Güçte tarihin en büyük krizi patladı: Türkiye atılımının karşılığını alacak Haber7.com /Fuat Öner
Dünya Avrupa’dan başlayan bir güç kriziyle karşı karşıya. Güç üretiminde kömür kullanmasının azaltılması ve çevreci siyasetlerin tesiriyle, doğal gaza bağımlılığın artması, Kovid-19 pandemisinin etkisinin azalmasıyla yükselen global talebi karşılayacak arz derdinin doğmasına sebep oldu. Güçte yaşanan krizi Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez şu sözlerle özetlemişti: “30 yıldır bu kesimin ortasındayım. bu biçimdesini görmedim”
DOĞALGAZ 1800, KÖMÜR 270 DOLAR DÜZEYİNDE
Yetersiz arz ve artan taleple yükselişe geçen doğal gaz ve kömür meblağları dünyada kırmızı alarma sebep oldu. Doğalgaz meblağları 200 dolardan 1800 dolara çıkarken kömürün tonu ise 50 dolardan 270 dolar düzeyine çıkarak son 15 yılın doruğunu gördü.
ÜLKELER ELEKTRİK KESİNTİLERİNE BAŞLADI
Doğalgaz, kömür ve elektrikte fiyatlar rekor yükselişler gelirken birtakım ülkelerde fabrikalar kâfi güç bulmadığı için üretimlere orta vermeye bile başladı. Dünyanın en büyük güç tüketicisi pozisyonunda bulunan Çin’de arz talep dengesizliğinden kaynaklanan güç krizi niçiniyle sert tasarruf önlemleri alan hükümet, Pekin ve Şangay üzere nüfus yoğunluğu yüksek kentler dahil olmak üzere ülkede planlanmış elektrik kesintileri uyguluyor. Hindistan ise birtakım eyaletlerde planlı elektrik kesintilerine başladı.
TÜRKİYE GÜÇ KRİZİNDEN NE KADAR ETKİLENECEK?
Pekala güçte kırmızı alarm verildiği bu vakitte Türkiye’de durum ne? Türkiye doğalgaz ve elektrikli bir problem yaşayacak mı? Türkiye güç meblağlarında neler yaşanacak?
Türkiye’nin elektrik heyeti gücü, 2002 yılında 31.846 MW iken bu kapasite yıllık ortalama %6,1 oranında artarak Ağustos ayı sonu prestijiyle 98.493 MW’a ulaşmış durumda. Bu kapasitede özel dalın yaptığı yatırımların oranı pek yüksek.
TÜRKİYE DÜNYADA 9. SIRADA: YENİLENEBİLİR GÜÇ KAYNAKLARI BÜYÜK AVANTAJ
Bu konseyi güçte dikkat çeken başka bir nokta ise yenilenebilir güçteki durum. Türkiye 2020 yılında yenilenebilir güç heyeti gücünü en çok artıran Dünya’da dokuzuncu, Avrupa’da dördüncü ülke pozisyonuna yükseldi.
Mevcut şurası gücün %64,7’sine karşılık gelen 63.689 MW’ı yerli, %53,2’sine karşılık gelen 52.353 MW’ı yenilenebilir kaynaklardan oluşuyor. 2020 yılında Türkiye’de üretilen elektrik gücünün %57,4’ünü yerli, %42,4’ü de yenilenebilir kaynaklardan elde edilmiş durumda.
Genel güçte ise %70’lerin üzerinde seyreden ithal kaynaklara bağımlılık oranını %70’in altına inmiş durumda. Birincil güçte net ithalat oranı %68,9 düzeyinde.
YENİ FSRU GEMİSİ HİZMETE GİRİYOR
Şu an devrede olan İzmir-Aliağa ve Hatay-Dörtyol’da iki adet Yüzer Depolama ve bir daha Gazlaştırma Terminali’ne (FSRU) ek olarak önümüzdeki günlerde, Ertuğrul Gazi ismindeki yeni FSRU gemisi işletmeye alınacak.
2018 yılında faaliyete geçen Tuz Gölü Yeraltı Doğal Gaz Deposu tesisi ve TANAP doğal gaz boru sınırı projesi faaliyetlerine devam ediyor. Ayrıyeten mevcut depolama ve LNG terminallerinde kimi genişleme projeleri de sürüyor.
Güçteki bu değerli yatırımlar yardımıyla, doğal gaz sistemine toplam giriş kapasitesi 350 mcm/günü aşmış durumda. Türkiye, 2023 yılına kadar depolama kapasitesini 11 bcm’e, giriş kapasitesini 400 mcm/güne çıkarma amacına emin adımlarla ilerliyor.
TÜRKİYE YENİ KRİZE KARŞI ÖNLEMLERİNİ ALDI
Türkiye, güç arzında kesinti yaşanmaması ve vatandaşlara makul fiyatlı güç tedarikinin sağlanması ismine bir dizi tedbiri hayata geçirdi.
