Bu “iş”te bir karşıtlık var: İş fazlaca çalışan yok Türkiye’de işsiz sayısı 3,9 milyon, işsizlik oranı ise yüzde 12. İş beğenmeyenler ve iş aramayanlarla birlikte oran 23,6’ya yükseliyor. Buna karşın üretim ve imalat dalında yaşanan eleman sorunu süratle büyüyor. Bu durum işsizliği körüklerken, bununla birlikte üretim tarafında aksamalara niye oluyor. en çok elemanı makine-imalat, dokumacılık, mobilya üzere emek ağır dallar arıyor. İşverenler, gençlerin masa başı çalışmak istediklerini ve bu niçinle orta eleman sorunu yaşandığını söylüyor. Yetişmiş bir CNC operatörünün maaşı 8 bin liralara kadar çıkıyor. Bir mobilya ustası 7 bin lira civarında maaş alıyor. Demir doğrama atölyesinde çırak olarak başlayan bir kişi 3.500 lira kazanıyor. Lakin bu meslekler gençlere sıkıntı geliyor. Emek ağır bölümlerin iş verenleri, beyaz yakalı olma hayali peşinde koşanların bir yerden daha sonra AVM’lerde tezgâhtarlık yapmak zorunda kaldıklarını ve meslek sahibi olamadıklarını tabir ediyor.
MAKİNE İSTEMİYORLAR
Tezmaksan İdare Konseyi Lideri Hakan Aydoğdu, nitelikli eleman bulunamaması niçiniyle birfazlaca işletmenin üretimi durdurduğunu tabir etti. Mesleğe yeni başlayan bir CNC operatörünün 3-4 bin lira içinde maaş aldığını söz eden Aydoğdu “Yetişmiş CNC operatörü bulmak neredeyse imkânsız. O denli ki yetişmiş bir CNC operatörünün maaşı 7-8 bin liraları buluyor. Meslek liselerine gittik. Seminerlerde 40 bin gence ulaştık. Her 10 gençten yalnızca birinin ya da ikisinin mezun olduktan daha sonra makine alanında çalışmak istediğini gözlemledik. Bu süreçte gördüğümüz başka bir şey de gençler meslek liselerinde okuyor lakin ne okuduklarını bilmiyor, mezun olduklarında ne olacakları konusunda ayrıntıları yok. Bölümün geleceğini anlatınca fikirleri değişiyor. Çocuklara endüstriyi gerçek anlatırsak, onların mesleğini seveceğini düşünüyoruz. Mesleklerini severlerse işin niteliği artar. bu biçimdece sorun da çözülür’’ dedi.
MESLEĞİ SEVDİRMEK LAZIM
Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Lideri Ahmet Güleç, mobilya bölümünde çalışacak nitelikli eleman bulunamadığını tabir ederek “Emek ağır mesleklere talep yok. Gençlerimiz masa başında çalışmak istiyor. Bizim orta eleman gereksinimimiz var. Örneğin marangoz, döşemeci ve boyacı üzere… Maaş ortalaması da 5 bin lira civarında. Gençlere bir meslek sahibi olmanın ne kadar manalı olduğunu uygun anlatmamız gerekiyor. Meslek liselerine olan talep azalıyor. Mezun olanlar da kesime girdikten daha sonra tercihlerini değiştiriyor. Bu, sadece işsizliğe niye olmuyor. Eleman kasveti niçiniyle üretimde de aksamalar yaşanıyor. ötürüsıyla Türkiye iktisadının de en önemli sıkıntısı” diye konuştu.
İstanbul Beylikdüzü Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren Işık Ferforje şirketinin yetkilisi Adem Büyükusta, 3 aydır çalışacak eleman bulamadıklarını belirterek “Suriyeliler bizim işimizi elimizden aldı diye söylenenler, gelip doğrama atölyesinde çalışmak istemiyor. Aylardır arayışımız sürüyor. Kendi vatandaşımıza iş vermek isteriz ancak yok. Suriyeliler en azından iş yapıyor. Birkaç iş görüşmesi yaptık fakat durum vahim. Daha kaynak makinesini tutmayı bilmeyenler var ve bunlar meslek lisesi mezunları. Bir üniversite mezunu kişi ile görüştük. 4.500 TL maaş artı mesai teklif ettik. ‘Ben üniversite okudum bu işler bana göre değil’ karşılığını verdi. Öteki bir arkadaşı işe aldık, 10 gün daha sonra bıraktı” sözlerini kullandı.
