Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’dan dolar açıklaması Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’nde 2022 Merkezi İdare Bütçe ve 2020 Kesin Hesap Kanun Teklifi üzerine milletvekillerinin sorularını cevapladı.
Oktay şu biçimde konuştu:
Bu ülkenin esnafını, KOBİ’sini, girişimcisini, Start-up sahiplerini, e-tüccarını, çiftçisini, besicisini, zanaatkârını, tasarımcısını bir epey teşvik programıyla destekleyen; bizleriz. Öğrencimizin yurdunu da en âlâ koşullarda biz yaptık ve yapıyoruz; öğrencilerimizin kredisini, bursunu da olabilecek en yüksek düzeyde biz veriyoruz.
Çalışanımızın yanındayız; engelli vatandaşımızın ve korunmaya muhtaç çocuklarımızın yanında da biz varız. Doğal afetlerde en süratli biçimde vatandaşımızın imdadına koşan da biziz, afet daha sonrası yaraları en süratli biçimde sararak kentlerimizi bir daha ihya eden de biziz.
AK Parti hükümetlerinin bugüne kadar ne badireler atlattığını, hangi zorluklara göğüs gerdiğini; her şeye karşın büyük ve kuvvetli Türkiye gayesinden şaşmadığını aslında hepiniz biliyorsunuz.
Para ve maliye siyasetlerine değinen Oktay, şu tabirleri kullandı:
Para ve maliye politikalarımız birbiriyle koordineli olarak üst siyaset dokümanlarında belirlenmekte ve yayımlanmaktadır.
Orta Vadeli Program (OVP) salgının tesiriyle yükselen kamu açıklarının tedrici olarak azaltılması ve mali disiplinin sürdürülmesi program devrinde izlenecek maliye siyasetinin temel maksadı olacağı lisana getirilmiştir.
Ayrıyeten, stratejik ölçütler çerçevesinde yürütülen borçlanma siyaseti kapsamında borçlanma yüklü olarak TL cinsinden yapılacağı lisana getirilmiş, yurt içi döviz ve altın cinsi borçlanmaların ise piyasa koşulları çerçevesinde kademeli olarak azaltılması borçlanma siyasetinin temel stratejik maksatlarından birisi olacağı vurgulanmıştır.
Kazanımlarımızın desteği; maliye siyasetimizi kuvvetli bir halde kullanıyor olmamız ve bütçe disiplinimizdir.
“SON İKİ YILDA TÜM DÜNYADA BÜTÇE AÇIKLARI ARTTI”
Oktay, bütçe disiplini konusundaki muhalefet milletvekillerinin tenkitleriyle ilgili şunları belirtti:
Son iki yılda tüm dünyada bütçe açıkları artmıştır. Bütçe açığının ulusal gelire oranı; ABD’de yüzde 5,7’den yüzde 10,8’e, Avro Bölgesi’nde yüzde 0,6’dan yüzde 7,7’ye, Almanya’da yüzde 1,5 fazladan yüzde 7,7 açığa, Fransa’da yüzde 3,1’den yüzde 8,9’a, Çin’de yüzde 6,3’ten yüzde 7,5’e, Hindistan’da yüzde 7,4’ten yüzde 12,8’e yükselmiştir.
Ülkemizde ise salgının ağır kaidelerine ve hükümetimizin deklare ettiğı bir hayli takviyeye karşın bütçe açığını 2020 yılında yüzde 3,5 düzeyinde gerçekleştirdik.
2021 yılı bütçe açığı ise Meclisimizden yüzde 4,3 olarak geçmişken, bir taraftan salgından etkilenen bölümler başta olmak üzere toplumsal ve iktisadi takviye muhtaçlığı olan tüm kısımların ihtiyaçlarını büsbütün karşılayacak biçimde harcama politikalarımızı sürdürürken, başka taraftan sene başında aldığımız tasarruf önlemleriyle yüzde 3,5’lik bir açık düzeyini hedefleyerek bütçemizi faal bir formda yönettik. Sene sonuna yaklaştığımız şu günlerde bu gayesi tutturuyoruz.
