Bu sene 215 milyar TL’yi çöpe atmışız Dünya pandemi ile gayretini sürdürürken; global iktisat de epeyce farklı sorunlarla boğuşmaya başladı. Artan talep ve buna yetişemeyen arz, hayli farklı krizleri gündeme getirdi. Bugün güçten ham hususa, tarımdan lojistiğe kadar biroldukça alanda önemli kasvet yaşanıyor. O denli ki dünyanın dev ülkeleri güçsüz kalıyor, besin ve ham unsur bulunamıyor. Sokakta yakıt kuyrukları, marketlerde boş raflar, üretimi durduran seralar ve tarım işletmeleri; insanlığı önemli manada tehdit ediyor. Daha da şiddetlenmesinden korkulan bu arz külfeti, artık her şeyin değerini bilmemiz gerektiğini bir kez daha gündeme getirdi. Dünyada ve ülkemizde devam eden israfın boyutlarına baktımızda ise, epeyce vahim bir tablo ile karşılaşıyoruz.
BESİNİN 3’TE 1’İ ZİYAN
İsrafı Tedbire Vakfı tarafınca paylaşılan son rapora bakılırsa, dünyadaki durum şu biçimde:
* Her yıl dünyada üretilen besinlerin üçte biri kayboluyor yahut israf ediliyor. Bu ölçü 1,3 milyar ton besine karşılık geliyor.
* Gelişmiş ülkelerde israf edilen besinin maliyeti 680 milyar dolar iken gelişmekte olan ülkelerde bu sayı 310 milyar doları buluyor.
* Meyve ve sebzeler en yüksek oranda israf edilen besin eserleri olarak dikkat çekiyor.
* ABD ve Avrupa ülkeleri tarafınca israf edilen besin ölçüsü, dünya nüfusunun üç katını besleyebilecek ölçüde bulunuyor.
* Varlıklı ülkelerde yalnızca tüketiciler tarafınca israf edilen besin ölçüsü 230 milyon ton… Bu ölçü Sahra Altı Afrika ülkelerinin ürettiği besin ölçüsüne eşit…
* Tüketiciler tarafınca israf edilen besin ölçüsü Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerinde 95-115 kilogram içinde iken Sahra Altı Afrika ve Güney Asya ülkelerinde 6-11 kilogram içinde…
* Boston Consulting Group tarafınca gerçekleştirilen araştırmalara göre, besin israfı bugün olduğu üzere artmaya devam ederse, 2030 yılında 2,1 milyar tona ve 1,5 trilyon dolar israf fiyatına ulaşacak.
TÜRKİYE’DE DURUM
Türkiye’de durum epey farklı değil. Besin ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu tarafınca yapılan çalışmalara nazaran;
* İsraf edilen besin ölçüsü yıllık 26 milyon tonu buluyor. Bu ölçü, 215 milyar Türk lirasına karşılık geliyor.
* Bir yılda yaklaşık 50 milyon ton meyve ve zerzevatın yüzde 25 ila 40’ı, tarladan çatala kadarki süreçte çeşitli sebeplerle kayboluyor.
2021 BM Besin İsrafı Endeksi Raporu’na göre de; Türkiye’de her yıl kişi başına 93 kilogram yiyecek çöpe atılıyor. Türkiye, dünya genelinde en çok besinin israf edildiği ülkeler içinde yer alıyor. Yapılan hesaplamalara göre yıllık 26 milyon tonu bulan israf önlenirse, Türkiye’de besin meblağlarında ortalama yüzde 25 indirim yaşanacak. Bu da enflasyonu en az 6 puan geriye çekecek.