ARTIK SURİYELİ BİLE YOK
Hadımköy’de bulunan Erteks şirketinin üretim müdürü Ramazan Gürbüz, artık Suriyeli bile bulunamadığını tabir ederek şunları anlattı: Bizim makineci ve ‘ortacı’ diye tabir edilen elemanlara gereksinimimiz var. Yaklaşık 2 aydır iş ilanımız açıkta duruyor. Gelenlerin birçok yabancı vatandaşlar. bir süre onlarla çalışmaya devam ettik. Yaz aylarının gelmesiyle onlar da işten ayrıldı. Ben mevcut çalışanlarımın mesai saatlerini artırmak durumunda kaldım. Yetiştirmemiz gereken siparişler var. ‘Ortacı’ denilen ve tüm üretim sürecinde ortalığı toplayan bir kişi 3.500 civarında maaş alıyor. hiç bir nitelik aramıyoruz lakin müracaat yapan yok.
ÇALIŞANLAR DA SIKINTILI…
Fiyatı az buluyorlar
Türkiye Gazetesi’nden Kaan Zenginli’nin meslek sitelerinden ulaştığı iş arayan bireyler ise farklı badireleri lisana getiriyor.
Batuhan Gönenç (Endüstri meslek lisesi mezunu): İlk işe başlamak için verilen fiyatlar az ve çalışma kaideleri güç. İnternetten müracaat yaparak birkaç görüşmeye gittim. Gittiğim iş görüşmelerinden dönüş alamadım. Daima ‘Size döneceğiz’ karşılığı aldım. Üniversite diploması istediler. Lakin ben staj periyodunda mesleği öğrendim. CNC işini biliyorum, sonuç alamadım. Bir de minimum fiyat teklif ettiler. Ayrıyeten yetişmiş eleman arıyorlar lakin yetiştirmeden eleman da olmuyor. Motorlu kuryelik yapmaya başladım. En azından daha fazlaca para kazanıyorum.
Büşra Yılmaz (Üniversite mezunu): Çeşitli fabrikalarda çalıştım. Asıl mesleğim moda tasarımcılığı fakat stilist danışmanlığından işe başlatıyorlar. O da 3 bin lira civarında… İşi öğrenmeden yüksek maaş alamıyoruz. Stilist yardımcılığından moda tasarımcılığına yükselmek dört yılı buluyor. O mühlet zarfında da bu maaşlarla geçinemiyoruz. En son şirketimde 6 ay sigortasız çalıştım. ‘İşi öğren sigortanı yapacağız’ dediler ancak yapmadılar. Dava bile açtım.
Osman Karataş (Kaynakçı): Benim baba mesleği bu. Gittiğim atölyelerde daima Suriyeliler var. Çok uygun fiyata çalışıyorlar. Ben mesleğimi epey uygun biliyorum. Suriyeliler, piyasayı düşürdüğü için teklif ettikleri fiyat tatmin etmedi. İki ay evvel bir atölyeden ayrıldım. İçeride 15 kişi çalışıyorduk, 10 kişi yabancı uyrukluydu. Kendi kümeleri var. Bizi dışlıyorlar. Minimum fiyat alıyordum, hafta sonu bile iş yapıyorduk. Lakin mesai yazılmıyordu. İşverenden artırım istedim, ‘Hayır’ yanıtı verdi ve ‘Sen bilirsin bana eleman fazlaca’ deyince işi bıraktım.
KAYNAK: TÜRKİYE GAZETESİ
MAKİNE İSTEMİYORLAR
Tezmaksan İdare Konseyi Lideri Hakan Aydoğdu, nitelikli eleman bulunamaması niçiniyle birfazlaca işletmenin üretimi durdurduğunu tabir etti. Mesleğe yeni başlayan bir CNC operatörünün 3-4 bin lira içinde maaş aldığını söz eden Aydoğdu “Yetişmiş CNC operatörü bulmak neredeyse imkânsız. O denli ki yetişmiş bir CNC operatörünün maaşı 7-8 bin liraları buluyor. Meslek liselerine gittik. Seminerlerde 40 bin gence ulaştık. Her 10 gençten yalnızca birinin ya da ikisinin mezun olduktan daha sonra makine alanında çalışmak istediğini gözlemledik. Bu süreçte gördüğümüz başka bir şey de gençler meslek liselerinde okuyor lakin ne okuduklarını bilmiyor, mezun olduklarında ne olacakları konusunda ayrıntıları yok. Bölümün geleceğini anlatınca fikirleri değişiyor. Çocuklara endüstriyi gerçek anlatırsak, onların mesleğini seveceğini düşünüyoruz. Mesleklerini severlerse işin niteliği artar. bu biçimdece sorun da çözülür’’ dedi.
