SANAYİCİ GÜÇ KONTRATLARINI YENİLEYEMİYOR
ELEKTRİKTE FİYAT ÇIKMAZI
Ukrayna savaşıyla güç fiyatlarında yükselen fiyatlar sanayicileri çıkmaza sokuyor. Elektrik tedarik şirketleri sanayiciden, kısa bir süre öncesine kadar 3-3,5 TL olan vadeli kontratlarda kilovatsaati 4.2 liraya varan düzeyde fiyat istiyor. 4.2 liralık ünite fiyat, EPDK tarafınca belirlenen spot piyasadaki 4 TL’lik yeni tavan fiyatın da üzerinde. Dışarıda resesyon beklentisi, içeride düşen alım gücü niçiniyle maliyet artışlarını eskisi üzere eser fiyatlarına yansıtamayacaklarına dikkat çeken iş insanları, artan güç maliyetlerinin rekabet gücünü zayıflatmasından tasa ediyor. Bu durum sanayicileri güç mukavelelerini yenileyememe durumuna getiriyor.
Enerji sorunu bu kış da endüstricinin bir numaralı gündem hususu olmaya devam edecek üzere görünüyor. Geçen yıl TL’deki kıymet kaybı niçiniyle arka arda güç artırımlarıyla karşılaşan üreticiler, bu yıl da Rusya- Ukrayna Savaşı niçiniyle global piyasalarda yaşanan güç krizinden ve artan üretim maliyetlerinden nasibini alacak. Elektrik tedarik şirketlerinin, kömür ve doğalgaz kaynaklı üretim maliyetlerindeki artışları, hidroelektrik santrali barajlarındaki su düzeyinin düşmesi ve döviz kurlarındaki artış beklentileri ötürüsıyla elektrik ünite fiyatlarını yüzde 20-35 düzeylerinde artıran teklifler sundukları belirtiliyor.
Belirli müddetli elektrik kontratlarında elektriğin ünite fiyatı (kilovatsaat) için son devirde 3,0- 3,5 liradan kelam ediliyordu. Dünya Gazetesi’nin kesim temsilcilerinden edindiği bilgiye nazaran, maliyet artışlarını münasebet gösteren elektrik tedarik şirketlerinin, mukavelelerde bu sayısı 4,0-4,2 TL’ye çıkarma tarafında teklifler sundukları öğrenildi. Periyodik sözlemeler için teklif edilen bu fiyatın, spot piyasada oluşan fiyatların epey üzerinde olduğuna, hatta EPDK tarafınca belirlenen şimdiki tavan fiyatı bile aştığına işaret ediliyor.
halbuki endüstrici, elektriği daha uygun fiyattan elde edebilmek için spot piyasa yerine elektrik tedarik şirketlerinden periyodik kontratlarla almayı tercih ediyor. Fiyat artışlarını pahalandıran gerçek kesim temsilcileri, elektriğe gelecek her bir kuruşluk artırımın endüstricinin maliyetini çok ağırlaştıracağını vurgularken, dışarıda resesyon içeride düşen alım gücü niçiniyle bu maliyet artışını ne ihracat ne de iç piyasa fiyatlarına yansıtmalarının mümkün olduğunu, bu niçinle kar kaybının artarak devam edeceğini lisana getiriyor.
“SANAYİCİ BIÇAK SIRTINDA”
Elektrik kullanmasının en ağır olduğu kesimlerden biri demir ve demir dışı metaller… Fiyat artışlarının son derece can yakıcı olduğu bir periyottan geçtiklerini lisana getiren TOBB Demir ve Demir Dışı Metaller Sanayi Meclis Lideri Veysel Yayan, kesimin geçmişte yurtarasındaki fiyat artışlarını ihracat yoluyla yurtharicinde tamamlama imkanına sahip olduğunu, fakat mevcut konjonktürde artık bunun geçerli olmadığını söylemiş oldu.
Özellikle global piyasalarda çelik meblağlarında yaşanan düşüşü hatırlatan Yayan “Bu noktada güç fiyatlarındaki artışları kendi tutarlarımıza yansıtmamız da pek mümkün olmuyor. Endüstrici bıçak sırtında…” diye konuştu. Güç maliyetlerinin tüm dünyada arttığını kaydeden Yayan “Enerji Bakanlığı’nın ortasında bulunduğumuz koşullara göre bir ayarlama yapacağını düşünüyorum. Bugünkü güç maliyetleriyle ihracat yapmak, üretimi devam ettirmek hayli sıkıntı. Yenilenebilir güç can simidi olabilir. Fakat bizim kesimin güç ölçüsüne bakıldığında güneş gücü ile fakat bunun yüzde 5’i-6’sı karşılanabilir” sözlerini kullandı.
