Minimum fiyatla çalışan çalışmayan herkesi ilgilendiriyor! Hepsinde fiyatlar arttı Hürriyet’ten Sefer Levent, minimum fiyatın niye değerli olduğuna dikkat çeken bir yazı kaleme aldı. Taban fiyatın yalnızca minimum fiyatla çalışanları değil bir işletmede çalışan herkesi ilgilendirdiğine dikkat çeken Levent, “Taban fiyat artışı üst kademedekilerin maaşına yansımadığı durumda makastaki daralmalar çalışanları huzursuz eder. Bu niçinle birçok işyerinde maaş artırımlarında yıllık enflasyon kadar minimum fiyat artışları da denkleme dahil edilir” sözlerini kullandı. “Asgari fiyat, işsizlik maaşını, yaşlılık yani 65 yaş aylığını, SGK borçlanma ölçülerini, bir kişinin toplumsal yardım alıp almayacağını, toplumsal yardım bedellerini de belirler” diyen Levent, yazısında taban fiyatın ülke iktisadı ve memleketler arası rekabet açışından kıymetli olduğuna da vurgu yaptı.
İşte Sefer Levent’in o yazısı:
Uzun bir müddetdir tartışılan 2022 yılı taban fiyatı dün Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafınca, net 4 bin 253 TL olarak belirtildi.
Türk-İş ve TİSK’in açıklamaları, sonucun uzlaşma ile alındığı, beklentilerin büyük ölçüde karşılandığı tarafında. Taban fiyat her açıdan önümüzdeki günlerde tartışılmaya devam edecek. Ben bugün bu tartışmaları bir tarafa bırakıp minimum fiyatın niye kıymetli olduğuna dikkat çekmek istiyorum.
SGK datalarına bakılırsa 2020 yılında Türkiye’de çalışan kayıtlı personel sayısı 15 milyon 203 bin 423 oldu. Bunların 6 milyon 390 bini ise minimum fiyatlı. Asgari fiyat yalnızca bu fiyatı baz alarak çalışan/çalıştırılan yaklaşık 6 milyon 390 bin kişiyi ilgilendiriyor sanıyorsanız, aldanıyorsunuz. Asgari fiyat sizi, beni hepimizi ilgilendiriyor. birebir vakitte epey… Bakın niçin…
ÇALIŞAN AÇISINDAN
Taban fiyatla çalışan bilhassa, patron karşısında kendini savunamayan, dezavantajlı kesim açısından kıymetli bir toplumsal muhafaza aracı. Pazarlık gücü olmayan bu bölümün aldığı fiyatın yoksulluk hududunun altına inmemesi için kıymetli bir garanti.
Taban fiyat yalnızca minimum fiyatla çalışanları ilgilendirmez. Minimum fiyat artışları bir işletmede ast-üst olarak çalışan her insanın maaşını tıpkı oranda olmasa da yakından ilgilendirir. Taban fiyat artışı üst kademedekilerin maaşına yansımadığı durumda makastaki daralmalar çalışanları huzursuz eder. Bu niçinle birçok işyerinde maaş artırımlarında yıllık enflasyon kadar taban fiyat artışları da denkleme dahil edilir.
Çalışanın gelir artışı harcamalarındaki artıştan daha fazlaysa refah artışı sağlanır. Bu durum iktisadın geneline yansır. Tüketimin artmasına, iktisadın canlanmasına yol açar. Karşıtı bir durumda yani çalışanın gelir artışı harcamalarındaki artışın altındaysa bu tüketimi azaltır, ekonomiyi dinginleştirir.
PATRON AÇISINDAN
Çalışan için bir toplumsal müdafaa aracı olduğu kadar patron açısından da maliyet, rekabet açısından da fazlaca değerlidir. Patron açısından artışlar maliyetleri direkt ilgilendirir.
Taban fiyat ötürüsıyla maaşlardaki artışları maliyetlerine yansıtmak zorunda olan patron gelirlerinde birebir oranda artış sağlayamazsa istihdam siyasetini gözden geçirmek zorunda kalır. Emekçi azaltma en epey başvurulan metotlardan biridir. Bu işsizlik açısından ülke iktisadını de olumsuz tesirler.
İktisadın canlı olduğu, satışların arttığı bir durumda emekçi maliyetlerindeki artışlar masrafları makul derecede etkiliyorsa bu sefer ekstra istihdam sağlanabilir. Bu ülkenin işsizlik oranlarını azaltır, ülke iktisadına olumlu katkı yapar.
