Merkez Bankası’ndan enflasyon açıklaması Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) eylül ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 1,25 arttığını ve yıllık enflasyonun yüzde 19,58’e yükseldiğini açıklamasının akabinde TCMB’nin Eylül Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu da yayımlandı. Rapora bakılırsa, eylül ayı enflasyonundaki yükselişte güç ve hizmet fiyat gelişmeleri tesirli oldu. bu vakitte petrol, doğal gaz ve kömür fiyatlarındaki artışlarla birlikte memleketler arası güç fiyatları olumsuz bir görünüm kaydettir. Eşel taşınabilir sistemi akaryakıt meblağları üstündeki baskıları sınırlasa da yurt içi güç meblağları, şebeke suyu ile kömür ve odun üzere katı yakıt meblağları kaynaklı arttı.
Yaz aylarında hızlanan besin yıllık enflasyonu eylülde hudutlu bir oranda gerileyerek yüksek düzeyini korudu. Temel mal yıllık enflasyonu sağlam tüketim mallarında bundan evvelki yıldaki yüksek bazın da tesiriyle yavaşladı. Hizmet enflasyonu, eylülde süregelen açılma tesirlerine de bağlı olarak yükselirken, bu gelişmede okul ve üniversitelerin açılmasına bağlı tesirler dikkati çekti. Hizmet fiyat gelişmelerinin yansımasıyla B ve C göstergelerinde yıllık enflasyon artarken, göstergelerin yakın devir eğilimlerinde yavaşlama kaydedilmekle bir arada yüksek düzeyler korundu. Kelam konusu gelişmelerle eylülde evvelki aya bakılırsa yıllık tüketici enflasyonuna katkı hizmette 0,30 puan, güçte 0,24 puan ve alkol-tütün-Altın gruplarında 0,01 puan artarken, temel mal ve besin kümelerinin katkıları sırasıyla 0,16 ve 0,06 puan azaldı.
“SON DEVİRDE AYLIK ARTIŞLARI HIZLANAN KİRADA EYLÜLDE DE BENZERİ BİR EĞİLİM HAKİM OLDU”
Hizmet meblağları, eylülde yüzde 1,62 yükselirken, küme yıllık enflasyonu 1,18 puan artarak yüzde 15,06 oldu. Yıllık enflasyon haberleşme hizmetlerinde geriledi, ulaştırma ve lokanta-otelde daha bariz olmak üzere öteki alt kümelerde yükseldi. Hizmet kümesi yıllık enflasyonundaki yükselişte okul ve üniversitelerin açılmasıyla bir arada kontaklı kesimlerde (üniversite harcı, yurt, servis ücreti) gerçekleşen kuvvetli fiyat artışlarının tesiri belirleyici oldu. Eğitim bölümünde sona eren süreksiz KDV indirimleri kelam konusu fiyat artışlarını daha besbelli hale getirdi.
Ulaştırma hizmetlerinde eylül ayında fiyatlar yüzde 2,80 artarken, servis fiyatlarındaki yükselişe bağlı olarak otobüs ile kent içi yolcu nakliyeciliği kalemindeki artış öne çıktı. Lokanta-otel alt kümesinde ise Yemek hizmetleri fiyatlarındaki yüksek aylık artışlar yüzde 2,03 ile eylülde de devam ederken, konaklama hizmetleri fiyatlarındaki yükselişte yurt fiyatlarındaki artış tesirli oldu. Kelam konusu gelişmelerle lokanta-otel alt kümesinde yıllık enflasyon yüzde 23,27’ye ulaştı. Son periyotta aylık artışları hızlanan kirada eylül ayında da yüzde 1,29 ile benzeri bir eğilim hakim oldu ve yıllık enflasyon yüzde 10,85’e yükseldi. Öteki hizmetler alt kümesinde ise üniversite eğitimiyle birlikte kreş ve gündüz bakımevi fiyatlarındaki artışa bağlı olarak toplumsal hizmetler kalemleri öne çıktı.
Temel mal yıllık enflasyonu, eylülde 0,90 puan azalarak yüzde 19,38’e geriledi. bu vakitte yıllık enflasyon sağlam mal ile giysi ve ayakkabı kümelerinde gerilerken, başka temel mallarda yatay bir seyir izledi. Güçlü mal meblağlarının eylülde yüzde 1,96 artmasında indirim kampanyalarının sonlandığı mobilya kümesindeki yüzde 8,24’lük fiyat artışı öne çıktı. Öte yandan, beyaz eşya fiyatlarındaki aylık artış eğilimi sürerken, araba fiyatları ölçülü bir görünüm sergiledi. Kelam konusu gelişmelerle sağlam mal kümesi yıllık enflasyonu bundan evvelki yıldaki yüksek bazın da tesiriyle 2,09 puan azalarak yüzde 22,12’ye geriledi. Giysi ve ayakkabı kümesinde ise fiyatlar eylül ayında yataya yakın seyretti ve yıllık enflasyon hudutlu bir düşüşle yüzde 7,11 oldu.
