Göllerde ‘çürüme’ felaketi

Bilgin

Global Mod
Global Mod
Göllerde ‘çürüme’ felaketi Zehirli cinsler belirlendi

Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Su Eserleri Fakültesi öğretim üyeliği sırasında 2009 yılında 8 gölden aldıkları su örneklerini analiz ettiklerini açıklayan Dr. Erol Kesici, “O dönemki akademisyen arkadaşlarımızla birlikte, tatlı su göllerimiz Eğirdir, Kovada, Beyşehir, Büyükçekmece, Eber ve Uluabat’ta ‘Microcystis aeruginosa’ çeşidi belirledik. Tuzlu göller Burdur ve Bafa’da ise ‘Nodularia sp’ tipi tespit etmiştik. Bu yıl ise tüm bu göllerden aldığımız su örnekleri üstündeki mikroskobik incelemelere bakılırsa, gerekli tedbirler alınmadığı için bu siyonobakterilerin en az 3-4 kat daha arttığını gözlemledik” dedi.


‘Doğal hayatı yok ediyor’

Biroldukca göl ve su kaynağında görülen balık ölümlerinin de bu cins oksijensiz kalmaya bağlı boğulma sonucunda yaşandığını anlatan Dr. Kesici, “Bu toksik tesiri olan su yosunları, göllerimizdeki canlıları ve hayatını yok ederek, göllerimizin sonunu hazırlıyor. Kirlilik, su düzeyinin azaldığı göllerde epeyce daha fazla tahrip edici güce sahip. İncelemelerimize göre Eğirdir, Kovada, Beyşehir, Uluabat, Eber, Bafa, Burdur ve Büyükçekmece başta olmak üzere irili ufaklı biroldukça göl ve gölette mavi-yeşil alg istilası yaşanıyor” diye konuştu.


‘Kirli sudan kirli eser ve hayat üretilir’

Analiz neticelerina bakılırsa, bu çeşidin çok artış görüldüğü sularda çözünmüş oksijen oranının 1 ml/l, nitrat konsantrasyonu oranının ise 5 mg/l seviyesini aştığını kaydeden Dr. Kesici, “Bu kıymetlerdeki sular ‘dördüncü sınıf’ kalite sudur. Bu tıp suların, tarımda bile kullanılmaması önerilmektedir. Bu çeşit siyonobakterilerin, ağır metal içermeleri, besin zinciriyle tüm canlıların organlarında birikmesi kararı epey önemli sıhhat meselelerine da niye olmaktadır. Kirli sudan kirli eser ve ömür üretilir” dedi.

‘Üç göl için uyarı’

Bilhassa Eğirdir, Beyşehir ve Bafa göllerindeki kirlilik ve mavi-yeşil alg bulgularının önemli seviyede olduğu ve bu göllerin büyük tehlike altında olduğunu söyleyen Dr. Kesici, “Bu göllerimizde su ve taban çamurunu dahi büsbütün kaplamış durumda ve çürüyen göller içinde. Göllerimizde koruma-kullanımla ilgili tüm yasalar uygulanmalı, kirletici tüm dış faktörler hemen durdurulmalıdır. Mavi-yeşil alg istilasına uğrayan göllerimiz, limnolojik ve ekolojik olarak ömürlerinin son evresi olan ‘bataklıklaşma’ evresine gerçek gitmektedir. Sonuç, kuruma ve yok oluş” diye uyardı.

Fotonsentez kararı bitki çoğalımı

Dr. Erol Kesici, göllerde artan kuruma probleminin yanı sıra, azot-fosfat-nitrat vb. kirlilik yükünün de çok oranda arttığına işaret etti. Göl su düzeylerinin azalmasının tesiriyle, güneş ışınlarının da gölün her tarafına ulaştığını belirten Dr. Kesici, göl ortamında fotosentez tepkileri sonuca bitki çoğalımının da yükseldiğini söylemiş oldu.

Algler biyolojik kirlilik oluşturuyor

Göllerde balık ve öteki su canlı çeşitlerinin azalmasının, fotosentezle süratle çoğalan bitkilerin de daha az tüketilmesine niye olduğunu belirten Dr. Kesici, su yosunları da olarak isimlendirilen mavi-yeşil alglerin, göllerin her yerinde biyolojik kirlilik oluşturduğunu, adeta istila ettiğini lisana getirdi. Dr. Kesici, çok çoğalan mikroskobik su bitkilerinin, göllerde su rengini yeşile dönüştürdüğünü ve bulanıklığı artırdığını söylemiş oldu.

Göldeki canlı hayatı tehlikeye girdi

Göl suyunun dingin vakit içinderında, göllerin kıyısı, içi ve su yüzeyinde oluşan peltemsi katmanların gölün oksijensiz kalmasına yol açtığını belirten Dr. Kesici, bu niçinle göldeki canlı hayatın da tehlikeye girdiğini kaydetti. Dr. Kesici, toksik tesiri olan mikroskobik su yosunlarının, doğal su bitkilerinin üzerine tutunarak, onların oksijenini engellediğini ve çürümelerine niye olduğunu söz etti.

‘İnsanların bilgilendirilmeleri epey önemlidir’

Bu aksiliklerden en epey etkilenenlerin başında tarım, turizm ve balıkçılıkla geçimini sağlayan yöre halkının geldiğine işaret eden Dr. Kesici, şunları söylemiş oldu:

“Ülkemizde içme suyu kalitesi ve ölçüsü epeyce sonlu. Suların kirlenmesi ve kurumasının en büyük sebebi insandır. Göl etrafında yaşayanların, muhafaza ve kullanımla ilgili bilgilendirilmeleri hayli kıymetlidir. Havza bazında tüm ekolojik boyutlardaki sistemli araştırma ve izleme programlarıyla, gölleri müdafaayla ilgili kamu-özel çalışma kümeleri oluşturulmalıdır.”

‘Kirli suların ulaşımı engellenmeli’


Sular azaldıkça güneş ışınlarının taban kısımlara ulaşmasının epeyce tehlikeli olduğuna da değinen Dr. Kesici, doğal biyolojik arıtma sistemleri önerdi. Dr. Kesici, “Göllere ulaşan dere, çay ve kanalların bulunduğu kısımlara ve yüzey sularının geldiği her yere toplama, dinlendirme, çökertme ve arıtma sistemleri yapılarak, kirli suların ulaşımı engellenmeli. Su kalitesi çalışmaları çoğunlukla yapılarak, alg çoğalmasını önce bildiren erken ikaz sistem ve çalışmalarına öncelik verilmeli. Su kalitesi ve biyolojik çeşitliliği müdafaada öncelik, tabiata uyumlu düzenlemelerdir. Unutulmamalı ki su çürürse hayat çürür” diye konuştu.