ÜLKE AÇISINDAN
Minimum fiyat ekonomik istikrarın, adil gelir dağılımının sağlanması açısından istikrar ögesidir. Bu istikrar sağlanırsa ülkenin yatırım, tüketim, gelir kalemleri de olumlu etkilenir. Makro ekonomik sayılardaki olumlu tablo milletlerarası arenada ülkeyi üst sıralara konumlandırır.
Minimum fiyat milletlerarası rekabet açısından da epeyce değerlidir. Bir ülkenin gelişme potansiyeli, hukuk sistemi, maliye ve teşvik siyasetleri kadar işgücü maliyeti de yabancı yatırımcı çekme açısından değerli bir kriterdir. Ucuz işgücü emsal ülkeler ortasında olumlu ayrışmayı sağlayacak değerli bir öge olarak öne çıkar.
TABAN FİYAT KİMİ NASIL ETKİLEYECEK
Aylardır Türkiye gündemini meşgul eden taban fiyat tartışmalarında sona gelindi. Minimum fiyata yüzde 50.54 oranında artırım yapıldı ve net 4 bin 253 liraya yükseldi. Minimum fiyata gelen artırımla bir arada birfazlaca kalemde de değişiklik yaşandı. Taban geçim indirimi, 65 yaş aylığı, engelli aylığı, konutta bakım parası, Genel Sıhhat Sigortası primi, SGK idari para cezaları üzere kalemlere minimum fiyata gelen yüzde 50.54’lük artış oranında artırım yapılacak.
İnternet iktisat editörümüz Burak Taşçı kalem kalem hangi kısmın ne kadar maaş alacağını hesapladı. Motamot paylaşıyorum:
İŞSİZLİK MAAŞI
İşsizlik maaşı da taban fiyatla birlikte yükseliş yaşayacak. Çalışanın ortalama brüt hasılatının yüzde 40’ı kadar işsizlik maaşı ödeniyor. en çok işsizlik ödeneği ise aylık brüt minimum fiyatın yüzde 80’ini geçemiyor.
Buna göre 2021’de işsizlik maaşı en düşük 1.420,14 liraya, orta kademede 1.688,91 liraya, en yüksek de 2 bin 840,28 liraya çıkmıştı. 2022 yılında ise en düşük işsizlik maaş 2137 lira, orta kademe işsizlik maaşı 2541 lira en yüksek işsizlik maaşı da 4272 lira oldu.
ASKERLİK VE DOĞUM BORÇLANMASI
Emekli olmak isteyen fakat prim gün sayısı kâfi olmayanlar için tanınan doğum ve askerlik borçlanması meblağı da taban fiyat artırımı kadar arttı.
2021’de doğum ve askerlik borçlanması günlük en düşük 38,15 lira, en yüksek ise 286,20 lira olmuştu. Yeni sayılar ise en düşük 57.43 lira en yüksek 430.8 lira oldu.
GENEL SIHHAT SİGORTASI PRİMLERİ
Genel Sıhhat Sigortası (GSS) primleri de minimum fiyat artırımı kadar arttı. ödemeleri de yeni taban fiyatla bir arada yükselecek.
Geliri brüt minimum fiyatın 3’te birinin altında olan bireylerin primlerini devlet karşılıyor. Geliri bunun üzerinde olanlar ise primlerini kendisi ödüyor. Ödenen aylık prim meblağı ise brüt minimum fiyatın yüzde 3’ü kadar oluyor.
GSS primi 2021’de 107,32 liraya çıkmıştı. 2022’de 161.55 lira olarak uygulanacak.
65 YAŞ ÜSTÜ AYLIĞI
2021’de yaşlılık aylığı 864,89 liraya yükselmişti. 2022 yılında 1301 lira olarak uygulanacak.
ENGELLİ AYLIĞI
2021’de engellilere ödenen aylık 1.035,63 liraya yükselmişti. 2022’de ise 1558 lira olacak.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMLERİ
İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim meblağını kişi kendi belirlese de primin üst ve alt hududu var. En az brüt taban fiyatın yüzde 32’si, en epeyce da brüt minimum fiyatın 7,5 katının yüzde 32’si kadar prim ödenebiliyor.
2021 yılında isteğe bağlı sigorta yaptıracaklar en az 1.144,8 lira ödedi. Primlerini yüksekten ödemek isteyenler ise en epey 2021’de 8 bin 586 lira yatırdı. 2022 yılında en düşük prim 1722 lira, en yüksek prim de 12 bin 925 lira oldu.
KİŞİSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ KESİNTİLERİ
Çalışanların her ay brüt maaşlarından yüzde 3 kesilerek, Ferdî Emeklilik Sistemine (BES) aktarılıyor. 45 yaş altı çalışanların patronları tarafınca sisteme dahil edilmesine imkan tanıyan otomatik BES’te maaşlardan yapılan kesinti fiyatı da artacak.
KAYNAK: HÜRRİYET/SEFER LEVENT
İşte Sefer Levent’in o yazısı:
Uzun bir müddetdir tartışılan 2022 yılı taban fiyatı dün Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafınca, net 4 bin 253 TL olarak belirtildi.
Türk-İş ve TİSK’in açıklamaları, sonucun uzlaşma ile alındığı, beklentilerin büyük ölçüde karşılandığı tarafında. Taban fiyat her açıdan önümüzdeki günlerde tartışılmaya devam edecek. Ben bugün bu tartışmaları bir tarafa bırakıp minimum fiyatın niye kıymetli olduğuna dikkat çekmek istiyorum.
SGK datalarına bakılırsa 2020 yılında Türkiye’de çalışan kayıtlı personel sayısı 15 milyon 203 bin 423 oldu. Bunların 6 milyon 390 bini ise minimum fiyatlı. Asgari fiyat yalnızca bu fiyatı baz alarak çalışan/çalıştırılan yaklaşık 6 milyon 390 bin kişiyi ilgilendiriyor sanıyorsanız, aldanıyorsunuz. Asgari fiyat sizi, beni hepimizi ilgilendiriyor. birebir vakitte epey… Bakın niçin…
ÇALIŞAN AÇISINDAN
Taban fiyatla çalışan bilhassa, patron karşısında kendini savunamayan, dezavantajlı kesim açısından kıymetli bir toplumsal muhafaza aracı. Pazarlık gücü olmayan bu bölümün aldığı fiyatın yoksulluk hududunun altına inmemesi için kıymetli bir garanti.
Taban fiyat yalnızca minimum fiyatla çalışanları ilgilendirmez. Minimum fiyat artışları bir işletmede ast-üst olarak çalışan her insanın maaşını tıpkı oranda olmasa da yakından ilgilendirir. Taban fiyat artışı üst kademedekilerin maaşına yansımadığı durumda makastaki daralmalar çalışanları huzursuz eder. Bu niçinle birçok işyerinde maaş artırımlarında yıllık enflasyon kadar taban fiyat artışları da denkleme dahil edilir.
Çalışanın gelir artışı harcamalarındaki artıştan daha fazlaysa refah artışı sağlanır. Bu durum iktisadın geneline yansır. Tüketimin artmasına, iktisadın canlanmasına yol açar. Karşıtı bir durumda yani çalışanın gelir artışı harcamalarındaki artışın altındaysa bu tüketimi azaltır, ekonomiyi dinginleştirir.
PATRON AÇISINDAN
Çalışan için bir toplumsal müdafaa aracı olduğu kadar patron açısından da maliyet, rekabet açısından da fazlaca değerlidir. Patron açısından artışlar maliyetleri direkt ilgilendirir.
Taban fiyat ötürüsıyla maaşlardaki artışları maliyetlerine yansıtmak zorunda olan patron gelirlerinde birebir oranda artış sağlayamazsa istihdam siyasetini gözden geçirmek zorunda kalır. Emekçi azaltma en epey başvurulan metotlardan biridir. Bu işsizlik açısından ülke iktisadını de olumsuz tesirler.
İktisadın canlı olduğu, satışların arttığı bir durumda emekçi maliyetlerindeki artışlar masrafları makul derecede etkiliyorsa bu sefer ekstra istihdam sağlanabilir. Bu ülkenin işsizlik oranlarını azaltır, ülke iktisadına olumlu katkı yapar.
ÜLKE AÇISINDAN
Minimum fiyat ekonomik istikrarın, adil gelir dağılımının sağlanması açısından istikrar ögesidir. Bu istikrar sağlanırsa ülkenin yatırım, tüketim, gelir kalemleri de olumlu etkilenir. Makro ekonomik sayılardaki olumlu tablo milletlerarası arenada ülkeyi üst sıralara konumlandırır.