“BU MALİYETLERİ MÜŞTERİDEN ÇIKARMAMIZ MÜMKÜN DEĞİL”
bununla birlikte Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) İdare Heyeti Üyesi olan Silverline İdare Konseyi Lideri Mustafa Laçin, genel güç masraflarının birinci 7 ayın ortalaması alındığında geçen yıla nazaran 3.5 kat arttığını, bunun ortasındaki elektrik masrafının de yaklaşık 3.4 kat arttığını aktardı.
Laçin “İlave artışlar maliyetlere büyük bir yük getiriyor. Hepimiz en başta faiz ve kambiyo masraflarından bahsediyoruz lakin güç meblağları da bunlara muadil bir sarfiyat kalemi. Bu artışları fiyatlara yansıtalım desek de alım gücü ile ilgili hem içeride hem dışarıda sorun var. İstediğimiz üzere fiyatlara yansıtamıyoruz. halbuki rekabet gücünü kaybetmemek ismine eser tutarlarımızı artırmamız gerekiyor lakin bunu piyasanın elverdiği biçimde ve epeyce muhafazakâr davranarak artırabiliyoruz. Bu maliyetleri müşteriden çıkarmamız mümkün değil” dedi.
Bu durumun karlılıkları direkt etkilediğine işaret eden Laçin, bu noktada yenilenebilir gücün değerine ait şunları söylemiş oldu: “Kendi firmam özelinde söylemem gerekirse bizim yenilenebilir güç yatırımlarımız var. Bunu ikiye üçe katlamak istiyoruz. Lakin burada değerli olan şu ki; şu anda beşerler mevcut tesisinde bacayı tüttürmeye çalışıyor.”
“DAHA BÜYÜK ARTIŞLAR OLABİLİR”
TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclis Lideri Yavuz Eroğlu, sanayicilerin artırımlardan rahatsız olduğunu söylerken, sanayi elektriğinde Türkiye’nin şu anda Avrupa’nın en ucuz ülkelerinden biri olduğuna dikkat çekerek, meseleye farklı bir boyuttan yaklaştı.
“Geçmiş senelerda, Avrupa’nın en değerli sanayi elektriğini kullanıyoruz, diyerek sorunun tahlili noktasında yetkili kurumlarla çalışmalar yapmıştık” diyen Eroğlu “Ancak bu vakitte Dünya Güç Ajansı datalarına nazaran Türkiye’deki sanayi elektriği rekabet ettiğimiz birfazlaca ülkenin fazlaca altında seyrediyor. Yapılan bu kadar artışa karşın Türkiye’deki elektrik meblağları Avrupa’nın en ucuz elektrik meblağlarından biri haline geldi. Bunda yaklaşan seçimin tesiriyle güç meblağlarının sübvanse ediliyor olması ihtimali de mevcut” tabirlerini kullandı.
“İÇERİDE VE DIŞARIDA REKABET GÜCÜMÜZ ZAYIFLIYOR”
Üretimde en kıymetli masraflardan birinin güç olduğu hazır giysi kesiminde güç faturalarının bir yılda yüzde 350 arttığını söyleyen TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Dal Meclisi Lideri Gurur Fayat, bu artışı ne kur artışı ne de enflasyonla kompanse edebileceklerini aktardı.
Sanayici için elektriğe gelen her bir kuruş artışın ek bir yük getireceğini söyleyen Fayat “Bu artışlar bir maliyet sorunu yaratıyor. Resesyon beklentisi niçiniyle esasen ihracat siparişlerimiz epey açık biçimde yavaşladı. Hem içeride tıpkı vakitte dışarıda bu artışları fiyatlara yansıtamaz durumdayız. ötürüsıyla her türlü maliyet artışı bizi zora sokacaktır” diye konuştu.
“ELEKTRİK FİYATINDA YAKLAŞIK YÜZDE 270 ARTIŞ GERÇEKLEŞTİ”
Türkiye Çimento Sanayicileri Birliği (TÜRKÇİMENTO) CEO’su Volkan Bozay, çimento dalında maliyetlerin büyük bir kısmının ithal güç maliyetlerinden oluştuğunu vurgulayarak, yükselen güç fiyatlarıyla kesimin üretim maliyetlerindeki artışa dikkat çekti.
Bozay “Geçen yılın birebir periyoduna göre Haziran 2022’de, TL bazında, elektrik fiyatında yaklaşık yüzde 270 artış gerçekleşti. Gerek döviz kurlarındaki artış gerekse de güç ünite maliyelerindeki yükseliş, güç maliyetlerinin değişken maliyetler ortasındaki hissesini yaklaşık yüzde 85’ler düzebir daha kadar çıkardı. Bu durum bölümün üretim dinamiklerini olumsuz istikamette etkilemektedir” dedi.
