OECD ülkelerinde planlanan yeni kömür santrali projelerinin yüzde 74’ü Türkiye’de

Hasan

New member
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) ve Memleketler arası Güç Ajansı (IEA) üzere kurumların çalışmaları yeni kömürlü santrallere onay verilmemesi gerektiğini ve var olanların 2030 yılına kadar terk edilmesi gerektiğini söylüyor.

Küresel Energy Monitor (GEM), bu altı ülkeye ait yeni projelerin kağıt üstünde varlığını sürdürmesine rağmen gerçekleşmesinin sıkıntı olduğunu belirtiyor. Raporda Türkiye‘nin OECD ülkelerinin tümünde planlanan yeni projelerin yüzde 74’üne mesken sahipliği yaptığı belirtiliyor.


Türkiye kömür santrali projeleriyle dünya çapında en çok kapasite artışının planlandığı altıncı ülke pozisyonunda.

Raporda “hükümetin kömür dostu siyasetlerine rağmen” kömür projelerinin kamuoyunda önemli reaksiyon alması, yasal gayret ve finansmanında yaşanan meşakkatler niçiniyle projelerin iptal edildiği not ediliyor.

Bunların kararında Türkiye’de 2021 yılında iptal edilen toplam kömürlü termik santrali kapasitesinin 10,6 gigawatt (GW) olduğu belirtiliyor. 2010’dan bu yana iptal edilen toplam kapasite 87 GW düzeyinde.


Raporda, Türkiye’de inşaat ve projelendirme hususlarında ilerleme kaydeden santrallerin memleketler arası fonlamaya bağımlı olduğu ve projelerin gelecekte fon bulma meşakkatinin devam edebileceği paylaşılıyor.

PROJELERİN GERÇEKLEŞMESİ GİTGİDE GÜÇLEŞİYOR

Çin,
kömürlü termik santrallerin Türkiye dahil memleketler arası finansmanında en etkin ülkelerden.

Çanakkale Lapseki‘ye yapılması planlanan ve bölge halkının çabasıyla rafa kalkan Kirazlıdere Termik Santrali‘nin mühendislik, satın alma ve inşaat işleri Çinli Energy China şirketine verilmişti.


Adana‘da üretimi devam eden Hunutlu Termik Santrali’nin Çin’in finansmanıyla 2021 sonunda faaliyetlerine başlaması planlanıyordu.

Raporda kamuoyu baskısıyla iptal edilen projeler içinde Çayırhan B, Ayas Yumurtalık, Ağan ve HEMA Amasra termik santral projeleri sıralanıyor.

Güç Bakanlığı‘nın “kemiksiz yatırımın” birinci örneği olarak sunduğu Çayırhan B‘nin imali ve ihalesi için tüm müsaadeler alınmış bulunmasına karşın iptalinin dikkate bedel olduğu belirtiliyor.

Çin, Eylül ayında yurt haricindeki kömür projelerini fonlamayı durduracağını açıklamıştı.


Buna rağmen Helsinki merkezli Güç ve Pak Hava Araştırmaları Merkezi (CREA) tarafınca yayımlanan yeni bir rapora göre Eylül’den bu yana Çin’in fonladığı 15 adet (12,8 GW) kömür projesi iptal edildi.

DÜNYADA DURUM NE?

Rapora nazaran dünya çapında bugün 79 ülkede 2,400’den çok aktif kömürlü termik santral bulunuyor ve bunların toplam kapasitesi 2,100 gigawatt (GW) civarında. İmal kademesindeki 189 santralle bu kapasiteye 176 GW daha ekleniyor. Planlanan 296 yeni kömürlü termik santral projesi de 280 GW’lik kapasite artışı sağlıyor.

birebir vakitte Kasım 2021’de düzenlenen COP26 iklim tepesinin de tesiriyle geçen yıl kömürden çıkışta bir ivme sağlandı. Tepede kömürden büsbütün çıkış yerine kömürün basamaklı olarak azaltılması sonucu tartışma yaratsa da rapora bakılırsa, kapanış tarihi belirlenen kömür santrallerinin sayısı geçtiğimiz yıl iki katına çıkarak 750’ye; kapasitesi de 550 GW’a yükseldi.

Bugün rastgele bir çıkış tarihi belirlenmemiş ya da ‘net sıfır’ taahhütleri kapsamına alınmamış aktif santrallerin sayısı 170. Toplam 89 GW kapasitedeki bu santraller, tüm konseyi kömür gücünün yüzde 5’ini oluşturuyor.

Buna rağmen 2021’de pandemi daha sonrası toparlanmanın tesiriyle aktif kömür santrallerinde 18,2 GW’lık bir kapasite artışı yaşandı. Yeni lisans verilen 45 GW’ın yarısından fazlası (yüzde 56) Çin’den kaynaklandı.

Rapor, 2021 sonunda 20 ülkede imal basamağında olan 176 GW kömür kapasitesi olduğunu belirtiyor ve bunun yüzde 52’sinin Çin’de olduğunu söylüyor.

Rapor, kömür kapasitesindeki artışın 2021’deki azalışı geride bıraktığını ve toplam kömürlü santral kapasitesinin yaklaşık yüzde 1 oranında arttığını belirtiyor.

Reuters‘a konuşan GEM araştırma analisti Flora Champenois, bunun küçük bir oran olduğunu lakin dünyanın kömür kullanmasında yükselişe değil önemli bir azalışa gereksinimi olduğunu söylüyor.