– Kış devrinde oluşabilecek yüksek doğal gaz talebini karşılayabilmek gayesi ile yer altı doğal gaz depolarında dolum süreçleri tüm süratiyle devam ediyor.
– Türkiye uzun devirli kontratların yanı sıra kısa devirli mutabakatlarla da doğal gaz tedarik edebiliyor. Bu sayede mevcut 4 tane LNG terminalinin kış periyodunda kesintisiz çalışabilmesi ismine yeni adımlar atılıyor.
– İkincil yakıtla çalışan santrallerin yedek yakıt depoları kış periyodunda muhtemel aksaklıklara karşı tam kapasite dolduruldu ve santraller kesintisiz ve yüksek kapasitede çalışabilmesi için gerekli bakımlar yapıldı.
TÜRKİYE’DE DOĞAL GAZ VE ELEKTRİK FİYATLARINDA YÜKSELİŞ OLACAK MI?
Uygulanan yerli ve yenilenebilir güç siyasetleri kararında dışa bağımlılık azalmasıyla birlikte küreselde artan fiyatların etkisinin minimize edilmiş durumda.
Geçtiğimiz günlerde mevzu ile ilgili açıklama yapan Bakan Dönmez “Devlet olarak önemli manada bir fedakarlık yaparak gerektiğinde sübvansiyon yapmak suretiyle vatandaşımıza bunu en az biçimde yansıttık. Yılbaşından bu vakte Türkiye’de en son tüketicilerdeki doğal gazda fiyat artışı birinci 6 ayda yüzde 6 yapılmıştı her ay yüzde 1’lik bir artış kelam konusuydu. Temmuz’da bir yüzde 12’lik bir artış oldu, yani toplamda işte yüzde 18 üzere bir artış var. Elektrikte ise Ocak’ta yüzde 6 fiyat artışı olmuştu, Temmuz’da da bir yüzde 15 fiyat artışı oldu, orada da yüzde 21 civarında bir fiyat artışı var. Sayın Cumhurbaşkanımızın da söz ettiği üzere Ülkemizde maliyetlerin hepsini hane halkına ve küçük tüketiciye, esnafa yansıtmıyoruz. Doğal gaz ve elektrikte devlet neredeyse faturanın yarısını karşılıyor. Bir fedakarlık yapıyoruz dün Sayın Cumhurbaşkanımız da söz etti, bu çerçevede bir daha bu uygulamalar devam edecek.” dedi.
Dünya Avrupa’dan başlayan bir güç kriziyle karşı karşıya. Güç üretiminde kömür kullanmasının azaltılması ve çevreci siyasetlerin tesiriyle, doğal gaza bağımlılığın artması, Kovid-19 pandemisinin etkisinin azalmasıyla yükselen global talebi karşılayacak arz derdinin doğmasına sebep oldu. Güçte yaşanan krizi Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez şu sözlerle özetlemişti: “30 yıldır bu kesimin ortasındayım. bu biçimdesini görmedim”
DOĞALGAZ 1800, KÖMÜR 270 DOLAR DÜZEYİNDE
Yetersiz arz ve artan taleple yükselişe geçen doğal gaz ve kömür meblağları dünyada kırmızı alarma sebep oldu. Doğalgaz meblağları 200 dolardan 1800 dolara çıkarken kömürün tonu ise 50 dolardan 270 dolar düzeyine çıkarak son 15 yılın doruğunu gördü.
ÜLKELER ELEKTRİK KESİNTİLERİNE BAŞLADI
Doğalgaz, kömür ve elektrikte fiyatlar rekor yükselişler gelirken birtakım ülkelerde fabrikalar kâfi güç bulmadığı için üretimlere orta vermeye bile başladı. Dünyanın en büyük güç tüketicisi pozisyonunda bulunan Çin’de arz talep dengesizliğinden kaynaklanan güç krizi niçiniyle sert tasarruf önlemleri alan hükümet, Pekin ve Şangay üzere nüfus yoğunluğu yüksek kentler dahil olmak üzere ülkede planlanmış elektrik kesintileri uyguluyor. Hindistan ise birtakım eyaletlerde planlı elektrik kesintilerine başladı.
TÜRKİYE GÜÇ KRİZİNDEN NE KADAR ETKİLENECEK?
Pekala güçte kırmızı alarm verildiği bu vakitte Türkiye’de durum ne? Türkiye doğalgaz ve elektrikli bir problem yaşayacak mı? Türkiye güç meblağlarında neler yaşanacak?
Türkiye’nin elektrik heyeti gücü, 2002 yılında 31.846 MW iken bu kapasite yıllık ortalama %6,1 oranında artarak Ağustos ayı sonu prestijiyle 98.493 MW’a ulaşmış durumda. Bu kapasitede özel dalın yaptığı yatırımların oranı pek yüksek.
