Hazine’den yeni döviz hamlesi! Artık fiyat alınabilecek İki yıldır yenilerine müsaade verilmeyen döviz bürolarında evre süreçleri sırasında uygulanan hava parası 400 bin dolara kadar çıkınca yasal düzenleme yapıldı. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen düzenlemeyle hava parası yerine kamuya ödeme yapılması amaçlanıyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yeni atılımı ile döviz ofislerindeki “hava parası”nın Hazine’ye aktarılacağı söz edildi. Alınan kararla, her insanın itinasız döviz ofisi açamayacağı söz edilirken, döviz ofislerine faaliyet müsaadesi, yetki verilmesinde iştirakçilerin mali gücünün tespiti, piyasaya girişlerini denetim maksadıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı fiyat alabilecek.
Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Şakir Ercan Gül, yeni döviz ofisi açmak için 2019’dan bu yana müsaade verilmediğini belirterek, “Piyasada epeyce önemli ölçüde ‘hava parası’ denen sistemle kendi ortalarında pay gelirlerinin olduğunu gözlemedik. Pay zaman sistemlerine muhakkak ölçüde müdahale etmek suretiyle buradaki hava paralarını kamuya aktaralım’ niyeti doğdu” dedi. Gül, piyasada arbitraj çerçevesinde aşağı üst 400 bin dolar civarında bir pay periyodu olduğunu söylemiş oldu.
İKİ YILDIR MÜSAADE VERİLMİYOR
Meclis Plan ve Bütçe Komitesi’nde kabul edilen yasa teklifiyle döviz ofislerinde yeni devir başlıyor. Kambiyo mevzuatı uyarınca faaliyet gösterecek firmalara, faaliyet müsaadesi yahut yetki evrakı verilmesi kademesinde, hem iştirakçilerin mali gücünün tespiti tıpkı vakitte piyasaya girişlerin denetimi hedefiyle Hazine ve Maliye Bakanlığına fiyat alma yetkisi veriliyor. Bakan Yardımcısı Gül ile Finansal Piyasalar Kambiyo Genel Müdürü Murat Vakit Komite görüşmeleri sırasında düzenlemeye ait bilgi verdi. Yeni döviz ofisi açmak için yetkili kuruma müsaade verilmediğini belirten Gül, “İki yıldır döviz ofislerinin müracaatlarını değerlendirmiyoruz. Düzenlemeyle bir arada uygulamanın adap ve temelleri kamuoyuyla paylaşılacak. Kim nerede, ne açarsa standartlar, kaideler belirlenecek, ilan edilecek” diye konuştu.
“HAVA PARASI KAMUYA AKACAK”
Döviz ofislerinin hava parası düzeneğiyle kendi ortalarında pay gelirleri olduğunu tabir eden Gül, “Bu mekanizmayı açalım’ dedik. Bir biçimde ‘Döviz ofisinde dışarıda hissedarların pay zaman düzeneklerine muhakkak ölçüde müdahale etmek suretiyle buradaki hava paralarını kamuya aktaralım’ fikri doğdu. Buradaki hissedarların mali gücünü, ‘manevi kriterler’ dediğimiz yani bu işi işte kara para işiyle iştigal edip etmediği, düzgün bir şahıs olup olmadığı noktalarında ve mali güçler açısından banka BDDK’nın kriterleri ortasında bunlara müsaade veriliyor lakin iki yıldır bu müsaade verilmiyor. Müsaade verilmediği için piyasada önemli bir arbitraj (piyasalar ortası dengesizlikten yarar sağlama durumu) oluyor. Yani o arbitraj çerçevesi içerisinde aşağı üst 400 bin dolar civarında bir pay devir” diye konuştu. Döviz ofislerinden alınacak fiyatlarda keyfi bir uygulamanın kelam konusu olmayacağını vurgulayan Gül, “Bu parayı alabilmemiz için yasal bir desteğe muhtaçlığımız var. Nelerden alacağımızı ne kadar para alacağımızı belirleyeceğiz. Ancak bunun yöntem ve temellerini, nerelerden alınacağına ait bildirimi kamuoyuna duyuracağız” değerlendirmesini yaptı.