7 MİLYON EKMEĞİ ATIYORUZ, 3.5 TL OLUNCA DA KIZIYORUZ
Türkiye’de önemli manada ekmek israfı yaşanıyor. Son devirde “fiyatı arttı” diye yansılar yükselirken, öteki taraftan her gün 7 milyon ekmeği çöpe atıyoruz. Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu Lideri Bendevi Palandöken; ekmek, su, besin eserleri ya da güç üzere birfazlaca hususta israfın boyutunun her geçen gün arttığını belirtti. Palandöken “Ülkemizde günde 100 milyona yakın ekmek üretiliyor ve bunun 7 milyona yakını çöpe gidiyor. Konutlarda ısıtma ve aydınlatmada kullanılan gücün yüzde 35’i israf ediliyor. Tasarruf etme dönemindeyiz. Damlatan muslukları tamir ettirmek, gereksinimden fazla ekmek, besin, kıyafet ya da ayakkabı almamak, kullanılmayan ışıkları kapatmak üzere sıradan lakin epey tesirli davranışları alışkanlık hâline getirmeliyiz.” dedi.
SUYUMUZ BOŞA AKIYOR
Hayati değere sahip suda da tablo birebir. Dünya çapında 1,1 milyar insan pak suya erişemiyor. Türkiye’de de kullanılabilir yer üstü ve yer altı su potansiyeli yıllık 115 milyar metreküp civarında. Lakin yabanî sulama yüzünden yılda 20 milyar metreküp su israf ediliyor.
YALITIMSIZLIĞIN FATURASI 10 MİLYAR DOLAR
Bugün güçte de ortasında bulunduğumuz durum, Türkiye’nin dört bir yanında ısı yalıtımı seferberliği başlatılmasını gerektiriyor. Ülkede yaklaşık 5,5 milyon konutun yalıtıma gereksinimi var. Bu sayı, yapı stokunun da yaklaşık olarak yarısına işaret ediyor. Bunun gerçekleşmesi hâlinde yaklaşık 10 milyar dolarlık güç tasarrufu sağlanacak. Güç Verimliliği Derneği İcra Konseyi Lideri Prof. Dr. Emre Alkin “Konutlarda tüketilen gücün yaklaşık yüzde 80’i verimsiz kullanılıyor. Isı yalıtımı yapılan bina sahiplerini, faturalarında yüzde 50’ye varan tasarruf elde edebiliyor. 50 milyar dolar civarında bir güç ithalatımız var. Bunun 22,5 milyar doları direkt binaların ısıtılması ve soğutulmasına gidiyor. Bu sayının yarıya indirilmesi lazım ki, cari açığımızda daralma olsun, döviz üzerinde baskı azalsın” diye konuştu. Isı, Su, Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneğinin bilgilerine nazaran; ısı yalıtımına yapılan harcamalar, faturaları yüzde 50 civarında düşürüyor. bu biçimdece yalıtıma yapılan harcama, en çok beş yılda kendini amorti ediyor.
KAYNAK: TÜRKİYE GAZETESİ
BESİNİN 3’TE 1’İ ZİYAN
İsrafı Tedbire Vakfı tarafınca paylaşılan son rapora bakılırsa, dünyadaki durum şu biçimde:
* Her yıl dünyada üretilen besinlerin üçte biri kayboluyor yahut israf ediliyor. Bu ölçü 1,3 milyar ton besine karşılık geliyor.
* Gelişmiş ülkelerde israf edilen besinin maliyeti 680 milyar dolar iken gelişmekte olan ülkelerde bu sayı 310 milyar doları buluyor.
* Meyve ve sebzeler en yüksek oranda israf edilen besin eserleri olarak dikkat çekiyor.
* ABD ve Avrupa ülkeleri tarafınca israf edilen besin ölçüsü, dünya nüfusunun üç katını besleyebilecek ölçüde bulunuyor.
* Varlıklı ülkelerde yalnızca tüketiciler tarafınca israf edilen besin ölçüsü 230 milyon ton… Bu ölçü Sahra Altı Afrika ülkelerinin ürettiği besin ölçüsüne eşit…
* Tüketiciler tarafınca israf edilen besin ölçüsü Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerinde 95-115 kilogram içinde iken Sahra Altı Afrika ve Güney Asya ülkelerinde 6-11 kilogram içinde…
* Boston Consulting Group tarafınca gerçekleştirilen araştırmalara göre, besin israfı bugün olduğu üzere artmaya devam ederse, 2030 yılında 2,1 milyar tona ve 1,5 trilyon dolar israf fiyatına ulaşacak.
