Doğalgazdaki arz krizi kömürün fiyatını dörde katladı

kolluk

New member
Doğalgazdaki arz krizi kömürün fiyatını dörde katladı Avrupa’daki doğal gaz arz ezası, yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretiminin düşmesi ve Avustralya ile Çin içindeki gerginlik kıtada kömür fiyatlarını yaklaşık 4 kat artırdı.

Türkiye Kömür İşletmelerinin (TKİ) de üyesi olduğu Brüksel merkezli Avrupa Kömür ve Linyit Birliğinin (EURACOAL) Genel Sekreteri Brian Ricketts, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kömür piyasalarında sorunun geçen yıl Avustralya ve Çin içinde yaşanan ticari çekişmeyle başladığını tabir etti.

Dünyanın en çok kömür ihraç eden ülkesinin Avustralya olduğuna dikkati çeken Ricketts, kelam konusu ihracatın büyük kısmının Çin’e gönderildiğini söylemiş oldu.

Geçen yıl Çin’in Avustralya kömürüne yönelik sıkı kontrollerinin teslimatları yavaşlattığını anımsatan Ricketts, çabucak sonrasında Çin’in Avustralya’dan kömür ithalatını “gayri resmi” formda durdurduğunu anlattı.

Ricketts, bu durumun kömür piyasasında büyük bir bozulmaya niye olduğunu ve Avustralya’nın ürettiği kömür için yeni pazar arayışına girdiğini belirterek, şunları kaydetti:

“Bunun kararında nakliye araları daha fazla uzadı, kömür teslimatları daha uzun vakit aldı ve fiyatlar üst çıktı. Kömürde yaşanan bu gelişme güç kesimiyle direkt irtibatlı değil. Bu, öbür alanlardaki gelişmelere verilen siyasi bir karşılık. Avustralya’nın bilhassa yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) kaynağının araştırılmasını istemesi ve ABD ile savunma alanında iş birliği yapması Çin’i rahatsız etti. ötürüsıyla kömür piyasalarında olup bitenlerin siyasi bir art planı var.”

Son periyotta, başta rüzgar gücü santralleri olmak üzere Avrupa’da yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretiminin azaldığını ve global piyasalarda doğal gaza talebin arttığını aktaran Ricketts, bu niçinle kıtada gaz meblağlarının süratle yükseldiğini söylemiş oldu.

Ricketts , fiyatlar konusunda kömürün doğal gazı takip ettiğini belirterek, “Kömür, elektrik üretim piyasasında doğal gazın ana rakibi pozisyonunda. Doğal gazın hayli değerli olması kömüre fırsat sağlıyor. Kömür ihracatçıları da bu durumu takip ederek mamüllerinin fiyatını artırıyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Bu gelişmelerle birlikte olağan kurallarda kömür talebini azaltacak ve doğal gaz talebini artıracak karbon meblağlarının da süratle yükseldiğine işaret eden Ricketts, “Yeterli ölçüde doğal gaz olmadığında herkes hem daha yüksek yakıt maliyetleri tıpkı vakitte hayli daha yüksek karbon fiyatları ödemek zorunda kalıyor. Bu durum Avrupa’nın her yerinde elektrik fiyatlarını yükseltiyor.” diye konuştu.

ÇİN’DE KÖMÜRÜN TONU 250 DOLARI BULDU

Ricketts, Avrupa’da kömürün Amsterdam, Rotterdam ve Antverp limanlarına nakledildiğini, bu noktada ortaya çıkan kömür piyasasına da “ARA” ismi verildiğini lisana getirdi.

ORTA piyasasının Avrupa kömür meblağları açısından bir ölçüt olduğuna değinen Ricketts, “Avrupa’da kömür meblağları 2020’de ton başına 40 doların altına düşerek tabana vurdu. Şu an ise süratli halde artıyor. Bu durum Avustralya ve Çin içinde yaşanalar, doğal gaz kıtlığı ve yenilenebilir kaynaklardan üretimin düşmesi üzere niçinlerden kaynaklandı. Kömürün Avrupa’daki ton fiyatı bugünlerde 180 dolar düzeyinde seyrediyor.” sözlerini kullandı.

Çin’de ise kömür sevkiyatının Qinhuangdao Limanı’ndan yapıldığını aktaran Ricketts, şöyleki devam etti:

“Dünya kömür piyasalarında fiyatlar birbirini izler. Asya kömür piyasaları, Atlantik kömür piyasalarından daha canlıdır. Kömürle ilgili gelişmeler Asya’da ortaya çıkar. Asya’da kömüre talep daha yüksek olduğundan fiyatlar çoklukla daha yüksektir. Çin’de ise kömür fiyatları çoklukla biraz daha yüksek seyreder. Şu sıralar Çin’de kömürün tonu süratli halde 250 dolar düzeyine kadar çıktı.”

