HAVA ASAL
Kullanıcılar elektrik faturalarının artmasından şikayetçi. EMO İdare Şurası Üyesi Mehmet Özdağ, kabarık faturaların sebebini ‘Temmuz ayında yapılan artırıma, geç faturalandırmaya, Kurban Bayramına ve sıcaklık niçiniyle tüketimdeki artışa’ bağladı. Ama Özdağ, önümüzdeki 5 ay için yüzde 30 artırım beklediklerini bunun asıl sebebinin ise 2 bin elektrik dağıtım şirketinin Elektrik Üretim Anonim Şirketi’nden ucuza aldığı elektriğe direk yüzde 50 artırım yaparak tüketiciye fatura etmesine bağladı. İşte ‘Bu sıklet bu kiloyu taşımıyor artık’ diyerek uyaran EMO İdare Şurası Üyesi Mehmet Özdağ KARAR‘a yaptığı açıklamaların bilgileri…
Mehmet Özdağ
KARAR: Son vakit içinderda elektrik faturalarındaki dikkat çeken artışın sebebi kapalı bir artırımı?
EMO İdare Konseyi Üyesi Mehmet Özdağ: En son elektrik tarifesi 1 Temmuz 2021’de yayınlandı. Bu günden daha sonra Güç Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) yayınladığı rastgele bir elektrik tarifesi yok. ötürüsıyla 1 Temmuz’dan bu yana ne elektriğin dağıtım ne de güç bedelinde faturaya etki edecek ek bir artırım yapılmadı. Şayet o denli bir fiyat ayarlaması olmuş olsaydı; bu kesinlikle EPDK’nın web sayfasında duyurularda yer alırdı. bu biçimde bir duyuru yok, bu biçimde bir artırım yok.
KARAR: Pekala faturalar niye bu kadar arttı?
EMO İdare Şurası Üyesi Mehmet Özdağ: Zira gelen faturalar, 40 günlük. Yani her ay gelen faturalar 28-31 günlük bandındaydı. Bu ay gelen fatura ise 38-42 gün üzere görünüyor. Benim meskenime gelilk evvelki fatura 138 lirayken son gelen fatura 201 lira oldu. Her vakit Temmuz ve Ağustos aylarında fatura yüksek oluyor. Bu sene sıcaklık mevsim normallerinin üstünde gitti. Bir de bu faturada Kurban Bayramı’nın da tesiri büyük. Bir günde 1 milyondan fazla hayvan kesildi, o hayvanlar derin donduruculara girdi. Yani hem mevsim kuralları hem bayramdaki kurban trafiği bizim güç sarfiyatımızı artırdı. Meskendeki elektriğin yüzde 30’unu buzdolapları tüketiyor. ötürüsıyla Temmuz, Ağustos ayındaki 10 gün fazla okuma, üzerine sıcaklıklar ve bayram tesiri de gelince fatura otomatik olarak arttı. Temmuz ayında fiyatlar esasen yüzde 15 artmıştı. Faturalardaki artışın sebebi budur. Saklı artırım kelam konusu değil.
KARAR: Önümüzdeki periyot bizi neler bekliyor? Yeni artırım yolda mı?
EMO İdare Şurası Üyesi Mehmet Özdağ: Olağan kurallarda Eylül ayında bir artırım olmaması gerekiyor zira Türkiye’de elektrik tarifeleri 2008 yılındaki Yüksek Planlama Şurası’nın tavsiyeleri gereği yılda 4 kere, her çeyrek dilimin birinci günü (1 Ocak, 1 Nisan, 1 Temmuz ve 1 Ekim tarihlerinde) açıklanıyor. Bu hususta 2008’den 2021yılına kadar tek bir sefer istisna yapıldı. O da 2018’in Temmuz ayında, Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde artırım yapılmadı. Seçimden daha sonra ise hem Ağustos ayında birebir vakitte Eylül ayında artırım yapıldı.
EYLÜL’DE ARTIRIM GELEBİLİR
2021 yılının 1 Eylül’ünde artırım beklemiyoruz. Olmaması gerekiyor fakat son 2 aydır elektrik piyasasındaki fiyatlar niçiniyle elektriğin megawatt saati 300 lirayken şu an 500 liranın üzerinde. Temmuz ayı bu biçimde geçti, Ağustos ayı bu biçimde geçiyor. ötürüsıyla bir yıl önceye bakılırsa üretim maliyetinde önemli bir fiyat artışı var. Bu Eylül ayında faturalara artırım olarak yansıtılabilir. şayet Eylül’de artırım yapılmazsa benim yaptığım hesaplamalara göre, 1 Ekim’deki elektrik tarifesinde yüzde 15 civarında bir artış yaşanacak.