“YUMURTA FİYATLARINDA YÜKSEK ARTIŞ DEVAM ETTİ”
Güç meblağları eylülde yüzde 2,20 artarken, bu vakitte memleketler arası güç meblağları petrol, doğal gaz ve kömür fiyatları öncülüğünde kayda kıymet bir yükseliş gösterdi. Yurt ortasında ise yüzde 5,19 ile şebeke suyu ve yüzde 13 ile odun, kömür üzere katı yakıt fiyatlarındaki artışlar öne çıkarken, akaryakıt meblağları ÖTV ölçüsü sıfırlanan LPG fiyatlarındaki artışın tesiriyle yüzde 0,60 yükseldi. bu vakitte tüp gaz meblağlarında da bir ölçü artış izlendi. Eşel taşınabilir sistemi, güç fiyatları üstündeki baskıları hafifçeleterek tüketici enflasyonunu sınırlamaya devam etti. Kelam konusu gelişmelerle yıllık güç enflasyonu, eylülde 2,05 puan yükselerek yüzde 22,77’ye çıktı.
Besin ve alkolsüz içecek yıllık enflasyonu 0,21 puan azalarak yüzde 28,79’a geriledi. Yıllık enflasyon işlenmemiş besin kümesinde sonlu bir ölçü gerileyerek yüzde 32,06 olurken, işlenmiş besin kümesinde yüzde 25,79 ile yataya yakın seyretti. İşlenmemiş besin kümesinde mevsimsellikten arındırılmış bilgiler taze meyve ve zerzevat meblağlarında eylül ayında son 2i aydır gözlenen yüksek artışlar daha sonrası bir ölçü düzeltmeye (yüzde eksi 4,06) işaret etti. bu biçimdece küme yıllık enflasyonu yüzde 33,41’e geriledi. bu vakitte, öteki işlenmemiş besin kümesinde yumurta meblağlarında yüksek artışın devam ettiği izlenirken, ziraî kuraklıktan olumsuz etkilenen bakliyat fiyatlarındaki yükseliş de dikkati çekti. Aylık fiyat artışı bir ölçü yavaşlayarak yüzde 1,46 olarak gerçekleşen işlenmiş besin kümesinde ekmek-tahıllar, alkolsüz içecekler ile memleketler arası fiyatı artış kaydeden kahve öne çıkan alt kalemler oldu. Bu gelişmelerle taze meyve-sebze dışı besin kümesinde yıllık enflasyon yüzde 27,88 düzeyine yükseldi.
“TÜKETİCİ FİYATLARI ÜZERİNDE ÜRETİCİ FİYATLARI KAYNAKLI BASKILAR TESİRİNİ SÜRDÜRDÜ”
Yurt içi üretici fiyatları eylülde yüzde 1,55 yükselirken, yıllık enflasyon 1,56 puan azalarak yüzde 43,96’a geriledi. Üretici fiyatlarındaki bu gelişmede süregelen dış fiyat baskıları, arz kısıtları ve güç meblağları belirleyici olmaya devam etti. Öte yandan, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi meblağlarının eğilimi bu vakitte geriledi. Ana sanayi kümelerine nazaran incelendiğinde, güç yıllık enflasyonundaki artış ön plana çıktı. Aylık bazda fiyat artışları alt kümeler geneline yayılırken, en bariz artış yüzde 2,73 ile sağlam tüketim malları imalatında gerçekleşti. Eylül ayında sağlam tüketim malları kümesi fiyatlarında meydana gelen artışta mobilya, konut aletleri ve tüketici elektroniği tesirli olurken, dayanıksız tüketim malları fiyatlarındaki yükselişte meyve-sebze, süt ve başka besin eserleri ile kimi dokuma ve giysi eserleri öne çıktı.
