En güçlü yüzde 20’nin toplam gelirdeki hissesi yüzde 47,5 oldu Gelir ve Ömür Şartları Araştırması 2020 yılı neticelerina ait gelir ayrıntıları, bundan evvelki takvim yılı olan 2019 yılını referans almaktadır. Gelir hesaplamalarında, hanehalkı gelirleri hanehalkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak muadil hanehalkı kullanılabilir fert gelirine dönüştürülmektedir.
Son yapılan araştırma neticelerina nazaran; en yüksek muadil hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20’lik kümenin toplam gelirden aldığı hisse bundan evvelki yıla bakılırsa 1,2 puan artarak %47,5’e yükselirken, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik kümenin aldığı hisse 0,3 puan azalarak %5,9’a düştü.
GİNİ KATSAYISI YÜKSELDİ
Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, teğe yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayıifade etmektedir. En son yapılan araştırma neticelerina bakılırsa Gini katsayısı bundan evvelki yıla nazaran 0,015 puan artış ile 0,410 olarak varsayım edildi. Toplumun gelirden en çok hisse alan %20’sinin elde ettiği gelirin en az hisse alan %20’sinin elde ettiği gelire oranı biçiminde hesaplanan P80/P20 oranı 7,4’den 8,0’a, gelirden en çok hisse alan %10’unun elde ettiği gelirin en az hisse alan %10’unun elde ettiği gelire oranı halinde hesaplanan P90/P10 oranı ise 13,0’dan 14,6’ya yükseldi.
YILLIK ORTALAMA HANEHALKI KULLANILABİLİR GELİRİ 69 BİN 349 TL OLDU
Türkiye’de yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri %15,8 artarak 2020 yılı anket neticelerina göre 69 bin 349 TL oldu.
YILLIK ORTALAMA MUADİL HANEHALKI KULLANILABİLİR FERT GELİRİ 33 BİN 428 TL OLDU
Türkiye’de yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert geliri bundan evvelki yıla göre %17,2 artarak 28 bin 522 TL’den 33 bin 428 TL’ye yükseldi.
YILLIK ORTALAMA MUADİL HANEHALKI KULLANILABİLİR FERT GELİRİ EN YÜKSEK TEK KİŞİLİK HANELERİN OLDU
Yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert gelirlerinde en yüksek gelir, geçen yıla bakılırsa 5 bin 450 TL artarak 42 bin 712 TL ile tek kişilik hanehalklarının oldu. Çekirdek aile bulunmayan birden çok bireyden oluşan hanehalklarının yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert geliri 38 bin 141 TL iken tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarında bu kıymet 34 bin 577 oldu. En düşük yıllık ortalama muadil kullanılabilir hanehalkı fert gelirine sahip hanehalkı tipi ise 25 bin 889 TL ile en az bir çekirdek aile ve başka şahıslardan oluşan hanehalkları oldu.
TOPLAM GELİRDEN EN YÜKSEK HİSSESİ YÜZDE 47.1 İLE MAAŞ VE FİYAT GELİRİ ALDI
Toplam gelir içerisinde en yüksek hissesi, %47,1 ile bundan evvelki yıla nazaran 0,4 puan artan maaş ve fiyat geliri aldı. İkinci sırayı %21,8 ile evvelki yıla göre 0,1 puanlık azalış gösteren toplumsal transfer geliri alırken üçüncü sırayı %17,7 ile 2019 yılı anket sonuçları ile birebir hisseye sahip müteşebbis geliri oluşturdu.
Tarım gelirinin müteşebbis geliri ortasındaki hissesi 2019 yılı anket neticelerina bakılırsa 1,7 puan azalarak %20,9 olurken, emekli ve dul-yetim aylıklarının toplumsal transferler ortasındaki hissesi 0,1 puan azalarak %91,7 olarak gerçekleşti.
EN YÜKSEK YILLIK ORTALAMA TEMEL İŞ GELİRİ 63 BİN 085 TL İLE YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNLARININ OLDU
Yıllık ortalama temel iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 63 bin 085 TL, lise ve dengi okul mezunlarında 41 bin 855 TL, lise altı eğitimlilerde 32 bin 838 TL, bir okul bitirmeyenlerde 22 bin 936 TL ve okur-yazar olmayan fertlerde 16 bin 785 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre yıllık ortalama temel iş gelirinde en yüksek artış %25,5 ile bir okul bitirmeyen en düşük artış ise %18,8 ile okur-yazar olmayan fertlerde oldu.