KARAR: niye Ekim’de artırım kaçınılmaz?
EMO İdare Konseyi Üyesi Mehmet Özdağ: Bunun niçini; meteorolojik kuraklıktan dolayı bizim hidroelektrik santrallerimizdeki gelirimiz düşüyor ve ötürüsıyla elektrik üretimdeki ithal doğal gazın ve kömürün hissesi artıyor. Neredeyse köylerimizdeki pınarlara varana kadar hidroelektrik santrali kurduk. İşte o kurulan hidroelektrik santrallerinin neredeyse tamamına piyasa fiyatının fazlaca üzerinde alım garantisi verildi. Burada epey önemli bir yenilenebilir güç kaynakları suistimali var. Bu fatura Türkiye genelinde yaklaşık 47 milyon aboneye yansıyor. 3 milyon mesken abonesi ve 7 milyon esnaf bu faturayı ödüyor.
Bizim tüketimiz elektriğin şimdi yüzde 23’ü YEKDEM kapsamında. YEKDEM kapsamındaki hidroelektrik, rüzgar ve güneş santrallerinde rastgele bir yakıt yok, yenilebilir kaynaklara ancak ortalama kilowatt saatine 8,5 sent para ödeniyor. ötürüsıyla dolar TL içindeki bu makas devam ettikçe biz bu fiyat farklarını ödemek zorundayız. Bu da benim varsayımıma nazaran, Ekim ayında yüzde 15 civarında bir artışın olması muhtemelen.
YEKDEM SUİSTİMALİNE DİKKAT
Şu anda tükettiğimiz elektriğin yüzde 48’inin kaynağı yurt haricinde. Geri kalanı nasıl tamamlıyoruz? Hani rüzgâr ve güneş ‘yerli ve milli’ deniyor ya, yüzde 20’lik elektrik gereksinimi buradan karşılanıyor. O rüzgâr, güneş ve sudan elde ettiğimiz elektriğin bedelini de piyasa fiyatının neredeyse iki katına yakın dolar cinsinden üreticisine ödüyoruz. YEKDEM diye yenilenebilir güç kaynağı suistimali var. Kalan yüzde 30’luk elektriğin büyük kısmını da ya alım garantisi var ya da öbür sübvansiyonlar var. ötürüsıyla elektriği değerliye mâl ediyoruz. Son elektrik zamlarımızdaki artışların ana kaynağı Döviz-TL kurundaki artıştır.
2 BİN ŞİRKETİN SÜLVANSE EDİLMESİNİ ARTIK KALDIRAMAYIZ
KARAR: Elektrik fiyatlarındaki artışlarda dağıtım şirketlerinin hissesi nedir?
EMO İdare Şurası Üyesi Mehmet Özdağ: Dağıtım şirketlerinin fiyatların artmasında tabiki hissesi var. Türkiye 21 dağıtım bölgesine ayrıldı. Kimi şirketler dağıtım bölgelerinde ya direkt ya da ortaklı yapılarla çalışıyor. Burada da bir inhisar var. Elektrik gücü üretim ve dağıtımında gelinen yer de bir manada özel şirket monopolü.
Elektrik dağıtım şirketleri faturayı etkileyen yapılar. Bu şirketlerin masraflarının tümünü faturalar üzerinden kullanıcılar ödüyor. O sarfiyatların birçoklarını da şeffaflık olmadığı için bizim izleme ve takip etme bahtımız yok.
BU SIKLET BU KİLOYU ARTIK TAŞIYAMIYOR
Dağıtım şirketleri daima sülvanse ediliyor. Dağıtım şirketleri, Elektrik Üretim Anonim Şirketi’nden (EÜAŞ) toptan ve ucuza aldığı elektriği neredeyse yüzde 50 artırım üzerine koyarak bize geri satıyor. Kayıp kaçağı önlemesi gerek dağıtım şirketlerinin beceriksizliği de bizim faturalarımıza kayıp, kaçak bedeli olarak yansıyor. Önümüzdeki 5 ay ortasında yüzde 30’luk bir artırım bekliyoruz. Türkiye’de YEKDEM suistimali var. Bu tertibi bu ülkenin mesken abonesi, bu ülkenin sanayicisi, çiftçisi, esnafı daha fazla kaldıramaz. Yaklaşık kayrılmış 2 bin elektrik dağıtım şirketinin sülvanse edilmesini daha fazla kaldıramayacak. Bu sıklet bu kiloyu taşımıyor artık.
Kullanıcılar elektrik faturalarının artmasından şikayetçi. EMO İdare Şurası Üyesi Mehmet Özdağ, kabarık faturaların sebebini ‘Temmuz ayında yapılan artırıma, geç faturalandırmaya, Kurban Bayramına ve sıcaklık niçiniyle tüketimdeki artışa’ bağladı. Ama Özdağ, önümüzdeki 5 ay için yüzde 30 artırım beklediklerini bunun asıl sebebinin ise 2 bin elektrik dağıtım şirketinin Elektrik Üretim Anonim Şirketi’nden ucuza aldığı elektriğe direk yüzde 50 artırım yaparak tüketiciye fatura etmesine bağladı. İşte ‘Bu sıklet bu kiloyu taşımıyor artık’ diyerek uyaran EMO İdare Şurası Üyesi Mehmet Özdağ KARAR‘a yaptığı açıklamaların bilgileri…
Mehmet Özdağ
KARAR: Son vakit içinderda elektrik faturalarındaki dikkat çeken artışın sebebi kapalı bir artırımı?
EMO İdare Konseyi Üyesi Mehmet Özdağ: En son elektrik tarifesi 1 Temmuz 2021’de yayınlandı. Bu günden daha sonra Güç Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) yayınladığı rastgele bir elektrik tarifesi yok. ötürüsıyla 1 Temmuz’dan bu yana ne elektriğin dağıtım ne de güç bedelinde faturaya etki edecek ek bir artırım yapılmadı. Şayet o denli bir fiyat ayarlaması olmuş olsaydı; bu kesinlikle EPDK’nın web sayfasında duyurularda yer alırdı. bu biçimde bir duyuru yok, bu biçimde bir artırım yok.
KARAR: Pekala faturalar niye bu kadar arttı?
EMO İdare Şurası Üyesi Mehmet Özdağ: Zira gelen faturalar, 40 günlük. Yani her ay gelen faturalar 28-31 günlük bandındaydı. Bu ay gelen fatura ise 38-42 gün üzere görünüyor. Benim meskenime gelilk evvelki fatura 138 lirayken son gelen fatura 201 lira oldu. Her vakit Temmuz ve Ağustos aylarında fatura yüksek oluyor. Bu sene sıcaklık mevsim normallerinin üstünde gitti. Bir de bu faturada Kurban Bayramı’nın da tesiri büyük. Bir günde 1 milyondan fazla hayvan kesildi, o hayvanlar derin donduruculara girdi. Yani hem mevsim kuralları hem bayramdaki kurban trafiği bizim güç sarfiyatımızı artırdı. Meskendeki elektriğin yüzde 30’unu buzdolapları tüketiyor. ötürüsıyla Temmuz, Ağustos ayındaki 10 gün fazla okuma, üzerine sıcaklıklar ve bayram tesiri de gelince fatura otomatik olarak arttı. Temmuz ayında fiyatlar esasen yüzde 15 artmıştı. Faturalardaki artışın sebebi budur. Saklı artırım kelam konusu değil.
KARAR: Önümüzdeki periyot bizi neler bekliyor? Yeni artırım yolda mı?
EMO İdare Şurası Üyesi Mehmet Özdağ: Olağan kurallarda Eylül ayında bir artırım olmaması gerekiyor zira Türkiye’de elektrik tarifeleri 2008 yılındaki Yüksek Planlama Şurası’nın tavsiyeleri gereği yılda 4 kere, her çeyrek dilimin birinci günü (1 Ocak, 1 Nisan, 1 Temmuz ve 1 Ekim tarihlerinde) açıklanıyor. Bu hususta 2008’den 2021yılına kadar tek bir sefer istisna yapıldı. O da 2018’in Temmuz ayında, Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde artırım yapılmadı. Seçimden daha sonra ise hem Ağustos ayında birebir vakitte Eylül ayında artırım yapıldı.
EYLÜL’DE ARTIRIM GELEBİLİR
2021 yılının 1 Eylül’ünde artırım beklemiyoruz. Olmaması gerekiyor fakat son 2 aydır elektrik piyasasındaki fiyatlar niçiniyle elektriğin megawatt saati 300 lirayken şu an 500 liranın üzerinde. Temmuz ayı bu biçimde geçti, Ağustos ayı bu biçimde geçiyor. ötürüsıyla bir yıl önceye bakılırsa üretim maliyetinde önemli bir fiyat artışı var. Bu Eylül ayında faturalara artırım olarak yansıtılabilir. şayet Eylül’de artırım yapılmazsa benim yaptığım hesaplamalara göre, 1 Ekim’deki elektrik tarifesinde yüzde 15 civarında bir artış yaşanacak.