Minimum fiyat milletlerarası rekabet açısından da epeyce değerlidir. Bir ülkenin gelişme potansiyeli, hukuk sistemi, maliye ve teşvik siyasetleri kadar işgücü maliyeti de yabancı yatırımcı çekme açısından değerli bir kriterdir. Ucuz işgücü emsal ülkeler ortasında olumlu ayrışmayı sağlayacak değerli bir öge olarak öne çıkar.
TABAN FİYAT KİMİ NASIL ETKİLEYECEK
Aylardır Türkiye gündemini meşgul eden taban fiyat tartışmalarında sona gelindi. Minimum fiyata yüzde 50.54 oranında artırım yapıldı ve net 4 bin 253 liraya yükseldi. Minimum fiyata gelen artırımla bir arada birfazlaca kalemde de değişiklik yaşandı. Taban geçim indirimi, 65 yaş aylığı, engelli aylığı, konutta bakım parası, Genel Sıhhat Sigortası primi, SGK idari para cezaları üzere kalemlere minimum fiyata gelen yüzde 50.54’lük artış oranında artırım yapılacak.
İnternet iktisat editörümüz Burak Taşçı kalem kalem hangi kısmın ne kadar maaş alacağını hesapladı. Motamot paylaşıyorum:
İŞSİZLİK MAAŞI
İşsizlik maaşı da taban fiyatla birlikte yükseliş yaşayacak. Çalışanın ortalama brüt hasılatının yüzde 40’ı kadar işsizlik maaşı ödeniyor. en çok işsizlik ödeneği ise aylık brüt minimum fiyatın yüzde 80’ini geçemiyor.
Buna göre 2021’de işsizlik maaşı en düşük 1.420,14 liraya, orta kademede 1.688,91 liraya, en yüksek de 2 bin 840,28 liraya çıkmıştı. 2022 yılında ise en düşük işsizlik maaş 2137 lira, orta kademe işsizlik maaşı 2541 lira en yüksek işsizlik maaşı da 4272 lira oldu.
ASKERLİK VE DOĞUM BORÇLANMASI
Emekli olmak isteyen fakat prim gün sayısı kâfi olmayanlar için tanınan doğum ve askerlik borçlanması meblağı da taban fiyat artırımı kadar arttı.
2021’de doğum ve askerlik borçlanması günlük en düşük 38,15 lira, en yüksek ise 286,20 lira olmuştu. Yeni sayılar ise en düşük 57.43 lira en yüksek 430.8 lira oldu.
GENEL SIHHAT SİGORTASI PRİMLERİ
Genel Sıhhat Sigortası (GSS) primleri de minimum fiyat artırımı kadar arttı. ödemeleri de yeni taban fiyatla bir arada yükselecek.
Geliri brüt minimum fiyatın 3’te birinin altında olan bireylerin primlerini devlet karşılıyor. Geliri bunun üzerinde olanlar ise primlerini kendisi ödüyor. Ödenen aylık prim meblağı ise brüt minimum fiyatın yüzde 3’ü kadar oluyor.
GSS primi 2021’de 107,32 liraya çıkmıştı. 2022’de 161.55 lira olarak uygulanacak.
65 YAŞ ÜSTÜ AYLIĞI
2021’de yaşlılık aylığı 864,89 liraya yükselmişti. 2022 yılında 1301 lira olarak uygulanacak.
ENGELLİ AYLIĞI
2021’de engellilere ödenen aylık 1.035,63 liraya yükselmişti. 2022’de ise 1558 lira olacak.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMLERİ
İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim meblağını kişi kendi belirlese de primin üst ve alt hududu var. En az brüt taban fiyatın yüzde 32’si, en epeyce da brüt minimum fiyatın 7,5 katının yüzde 32’si kadar prim ödenebiliyor.
2021 yılında isteğe bağlı sigorta yaptıracaklar en az 1.144,8 lira ödedi. Primlerini yüksekten ödemek isteyenler ise en epey 2021’de 8 bin 586 lira yatırdı. 2022 yılında en düşük prim 1722 lira, en yüksek prim de 12 bin 925 lira oldu.
KİŞİSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ KESİNTİLERİ
Çalışanların her ay brüt maaşlarından yüzde 3 kesilerek, Ferdî Emeklilik Sistemine (BES) aktarılıyor. 45 yaş altı çalışanların patronları tarafınca sisteme dahil edilmesine imkan tanıyan otomatik BES’te maaşlardan yapılan kesinti fiyatı da artacak.
KAYNAK: HÜRRİYET/SEFER LEVENT