YILLIK ORTALAMA TEMEL İŞ GELİRİNDE EN YÜKSEK ARTIŞ YÜZDE 31.0 İLE İNŞAAT DALINDA OLDU
Temel iş gelirleri sektörel ayrımda incelendiğinde; en yüksek yıllık ortalama gelirin 46 bin 034 TL ile hizmet dalında, en düşük yıllık ortalama gelirin ise 25 bin 263 TL ile tarım kesiminde olduğu görüldü. bundan evvelki yıla göre; yıllık ortalama temel iş gelirinde en yüksek artış %31,0 ile inşaat dalında gözlenirken, bunu %26,1 ile sanayi dalı izledi. Öteki taraftan hizmet kesiminde %23,9, tarım dalında ise %15,8 artış gözlendi.
EN YÜKSEK YILLIK ORTALAMA TEMEL İŞ GELİRİ 125 BİN 698 TL İLE PATRONLARIN OLDU
Yıllık ortalama temel iş gelirleri sırasıyla patronlarda 125 bin 698 TL, fiyatlı maaşlılarda 42 bin 006 TL, kendi hesabına çalışanlarda 33 bin 207 TL ve yevmiyelilerde 17 bin 577 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre en yüksek artış %31,6 ile patronlarda en düşük artış ise %19,0 ile yevmiyelilerde oldu.
NİSPÎ YOKSULLUK ORANI YÜZDE 15.0 OLDU
Toplumun genel düzebir daha nazaran muhakkak bir hududun altında gelire sahip olan bireyler bakılırsali manada fakir sayılmaktadır. Muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %50’si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk hududuna bakılırsa, yoksulluk oranı 2020 yılında 0,6 puan artarak %15,0 oldu. Medyan gelirin %60’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk hududuna nazaran yoksulluk oranı ise son yılda 0,6 puan artarak %21,9 olarak gerçekleşti.
Muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %40’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk hududuna nazaran, yoksulluk oranı bundan evvelki yıla bakılırsa 0,6 puanlık artış ile %8,9 olarak gerçekleşti. Medyan gelirin %70’i dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sonuna göre ise yoksulluk oranı bundan evvelki yıla bakılırsa 0,5 puanlık artış ile %29,0 oldu.
YOKSULLUK ORANI EN DÜŞÜK HANELER ÇEKİRDEN AİLE BULUNMAYAN HANELER OLDU
Hanehalkı tipine bakılırsa muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %50’si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranlarına bakıldığında; çekirdek aile bulunmayan birden çok şahıstan oluşan hanehalklarında yoksulluk oranı bundan evvelki yıla nazaran 0,3 puan artarak %9,5, tek kişilik hanehalklarında bu oran 1,7 puan artarak %10,9 olmuştur. En az bir çekirdek aile ve öteki bireylerden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranının 0,2 puan artarak %18,4, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranının ise 0,7 puan artarak %14,5 olduğu görüldü.
OKUR-YAZAR OLMAYANLARIN YÜZDE 26.7’Sİ, YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNLARININ İSE YÜZDE 3.2’Sİ FAKİR
Muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %50’si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranına göre; okur-yazar olmayan fertlerin %26,7’si, bir okul bitirmeyenlerin %25,7’si fakir iken, bu oran lise altı eğitimlilerde %14,0, lise ve dengi okul mezunlarında ise %8,3 oldu. Yükseköğretim mezunları ise %3,2 ile en düşük yoksulluk oranının gözlendiği küme oldu.
MADDİ MAHRUMLUK ORANI YÜZDE 27.4 OLDU
Finansal ıstırapta olma durumunu söz eden maddi mahrumluk; çamaşır makinesi, renkli televizyon, telefon ve araba sahipliği ile ekonomik olarak beklenmedik harcamaları yapabilme, meskenden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilme, kira, konut kredisi ve faizli borçları ödeyebilme, iki günde bir et, tavuk, balık içeren yemek yiyebilme ve konutun ısınma muhtaçlığını karşılayabilme durumu ile ilgili hanehalklarının algılarını yansıtmaktadır.