FAİZ İNDİRİMİ KARARI
Merkez Bankası’nın siyaset faiz indirimine ait olarak Oktay, şu açıklamalarda bulundu:
Para siyaseti kararları, Para Siyaseti Şurası üyeleri tarafınca alınmaktadır. Bu sebeple tartışmaların Merkez Bankasının bağımsızlığını zedeleyecek bir yere çekilmemesi gerektiğini düşünüyorum.
Ayrıyeten siyaset faizi ve enflasyon denklemine yalnızca dar tek bir çerçeveden bakamayız. Salgının tesirleriyle enflasyonun tüm dünyada bir yükseliş trendinde olduğunu görüyoruz. Lakin enflasyonun artıyor olması Merkez Bankalarının illa ki enflasyon üzerinde bir siyaset faizi uygulaması manasına gelmiyor.
Örneğin gelişmiş birçoklarında, şimdi hepsinde siyaset faizleri enflasyonun çok altındadır. ABD’de yüzde 5,4 enflasyon varken siyaset faizinin yüzde 0,25 olduğunu görüyoruz. Bu örneğe Kanada, Almanya, Fransa, İtalya, İngiltere ve Japonya üzere birfazlaca ülkeyi dahil edebiliriz.
Gelişmekte olan ülkeler açısından da misal bir durum kelam konusu. Örneğin Brezilya’da yüzde 10,25 enflasyona karşılık faizin yüzde 6,25, Meksika’da ise enflasyon yüzde 6 iken faizin yüzde 4,75 olduğunu görüyoruz.
BÜYÜKELÇİLERİN OSMAN KAVALA AÇIKLAMASI
Oktay Türkiye’de devam eden dava süreciyle ilgili 10 büyükelçinin ortak açıklamasına değinerek, ortak açıklamanın toplumun her kesitinde infial oluşturduğunu tabir etti. Oktay, mevzuyla alakalı şunları söylemiş oldu:
Bağımsız ve tarafsız Türk yargısına baskı yapmaya niyetlenen bu hadsiz teşebbüse karşı başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere her seviyede reaksiyon gösterdik. Niyetimiz olağan olarak kriz çıkarmak değil, ülkemizin egemenlik hakkına yöneltilen bu saygısızlığa gerekli karşılığı vermekti. Tavrımızı net bir biçimde ortaya koyduk ve yanlışı ortadan kaldırmayı hedefledik.
Türkiye Cumhuriyeti, bağımsız ve hükümran bir devlettir. Yargı yetkisini de bu bağımsızlık ve egemenliğinin gerektirdiği biçimde bağımsız ve tarafsız mahkemeleri eliyle kullanır. Devletin yargı yetkisini zaafa uğratacak hiç bir teşebbüs kabul edilemez. Türkiye Cumhuriyeti maddelerine nazaran Türk mahkemelerinde yargılanan tüm sanıklarla ilgili kararları tereddütsüz Türk mahkemesi verecektir.
Dışarıdan, diğer yerlerden sonuç umanlar hüsrana uğramaya mahkumdur. Bu vesileyle milletlerarası hukukun bir gereğini tekrar hatırlatmakta da yarar görüyorum. Diplomatlar bulundukları ülkenin maddelerine ve yargısal süreçlerine hürmet göstermek zorundadır.
Diplomatik bağışıklıklar bulunulan ülkenin bağımsızlık ve egemenlik haklarına karşı kullanılamaz. Mahkemelerimizde görülmekte olan davalara hangi saikle olursa olsun dışarıdan hiç bir müdahale kabul edilemez. Müdahale olursa da milletlerarası hukukun ülkemize tanıdığı haklar çerçevesinde karşılığını bulur.
Büyükelçilikler de bu diplomatik teamüllere uymayan yanlışı düzeltmek için çabucak sonrasında bir açıklama yaparak, Diplomatik Bağlantılar hakkındaki Viyana Kontratının 41. unsuruna riayet etmeyi teyit ettiler. Başka bir deyişle, niyetlerinin iç işlerine ve yargıya müdahale olmadığını ortaya koydular.
