Hazine ve Maliye Bakanı Nebati yeni modelin temelini deklare etti Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati TRT ekranlarında soruları yanıtlandırdı.
Bakan Nebati, ‘Yeni Türkiye modelini’ anlattı.
İşte Bakan Nebati’nin açıklamalarından satır başları:
YENİ İKTİSAT MODELİ
Hem bir model öne sürüyoruz birebir vakitte sayın Cumhurbaşkanımız bir manifesto yayınladı ve o andan itibaren Türkiye’de birfazlaca şey değişti. Bu değişim aslında bir olağanlaşma. Son birkaç aydır yaşanan kur atakları aslında olağan olmayan bir şeyin tartışılmasıydı, artık olağana döndük. Önümüzdeki yıl bunun semerelerini açıkça bakılırsaceğimiz bir yol olacak.
NİYE TÜRKİYE MODELİ?
Gelişmiş olan ülkeler 90’lı senelerda yüzde 65’ler civarında bir hisse alırken gelişmekte olan ülkeler yüzde 35’ti. 2007-08’de bu yüzde 50’lik bir çakışma noktasına geldi. daha sonrasında gelişmekte olan ülkelerin dünyadaki ticaretin büyük kısmını ele almaya başladıklarını bakılırsabiliyoruz. Bu yüzyıl hükümranlarının tahtlarının sarsıldığı, sarsılmanın bir dönüşüm ortaya koyduğu bir müddetç. bu vakitte birileri kuvvetli biçimde geliyor. Örneğin Çin, Türkiye.
2010-2020 içinde dünya 3.1 büyürken global ticaret büyümesi 3.4’e gelerek daralıyor. Ortada bir arada hareket edemeyen, ticaretin azaldığı bir periyot. Sıcak paraya dayanan iktisatların bir çıkmazla karşı karşıya olduğu malum.
“SICAK PARAYI İSTEMİYORUZ”
Bunun temel sebeplerinden biri coğrafya, ikincisi 19 yıldır yapılan altyapı yatırımlarının tamamlanması, üçüncüsü her türlü pazara yakın olması. Türkiye 2020’de direkt yatırımları 12.7 milyar dolara ulaşmış durumda. Sıcak para biz sevmiyoruz, istemiyoruz. Ne vakit geleceği aşikâr lakin ne vakit gideceği muhakkak değil. Giderken de yapacağı tahribatı birfazlaca sefer gördük. Natürel ki kırılganlıklarımız var, bunların üzerinde çalışıyoruz. Orta gelir tuzağından çıkmak istiyoruz. 2013 yılındaki koşullar içerisinde hepimizin mutlu olduğu bir durum vardı. TL’nin bedeli tarihi olarak devasa yükseklikteti ama ithalatın ihracatı karşılama oranı yüzde 56. Bu ekonomik model Türkiye’nin kurallarına uygun bir hale gelirse özgün olacaktı. Kıymetini karşılarken ülkenin ürettiklerini dışarıya katma pahası yüksek biçimde satmasını gerçekleştirecek oranı yakaladığı takdirde optimal noktaya ulaşmış oluyor.
“SON BİR YILDA BÜYÜME YOK, SIÇRAMA VAR”
Şimdiki anlayışımız o optimal noktayı yakalamakla dışarıya vereceğimiz gücümüzü aslında dışarıdan alacağımız imkanlarla pahalandırmak. Son 1 yılda büyüme yok, sıçrama var. Bilhassa makroekonomik göstergelerde her alanda bir sıçrama var. Salgın periyodunda olduğu üzere bir yerde dramatik olarak bir düşüş yaşandığında Türkiye fazlaca süratli toparlanabilen ve ahenk gerçekleştirilme kabiliyetini global iktisada kanıtlayabilmiş bir ülke pozisyonunda. Bütün dünya küçülürken biz aldığımız önlemlerle o periyotta “2020’de bir istisna gerçekleştireceğiz” dedik. Vakit geçtikçe önlemler, irade, güç ve kararlık Türkiye’yi 2020’nin sonunda 1.8 büyümeyle taçlandırdı, Çin’den daha sonra dünyada büyümede 2. pozisyona geldik. Yıl sonu büyümesi çift haneye yanlışsız gidiyor, amaçlarımızın de üstünde.