TÜRKİYE’DE DURUM
Türkiye’de durum epey farklı değil. Besin ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu tarafınca yapılan çalışmalara nazaran;
* İsraf edilen besin ölçüsü yıllık 26 milyon tonu buluyor. Bu ölçü, 215 milyar Türk lirasına karşılık geliyor.
* Bir yılda yaklaşık 50 milyon ton meyve ve zerzevatın yüzde 25 ila 40’ı, tarladan çatala kadarki süreçte çeşitli sebeplerle kayboluyor.
2021 BM Besin İsrafı Endeksi Raporu’na göre de; Türkiye’de her yıl kişi başına 93 kilogram yiyecek çöpe atılıyor. Türkiye, dünya genelinde en çok besinin israf edildiği ülkeler içinde yer alıyor. Yapılan hesaplamalara göre yıllık 26 milyon tonu bulan israf önlenirse, Türkiye’de besin meblağlarında ortalama yüzde 25 indirim yaşanacak. Bu da enflasyonu en az 6 puan geriye çekecek.
7 MİLYON EKMEĞİ ATIYORUZ, 3.5 TL OLUNCA DA KIZIYORUZ
Türkiye’de önemli manada ekmek israfı yaşanıyor. Son devirde “fiyatı arttı” diye yansılar yükselirken, öteki taraftan her gün 7 milyon ekmeği çöpe atıyoruz. Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu Lideri Bendevi Palandöken; ekmek, su, besin eserleri ya da güç üzere birfazlaca hususta israfın boyutunun her geçen gün arttığını belirtti. Palandöken “Ülkemizde günde 100 milyona yakın ekmek üretiliyor ve bunun 7 milyona yakını çöpe gidiyor. Konutlarda ısıtma ve aydınlatmada kullanılan gücün yüzde 35’i israf ediliyor. Tasarruf etme dönemindeyiz. Damlatan muslukları tamir ettirmek, gereksinimden fazla ekmek, besin, kıyafet ya da ayakkabı almamak, kullanılmayan ışıkları kapatmak üzere sıradan lakin epey tesirli davranışları alışkanlık hâline getirmeliyiz.” dedi.
SUYUMUZ BOŞA AKIYOR
Hayati değere sahip suda da tablo birebir. Dünya çapında 1,1 milyar insan pak suya erişemiyor. Türkiye’de de kullanılabilir yer üstü ve yer altı su potansiyeli yıllık 115 milyar metreküp civarında. Lakin yabanî sulama yüzünden yılda 20 milyar metreküp su israf ediliyor.
YALITIMSIZLIĞIN FATURASI 10 MİLYAR DOLAR
Bugün güçte de ortasında bulunduğumuz durum, Türkiye’nin dört bir yanında ısı yalıtımı seferberliği başlatılmasını gerektiriyor. Ülkede yaklaşık 5,5 milyon konutun yalıtıma gereksinimi var. Bu sayı, yapı stokunun da yaklaşık olarak yarısına işaret ediyor. Bunun gerçekleşmesi hâlinde yaklaşık 10 milyar dolarlık güç tasarrufu sağlanacak. Güç Verimliliği Derneği İcra Konseyi Lideri Prof. Dr. Emre Alkin “Konutlarda tüketilen gücün yaklaşık yüzde 80’i verimsiz kullanılıyor. Isı yalıtımı yapılan bina sahiplerini, faturalarında yüzde 50’ye varan tasarruf elde edebiliyor. 50 milyar dolar civarında bir güç ithalatımız var. Bunun 22,5 milyar doları direkt binaların ısıtılması ve soğutulmasına gidiyor. Bu sayının yarıya indirilmesi lazım ki, cari açığımızda daralma olsun, döviz üzerinde baskı azalsın” diye konuştu. Isı, Su, Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneğinin bilgilerine nazaran; ısı yalıtımına yapılan harcamalar, faturaları yüzde 50 civarında düşürüyor. bu biçimdece yalıtıma yapılan harcama, en çok beş yılda kendini amorti ediyor.
KAYNAK: TÜRKİYE GAZETESİ