Üstte belirtilen dokuz unsurun en az dördünü karşılayamayanların oranı olarak tanımlanan önemli maddi mahrumluk oranı 2019 yılında %26,3 iken 2020 yılı anket neticelerinda 1,1 puan artarak %27,4 olarak gerçekleşti.
DAİMA YOKSULLUK ORANI YÜZDE 13.7 OLDU
Dört yıllık panel data kullanılarak hesaplanan daima yoksulluk oranı, muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %60’ına bakılırsa son yılda ve beraberinde evvelki üç yıldan en az ikisinde de fakir olan fertleri kapsamaktadır. Buna nazaran, 2020 yılı anket neticelerinda daima yoksulluk oranı bundan evvelki yıla nazaran 1,0 puan artarak %13,7 oldu.
KENDİLERİNE İLİŞKİN BİR KONUTTA YAŞAYANLARIN ORANI YÜZDE 57.8 OLDU
Oturulan konuta sahip olanlar geçen yıla nazaran 1,0 puan azalarak 2020 yılında %57,8 hesaplanırken, kirada oturanların oranı %26,2, lojmanda oturanların oranı %1,2, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise %14,7 olarak gerçekleşti.
KONUTUN İZOLASYONUNUNDAN ÖTÜRÜ ISINAMAMA EN ÇOK KARŞILAŞILAN KONUT VE ETRAF SORUNU OLDU
Kurumsal olmayan nüfusun %36,7’si konutunda izolasyondan dolayı ısınma sorunu, %34,7’si sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçeveleri vb. sorunları yaşarken %22,6’sı trafik yahut sanayinin niye olduğu hava kirliliği, etraf kirliliği yahut öbür çevresel problemlerle karşılaştı.
TAKSİT ÖDEMELERİ YAHUT BORÇLARI OLANLARIN ORANI YÜZDE 58.3 OLDU
Geçen yıla göre konut alımı ve konut masrafları haricinde borç yahut taksit ödemesi olanların oranı 12,8 puan azalarak %58,3 oldu. Nüfusun %7,0’ına bu ödemeler yük getirmezken %18,8’ine hayli yük getirdi. Hanelerin %59,3’ü meskenden uzakta bir haftalık tatil masraflarını, %37,3’ü iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını, %32,2’si beklenmedik harcamaları, %20,3’ü meskenin ısınma muhtaçlığını, %58,0’ı eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti.
Son yapılan araştırma neticelerina nazaran; en yüksek muadil hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20’lik kümenin toplam gelirden aldığı hisse bundan evvelki yıla bakılırsa 1,2 puan artarak %47,5’e yükselirken, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik kümenin aldığı hisse 0,3 puan azalarak %5,9’a düştü.
GİNİ KATSAYISI YÜKSELDİ
Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, teğe yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayıifade etmektedir. En son yapılan araştırma neticelerina bakılırsa Gini katsayısı bundan evvelki yıla nazaran 0,015 puan artış ile 0,410 olarak varsayım edildi. Toplumun gelirden en çok hisse alan %20’sinin elde ettiği gelirin en az hisse alan %20’sinin elde ettiği gelire oranı biçiminde hesaplanan P80/P20 oranı 7,4’den 8,0’a, gelirden en çok hisse alan %10’unun elde ettiği gelirin en az hisse alan %10’unun elde ettiği gelire oranı halinde hesaplanan P90/P10 oranı ise 13,0’dan 14,6’ya yükseldi.
YILLIK ORTALAMA HANEHALKI KULLANILABİLİR GELİRİ 69 BİN 349 TL OLDU
Türkiye’de yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri %15,8 artarak 2020 yılı anket neticelerina göre 69 bin 349 TL oldu.
YILLIK ORTALAMA MUADİL HANEHALKI KULLANILABİLİR FERT GELİRİ 33 BİN 428 TL OLDU
Türkiye’de yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert geliri bundan evvelki yıla göre %17,2 artarak 28 bin 522 TL’den 33 bin 428 TL’ye yükseldi.