“GELECEĞİ ÇOK ÂLÂ FORMDA PLANLIYORUZ”
Bir psikolojiyi uygun yönettik ancak birileri berbata gidiyor dedi. Berbata giden bir ülkede işletme sayısı azalır. Fakat bir insan bir dükkandan bir fabrikaya kadar bir işe girişiyorsa geleceği yönelik olarak bir umudu, itimadı olduğu için yapar. Türkiye de 2020 yılında 18 bin artarak 103 bine çıkıyor. Kapanan şirket sayıları fazlaca düşük bir oranda, yüzde 14’ten 15.9’a çıkıyor. Bilgiler bize şunu söylüyor: 2021’de de biz büyüyoruz, umudumuz var ve geleceği epey düzgün biçimde planlıyoruz. İhracatta ülke çeşitliliği 1 milyar doların üstüne çıkan ülke sayısı 46. İhracatta ülke çeşitliliği 1 milyar doların üstünde olan eser çeşitliliği de 48. Türkiye geldiği noktaya kadar bu türlü geldi. Bundan daha sonra yapılması gereken katma pahası yüksek, ihracatın artırılmasına katkı sağlayacak eserleri üretme vaktini yakaladı. Dünya cari açıkla, bütçe açıklarıyla uğraşırken Türkiye yüzde 3.5’un altında bir bütçe açığıyla gidiyor. Dünyada hane halkının borçluluk oranı yüzde 65. Gelişmekte olan ülkelerde yüzde 46, Türkiye’de yüzde 17. Gerçek dal dünyada yüzde 98, gelişmekte olan ülkelerde yüzde 101, Türkiye’de 66 oranına sahip. Ayakları sağlam basan bir ülkede kurlar üzerinde spekülatif, manipülatif oyunlar oynarsanız bir yere kadar masraf, daha sonra gerçek olan şey piyasaya hakim olur.
DURMUŞ YILMAZ’A ‘MÜDAHALE’ YANSISI
Cumhurbaşkanımızın açıklaması piyasa tabiriyle “satın alındı”. Büyük bir heyecan var, birtakım internet siteleri kilitlendi. Zira doğruların ve gerçeklerin olduğu ana geldik. Cumhurbaşkanımızın söylemiş olduği bir şey kesinlikle karşılık buluyor. Türkiye Cumhuriyeti’nde Merkez Bankası’nda başkanlık yapmış bir beyefendi çıkıp diyor ki “Bu bir müdahaleyle yapılmıştır.” Muhakkak, hiç bir biçimde müdahale olmadı. “Bireyler saldırmaya başladı” tabirini kullanıyor. Bu spekülatif değil de nedir? Diyor ki “Bu bir alım fırsatıdır. Piyasa Erdoğan’ın bu telaffuzlarını ‘satın almadı’.” Anında aldılar, kürsüden indiğinde fiyatlar düşmeye başladı. Bir köpüktü, bu köpüğün gitmesinin vakti dün akşamdı.
TL’YE KARŞI YAPILMIŞ HAİNCE BİR TAARRUZDUR
Bir oburu çıkmış diyor ki “Bir kamu bankası yöneticisi sistemin nasıl çalışacağını açıklamış. Sistem çalışması ocakta tamamlanacak.” Bugün başladı sistem. Bu beyefendi hesap verecek. Türk Lirası’na karşı yapılmış haince bir hücumdur. Döviz alım satım süreçleri kambiyo sürecidir, yüzde 18 KDV nasıl gelir? Bizim dövizle, alım satan yapanlarla işimiz yok. Bugüne kadar sermaye denetimine gidilmedi Türkiye’de. Türkiye’de can, mal, ırz, inanç güvenliği sağlanmıştır. Kambiyo kısıtlaması yahut özgür piyasaya ait söylenmiş her bir laf spekülasyon, manipülasyon değil, ihanettir. Türkiye modeli kuvvetli biçimde geliyor. Dünyanın en büyük havalimanlarından birini yaptık. Daha havalimanı yapmayacağız. Eksikleri gidereceğiz, onaracağız. Türkiye sıhhat alanında dünyanın en kuvvetli ülkelerinden biri oldu ve bu salgında dünyaya örnek teşkil etti. Toplumsal medyadaki her türlü palavra dolanla, trol/bot hesaplarla ‘Yandık, bittik’ demekle olmaz. Türkiye şu anda altyapısını bitirdi. Bir köprümüz var: Çanakkale Köprüsü. Bitirdik.