“37 MİLYON LİRA ÖDENEK GÖNDERİLDİ”
Oktay, Türkiye’nin maruz kaldığı doğal afetlerle ilgili bölgeler için birebir ve nakdi yardımların süratli bir biçimde sonuçlandırıldığını belirterek şunları söylemiş oldu:
Meydana gelen sellerde devletimizin tüm imkânları seferber edilerek afet bölgelerine toplam 2,5 milyar liradan fazla kaynak aktarılmış durumdadır. Şu ana kadar Kastamonu, Sinop ve Bartın’da afetten etkilenen vatandaşlarımıza toplam; 306 milyon 65 bin 349 lira nakdi yardım yapılmıştır, buna kira yardımı, iş yeri hasarlarının yüzde 70’inin karşılanması ve araç yardımları dâhildir.
Kastamonu’da bin 50 konut ve 40 köy konutu, Sinop’ta 80 konut ve 110 köy konutu ve Bartın’da 20 köy konutu olmak üzere toplam bin 130 konut ve 170 köy konutu yapıyoruz. Bunlardan 615 konut ve 110 köy meskeninin ihalesi yapılarak inşaatlarına başlandı.
Adana, Mersin, Antalya, Muğla, Isparta, Burdur ve Denizli vilayetlerimiz ise orman yangınlarından etkilenmiş; yangınlar kısa müddette denetim altına alınmış ve bölgede hasar tespit çalışmaları süratlice tamamlanmıştır.
Bu vilayetlerimize şu ana kadar yaklaşık 37 milyon lira Afet ve Acil Durum Faaliyetleri Ödeneği gönderilmiştir. 28 Temmuz-13 Ağustos 2021 tarihleri içinde toplam 54 vilayette 313 adet orman yangınına 18 su atar uçak, 9 İHA, 66 helikopter, 850 arazöz ve su tankeri, 430 iş makinası ve 5250 işçi ile süratli ve faal müdahale edilerek yangınlar kısa müddette denetim altına alınmıştır.
2022 yılında 10 uçak ve 55 helikopter kiralanması yaparak orman yangınlarıyla gayret kapasitemizi artırmaya devam edeceğiz.
Oktay şu biçimde konuştu:
Bu ülkenin esnafını, KOBİ’sini, girişimcisini, Start-up sahiplerini, e-tüccarını, çiftçisini, besicisini, zanaatkârını, tasarımcısını bir epey teşvik programıyla destekleyen; bizleriz. Öğrencimizin yurdunu da en âlâ koşullarda biz yaptık ve yapıyoruz; öğrencilerimizin kredisini, bursunu da olabilecek en yüksek düzeyde biz veriyoruz.
Çalışanımızın yanındayız; engelli vatandaşımızın ve korunmaya muhtaç çocuklarımızın yanında da biz varız. Doğal afetlerde en süratli biçimde vatandaşımızın imdadına koşan da biziz, afet daha sonrası yaraları en süratli biçimde sararak kentlerimizi bir daha ihya eden de biziz.
AK Parti hükümetlerinin bugüne kadar ne badireler atlattığını, hangi zorluklara göğüs gerdiğini; her şeye karşın büyük ve kuvvetli Türkiye gayesinden şaşmadığını aslında hepiniz biliyorsunuz.
Para ve maliye siyasetlerine değinen Oktay, şu tabirleri kullandı:
Para ve maliye politikalarımız birbiriyle koordineli olarak üst siyaset dokümanlarında belirlenmekte ve yayımlanmaktadır.
Orta Vadeli Program (OVP) salgının tesiriyle yükselen kamu açıklarının tedrici olarak azaltılması ve mali disiplinin sürdürülmesi program devrinde izlenecek maliye siyasetinin temel maksadı olacağı lisana getirilmiştir.
Ayrıyeten, stratejik ölçütler çerçevesinde yürütülen borçlanma siyaseti kapsamında borçlanma yüklü olarak TL cinsinden yapılacağı lisana getirilmiş, yurt içi döviz ve altın cinsi borçlanmaların ise piyasa koşulları çerçevesinde kademeli olarak azaltılması borçlanma siyasetinin temel stratejik maksatlarından birisi olacağı vurgulanmıştır.