YILLIK ORTALAMA MUADİL HANEHALKI KULLANILABİLİR FERT GELİRİ EN YÜKSEK TEK KİŞİLİK HANELERİN OLDU
Yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert gelirlerinde en yüksek gelir, geçen yıla bakılırsa 5 bin 450 TL artarak 42 bin 712 TL ile tek kişilik hanehalklarının oldu. Çekirdek aile bulunmayan birden çok bireyden oluşan hanehalklarının yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert geliri 38 bin 141 TL iken tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarında bu kıymet 34 bin 577 oldu. En düşük yıllık ortalama muadil kullanılabilir hanehalkı fert gelirine sahip hanehalkı tipi ise 25 bin 889 TL ile en az bir çekirdek aile ve başka şahıslardan oluşan hanehalkları oldu.
TOPLAM GELİRDEN EN YÜKSEK HİSSESİ YÜZDE 47.1 İLE MAAŞ VE FİYAT GELİRİ ALDI
Toplam gelir içerisinde en yüksek hissesi, %47,1 ile bundan evvelki yıla nazaran 0,4 puan artan maaş ve fiyat geliri aldı. İkinci sırayı %21,8 ile evvelki yıla göre 0,1 puanlık azalış gösteren toplumsal transfer geliri alırken üçüncü sırayı %17,7 ile 2019 yılı anket sonuçları ile birebir hisseye sahip müteşebbis geliri oluşturdu.
Tarım gelirinin müteşebbis geliri ortasındaki hissesi 2019 yılı anket neticelerina bakılırsa 1,7 puan azalarak %20,9 olurken, emekli ve dul-yetim aylıklarının toplumsal transferler ortasındaki hissesi 0,1 puan azalarak %91,7 olarak gerçekleşti.
EN YÜKSEK YILLIK ORTALAMA TEMEL İŞ GELİRİ 63 BİN 085 TL İLE YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNLARININ OLDU
Yıllık ortalama temel iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 63 bin 085 TL, lise ve dengi okul mezunlarında 41 bin 855 TL, lise altı eğitimlilerde 32 bin 838 TL, bir okul bitirmeyenlerde 22 bin 936 TL ve okur-yazar olmayan fertlerde 16 bin 785 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre yıllık ortalama temel iş gelirinde en yüksek artış %25,5 ile bir okul bitirmeyen en düşük artış ise %18,8 ile okur-yazar olmayan fertlerde oldu.
YILLIK ORTALAMA TEMEL İŞ GELİRİNDE EN YÜKSEK ARTIŞ YÜZDE 31.0 İLE İNŞAAT DALINDA OLDU
Temel iş gelirleri sektörel ayrımda incelendiğinde; en yüksek yıllık ortalama gelirin 46 bin 034 TL ile hizmet dalında, en düşük yıllık ortalama gelirin ise 25 bin 263 TL ile tarım kesiminde olduğu görüldü. bundan evvelki yıla göre; yıllık ortalama temel iş gelirinde en yüksek artış %31,0 ile inşaat dalında gözlenirken, bunu %26,1 ile sanayi dalı izledi. Öteki taraftan hizmet kesiminde %23,9, tarım dalında ise %15,8 artış gözlendi.
EN YÜKSEK YILLIK ORTALAMA TEMEL İŞ GELİRİ 125 BİN 698 TL İLE PATRONLARIN OLDU
Yıllık ortalama temel iş gelirleri sırasıyla patronlarda 125 bin 698 TL, fiyatlı maaşlılarda 42 bin 006 TL, kendi hesabına çalışanlarda 33 bin 207 TL ve yevmiyelilerde 17 bin 577 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre en yüksek artış %31,6 ile patronlarda en düşük artış ise %19,0 ile yevmiyelilerde oldu.
NİSPÎ YOKSULLUK ORANI YÜZDE 15.0 OLDU
Toplumun genel düzebir daha nazaran muhakkak bir hududun altında gelire sahip olan bireyler bakılırsali manada fakir sayılmaktadır. Muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %50’si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk hududuna bakılırsa, yoksulluk oranı 2020 yılında 0,6 puan artarak %15,0 oldu. Medyan gelirin %60’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk hududuna nazaran yoksulluk oranı ise son yılda 0,6 puan artarak %21,9 olarak gerçekleşti.
Muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %40’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk hududuna nazaran, yoksulluk oranı bundan evvelki yıla bakılırsa 0,6 puanlık artış ile %8,9 olarak gerçekleşti. Medyan gelirin %70’i dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sonuna göre ise yoksulluk oranı bundan evvelki yıla bakılırsa 0,5 puanlık artış ile %29,0 oldu.