ELEKTRİKTE FİYAT ÇIKMAZI
Ukrayna savaşıyla güç fiyatlarında yükselen fiyatlar sanayicileri çıkmaza sokuyor. Elektrik tedarik şirketleri sanayiciden, kısa bir süre öncesine kadar 3-3,5 TL olan vadeli kontratlarda kilovatsaati 4.2 liraya varan düzeyde fiyat istiyor. 4.2 liralık ünite fiyat, EPDK tarafınca belirlenen spot piyasadaki 4 TL’lik yeni tavan fiyatın da üzerinde. Dışarıda resesyon beklentisi, içeride düşen alım gücü niçiniyle maliyet artışlarını eskisi üzere eser fiyatlarına yansıtamayacaklarına dikkat çeken iş insanları, artan güç maliyetlerinin rekabet gücünü zayıflatmasından tasa ediyor. Bu durum sanayicileri güç mukavelelerini yenileyememe durumuna getiriyor.
Enerji sorunu bu kış da endüstricinin bir numaralı gündem hususu olmaya devam edecek üzere görünüyor. Geçen yıl TL’deki kıymet kaybı niçiniyle arka arda güç artırımlarıyla karşılaşan üreticiler, bu yıl da Rusya- Ukrayna Savaşı niçiniyle global piyasalarda yaşanan güç krizinden ve artan üretim maliyetlerinden nasibini alacak. Elektrik tedarik şirketlerinin, kömür ve doğalgaz kaynaklı üretim maliyetlerindeki artışları, hidroelektrik santrali barajlarındaki su düzeyinin düşmesi ve döviz kurlarındaki artış beklentileri ötürüsıyla elektrik ünite fiyatlarını yüzde 20-35 düzeylerinde artıran teklifler sundukları belirtiliyor.
Belirli müddetli elektrik kontratlarında elektriğin ünite fiyatı (kilovatsaat) için son devirde 3,0- 3,5 liradan kelam ediliyordu. Dünya Gazetesi’nin kesim temsilcilerinden edindiği bilgiye nazaran, maliyet artışlarını münasebet gösteren elektrik tedarik şirketlerinin, mukavelelerde bu sayısı 4,0-4,2 TL’ye çıkarma tarafında teklifler sundukları öğrenildi. Periyodik sözlemeler için teklif edilen bu fiyatın, spot piyasada oluşan fiyatların epey üzerinde olduğuna, hatta EPDK tarafınca belirlenen şimdiki tavan fiyatı bile aştığına işaret ediliyor.
halbuki endüstrici, elektriği daha uygun fiyattan elde edebilmek için spot piyasa yerine elektrik tedarik şirketlerinden periyodik kontratlarla almayı tercih ediyor. Fiyat artışlarını pahalandıran gerçek kesim temsilcileri, elektriğe gelecek her bir kuruşluk artırımın endüstricinin maliyetini çok ağırlaştıracağını vurgularken, dışarıda resesyon içeride düşen alım gücü niçiniyle bu maliyet artışını ne ihracat ne de iç piyasa fiyatlarına yansıtmalarının mümkün olduğunu, bu niçinle kar kaybının artarak devam edeceğini lisana getiriyor.
“SANAYİCİ BIÇAK SIRTINDA”
Elektrik kullanmasının en ağır olduğu kesimlerden biri demir ve demir dışı metaller… Fiyat artışlarının son derece can yakıcı olduğu bir periyottan geçtiklerini lisana getiren TOBB Demir ve Demir Dışı Metaller Sanayi Meclis Lideri Veysel Yayan, kesimin geçmişte yurtarasındaki fiyat artışlarını ihracat yoluyla yurtharicinde tamamlama imkanına sahip olduğunu, fakat mevcut konjonktürde artık bunun geçerli olmadığını söylemiş oldu.
Özellikle global piyasalarda çelik meblağlarında yaşanan düşüşü hatırlatan Yayan “Bu noktada güç fiyatlarındaki artışları kendi tutarlarımıza yansıtmamız da pek mümkün olmuyor. Endüstrici bıçak sırtında…” diye konuştu. Güç maliyetlerinin tüm dünyada arttığını kaydeden Yayan “Enerji Bakanlığı’nın ortasında bulunduğumuz koşullara göre bir ayarlama yapacağını düşünüyorum. Bugünkü güç maliyetleriyle ihracat yapmak, üretimi devam ettirmek hayli sıkıntı. Yenilenebilir güç can simidi olabilir. Fakat bizim kesimin güç ölçüsüne bakıldığında güneş gücü ile fakat bunun yüzde 5’i-6’sı karşılanabilir” sözlerini kullandı.
“BU MALİYETLERİ MÜŞTERİDEN ÇIKARMAMIZ MÜMKÜN DEĞİL”
bununla birlikte Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) İdare Heyeti Üyesi olan Silverline İdare Konseyi Lideri Mustafa Laçin, genel güç masraflarının birinci 7 ayın ortalaması alındığında geçen yıla nazaran 3.5 kat arttığını, bunun ortasındaki elektrik masrafının de yaklaşık 3.4 kat arttığını aktardı.
Laçin “İlave artışlar maliyetlere büyük bir yük getiriyor. Hepimiz en başta faiz ve kambiyo masraflarından bahsediyoruz lakin güç meblağları da bunlara muadil bir sarfiyat kalemi. Bu artışları fiyatlara yansıtalım desek de alım gücü ile ilgili hem içeride hem dışarıda sorun var. İstediğimiz üzere fiyatlara yansıtamıyoruz. halbuki rekabet gücünü kaybetmemek ismine eser tutarlarımızı artırmamız gerekiyor lakin bunu piyasanın elverdiği biçimde ve epeyce muhafazakâr davranarak artırabiliyoruz. Bu maliyetleri müşteriden çıkarmamız mümkün değil” dedi.
Bu durumun karlılıkları direkt etkilediğine işaret eden Laçin, bu noktada yenilenebilir gücün değerine ait şunları söylemiş oldu: “Kendi firmam özelinde söylemem gerekirse bizim yenilenebilir güç yatırımlarımız var. Bunu ikiye üçe katlamak istiyoruz. Lakin burada değerli olan şu ki; şu anda beşerler mevcut tesisinde bacayı tüttürmeye çalışıyor.”
“DAHA BÜYÜK ARTIŞLAR OLABİLİR”
TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclis Lideri Yavuz Eroğlu, sanayicilerin artırımlardan rahatsız olduğunu söylerken, sanayi elektriğinde Türkiye’nin şu anda Avrupa’nın en ucuz ülkelerinden biri olduğuna dikkat çekerek, meseleye farklı bir boyuttan yaklaştı.
“Geçmiş senelerda, Avrupa’nın en değerli sanayi elektriğini kullanıyoruz, diyerek sorunun tahlili noktasında yetkili kurumlarla çalışmalar yapmıştık” diyen Eroğlu “Ancak bu vakitte Dünya Güç Ajansı datalarına nazaran Türkiye’deki sanayi elektriği rekabet ettiğimiz birfazlaca ülkenin fazlaca altında seyrediyor. Yapılan bu kadar artışa karşın Türkiye’deki elektrik meblağları Avrupa’nın en ucuz elektrik meblağlarından biri haline geldi. Bunda yaklaşan seçimin tesiriyle güç meblağlarının sübvanse ediliyor olması ihtimali de mevcut” tabirlerini kullandı.
“İÇERİDE VE DIŞARIDA REKABET GÜCÜMÜZ ZAYIFLIYOR”
Üretimde en kıymetli masraflardan birinin güç olduğu hazır giysi kesiminde güç faturalarının bir yılda yüzde 350 arttığını söyleyen TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Dal Meclisi Lideri Gurur Fayat, bu artışı ne kur artışı ne de enflasyonla kompanse edebileceklerini aktardı.
Sanayici için elektriğe gelen her bir kuruş artışın ek bir yük getireceğini söyleyen Fayat “Bu artışlar bir maliyet sorunu yaratıyor. Resesyon beklentisi niçiniyle esasen ihracat siparişlerimiz epey açık biçimde yavaşladı. Hem içeride tıpkı vakitte dışarıda bu artışları fiyatlara yansıtamaz durumdayız. ötürüsıyla her türlü maliyet artışı bizi zora sokacaktır” diye konuştu.
“ELEKTRİK FİYATINDA YAKLAŞIK YÜZDE 270 ARTIŞ GERÇEKLEŞTİ”
Türkiye Çimento Sanayicileri Birliği (TÜRKÇİMENTO) CEO’su Volkan Bozay, çimento dalında maliyetlerin büyük bir kısmının ithal güç maliyetlerinden oluştuğunu vurgulayarak, yükselen güç fiyatlarıyla kesimin üretim maliyetlerindeki artışa dikkat çekti.
Bozay “Geçen yılın birebir periyoduna göre Haziran 2022’de, TL bazında, elektrik fiyatında yaklaşık yüzde 270 artış gerçekleşti. Gerek döviz kurlarındaki artış gerekse de güç ünite maliyelerindeki yükseliş, güç maliyetlerinin değişken maliyetler ortasındaki hissesini yaklaşık yüzde 85’ler düzebir daha kadar çıkardı. Bu durum bölümün üretim dinamiklerini olumsuz istikamette etkilemektedir” dedi.