KAMUYA KAYNAK SAĞLANACAK
Finansal Piyasalar Kambiyo Genel Müdürü Murat Vakit da, kamuya kaynak sağlamayı amaçlayan bir düzenleme yapıldığını belirterek, “Kesinlikle, rastgele bir datanın dışarı paylaşılması formunda bir düzenleme yok. ‘Yetkili Kurumlar Bilgi Sistemi’ diye bir sistemimiz var. Buraya döviz büfeleri ne kadar döviz süreci yaptıkları, işte, ne kadar kâr-zarar elde ettikleri biçiminde büsbütün kendileriyle ilgili içsel dataları girerler. Bir “database”i kimi vakit çalıştırmak, ayakta tutmak masraflı bir şey. Yetkili kurumların 6 aylık mesela çek kayıt tutma zaruriliği diyelim, üç aylık kayıt tutma zaruriliği var. Vakit zaman denetimlere gidildiğinde bu kayıtların olmadığı görülüyor, bir biçimde, işte, bozuldu, şu oldu, bu oldu. Tahminen ilerde bunu bir bulut sistemiyle yahut bir serverda, bir yerde tutulabilir. Buranın ücretlendirilmesiyle ilgili hiç bir planımız yok lakin muhtemel, şayet buraya bir yatırım yapılırsa, buradaki verilerin daha muteber, daha korunur bir biçimde saklanması istenirse kamuya maliyeti oluşmasın. Yani o işletme o işten para kazanırken, vergi ödeyenler bu şeyi finanse etmesin” dedi.
“GELİŞİGÜZEL DÖVİZ OFİSİ AÇILMASIN”
Döviz büfelerine ağır bir talep olduğunu tabir eden Vakit, “Yani itinasız herkes kolay döviz ofisi açmasın. Döviz ofisi açacak kişinin aşikâr bir mali güce sahip olması lazım” vurgusu yaptı. Vakit, şu biçimde devam etti:
“Çok sayıda döviz büfesinin açılması da açıkçası fazlaca istenilen bir şey değil dolarizasyon konusunda. Döviz büfeleri yurt haricinde birden fazla vakit turistik yerlerde olur, turistin olduğu merkezlerde olur lakin bizde biroldukca yerde var. Onun sayılarını da limit tutabilmek ve makul bir düzeye getirebilmek için bu biçimde bir yol izleniliyor. Yeni müsaadeler gelmedikçe ikinci el meblağları üst yanlışsız gidiyor, orada bir rant oluşuyor, o rantı da döviz büfelerinin sahipleri natürel doğal olarak faydalanılıyor. Yani madem burada bir rant var ise, denetimli ve bir lisans verildiğinde bu rant devlete geçsin, kamu kaynağı hâline gelsin.”
KAYNAK: SABAH/HAZAL ATEŞ
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yeni atılımı ile döviz ofislerindeki “hava parası”nın Hazine’ye aktarılacağı söz edildi. Alınan kararla, her insanın itinasız döviz ofisi açamayacağı söz edilirken, döviz ofislerine faaliyet müsaadesi, yetki verilmesinde iştirakçilerin mali gücünün tespiti, piyasaya girişlerini denetim maksadıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı fiyat alabilecek.
Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Şakir Ercan Gül, yeni döviz ofisi açmak için 2019’dan bu yana müsaade verilmediğini belirterek, “Piyasada epeyce önemli ölçüde ‘hava parası’ denen sistemle kendi ortalarında pay gelirlerinin olduğunu gözlemedik. Pay zaman sistemlerine muhakkak ölçüde müdahale etmek suretiyle buradaki hava paralarını kamuya aktaralım’ niyeti doğdu” dedi. Gül, piyasada arbitraj çerçevesinde aşağı üst 400 bin dolar civarında bir pay periyodu olduğunu söylemiş oldu.
İKİ YILDIR MÜSAADE VERİLMİYOR
Meclis Plan ve Bütçe Komitesi’nde kabul edilen yasa teklifiyle döviz ofislerinde yeni devir başlıyor. Kambiyo mevzuatı uyarınca faaliyet gösterecek firmalara, faaliyet müsaadesi yahut yetki evrakı verilmesi kademesinde, hem iştirakçilerin mali gücünün tespiti tıpkı vakitte piyasaya girişlerin denetimi hedefiyle Hazine ve Maliye Bakanlığına fiyat alma yetkisi veriliyor. Bakan Yardımcısı Gül ile Finansal Piyasalar Kambiyo Genel Müdürü Murat Vakit Komite görüşmeleri sırasında düzenlemeye ait bilgi verdi. Yeni döviz ofisi açmak için yetkili kuruma müsaade verilmediğini belirten Gül, “İki yıldır döviz ofislerinin müracaatlarını değerlendirmiyoruz. Düzenlemeyle bir arada uygulamanın adap ve temelleri kamuoyuyla paylaşılacak. Kim nerede, ne açarsa standartlar, kaideler belirlenecek, ilan edilecek” diye konuştu.
“HAVA PARASI KAMUYA AKACAK”
Döviz ofislerinin hava parası düzeneğiyle kendi ortalarında pay gelirleri olduğunu tabir eden Gül, “Bu mekanizmayı açalım’ dedik. Bir biçimde ‘Döviz ofisinde dışarıda hissedarların pay zaman düzeneklerine muhakkak ölçüde müdahale etmek suretiyle buradaki hava paralarını kamuya aktaralım’ fikri doğdu. Buradaki hissedarların mali gücünü, ‘manevi kriterler’ dediğimiz yani bu işi işte kara para işiyle iştigal edip etmediği, düzgün bir şahıs olup olmadığı noktalarında ve mali güçler açısından banka BDDK’nın kriterleri ortasında bunlara müsaade veriliyor lakin iki yıldır bu müsaade verilmiyor. Müsaade verilmediği için piyasada önemli bir arbitraj (piyasalar ortası dengesizlikten yarar sağlama durumu) oluyor. Yani o arbitraj çerçevesi içerisinde aşağı üst 400 bin dolar civarında bir pay devir” diye konuştu. Döviz ofislerinden alınacak fiyatlarda keyfi bir uygulamanın kelam konusu olmayacağını vurgulayan Gül, “Bu parayı alabilmemiz için yasal bir desteğe muhtaçlığımız var. Nelerden alacağımızı ne kadar para alacağımızı belirleyeceğiz. Ancak bunun yöntem ve temellerini, nerelerden alınacağına ait bildirimi kamuoyuna duyuracağız” değerlendirmesini yaptı.
KAMUYA KAYNAK SAĞLANACAK
Finansal Piyasalar Kambiyo Genel Müdürü Murat Vakit da, kamuya kaynak sağlamayı amaçlayan bir düzenleme yapıldığını belirterek, “Kesinlikle, rastgele bir datanın dışarı paylaşılması formunda bir düzenleme yok. ‘Yetkili Kurumlar Bilgi Sistemi’ diye bir sistemimiz var. Buraya döviz büfeleri ne kadar döviz süreci yaptıkları, işte, ne kadar kâr-zarar elde ettikleri biçiminde büsbütün kendileriyle ilgili içsel dataları girerler. Bir “database”i kimi vakit çalıştırmak, ayakta tutmak masraflı bir şey. Yetkili kurumların 6 aylık mesela çek kayıt tutma zaruriliği diyelim, üç aylık kayıt tutma zaruriliği var. Vakit zaman denetimlere gidildiğinde bu kayıtların olmadığı görülüyor, bir biçimde, işte, bozuldu, şu oldu, bu oldu. Tahminen ilerde bunu bir bulut sistemiyle yahut bir serverda, bir yerde tutulabilir. Buranın ücretlendirilmesiyle ilgili hiç bir planımız yok lakin muhtemel, şayet buraya bir yatırım yapılırsa, buradaki verilerin daha muteber, daha korunur bir biçimde saklanması istenirse kamuya maliyeti oluşmasın. Yani o işletme o işten para kazanırken, vergi ödeyenler bu şeyi finanse etmesin” dedi.
“GELİŞİGÜZEL DÖVİZ OFİSİ AÇILMASIN”
Döviz büfelerine ağır bir talep olduğunu tabir eden Vakit, “Yani itinasız herkes kolay döviz ofisi açmasın. Döviz ofisi açacak kişinin aşikâr bir mali güce sahip olması lazım” vurgusu yaptı. Vakit, şu biçimde devam etti:
“Çok sayıda döviz büfesinin açılması da açıkçası fazlaca istenilen bir şey değil dolarizasyon konusunda. Döviz büfeleri yurt haricinde birden fazla vakit turistik yerlerde olur, turistin olduğu merkezlerde olur lakin bizde biroldukca yerde var. Onun sayılarını da limit tutabilmek ve makul bir düzeye getirebilmek için bu biçimde bir yol izleniliyor. Yeni müsaadeler gelmedikçe ikinci el meblağları üst yanlışsız gidiyor, orada bir rant oluşuyor, o rantı da döviz büfelerinin sahipleri natürel doğal olarak faydalanılıyor. Yani madem burada bir rant var ise, denetimli ve bir lisans verildiğinde bu rant devlete geçsin, kamu kaynağı hâline gelsin.”
KAYNAK: SABAH/HAZAL ATEŞ