YOKSULLUK ORANI EN DÜŞÜK HANELER ÇEKİRDEN AİLE BULUNMAYAN HANELER OLDU
Hanehalkı tipine bakılırsa muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %50’si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranlarına bakıldığında; çekirdek aile bulunmayan birden çok şahıstan oluşan hanehalklarında yoksulluk oranı bundan evvelki yıla nazaran 0,3 puan artarak %9,5, tek kişilik hanehalklarında bu oran 1,7 puan artarak %10,9 olmuştur. En az bir çekirdek aile ve öteki bireylerden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranının 0,2 puan artarak %18,4, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranının ise 0,7 puan artarak %14,5 olduğu görüldü.
OKUR-YAZAR OLMAYANLARIN YÜZDE 26.7’Sİ, YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNLARININ İSE YÜZDE 3.2’Sİ FAKİR
Muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %50’si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranına göre; okur-yazar olmayan fertlerin %26,7’si, bir okul bitirmeyenlerin %25,7’si fakir iken, bu oran lise altı eğitimlilerde %14,0, lise ve dengi okul mezunlarında ise %8,3 oldu. Yükseköğretim mezunları ise %3,2 ile en düşük yoksulluk oranının gözlendiği küme oldu.
MADDİ MAHRUMLUK ORANI YÜZDE 27.4 OLDU
Finansal ıstırapta olma durumunu söz eden maddi mahrumluk; çamaşır makinesi, renkli televizyon, telefon ve araba sahipliği ile ekonomik olarak beklenmedik harcamaları yapabilme, meskenden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilme, kira, konut kredisi ve faizli borçları ödeyebilme, iki günde bir et, tavuk, balık içeren yemek yiyebilme ve konutun ısınma muhtaçlığını karşılayabilme durumu ile ilgili hanehalklarının algılarını yansıtmaktadır.
Üstte belirtilen dokuz unsurun en az dördünü karşılayamayanların oranı olarak tanımlanan önemli maddi mahrumluk oranı 2019 yılında %26,3 iken 2020 yılı anket neticelerinda 1,1 puan artarak %27,4 olarak gerçekleşti.
DAİMA YOKSULLUK ORANI YÜZDE 13.7 OLDU
Dört yıllık panel data kullanılarak hesaplanan daima yoksulluk oranı, muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %60’ına bakılırsa son yılda ve beraberinde evvelki üç yıldan en az ikisinde de fakir olan fertleri kapsamaktadır. Buna nazaran, 2020 yılı anket neticelerinda daima yoksulluk oranı bundan evvelki yıla nazaran 1,0 puan artarak %13,7 oldu.
KENDİLERİNE İLİŞKİN BİR KONUTTA YAŞAYANLARIN ORANI YÜZDE 57.8 OLDU
Oturulan konuta sahip olanlar geçen yıla nazaran 1,0 puan azalarak 2020 yılında %57,8 hesaplanırken, kirada oturanların oranı %26,2, lojmanda oturanların oranı %1,2, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise %14,7 olarak gerçekleşti.
KONUTUN İZOLASYONUNUNDAN ÖTÜRÜ ISINAMAMA EN ÇOK KARŞILAŞILAN KONUT VE ETRAF SORUNU OLDU
Kurumsal olmayan nüfusun %36,7’si konutunda izolasyondan dolayı ısınma sorunu, %34,7’si sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçeveleri vb. sorunları yaşarken %22,6’sı trafik yahut sanayinin niye olduğu hava kirliliği, etraf kirliliği yahut öbür çevresel problemlerle karşılaştı.
TAKSİT ÖDEMELERİ YAHUT BORÇLARI OLANLARIN ORANI YÜZDE 58.3 OLDU
Geçen yıla göre konut alımı ve konut masrafları haricinde borç yahut taksit ödemesi olanların oranı 12,8 puan azalarak %58,3 oldu. Nüfusun %7,0’ına bu ödemeler yük getirmezken %18,8’ine hayli yük getirdi. Hanelerin %59,3’ü meskenden uzakta bir haftalık tatil masraflarını, %37,3’ü iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını, %32,2’si beklenmedik harcamaları, %20,3’ü meskenin ısınma muhtaçlığını, %58,0’ı eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti.