“COVID-19 ve SARS-CoV-2’nin Kaynağını Bulmak İçin Vaktimiz Daralıyor” COVID-19’a niye olan virüs SARS-CoV-2 virüsü, neredeyse 20 ay evvel tanımlandı lakin kesin kaynağı belirsizliğini koruyor. Dünya Sıhhat Örgütü bu bahiste bir ön rapor hazırlatmıştı ve raporun müellifleri, şayet bir karşılık istiyorsak, çalışmaların çabucak yapılması gerektiğini savunan bir yazı kaleme aldılar. Öteki bir deyişle salgının nasıl başladığını bulmak için vaktimiz daralıyor.
Bu yorum metni Nature mecmuasında yayınlandı. Bilim insanları, viroloji, zoonotik hastalıklar ve epidemiyoloji uzmanları, SARS-CoV-2’nin kaynağını anlamak için şimdiye kadar yapılanları özetlemek için yayınlanan makaleyi kullanıyor. Ayrıyeten, COVID-19’un nasıl ortaya çıktığını anlamak için neyin gerekli olduğu konusunda da aksiyon davetinde bulunuyorlar.
Muharrirler; “Bu epeyce değerli araştırmayı yürütmek için fırsat penceresi süratle kapanıyor: rastgele bir gecikme, birtakım çalışmaları biyolojik olarak imkansız hale getirecek. Yıkıcı bir salgının kökenlerini anlamak, bilime dayalı global bundan önceliktir” diye yazdı.
Nisan ayında, DSÖ genel müdürü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, orjinal raporun araştırmanın 1. evresi olduğunu söylemiş oldu. Yayınlanan metin ise ikinci kademe için gereken altı önceliği gösteriyor. Bunlar, virüsün gelmiş olabileceği Çin ortasındaki ve haricindeki bölgelerde hem insanlarda tıpkı vakitte hayvanlarda yapılan araştırmaları içeriyor.
Yarasalar ve potansiyel orta konaklar üzere yırtıcı hayvanların da virüsün mümkün rezervuarlarını belirlemeye çalışarak kapsamlı bir biçimde araştırılması gerekiyor. Ve son olarak, ortaya çıkacak yeni sağlam ipuçlarının takip edilmesi gerekiyor. Ve bunun mümkün olması için milletlerarası işbirliği ve şeffaflık kaide.
Yazıda şu tabirler dikkat çekiyor: “SARS-CoV-2’nin kökenlerine yönelik araştırmalar kritik bir noktada. Hem DSÖ milletlerarası takımından tıpkı vakitte Çin takımından ilerlemeye isteklilik var. En değerlisi, Çin ortasındaki ve haricindeki insanların ve hayvanların kritik geri izlemesini yürütmenin biyolojik fizibilite penceresi süratle kapanıyor. SARS-CoV-2 antikorları zayıflıyor, bu niçinle daha fazla numune toplamak ve Aralık 2019’dan evvel maruz kalmış olabilecek şahısları test etmek getiriler sağlayacak.“
Yorum metni ayrıyeten raporun aldığı birtakım tenkitlere değinmek için bir fırsat oldu. Medyada bir fazlaca kişi, bilhassa virüsün bir laboratuvardan yayıldığı fikrine odaklandı. Takım aslında bu iddiayı raporda ayrıntılı bir biçimde inceledi lakin bu fikri destekleyen hiç bir ispat bulamadı.
Araştırmacıların açıklamasına göre “Raporda ve bu biçimdedan beri, laboratuvar sızıntısı hipotezini destekleyen rastgele bir datanın yayınlanması ve DSÖ’ye sunulması için kamuoyuna davette bulunduk. Şimdiye kadar hiç biri olmadı.“
Rapora dahil olmayan farklı bir milletlerarası bilim insanı kümesi, laboratuvar hipotezinin yanlışsız olduğunu gösteren hiç bir delil bulunmadığını yinelıyor. Ve yalnızca buna odaklanmak ve bunun yerine daha mümkün hipotezleri dikkate almamanın, aslında bizi gelecekteki salgınlara karşı daha savunmasız bırakacağını da iddia ediyor.
Bu yorum metni Nature mecmuasında yayınlandı. Bilim insanları, viroloji, zoonotik hastalıklar ve epidemiyoloji uzmanları, SARS-CoV-2’nin kaynağını anlamak için şimdiye kadar yapılanları özetlemek için yayınlanan makaleyi kullanıyor. Ayrıyeten, COVID-19’un nasıl ortaya çıktığını anlamak için neyin gerekli olduğu konusunda da aksiyon davetinde bulunuyorlar.
Muharrirler; “Bu epeyce değerli araştırmayı yürütmek için fırsat penceresi süratle kapanıyor: rastgele bir gecikme, birtakım çalışmaları biyolojik olarak imkansız hale getirecek. Yıkıcı bir salgının kökenlerini anlamak, bilime dayalı global bundan önceliktir” diye yazdı.
Nisan ayında, DSÖ genel müdürü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, orjinal raporun araştırmanın 1. evresi olduğunu söylemiş oldu. Yayınlanan metin ise ikinci kademe için gereken altı önceliği gösteriyor. Bunlar, virüsün gelmiş olabileceği Çin ortasındaki ve haricindeki bölgelerde hem insanlarda tıpkı vakitte hayvanlarda yapılan araştırmaları içeriyor.
Yarasalar ve potansiyel orta konaklar üzere yırtıcı hayvanların da virüsün mümkün rezervuarlarını belirlemeye çalışarak kapsamlı bir biçimde araştırılması gerekiyor. Ve son olarak, ortaya çıkacak yeni sağlam ipuçlarının takip edilmesi gerekiyor. Ve bunun mümkün olması için milletlerarası işbirliği ve şeffaflık kaide.
Yazıda şu tabirler dikkat çekiyor: “SARS-CoV-2’nin kökenlerine yönelik araştırmalar kritik bir noktada. Hem DSÖ milletlerarası takımından tıpkı vakitte Çin takımından ilerlemeye isteklilik var. En değerlisi, Çin ortasındaki ve haricindeki insanların ve hayvanların kritik geri izlemesini yürütmenin biyolojik fizibilite penceresi süratle kapanıyor. SARS-CoV-2 antikorları zayıflıyor, bu niçinle daha fazla numune toplamak ve Aralık 2019’dan evvel maruz kalmış olabilecek şahısları test etmek getiriler sağlayacak.“
Yorum metni ayrıyeten raporun aldığı birtakım tenkitlere değinmek için bir fırsat oldu. Medyada bir fazlaca kişi, bilhassa virüsün bir laboratuvardan yayıldığı fikrine odaklandı. Takım aslında bu iddiayı raporda ayrıntılı bir biçimde inceledi lakin bu fikri destekleyen hiç bir ispat bulamadı.
Araştırmacıların açıklamasına göre “Raporda ve bu biçimdedan beri, laboratuvar sızıntısı hipotezini destekleyen rastgele bir datanın yayınlanması ve DSÖ’ye sunulması için kamuoyuna davette bulunduk. Şimdiye kadar hiç biri olmadı.“
Rapora dahil olmayan farklı bir milletlerarası bilim insanı kümesi, laboratuvar hipotezinin yanlışsız olduğunu gösteren hiç bir delil bulunmadığını yinelıyor. Ve yalnızca buna odaklanmak ve bunun yerine daha mümkün hipotezleri dikkate almamanın, aslında bizi gelecekteki salgınlara karşı daha savunmasız bırakacağını da iddia ediyor.