Mahfi Eğilmez yazdı: Faiz indirimi dış borç yükünü 1.8 trilyon lira artırdı İktisatçı Mahfi Eğilmez, siyaset faizinin yüzde 14’e çekilmesinin iktisada yansımalarını kıymetlendirdi. Eğilmez, şahsi web sitesinde yayınladığı ‘Faiz İndiriminin Maliyeti’ başlıklı yazıda, “hayatın kanıtladığı tezleri aksine çevirmek için gerçekleri değiştirmeye çalışmanın maliyeti her vakit yüksek olmuştur” sözlerini kullandı.
Eğilmez’in yazısından bir kısım şu biçimde:
“2020 sonunda Türkiye’nin toplam dış borcu 450,1 milyar dolar, USD/TL kuru da 7,44 idi. Türkiye o tarihte bütün dış borcunu ödemek isteseydi (450,1 x 7,44 =) 3.349 milyar TL’ye muhtaçlığı vardı. 2021 yılının ortasında toplam dış borcumuz 446,5 milyar Dolar, USD/TL kuru 8,55 idi. O tarihte ve o kurla toplam dış borcumuzun karşılığı 3.818 milyar TL idi. Ortadaki fark (3.818 – 3.349 =) 469 milyar TL tutuyordu. Eldeki son dış borç stoku bilgileri 2021 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin. Buna göre Türkiye’nin toplam dış borç stoku 453,5 milyar dolar. 2021 yılının bu ölçüyle tamamlandığını var iseyalım. 2021 yılsonunda USD/TL kuru 13,30 olarak gerçekleşti. Buna göre dış borçlarımızın TL karşılığı 6.032 milyar TL oldu. Bu, 2020 sonuna bakılırsa dış borç stokumuzun TL karşılığının (6.032 – 3.349 =) 2.683 milyar TL arttığını gösteriyor. Aslında dış borçlarımız dolar olarak yalnızca 3,4 milyar dolar arttığı biçimde TL karşılığı 2.683 milyar TL (2 trilyon 683 milyar TL) artmış bulunuyor. 2021 yılsonu için USD/TL kur kestirimi 9,16 idi. Şayet varsayımlara uygun sonuçlansaydı dış borç yükünün TL karşılığı (453,5 x 9,16 =) 4.154 milyar TL ve 2020 sonuna bakılırsa fark (4.154 – 3.349 =) 805 milyar TL olacaktı.
Bütün bu hesaplamalar gösteriyor ki (2.683 – 805 =) 1.878 milyar (1 trilyon 878 milyar) liralık (TL cinsinden) borç yükü artışı faiz indiriminin ülke iktisadına maliyetidir.
Bu borç yükü artışı kamu kesitini yeni vergiler almaya, yeni borçlanmalar yapmaya, Merkez Bankası’nı mecburî karşılık oranlarını artırmaya ve yeni swap muahedeleri yapmaya, özel kısmı ise varlıklarını satmaya zorluyor.
…
Bir sorunu çözebilmek için üç basamaktan geçmek gerekiyor: (1) Sorunu hakikat tanımlamak ve gerçeği kabul etmek. (2) O meseleye yol açan niçinleri belirlemek. (3) niçinleri ortadan kaldırmaya çalışmak.
Bizim olayımızda sorun enflasyondur ve gerçek enflasyon bizim deklare ettiğımızdan yüksektir. Enflasyona yol açan niçinler ülkenin risklerindeki artıştır (CDS priminin yüksekliği.) Sorunun tahlili bu risklerin ortadan kaldırılmasındadır. 2021 yılının son dört ayında riskleri düşürecek yerde TCMB’nin faizini düşürdük. Enflasyonda düşüş olmadan faizi düşürmekle riskleri daha da artırdık (CDS primi) ve evvel kurun daha sonra enflasyonun daha sonra da işin tuhafı tahvil ve kredi faizlerinin yükselmesine niye olduk. Üstelik faiz indirimi atağını haklı göstermek için milyarlarca dolarlık rezerv harcadık.