Kazanımlarımızın desteği; maliye siyasetimizi kuvvetli bir halde kullanıyor olmamız ve bütçe disiplinimizdir.
“SON İKİ YILDA TÜM DÜNYADA BÜTÇE AÇIKLARI ARTTI”
Oktay, bütçe disiplini konusundaki muhalefet milletvekillerinin tenkitleriyle ilgili şunları belirtti:
Son iki yılda tüm dünyada bütçe açıkları artmıştır. Bütçe açığının ulusal gelire oranı; ABD’de yüzde 5,7’den yüzde 10,8’e, Avro Bölgesi’nde yüzde 0,6’dan yüzde 7,7’ye, Almanya’da yüzde 1,5 fazladan yüzde 7,7 açığa, Fransa’da yüzde 3,1’den yüzde 8,9’a, Çin’de yüzde 6,3’ten yüzde 7,5’e, Hindistan’da yüzde 7,4’ten yüzde 12,8’e yükselmiştir.
Ülkemizde ise salgının ağır kaidelerine ve hükümetimizin deklare ettiğı bir hayli takviyeye karşın bütçe açığını 2020 yılında yüzde 3,5 düzeyinde gerçekleştirdik.
2021 yılı bütçe açığı ise Meclisimizden yüzde 4,3 olarak geçmişken, bir taraftan salgından etkilenen bölümler başta olmak üzere toplumsal ve iktisadi takviye muhtaçlığı olan tüm kısımların ihtiyaçlarını büsbütün karşılayacak biçimde harcama politikalarımızı sürdürürken, başka taraftan sene başında aldığımız tasarruf önlemleriyle yüzde 3,5’lik bir açık düzeyini hedefleyerek bütçemizi faal bir formda yönettik. Sene sonuna yaklaştığımız şu günlerde bu gayesi tutturuyoruz.
FAİZ İNDİRİMİ KARARI
Merkez Bankası’nın siyaset faiz indirimine ait olarak Oktay, şu açıklamalarda bulundu:
Para siyaseti kararları, Para Siyaseti Şurası üyeleri tarafınca alınmaktadır. Bu sebeple tartışmaların Merkez Bankasının bağımsızlığını zedeleyecek bir yere çekilmemesi gerektiğini düşünüyorum.
Ayrıyeten siyaset faizi ve enflasyon denklemine yalnızca dar tek bir çerçeveden bakamayız. Salgının tesirleriyle enflasyonun tüm dünyada bir yükseliş trendinde olduğunu görüyoruz. Lakin enflasyonun artıyor olması Merkez Bankalarının illa ki enflasyon üzerinde bir siyaset faizi uygulaması manasına gelmiyor.
Örneğin gelişmiş birçoklarında, şimdi hepsinde siyaset faizleri enflasyonun çok altındadır. ABD’de yüzde 5,4 enflasyon varken siyaset faizinin yüzde 0,25 olduğunu görüyoruz. Bu örneğe Kanada, Almanya, Fransa, İtalya, İngiltere ve Japonya üzere birfazlaca ülkeyi dahil edebiliriz.
Gelişmekte olan ülkeler açısından da misal bir durum kelam konusu. Örneğin Brezilya’da yüzde 10,25 enflasyona karşılık faizin yüzde 6,25, Meksika’da ise enflasyon yüzde 6 iken faizin yüzde 4,75 olduğunu görüyoruz.
BÜYÜKELÇİLERİN OSMAN KAVALA AÇIKLAMASI
Oktay Türkiye’de devam eden dava süreciyle ilgili 10 büyükelçinin ortak açıklamasına değinerek, ortak açıklamanın toplumun her kesitinde infial oluşturduğunu tabir etti. Oktay, mevzuyla alakalı şunları söylemiş oldu:
Bağımsız ve tarafsız Türk yargısına baskı yapmaya niyetlenen bu hadsiz teşebbüse karşı başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere her seviyede reaksiyon gösterdik. Niyetimiz olağan olarak kriz çıkarmak değil, ülkemizin egemenlik hakkına yöneltilen bu saygısızlığa gerekli karşılığı vermekti. Tavrımızı net bir biçimde ortaya koyduk ve yanlışı ortadan kaldırmayı hedefledik.
Türkiye Cumhuriyeti, bağımsız ve hükümran bir devlettir. Yargı yetkisini de bu bağımsızlık ve egemenliğinin gerektirdiği biçimde bağımsız ve tarafsız mahkemeleri eliyle kullanır. Devletin yargı yetkisini zaafa uğratacak hiç bir teşebbüs kabul edilemez. Türkiye Cumhuriyeti maddelerine nazaran Türk mahkemelerinde yargılanan tüm sanıklarla ilgili kararları tereddütsüz Türk mahkemesi verecektir.
Dışarıdan, diğer yerlerden sonuç umanlar hüsrana uğramaya mahkumdur. Bu vesileyle milletlerarası hukukun bir gereğini tekrar hatırlatmakta da yarar görüyorum. Diplomatlar bulundukları ülkenin maddelerine ve yargısal süreçlerine hürmet göstermek zorundadır.
Diplomatik bağışıklıklar bulunulan ülkenin bağımsızlık ve egemenlik haklarına karşı kullanılamaz. Mahkemelerimizde görülmekte olan davalara hangi saikle olursa olsun dışarıdan hiç bir müdahale kabul edilemez. Müdahale olursa da milletlerarası hukukun ülkemize tanıdığı haklar çerçevesinde karşılığını bulur.
Büyükelçilikler de bu diplomatik teamüllere uymayan yanlışı düzeltmek için çabucak sonrasında bir açıklama yaparak, Diplomatik Bağlantılar hakkındaki Viyana Kontratının 41. unsuruna riayet etmeyi teyit ettiler. Başka bir deyişle, niyetlerinin iç işlerine ve yargıya müdahale olmadığını ortaya koydular.
“37 MİLYON LİRA ÖDENEK GÖNDERİLDİ”
Oktay, Türkiye’nin maruz kaldığı doğal afetlerle ilgili bölgeler için birebir ve nakdi yardımların süratli bir biçimde sonuçlandırıldığını belirterek şunları söylemiş oldu:
Meydana gelen sellerde devletimizin tüm imkânları seferber edilerek afet bölgelerine toplam 2,5 milyar liradan fazla kaynak aktarılmış durumdadır. Şu ana kadar Kastamonu, Sinop ve Bartın’da afetten etkilenen vatandaşlarımıza toplam; 306 milyon 65 bin 349 lira nakdi yardım yapılmıştır, buna kira yardımı, iş yeri hasarlarının yüzde 70’inin karşılanması ve araç yardımları dâhildir.
Kastamonu’da bin 50 konut ve 40 köy konutu, Sinop’ta 80 konut ve 110 köy konutu ve Bartın’da 20 köy konutu olmak üzere toplam bin 130 konut ve 170 köy konutu yapıyoruz. Bunlardan 615 konut ve 110 köy meskeninin ihalesi yapılarak inşaatlarına başlandı.
Adana, Mersin, Antalya, Muğla, Isparta, Burdur ve Denizli vilayetlerimiz ise orman yangınlarından etkilenmiş; yangınlar kısa müddette denetim altına alınmış ve bölgede hasar tespit çalışmaları süratlice tamamlanmıştır.
Bu vilayetlerimize şu ana kadar yaklaşık 37 milyon lira Afet ve Acil Durum Faaliyetleri Ödeneği gönderilmiştir. 28 Temmuz-13 Ağustos 2021 tarihleri içinde toplam 54 vilayette 313 adet orman yangınına 18 su atar uçak, 9 İHA, 66 helikopter, 850 arazöz ve su tankeri, 430 iş makinası ve 5250 işçi ile süratli ve faal müdahale edilerek yangınlar kısa müddette denetim altına alınmıştır.
2022 yılında 10 uçak ve 55 helikopter kiralanması yaparak orman yangınlarıyla gayret kapasitemizi artırmaya devam edeceğiz.