AVRUPA’DA KÖMÜRÜN ELEKTRİK ÜRETİMİNDEKİ HİSSESİ YÜZDE 15

Ricketts, Avrupa’da kömür talebinin çelik ve elektrik üretiminden kaynaklandığını vurgulayarak, elektrik üretiminde kömürün hissesinin yaklaşık yüzde 15 olduğunu söylemiş oldu.

Avrupa’da kömür talebinin çelik ve elektrik üretiminden kaynaklandığına işaret eden Ricketts, “Artık elektrik üretiminde kömürün hissesini yüzde 25’e kadar çıkaramazsınız. Bu oran, kömür santrallerinin kapanması niçiniyle geriledi. Evet, bir ölçü toparlanma olabilir fakat yüzde 25’e kadar varmaz.” dedi.

AB’de yılın birinci yarısında elektrik için kullanılan linyit üretiminin yüzde 12 arttığına dikkati çeken Ricketts, “Bu bir yıl için epeyce büyük bir artış oranı. Taşkömürü üretimi de yüzde 6 artış gösterdi. Bu durum fiyatlardan kaynaklı. Kömür ithalatı yılın birinci yarısında yüzde 13,5 yükseldi. Bu sayılar evvelce epeyce yavaş değişirdi. Bu eğilim yüksek doğal gaz meblağları niçiniyle yılın ikici yarısında da devam ediyor.” diye konuştu.

Ricketts, kısa vadede hükümetlerin kömürün sağladığı güç güvenliğini kıymetli bulacaklarını ve kriz periyodunda santrallerin aktif durumda kalması için gerekeni yapacaklarını, orta ve uzun vadede ise eğilimin kömürün kademeli olarak kaldırılması istikametinde olduğunu anlattı.

Güç kriziyle bir arada kimi kömür santrallerini rezerv fonksiyonunda tutmak tarafında bir istek ortaya çıkabileceğine belirten Ricketts, bunun kıymetli bir seçenek olacağını tabir etti.

Avrupa’da güç meblağlarının süratle arttığını vurgulayan Ricketts, “Enerji fiyatlardaki ani yükselişi bitirecek bir şey olacağı kesin. Aksi takdirde sistemde epey fazla kar olur. Bu durum yeni kömür yahut doğal gaz arzı üzere öbür alternatifler getirir. Öte yandan, kömürün yenilenebilir kaynaklarla rekabet etmesine gerek yok. Yenilenebilir kaynaklar devamlı tedarik sağlayamaz. Kömür, yenilenebilir kaynaklara rakip değil onları tamamlayıcı bir pozisyonda.” değerlendirmesinde bulundu.

Ricketts, Avrupa’da güç krizinin aşılmasına ait ise “Rusya’dan bir biçimde daha fazla ölçüde doğal gaz gelmesini bekliyorum. Burada sorun gazın hangi fiyattan ve hangi yoldan geleceği.” değerlendirmesinde bulundu.

Güç fiyatlarındaki artışın uzun vadeli mukaveleler niçiniyle hane halklarına yansımasında bir gecikme olduğunu kaydeden Ricketts, kış aylarında kimi hükümetlerin güç meblağlarında “tavan fiyat” uygulamasına geçebileceğini söylemiş oldu.

AVRUPA’DA YENİLENEBİLİR KAYNAKLARDAN ELEKTRİK ÜRETİMİ DÜŞÜYOR

Öte yandan, kış aylarının yaklaşmasıyla Avrupa ülkelerinin doğal gaz talebinin artacağı, elektrik meblağlarının daha fazla yükseleceği öngörülüyor.

Londra merkezli niyet kuruluşu Ember’in raporuna göre, bu yılın ocak-haziran periyodunda AB ülkelerinde elektrik üretiminin yüzde 14,5’i rüzgar, yüzde 13,9’u hidroelektrik, yüzde 5,8’i güneş, yüzde 4,8’i biyoenerji ve öbür yenilenebilir kaynaklardan sağlandı. bu biçimdece yılın birinci yarısında yenilenebilir kaynakların elektrik üretimdeki hissesi yüzde 39, nükleer gücün hissesi yüzde 26,5, fosil yakıtların hissesi yüzde 34,5 olarak kayıtlara geçti.

Avrupa’da son aylarda bilhassa hidroelektrik ve rüzgar gücü santrallerinin üretiminde kıymetli gerileme yaşanıyor. Yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimindeki düşüşün kelam konusu oranları da değiştirmesi bekleniyor.

KAYNAK: AA