TÜRKİYE DÜNYADA 9. SIRADA: YENİLENEBİLİR GÜÇ KAYNAKLARI BÜYÜK AVANTAJ
Bu konseyi güçte dikkat çeken başka bir nokta ise yenilenebilir güçteki durum. Türkiye 2020 yılında yenilenebilir güç heyeti gücünü en çok artıran Dünya’da dokuzuncu, Avrupa’da dördüncü ülke pozisyonuna yükseldi.
Mevcut şurası gücün %64,7’sine karşılık gelen 63.689 MW’ı yerli, %53,2’sine karşılık gelen 52.353 MW’ı yenilenebilir kaynaklardan oluşuyor. 2020 yılında Türkiye’de üretilen elektrik gücünün %57,4’ünü yerli, %42,4’ü de yenilenebilir kaynaklardan elde edilmiş durumda.
Genel güçte ise %70’lerin üzerinde seyreden ithal kaynaklara bağımlılık oranını %70’in altına inmiş durumda. Birincil güçte net ithalat oranı %68,9 düzeyinde.
YENİ FSRU GEMİSİ HİZMETE GİRİYOR
Şu an devrede olan İzmir-Aliağa ve Hatay-Dörtyol’da iki adet Yüzer Depolama ve bir daha Gazlaştırma Terminali’ne (FSRU) ek olarak önümüzdeki günlerde, Ertuğrul Gazi ismindeki yeni FSRU gemisi işletmeye alınacak.
2018 yılında faaliyete geçen Tuz Gölü Yeraltı Doğal Gaz Deposu tesisi ve TANAP doğal gaz boru sınırı projesi faaliyetlerine devam ediyor. Ayrıyeten mevcut depolama ve LNG terminallerinde kimi genişleme projeleri de sürüyor.
Güçteki bu değerli yatırımlar yardımıyla, doğal gaz sistemine toplam giriş kapasitesi 350 mcm/günü aşmış durumda. Türkiye, 2023 yılına kadar depolama kapasitesini 11 bcm’e, giriş kapasitesini 400 mcm/güne çıkarma amacına emin adımlarla ilerliyor.
TÜRKİYE YENİ KRİZE KARŞI ÖNLEMLERİNİ ALDI
Türkiye, güç arzında kesinti yaşanmaması ve vatandaşlara makul fiyatlı güç tedarikinin sağlanması ismine bir dizi tedbiri hayata geçirdi.
– Kış devrinde oluşabilecek yüksek doğal gaz talebini karşılayabilmek gayesi ile yer altı doğal gaz depolarında dolum süreçleri tüm süratiyle devam ediyor.
– Türkiye uzun devirli kontratların yanı sıra kısa devirli mutabakatlarla da doğal gaz tedarik edebiliyor. Bu sayede mevcut 4 tane LNG terminalinin kış periyodunda kesintisiz çalışabilmesi ismine yeni adımlar atılıyor.
– İkincil yakıtla çalışan santrallerin yedek yakıt depoları kış periyodunda muhtemel aksaklıklara karşı tam kapasite dolduruldu ve santraller kesintisiz ve yüksek kapasitede çalışabilmesi için gerekli bakımlar yapıldı.
TÜRKİYE’DE DOĞAL GAZ VE ELEKTRİK FİYATLARINDA YÜKSELİŞ OLACAK MI?
Uygulanan yerli ve yenilenebilir güç siyasetleri kararında dışa bağımlılık azalmasıyla birlikte küreselde artan fiyatların etkisinin minimize edilmiş durumda.
Geçtiğimiz günlerde mevzu ile ilgili açıklama yapan Bakan Dönmez “Devlet olarak önemli manada bir fedakarlık yaparak gerektiğinde sübvansiyon yapmak suretiyle vatandaşımıza bunu en az biçimde yansıttık. Yılbaşından bu vakte Türkiye’de en son tüketicilerdeki doğal gazda fiyat artışı birinci 6 ayda yüzde 6 yapılmıştı her ay yüzde 1’lik bir artış kelam konusuydu. Temmuz’da bir yüzde 12’lik bir artış oldu, yani toplamda işte yüzde 18 üzere bir artış var. Elektrikte ise Ocak’ta yüzde 6 fiyat artışı olmuştu, Temmuz’da da bir yüzde 15 fiyat artışı oldu, orada da yüzde 21 civarında bir fiyat artışı var. Sayın Cumhurbaşkanımızın da söz ettiği üzere Ülkemizde maliyetlerin hepsini hane halkına ve küçük tüketiciye, esnafa yansıtmıyoruz. Doğal gaz ve elektrikte devlet neredeyse faturanın yarısını karşılıyor. Bir fedakarlık yapıyoruz dün Sayın Cumhurbaşkanımız da söz etti, bu çerçevede bir daha bu uygulamalar devam edecek.” dedi.