KARAR: niye Ekim’de artırım kaçınılmaz?
EMO İdare Konseyi Üyesi Mehmet Özdağ: Bunun niçini; meteorolojik kuraklıktan dolayı bizim hidroelektrik santrallerimizdeki gelirimiz düşüyor ve ötürüsıyla elektrik üretimdeki ithal doğal gazın ve kömürün hissesi artıyor. Neredeyse köylerimizdeki pınarlara varana kadar hidroelektrik santrali kurduk. İşte o kurulan hidroelektrik santrallerinin neredeyse tamamına piyasa fiyatının fazlaca üzerinde alım garantisi verildi. Burada epey önemli bir yenilenebilir güç kaynakları suistimali var. Bu fatura Türkiye genelinde yaklaşık 47 milyon aboneye yansıyor. 3 milyon mesken abonesi ve 7 milyon esnaf bu faturayı ödüyor.
Bizim tüketimiz elektriğin şimdi yüzde 23’ü YEKDEM kapsamında. YEKDEM kapsamındaki hidroelektrik, rüzgar ve güneş santrallerinde rastgele bir yakıt yok, yenilebilir kaynaklara ancak ortalama kilowatt saatine 8,5 sent para ödeniyor. ötürüsıyla dolar TL içindeki bu makas devam ettikçe biz bu fiyat farklarını ödemek zorundayız. Bu da benim varsayımıma nazaran, Ekim ayında yüzde 15 civarında bir artışın olması muhtemelen.
YEKDEM SUİSTİMALİNE DİKKAT
Şu anda tükettiğimiz elektriğin yüzde 48’inin kaynağı yurt haricinde. Geri kalanı nasıl tamamlıyoruz? Hani rüzgâr ve güneş ‘yerli ve milli’ deniyor ya, yüzde 20’lik elektrik gereksinimi buradan karşılanıyor. O rüzgâr, güneş ve sudan elde ettiğimiz elektriğin bedelini de piyasa fiyatının neredeyse iki katına yakın dolar cinsinden üreticisine ödüyoruz. YEKDEM diye yenilenebilir güç kaynağı suistimali var. Kalan yüzde 30’luk elektriğin büyük kısmını da ya alım garantisi var ya da öbür sübvansiyonlar var. ötürüsıyla elektriği değerliye mâl ediyoruz. Son elektrik zamlarımızdaki artışların ana kaynağı Döviz-TL kurundaki artıştır.
2 BİN ŞİRKETİN SÜLVANSE EDİLMESİNİ ARTIK KALDIRAMAYIZ
KARAR: Elektrik fiyatlarındaki artışlarda dağıtım şirketlerinin hissesi nedir?
EMO İdare Şurası Üyesi Mehmet Özdağ: Dağıtım şirketlerinin fiyatların artmasında tabiki hissesi var. Türkiye 21 dağıtım bölgesine ayrıldı. Kimi şirketler dağıtım bölgelerinde ya direkt ya da ortaklı yapılarla çalışıyor. Burada da bir inhisar var. Elektrik gücü üretim ve dağıtımında gelinen yer de bir manada özel şirket monopolü.
Elektrik dağıtım şirketleri faturayı etkileyen yapılar. Bu şirketlerin masraflarının tümünü faturalar üzerinden kullanıcılar ödüyor. O sarfiyatların birçoklarını da şeffaflık olmadığı için bizim izleme ve takip etme bahtımız yok.
BU SIKLET BU KİLOYU ARTIK TAŞIYAMIYOR
Dağıtım şirketleri daima sülvanse ediliyor. Dağıtım şirketleri, Elektrik Üretim Anonim Şirketi’nden (EÜAŞ) toptan ve ucuza aldığı elektriği neredeyse yüzde 50 artırım üzerine koyarak bize geri satıyor. Kayıp kaçağı önlemesi gerek dağıtım şirketlerinin beceriksizliği de bizim faturalarımıza kayıp, kaçak bedeli olarak yansıyor. Önümüzdeki 5 ay ortasında yüzde 30’luk bir artırım bekliyoruz. Türkiye’de YEKDEM suistimali var. Bu tertibi bu ülkenin mesken abonesi, bu ülkenin sanayicisi, çiftçisi, esnafı daha fazla kaldıramaz. Yaklaşık kayrılmış 2 bin elektrik dağıtım şirketinin sülvanse edilmesini daha fazla kaldıramayacak. Bu sıklet bu kiloyu taşımıyor artık.