“KRİZDEN FIRSAT YARATTIK”
Türkiye alternatif tedarik merkezlerinin en merkezinde. Ticaret haritasında kaymalar oldu salgında. Krizden fırsat yarattık. Direkt yabancı yatırım çeken ülkelerin başında Türkiye. Türkiye bu tarihi fırsatı kıymetlendirecek. Makroekonomik istikrarı sağlayarak ve yüksek katma bedelleri eserleri teşvik ederek ihracatı teşvik edeceğiz, orta gelir tuzağını aşacağız. Modelimiz: Yüksek büyüme, düşük cari açık. 90’lı senelerda hem düşük büyüme hem düşük cari açık. 2002-2020 devrinde yüksek cari açık, yüksek büyüme var, risk var. Niçin Güney Kore değiliz? 1960 yılında G. Kore’de kişi başına düşen gelir 158 Dolar. Uzun müddet daha sonra 31 bin dolara çıkmış Lakin G. Kore birtakım hükümran güçlerin takviyesiyle seçilmiş bir ülke. Çin 1960’ta 89.5 dolardan başlamış. Türkiye’de 509 dolardan başlamış, şu anda 9 bin dolar civarında. Türkiye’nin bir demokratik geleneği var, özgür piyasa tecrübesi yadsınamaz, hayli dinamik bir iktisat var. kuvvetli bir iş dünyamız var. Bu model ihracat eksenli bir kalkınma ve dikey büyümeyi getiriyor. Ana siyaseti ihracat teşvikleri, AR-GE’ye dayanak, etraf dostu yeni yatırımlara dayanak.
Bu modelin sonu ne? CDS’lerin düşmesi, finansal piyasalarda beklentilerin, kurda istikrarın, daha fazla üretim ve istihdamın, yatırımın, dış finansman muhtaçlığının azalması, beklentilerin güzelleştirilmesiyle direkt yatırımların daha fazla alındığı, toplam talepte içerde ve dışarda artışın sağlanması. 1960’lardaki Çin, G. Kore değiliz. 2021 yılındaki Türkiye’yiz. Tüm altyapı yatırımlarını gerçekleştirmiş, kişi başına düşen gelir prestijiyle belirli bir noktaya ulaşmış, umudu olan, dünya pazarının tam göbeğinde olan, hiç kimsenin ummadığı bir periyotta sıhhat kesiminde mucizeler gerçekleştiren bir ülkenin bu modeli gerçekleştirme müddeti G. Kore, Çin mühleti değildir, en az 40 kat fazla ivmeyle yakalanacak bir müddetdir.
DÖVİZ MEVDUATINDAN NE KADAR ÇÖZÜLME OLDU?
Kişiseller yarışıyor. Bu daha da devam edecek. Bireysellerdeki likidite talebi 4’te 1’e düştü geçen cumaya bakılırsa. Olağanlaşma hudutlarına salı prestijiyle geldi. Parasını çekmeye gidenler kapıdan geri döndü. Zira inanç geldi. Türkiye’de birileri bu ülkedeki kaosla iktidar değişimini hedeflediği için kimi vakit bir yalpalama, sonucunda de bireylerin etkilenmesi kelam konusu olabiliyor. Makroekonomik göstergelerin doları dün gündüzki noktalara getirecek hiç bir karşılığı yoktu. Kur bir yerde istikrara gelecektir, gerçek fiyatlanmanın oluştuğu bir noktaya gidiyoruz. İhracatımız rekorlarla gidiyor. Bilhassa son bir aydır muhalefetin, toplumsal medyanın dayanaklarıyla ve birtakım STK’ların davranışlarıyla öngörülebilirliği ve istikrarı zedeleyen açıklamalarla bu noktaya gelindi. Dolar 13 liraya geldi, piyasada 14 lirayla fiyatlama yapıldı, daima bir üst düzeyden yapıldı. Zira önünü bakılırsamiyor fiyatlandıran.
BAKAN NEBATİ’DEN TÜSİAD’A: SAKIN MUHALEFET PARTİSİNİN GAZINA GELMEYİN
Bir ana muhalefet partisi 20 yılda oy oranını yüzde 25’ten 25.3’e çıkardığı için kendini iktidarda zannetmeye başladı ve seçim olmayacağını bile bile her gün ‘erken seçim’ teranesiyle iş dünyasının önünü kapattı ve yurtdışına ‘Gelmeyin’ diye tavsiyede bulundu. TÜSİAD’a bir açıklamada bulundu. TÜSİAD, sen toplantımızdaydın, bağlantımız çok yeterliydi. Ne oluyor da bu biçimde bir açıklama yapıyorsun? Sakın muhalefet partisinin gazına gelmeyin. Bizim sizinle alıp veremediğimiz yok.
“BİR EMEKÇİNİN KONUTUNA ÜZGÜN GİTMESİNE KATLANAMAYIZ”
Türkiye’de döviz borcu olanların yüzde 75’i 1000 tane firma. Bireyler, kurumlar borçlu değil. Pekala siz bu dövizin köpüklü bir biçimde, makroekonomik göstergelere uymayan bir sonuca nasıl oluyor da katlanıyorsunuz, daha sonra bir telefonla iktidara ayar çekmeye çalışıyorsunuz? Taban ücretliye biz yüzde 50’nin üstünde, enflasyonun hayli epey üstünde bir artış yaptık. Bir çalışanın meskenine üzgün hızla gitmesine katlanamayız, sayın Cumhurbaşkanımız hiç katlanamaz. Dün tüm fiyatlardan damga vergisini kaldırdık, memurları da ekledik. Bu, “Seni ezdirmeyeceğim” demek. Enflasyonun üstesinden geliriz, net söyleyeyim. Buradan bir davette bulunacağım. Döviz meblağları yükselirken fiyatlamayı bir ötesiyle yaptılar. Artık fiyatlar toparlanırken fiyatları çekmeyenler, çıkarın senin, biz senin ortağın değiliz, lakin fırsatçılık yaparsan, ülkeye ziyan verecek adımlar atarsan bundan daha sonra Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın nasıl bir bakanlık olduğunu anlayacaksın.
BAKAN NEBATİ, KUR MUHAFAZALI TL VADELİ MEVDUAT SİSTEMİ’Nİ ÖRNEKLE AÇIKLADI
Toplumsal medya üzerinden bu cins palavra yanlış propaganda yapanların canına okuyacağız. Diyelim ki döviz hesabınız var, 10 bin dolar. 10 bin dolarınız var ise getir 10 bin dolarını, bugünkü kurdan çevir diyoruz. Bozuyorsunuz dövizinizi, 3 ay daha sonra ‘Ben dövizimi istiyorum’ derseniz paranızın karşılığını dolar bazında o günkü fiyatlarla. Nemanız 10 bin dolardan fazlaysa güle güle harcayın, biz size yatırdığınız 10 bin doların garantisini veriyoruz. En makus senaryoda bile bireyler kârlı çıkıyor. Ortalama mevduat mühletini üste çekiyoruz ve bozarsan ceza veririz diyoruz. Ceza ne? Elde edeceğin nemayı kaybetmiş olursun. Vadeleri olabildiğince uzatmaya çalışıyoruz. bu biçimdece bankalar öngörülebilirliği sağlamış olacak. İktisat aktörleri bu saatten daha sonra muhalefetin yahut toplumsal medyada birtakım trollerin palavra dolan sözlerine epey sert reaksiyon gösterecektir.
“KDV’Yİ SADELEŞTİRİYORUZ”
İhracatçılara ileri vadeli kur veriliyor. Rastgele bir kur riski taşımamış oluyorsunuz. Ferdi Emeklilik Sigortası’nda da kıymetli bir değişiklik yaptık, devlet katkılandırma hissesi yüzde 25’ten 30’a çıktı. Kurumlar Vergisi’nde yüzde 1’lik değerli bir indirim var. Temettüyü yüzde 15’ten 10’a düşürdük. Piyasanın beklediği bir Haber vereyim. KDV’nin sadeleştirilmesi, bir hayali gerçekleştiriyoruz. Gelire endeksli senetleme ihracı geliyor. Bunun önemli biçimde alan bulacağına ait beklentimiz çok yüksek. Kredi ve kefalet imkanı getiriyoruz. Yatırım kredileriyle yeni istihdam imkanları sağlıyoruz.
Bakan Nebati, ‘Yeni Türkiye modelini’ anlattı.
İşte Bakan Nebati’nin açıklamalarından satır başları:
YENİ İKTİSAT MODELİ
Hem bir model öne sürüyoruz birebir vakitte sayın Cumhurbaşkanımız bir manifesto yayınladı ve o andan itibaren Türkiye’de birfazlaca şey değişti. Bu değişim aslında bir olağanlaşma. Son birkaç aydır yaşanan kur atakları aslında olağan olmayan bir şeyin tartışılmasıydı, artık olağana döndük. Önümüzdeki yıl bunun semerelerini açıkça bakılırsaceğimiz bir yol olacak.
NİYE TÜRKİYE MODELİ?
Gelişmiş olan ülkeler 90’lı senelerda yüzde 65’ler civarında bir hisse alırken gelişmekte olan ülkeler yüzde 35’ti. 2007-08’de bu yüzde 50’lik bir çakışma noktasına geldi. daha sonrasında gelişmekte olan ülkelerin dünyadaki ticaretin büyük kısmını ele almaya başladıklarını bakılırsabiliyoruz. Bu yüzyıl hükümranlarının tahtlarının sarsıldığı, sarsılmanın bir dönüşüm ortaya koyduğu bir müddetç. bu vakitte birileri kuvvetli biçimde geliyor. Örneğin Çin, Türkiye.
2010-2020 içinde dünya 3.1 büyürken global ticaret büyümesi 3.4’e gelerek daralıyor. Ortada bir arada hareket edemeyen, ticaretin azaldığı bir periyot. Sıcak paraya dayanan iktisatların bir çıkmazla karşı karşıya olduğu malum.
“SICAK PARAYI İSTEMİYORUZ”
Bunun temel sebeplerinden biri coğrafya, ikincisi 19 yıldır yapılan altyapı yatırımlarının tamamlanması, üçüncüsü her türlü pazara yakın olması. Türkiye 2020’de direkt yatırımları 12.7 milyar dolara ulaşmış durumda. Sıcak para biz sevmiyoruz, istemiyoruz. Ne vakit geleceği aşikâr lakin ne vakit gideceği muhakkak değil. Giderken de yapacağı tahribatı birfazlaca sefer gördük. Natürel ki kırılganlıklarımız var, bunların üzerinde çalışıyoruz. Orta gelir tuzağından çıkmak istiyoruz. 2013 yılındaki koşullar içerisinde hepimizin mutlu olduğu bir durum vardı. TL’nin bedeli tarihi olarak devasa yükseklikteti ama ithalatın ihracatı karşılama oranı yüzde 56. Bu ekonomik model Türkiye’nin kurallarına uygun bir hale gelirse özgün olacaktı. Kıymetini karşılarken ülkenin ürettiklerini dışarıya katma pahası yüksek biçimde satmasını gerçekleştirecek oranı yakaladığı takdirde optimal noktaya ulaşmış oluyor.
“SON BİR YILDA BÜYÜME YOK, SIÇRAMA VAR”
Şimdiki anlayışımız o optimal noktayı yakalamakla dışarıya vereceğimiz gücümüzü aslında dışarıdan alacağımız imkanlarla pahalandırmak. Son 1 yılda büyüme yok, sıçrama var. Bilhassa makroekonomik göstergelerde her alanda bir sıçrama var. Salgın periyodunda olduğu üzere bir yerde dramatik olarak bir düşüş yaşandığında Türkiye fazlaca süratli toparlanabilen ve ahenk gerçekleştirilme kabiliyetini global iktisada kanıtlayabilmiş bir ülke pozisyonunda. Bütün dünya küçülürken biz aldığımız önlemlerle o periyotta “2020’de bir istisna gerçekleştireceğiz” dedik. Vakit geçtikçe önlemler, irade, güç ve kararlık Türkiye’yi 2020’nin sonunda 1.8 büyümeyle taçlandırdı, Çin’den daha sonra dünyada büyümede 2. pozisyona geldik. Yıl sonu büyümesi çift haneye yanlışsız gidiyor, amaçlarımızın de üstünde.
“GELECEĞİ ÇOK ÂLÂ FORMDA PLANLIYORUZ”
Bir psikolojiyi uygun yönettik ancak birileri berbata gidiyor dedi. Berbata giden bir ülkede işletme sayısı azalır. Fakat bir insan bir dükkandan bir fabrikaya kadar bir işe girişiyorsa geleceği yönelik olarak bir umudu, itimadı olduğu için yapar. Türkiye de 2020 yılında 18 bin artarak 103 bine çıkıyor. Kapanan şirket sayıları fazlaca düşük bir oranda, yüzde 14’ten 15.9’a çıkıyor. Bilgiler bize şunu söylüyor: 2021’de de biz büyüyoruz, umudumuz var ve geleceği epey düzgün biçimde planlıyoruz. İhracatta ülke çeşitliliği 1 milyar doların üstüne çıkan ülke sayısı 46. İhracatta ülke çeşitliliği 1 milyar doların üstünde olan eser çeşitliliği de 48. Türkiye geldiği noktaya kadar bu türlü geldi. Bundan daha sonra yapılması gereken katma pahası yüksek, ihracatın artırılmasına katkı sağlayacak eserleri üretme vaktini yakaladı. Dünya cari açıkla, bütçe açıklarıyla uğraşırken Türkiye yüzde 3.5’un altında bir bütçe açığıyla gidiyor. Dünyada hane halkının borçluluk oranı yüzde 65. Gelişmekte olan ülkelerde yüzde 46, Türkiye’de yüzde 17. Gerçek dal dünyada yüzde 98, gelişmekte olan ülkelerde yüzde 101, Türkiye’de 66 oranına sahip. Ayakları sağlam basan bir ülkede kurlar üzerinde spekülatif, manipülatif oyunlar oynarsanız bir yere kadar masraf, daha sonra gerçek olan şey piyasaya hakim olur.
DURMUŞ YILMAZ’A ‘MÜDAHALE’ YANSISI
Cumhurbaşkanımızın açıklaması piyasa tabiriyle “satın alındı”. Büyük bir heyecan var, birtakım internet siteleri kilitlendi. Zira doğruların ve gerçeklerin olduğu ana geldik. Cumhurbaşkanımızın söylemiş olduği bir şey kesinlikle karşılık buluyor. Türkiye Cumhuriyeti’nde Merkez Bankası’nda başkanlık yapmış bir beyefendi çıkıp diyor ki “Bu bir müdahaleyle yapılmıştır.” Muhakkak, hiç bir biçimde müdahale olmadı. “Bireyler saldırmaya başladı” tabirini kullanıyor. Bu spekülatif değil de nedir? Diyor ki “Bu bir alım fırsatıdır. Piyasa Erdoğan’ın bu telaffuzlarını ‘satın almadı’.” Anında aldılar, kürsüden indiğinde fiyatlar düşmeye başladı. Bir köpüktü, bu köpüğün gitmesinin vakti dün akşamdı.
TL’YE KARŞI YAPILMIŞ HAİNCE BİR TAARRUZDUR
Bir oburu çıkmış diyor ki “Bir kamu bankası yöneticisi sistemin nasıl çalışacağını açıklamış. Sistem çalışması ocakta tamamlanacak.” Bugün başladı sistem. Bu beyefendi hesap verecek. Türk Lirası’na karşı yapılmış haince bir hücumdur. Döviz alım satım süreçleri kambiyo sürecidir, yüzde 18 KDV nasıl gelir? Bizim dövizle, alım satan yapanlarla işimiz yok. Bugüne kadar sermaye denetimine gidilmedi Türkiye’de. Türkiye’de can, mal, ırz, inanç güvenliği sağlanmıştır. Kambiyo kısıtlaması yahut özgür piyasaya ait söylenmiş her bir laf spekülasyon, manipülasyon değil, ihanettir. Türkiye modeli kuvvetli biçimde geliyor. Dünyanın en büyük havalimanlarından birini yaptık. Daha havalimanı yapmayacağız. Eksikleri gidereceğiz, onaracağız. Türkiye sıhhat alanında dünyanın en kuvvetli ülkelerinden biri oldu ve bu salgında dünyaya örnek teşkil etti. Toplumsal medyadaki her türlü palavra dolanla, trol/bot hesaplarla ‘Yandık, bittik’ demekle olmaz. Türkiye şu anda altyapısını bitirdi. Bir köprümüz var: Çanakkale Köprüsü. Bitirdik.
“KRİZDEN FIRSAT YARATTIK”
Türkiye alternatif tedarik merkezlerinin en merkezinde. Ticaret haritasında kaymalar oldu salgında. Krizden fırsat yarattık. Direkt yabancı yatırım çeken ülkelerin başında Türkiye. Türkiye bu tarihi fırsatı kıymetlendirecek. Makroekonomik istikrarı sağlayarak ve yüksek katma bedelleri eserleri teşvik ederek ihracatı teşvik edeceğiz, orta gelir tuzağını aşacağız. Modelimiz: Yüksek büyüme, düşük cari açık. 90’lı senelerda hem düşük büyüme hem düşük cari açık. 2002-2020 devrinde yüksek cari açık, yüksek büyüme var, risk var. Niçin Güney Kore değiliz? 1960 yılında G. Kore’de kişi başına düşen gelir 158 Dolar. Uzun müddet daha sonra 31 bin dolara çıkmış Lakin G. Kore birtakım hükümran güçlerin takviyesiyle seçilmiş bir ülke. Çin 1960’ta 89.5 dolardan başlamış. Türkiye’de 509 dolardan başlamış, şu anda 9 bin dolar civarında. Türkiye’nin bir demokratik geleneği var, özgür piyasa tecrübesi yadsınamaz, hayli dinamik bir iktisat var. kuvvetli bir iş dünyamız var. Bu model ihracat eksenli bir kalkınma ve dikey büyümeyi getiriyor. Ana siyaseti ihracat teşvikleri, AR-GE’ye dayanak, etraf dostu yeni yatırımlara dayanak.
Bu modelin sonu ne? CDS’lerin düşmesi, finansal piyasalarda beklentilerin, kurda istikrarın, daha fazla üretim ve istihdamın, yatırımın, dış finansman muhtaçlığının azalması, beklentilerin güzelleştirilmesiyle direkt yatırımların daha fazla alındığı, toplam talepte içerde ve dışarda artışın sağlanması. 1960’lardaki Çin, G. Kore değiliz. 2021 yılındaki Türkiye’yiz. Tüm altyapı yatırımlarını gerçekleştirmiş, kişi başına düşen gelir prestijiyle belirli bir noktaya ulaşmış, umudu olan, dünya pazarının tam göbeğinde olan, hiç kimsenin ummadığı bir periyotta sıhhat kesiminde mucizeler gerçekleştiren bir ülkenin bu modeli gerçekleştirme müddeti G. Kore, Çin mühleti değildir, en az 40 kat fazla ivmeyle yakalanacak bir müddetdir.
DÖVİZ MEVDUATINDAN NE KADAR ÇÖZÜLME OLDU?
Kişiseller yarışıyor. Bu daha da devam edecek. Bireysellerdeki likidite talebi 4’te 1’e düştü geçen cumaya bakılırsa. Olağanlaşma hudutlarına salı prestijiyle geldi. Parasını çekmeye gidenler kapıdan geri döndü. Zira inanç geldi. Türkiye’de birileri bu ülkedeki kaosla iktidar değişimini hedeflediği için kimi vakit bir yalpalama, sonucunda de bireylerin etkilenmesi kelam konusu olabiliyor. Makroekonomik göstergelerin doları dün gündüzki noktalara getirecek hiç bir karşılığı yoktu. Kur bir yerde istikrara gelecektir, gerçek fiyatlanmanın oluştuğu bir noktaya gidiyoruz. İhracatımız rekorlarla gidiyor. Bilhassa son bir aydır muhalefetin, toplumsal medyanın dayanaklarıyla ve birtakım STK’ların davranışlarıyla öngörülebilirliği ve istikrarı zedeleyen açıklamalarla bu noktaya gelindi. Dolar 13 liraya geldi, piyasada 14 lirayla fiyatlama yapıldı, daima bir üst düzeyden yapıldı. Zira önünü bakılırsamiyor fiyatlandıran.
BAKAN NEBATİ’DEN TÜSİAD’A: SAKIN MUHALEFET PARTİSİNİN GAZINA GELMEYİN
Bir ana muhalefet partisi 20 yılda oy oranını yüzde 25’ten 25.3’e çıkardığı için kendini iktidarda zannetmeye başladı ve seçim olmayacağını bile bile her gün ‘erken seçim’ teranesiyle iş dünyasının önünü kapattı ve yurtdışına ‘Gelmeyin’ diye tavsiyede bulundu. TÜSİAD’a bir açıklamada bulundu. TÜSİAD, sen toplantımızdaydın, bağlantımız çok yeterliydi. Ne oluyor da bu biçimde bir açıklama yapıyorsun? Sakın muhalefet partisinin gazına gelmeyin. Bizim sizinle alıp veremediğimiz yok.
“BİR EMEKÇİNİN KONUTUNA ÜZGÜN GİTMESİNE KATLANAMAYIZ”
Türkiye’de döviz borcu olanların yüzde 75’i 1000 tane firma. Bireyler, kurumlar borçlu değil. Pekala siz bu dövizin köpüklü bir biçimde, makroekonomik göstergelere uymayan bir sonuca nasıl oluyor da katlanıyorsunuz, daha sonra bir telefonla iktidara ayar çekmeye çalışıyorsunuz? Taban ücretliye biz yüzde 50’nin üstünde, enflasyonun hayli epey üstünde bir artış yaptık. Bir çalışanın meskenine üzgün hızla gitmesine katlanamayız, sayın Cumhurbaşkanımız hiç katlanamaz. Dün tüm fiyatlardan damga vergisini kaldırdık, memurları da ekledik. Bu, “Seni ezdirmeyeceğim” demek. Enflasyonun üstesinden geliriz, net söyleyeyim. Buradan bir davette bulunacağım. Döviz meblağları yükselirken fiyatlamayı bir ötesiyle yaptılar. Artık fiyatlar toparlanırken fiyatları çekmeyenler, çıkarın senin, biz senin ortağın değiliz, lakin fırsatçılık yaparsan, ülkeye ziyan verecek adımlar atarsan bundan daha sonra Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın nasıl bir bakanlık olduğunu anlayacaksın.
BAKAN NEBATİ, KUR MUHAFAZALI TL VADELİ MEVDUAT SİSTEMİ’Nİ ÖRNEKLE AÇIKLADI
Toplumsal medya üzerinden bu cins palavra yanlış propaganda yapanların canına okuyacağız. Diyelim ki döviz hesabınız var, 10 bin dolar. 10 bin dolarınız var ise getir 10 bin dolarını, bugünkü kurdan çevir diyoruz. Bozuyorsunuz dövizinizi, 3 ay daha sonra ‘Ben dövizimi istiyorum’ derseniz paranızın karşılığını dolar bazında o günkü fiyatlarla. Nemanız 10 bin dolardan fazlaysa güle güle harcayın, biz size yatırdığınız 10 bin doların garantisini veriyoruz. En makus senaryoda bile bireyler kârlı çıkıyor. Ortalama mevduat mühletini üste çekiyoruz ve bozarsan ceza veririz diyoruz. Ceza ne? Elde edeceğin nemayı kaybetmiş olursun. Vadeleri olabildiğince uzatmaya çalışıyoruz. bu biçimdece bankalar öngörülebilirliği sağlamış olacak. İktisat aktörleri bu saatten daha sonra muhalefetin yahut toplumsal medyada birtakım trollerin palavra dolan sözlerine epey sert reaksiyon gösterecektir.
“KDV’Yİ SADELEŞTİRİYORUZ”
İhracatçılara ileri vadeli kur veriliyor. Rastgele bir kur riski taşımamış oluyorsunuz. Ferdi Emeklilik Sigortası’nda da kıymetli bir değişiklik yaptık, devlet katkılandırma hissesi yüzde 25’ten 30’a çıktı. Kurumlar Vergisi’nde yüzde 1’lik değerli bir indirim var. Temettüyü yüzde 15’ten 10’a düşürdük. Piyasanın beklediği bir Haber vereyim. KDV’nin sadeleştirilmesi, bir hayali gerçekleştiriyoruz. Gelire endeksli senetleme ihracı geliyor. Bunun önemli biçimde alan bulacağına ait beklentimiz çok yüksek. Kredi ve kefalet imkanı getiriyoruz. Yatırım kredileriyle yeni istihdam imkanları sağlıyoruz.