Sermaye malı kümesindeki yüzde 1,98’lik artışta metal ile ilişkili eserler, motorlu kara taşıtları ile bunların modül ve aksesuarları ve makinelerin tesiri hissedildi. Güç kümesi fiyatları ise rafine edilmiş petrol eserleri, elektrik, su ve kömür meblağları öncülüğünde yükseldi. Orta malları kümesindeki artışta demir-çelik ve ferro alaşımlar, tahıl eserleri, kağıt eserleri ve inşaatla ilişkili kalemlerdeki fiyat artışları dikkati çekti. Bu gelişmelerle tüketici fiyatları üzerinde üretici meblağları kaynaklı baskılar tesirini sürdürdü.
Yaz aylarında hızlanan besin yıllık enflasyonu eylülde hudutlu bir oranda gerileyerek yüksek düzeyini korudu. Temel mal yıllık enflasyonu sağlam tüketim mallarında bundan evvelki yıldaki yüksek bazın da tesiriyle yavaşladı. Hizmet enflasyonu, eylülde süregelen açılma tesirlerine de bağlı olarak yükselirken, bu gelişmede okul ve üniversitelerin açılmasına bağlı tesirler dikkati çekti. Hizmet fiyat gelişmelerinin yansımasıyla B ve C göstergelerinde yıllık enflasyon artarken, göstergelerin yakın devir eğilimlerinde yavaşlama kaydedilmekle bir arada yüksek düzeyler korundu. Kelam konusu gelişmelerle eylülde evvelki aya bakılırsa yıllık tüketici enflasyonuna katkı hizmette 0,30 puan, güçte 0,24 puan ve alkol-tütün-Altın gruplarında 0,01 puan artarken, temel mal ve besin kümelerinin katkıları sırasıyla 0,16 ve 0,06 puan azaldı.
“SON DEVİRDE AYLIK ARTIŞLARI HIZLANAN KİRADA EYLÜLDE DE BENZERİ BİR EĞİLİM HAKİM OLDU”
Hizmet meblağları, eylülde yüzde 1,62 yükselirken, küme yıllık enflasyonu 1,18 puan artarak yüzde 15,06 oldu. Yıllık enflasyon haberleşme hizmetlerinde geriledi, ulaştırma ve lokanta-otelde daha bariz olmak üzere öteki alt kümelerde yükseldi. Hizmet kümesi yıllık enflasyonundaki yükselişte okul ve üniversitelerin açılmasıyla bir arada kontaklı kesimlerde (üniversite harcı, yurt, servis ücreti) gerçekleşen kuvvetli fiyat artışlarının tesiri belirleyici oldu. Eğitim bölümünde sona eren süreksiz KDV indirimleri kelam konusu fiyat artışlarını daha besbelli hale getirdi.
Ulaştırma hizmetlerinde eylül ayında fiyatlar yüzde 2,80 artarken, servis fiyatlarındaki yükselişe bağlı olarak otobüs ile kent içi yolcu nakliyeciliği kalemindeki artış öne çıktı. Lokanta-otel alt kümesinde ise Yemek hizmetleri fiyatlarındaki yüksek aylık artışlar yüzde 2,03 ile eylülde de devam ederken, konaklama hizmetleri fiyatlarındaki yükselişte yurt fiyatlarındaki artış tesirli oldu. Kelam konusu gelişmelerle lokanta-otel alt kümesinde yıllık enflasyon yüzde 23,27’ye ulaştı. Son periyotta aylık artışları hızlanan kirada eylül ayında da yüzde 1,29 ile benzeri bir eğilim hakim oldu ve yıllık enflasyon yüzde 10,85’e yükseldi. Öteki hizmetler alt kümesinde ise üniversite eğitimiyle birlikte kreş ve gündüz bakımevi fiyatlarındaki artışa bağlı olarak toplumsal hizmetler kalemleri öne çıktı.
Temel mal yıllık enflasyonu, eylülde 0,90 puan azalarak yüzde 19,38’e geriledi. bu vakitte yıllık enflasyon sağlam mal ile giysi ve ayakkabı kümelerinde gerilerken, başka temel mallarda yatay bir seyir izledi. Güçlü mal meblağlarının eylülde yüzde 1,96 artmasında indirim kampanyalarının sonlandığı mobilya kümesindeki yüzde 8,24’lük fiyat artışı öne çıktı. Öte yandan, beyaz eşya fiyatlarındaki aylık artış eğilimi sürerken, araba fiyatları ölçülü bir görünüm sergiledi. Kelam konusu gelişmelerle sağlam mal kümesi yıllık enflasyonu bundan evvelki yıldaki yüksek bazın da tesiriyle 2,09 puan azalarak yüzde 22,12’ye geriledi. Giysi ve ayakkabı kümesinde ise fiyatlar eylül ayında yataya yakın seyretti ve yıllık enflasyon hudutlu bir düşüşle yüzde 7,11 oldu.
