edilemez. Yani istikrar olmadan üretim de büyüme de olmaz. Üretim ve yatırım yoksa ihracat da olmaz. Üretim odaklı ihracatı önceleyen iktisat modelinin amaçladığı maksatlara istikrarsız bir iktisat ile ulaşılamaz.
Düşük fiyat cenneti olmayalım
Kaldı ki üretim yapısının cari fazla gayesi doğrultusunda dönüşmesini, tek başına rekabetçi kur siyaseti sağlayamaz. Milletlerarası piyasalarda rekabet edebilecek katma bedeli yüksek eserler üretebilmek için teknoloji ve nitelikli işgücü gerekir. Bunu sağlamanın yolu, eğitim alt yapısından ve teknoloji-inovasyon ekosistemine uzanan hayli geniş bir alanda kapsamlı ıslahatların kararlılıkla uygulanmasından geçer. bu biçimde siyasetlerin başarılı olduğu ülke örneklerinden biliyoruz ki, sonuç lakin uzun senelerdan daha sonra alınabilir. Bu müddet ortasında bir yandan da rekabetçi kurun ülkeyi düşük fiyat cennetine çevirmesine pürüz olmak ve kâfi istihdamı sağlamak gerekir. Bu ise, istikrarlı bir makroekonomik ekonomik ortam olmadan mümkün değildir. Aksi biçimde Dimyat’a pirince gidelim derken eldeki bulgurdan oluruz.
Asya, Latin Amerika krizleri
Korkarım ki taban fiyatta sağlanmış olan artışın bir kısmı, bu artış daha çalışanların eline geçmeden, TL’deki paha kaybı ve bunun kararında satın alma gücünün erimesi ile buharlaşacak. Sonuçta devlet çalışanın refah düzeyinde sağlanacak düzgünleşme için gerekenden epey daha fazla kaynak harcamış olacak. Ülkemizin kaynaklarını en verimli biçimde kullanmak için siyasetler içinde bir tutarlılık olması gerekir.
Tarihteki krizlere baktığımızda, devletlerin faiz ve kur içinde bir kapana sıkışmasının krizleri tetiklediği görülür. Bugün ekonomik istikrarlar açısından ülkemizde bu kapanın yeri yok. Buna karşın, bu kapan benimsenen siyasetler yüzünden yapay olarak ortaya çıkmış durumda. Faiz artışı ihtimali gündemden çıkartıldığında elde döviz kurlarındaki spekülasyonu önleyebilecek sağlam bir araç kalmıyor. TL’deki bedel kaybını yalnızca döviz satarak engellemek mümkün değildir. Asya krizi, Latin Amerika krizi üzere tarihi örneklere bakınca bu durum net olarak görülür. TL’ye itimat sağlanmadığı sürece, cari süreçler fazlası da dolarizasyon niçiniyle artan döviz talebini karşılayamaz. TL’deki paha kaybı ve dolarizasyon içinde rezervlerin ve cari fazlanın kıramayacağı bir kısır döngü meydana gelir. Bu kısır döngüyü kırmanın ve TL’deki bedel kaybını önleyebilmenin tek yolu, üç kuruş birikimini muhafazaya çalışan dar gelirli vatandaştan, bir hafta daha sonra ne olacağını kestiremeyen yatırımcıya kadar bütün halkın, bütün piyasa aktörlerinin iktisat idaresinin kurlarda istikrarı sağlayabilecek siyaset araçlarına sahip olunduğuna ikna olmalarıdır.
Yeni açıklanmış olan üretim odaklı ihracatı önceleyen iktisat modelinin başarısı istikrarın sağlanmasına bağlıdır.