TCMB faizi indirmeseydi USD/TL kuru yılı muhtemelen 9 ötüründa tamamlayacak, enflasyon yüzde 16 – 18 seviyesinde olacak, kredi faizleri daha düşük kalacak, kur muhafazalı mevduat ve enflasyona endeksli borçlanmaya gitmek üzere tuhaf uygulamalara gerek kalmayacak ve TCMB’nin rezervleri de yerli yerinde duruyor olacaktı.
hayatın kanıtladığı tezleri aksine çevirmek için gerçekleri değiştirmeye çalışmanın maliyeti her vakit yüksek olmuştur.” (HABER MERKEZİ)
Eğilmez’in yazısından bir kısım şu biçimde:
“2020 sonunda Türkiye’nin toplam dış borcu 450,1 milyar dolar, USD/TL kuru da 7,44 idi. Türkiye o tarihte bütün dış borcunu ödemek isteseydi (450,1 x 7,44 =) 3.349 milyar TL’ye muhtaçlığı vardı. 2021 yılının ortasında toplam dış borcumuz 446,5 milyar Dolar, USD/TL kuru 8,55 idi. O tarihte ve o kurla toplam dış borcumuzun karşılığı 3.818 milyar TL idi. Ortadaki fark (3.818 – 3.349 =) 469 milyar TL tutuyordu. Eldeki son dış borç stoku bilgileri 2021 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin. Buna göre Türkiye’nin toplam dış borç stoku 453,5 milyar dolar. 2021 yılının bu ölçüyle tamamlandığını var iseyalım. 2021 yılsonunda USD/TL kuru 13,30 olarak gerçekleşti. Buna göre dış borçlarımızın TL karşılığı 6.032 milyar TL oldu. Bu, 2020 sonuna bakılırsa dış borç stokumuzun TL karşılığının (6.032 – 3.349 =) 2.683 milyar TL arttığını gösteriyor. Aslında dış borçlarımız dolar olarak yalnızca 3,4 milyar dolar arttığı biçimde TL karşılığı 2.683 milyar TL (2 trilyon 683 milyar TL) artmış bulunuyor. 2021 yılsonu için USD/TL kur kestirimi 9,16 idi. Şayet varsayımlara uygun sonuçlansaydı dış borç yükünün TL karşılığı (453,5 x 9,16 =) 4.154 milyar TL ve 2020 sonuna bakılırsa fark (4.154 – 3.349 =) 805 milyar TL olacaktı.
Bütün bu hesaplamalar gösteriyor ki (2.683 – 805 =) 1.878 milyar (1 trilyon 878 milyar) liralık (TL cinsinden) borç yükü artışı faiz indiriminin ülke iktisadına maliyetidir.
Bu borç yükü artışı kamu kesitini yeni vergiler almaya, yeni borçlanmalar yapmaya, Merkez Bankası’nı mecburî karşılık oranlarını artırmaya ve yeni swap muahedeleri yapmaya, özel kısmı ise varlıklarını satmaya zorluyor.
…
Bir sorunu çözebilmek için üç basamaktan geçmek gerekiyor: (1) Sorunu hakikat tanımlamak ve gerçeği kabul etmek. (2) O meseleye yol açan niçinleri belirlemek. (3) niçinleri ortadan kaldırmaya çalışmak.
Bizim olayımızda sorun enflasyondur ve gerçek enflasyon bizim deklare ettiğımızdan yüksektir. Enflasyona yol açan niçinler ülkenin risklerindeki artıştır (CDS priminin yüksekliği.) Sorunun tahlili bu risklerin ortadan kaldırılmasındadır. 2021 yılının son dört ayında riskleri düşürecek yerde TCMB’nin faizini düşürdük. Enflasyonda düşüş olmadan faizi düşürmekle riskleri daha da artırdık (CDS primi) ve evvel kurun daha sonra enflasyonun daha sonra da işin tuhafı tahvil ve kredi faizlerinin yükselmesine niye olduk. Üstelik faiz indirimi atağını haklı göstermek için milyarlarca dolarlık rezerv harcadık.
TCMB faizi indirmeseydi USD/TL kuru yılı muhtemelen 9 ötüründa tamamlayacak, enflasyon yüzde 16 – 18 seviyesinde olacak, kredi faizleri daha düşük kalacak, kur muhafazalı mevduat ve enflasyona endeksli borçlanmaya gitmek üzere tuhaf uygulamalara gerek kalmayacak ve TCMB’nin rezervleri de yerli yerinde duruyor olacaktı.
hayatın kanıtladığı tezleri aksine çevirmek için gerçekleri değiştirmeye çalışmanın maliyeti her vakit yüksek olmuştur.” (HABER MERKEZİ)