“YUMURTA FİYATLARINDA YÜKSEK ARTIŞ DEVAM ETTİ”
Güç meblağları eylülde yüzde 2,20 artarken, bu vakitte memleketler arası güç meblağları petrol, doğal gaz ve kömür fiyatları öncülüğünde kayda kıymet bir yükseliş gösterdi. Yurt ortasında ise yüzde 5,19 ile şebeke suyu ve yüzde 13 ile odun, kömür üzere katı yakıt fiyatlarındaki artışlar öne çıkarken, akaryakıt meblağları ÖTV ölçüsü sıfırlanan LPG fiyatlarındaki artışın tesiriyle yüzde 0,60 yükseldi. bu vakitte tüp gaz meblağlarında da bir ölçü artış izlendi. Eşel taşınabilir sistemi, güç fiyatları üstündeki baskıları hafifçeleterek tüketici enflasyonunu sınırlamaya devam etti. Kelam konusu gelişmelerle yıllık güç enflasyonu, eylülde 2,05 puan yükselerek yüzde 22,77’ye çıktı.
Besin ve alkolsüz içecek yıllık enflasyonu 0,21 puan azalarak yüzde 28,79’a geriledi. Yıllık enflasyon işlenmemiş besin kümesinde sonlu bir ölçü gerileyerek yüzde 32,06 olurken, işlenmiş besin kümesinde yüzde 25,79 ile yataya yakın seyretti. İşlenmemiş besin kümesinde mevsimsellikten arındırılmış bilgiler taze meyve ve zerzevat meblağlarında eylül ayında son 2i aydır gözlenen yüksek artışlar daha sonrası bir ölçü düzeltmeye (yüzde eksi 4,06) işaret etti. bu biçimdece küme yıllık enflasyonu yüzde 33,41’e geriledi. bu vakitte, öteki işlenmemiş besin kümesinde yumurta meblağlarında yüksek artışın devam ettiği izlenirken, ziraî kuraklıktan olumsuz etkilenen bakliyat fiyatlarındaki yükseliş de dikkati çekti. Aylık fiyat artışı bir ölçü yavaşlayarak yüzde 1,46 olarak gerçekleşen işlenmiş besin kümesinde ekmek-tahıllar, alkolsüz içecekler ile memleketler arası fiyatı artış kaydeden kahve öne çıkan alt kalemler oldu. Bu gelişmelerle taze meyve-sebze dışı besin kümesinde yıllık enflasyon yüzde 27,88 düzeyine yükseldi.
“TÜKETİCİ FİYATLARI ÜZERİNDE ÜRETİCİ FİYATLARI KAYNAKLI BASKILAR TESİRİNİ SÜRDÜRDÜ”
Yurt içi üretici fiyatları eylülde yüzde 1,55 yükselirken, yıllık enflasyon 1,56 puan azalarak yüzde 43,96’a geriledi. Üretici fiyatlarındaki bu gelişmede süregelen dış fiyat baskıları, arz kısıtları ve güç meblağları belirleyici olmaya devam etti. Öte yandan, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi meblağlarının eğilimi bu vakitte geriledi. Ana sanayi kümelerine nazaran incelendiğinde, güç yıllık enflasyonundaki artış ön plana çıktı. Aylık bazda fiyat artışları alt kümeler geneline yayılırken, en bariz artış yüzde 2,73 ile sağlam tüketim malları imalatında gerçekleşti. Eylül ayında sağlam tüketim malları kümesi fiyatlarında meydana gelen artışta mobilya, konut aletleri ve tüketici elektroniği tesirli olurken, dayanıksız tüketim malları fiyatlarındaki yükselişte meyve-sebze, süt ve başka besin eserleri ile kimi dokuma ve giysi eserleri öne çıktı.
Sermaye malı kümesindeki yüzde 1,98’lik artışta metal ile ilişkili eserler, motorlu kara taşıtları ile bunların modül ve aksesuarları ve makinelerin tesiri hissedildi. Güç kümesi fiyatları ise rafine edilmiş petrol eserleri, elektrik, su ve kömür meblağları öncülüğünde yükseldi. Orta malları kümesindeki artışta demir-çelik ve ferro alaşımlar, tahıl eserleri, kağıt eserleri ve inşaatla ilişkili kalemlerdeki fiyat artışları dikkati çekti. Bu gelişmelerle tüketici fiyatları üzerinde üretici meblağları kaynaklı baskılar tesirini sürdürdü.