MESLEĞİ SEVDİRMEK LAZIM
Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Lideri Ahmet Güleç, mobilya bölümünde çalışacak nitelikli eleman bulunamadığını tabir ederek “Emek ağır mesleklere talep yok. Gençlerimiz masa başında çalışmak istiyor. Bizim orta eleman gereksinimimiz var. Örneğin marangoz, döşemeci ve boyacı üzere… Maaş ortalaması da 5 bin lira civarında. Gençlere bir meslek sahibi olmanın ne kadar manalı olduğunu uygun anlatmamız gerekiyor. Meslek liselerine olan talep azalıyor. Mezun olanlar da kesime girdikten daha sonra tercihlerini değiştiriyor. Bu, sadece işsizliğe niye olmuyor. Eleman kasveti niçiniyle üretimde de aksamalar yaşanıyor. ötürüsıyla Türkiye iktisadının de en önemli sıkıntısı” diye konuştu.
İstanbul Beylikdüzü Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren Işık Ferforje şirketinin yetkilisi Adem Büyükusta, 3 aydır çalışacak eleman bulamadıklarını belirterek “Suriyeliler bizim işimizi elimizden aldı diye söylenenler, gelip doğrama atölyesinde çalışmak istemiyor. Aylardır arayışımız sürüyor. Kendi vatandaşımıza iş vermek isteriz ancak yok. Suriyeliler en azından iş yapıyor. Birkaç iş görüşmesi yaptık fakat durum vahim. Daha kaynak makinesini tutmayı bilmeyenler var ve bunlar meslek lisesi mezunları. Bir üniversite mezunu kişi ile görüştük. 4.500 TL maaş artı mesai teklif ettik. ‘Ben üniversite okudum bu işler bana göre değil’ karşılığını verdi. Öteki bir arkadaşı işe aldık, 10 gün daha sonra bıraktı” sözlerini kullandı.
ARTIK SURİYELİ BİLE YOK
Hadımköy’de bulunan Erteks şirketinin üretim müdürü Ramazan Gürbüz, artık Suriyeli bile bulunamadığını tabir ederek şunları anlattı: Bizim makineci ve ‘ortacı’ diye tabir edilen elemanlara gereksinimimiz var. Yaklaşık 2 aydır iş ilanımız açıkta duruyor. Gelenlerin birçok yabancı vatandaşlar. bir süre onlarla çalışmaya devam ettik. Yaz aylarının gelmesiyle onlar da işten ayrıldı. Ben mevcut çalışanlarımın mesai saatlerini artırmak durumunda kaldım. Yetiştirmemiz gereken siparişler var. ‘Ortacı’ denilen ve tüm üretim sürecinde ortalığı toplayan bir kişi 3.500 civarında maaş alıyor. hiç bir nitelik aramıyoruz lakin müracaat yapan yok.
ÇALIŞANLAR DA SIKINTILI…
Fiyatı az buluyorlar
Türkiye Gazetesi’nden Kaan Zenginli’nin meslek sitelerinden ulaştığı iş arayan bireyler ise farklı badireleri lisana getiriyor.
Batuhan Gönenç (Endüstri meslek lisesi mezunu): İlk işe başlamak için verilen fiyatlar az ve çalışma kaideleri güç. İnternetten müracaat yaparak birkaç görüşmeye gittim. Gittiğim iş görüşmelerinden dönüş alamadım. Daima ‘Size döneceğiz’ karşılığı aldım. Üniversite diploması istediler. Lakin ben staj periyodunda mesleği öğrendim. CNC işini biliyorum, sonuç alamadım. Bir de minimum fiyat teklif ettiler. Ayrıyeten yetişmiş eleman arıyorlar lakin yetiştirmeden eleman da olmuyor. Motorlu kuryelik yapmaya başladım. En azından daha fazlaca para kazanıyorum.
Büşra Yılmaz (Üniversite mezunu): Çeşitli fabrikalarda çalıştım. Asıl mesleğim moda tasarımcılığı fakat stilist danışmanlığından işe başlatıyorlar. O da 3 bin lira civarında… İşi öğrenmeden yüksek maaş alamıyoruz. Stilist yardımcılığından moda tasarımcılığına yükselmek dört yılı buluyor. O mühlet zarfında da bu maaşlarla geçinemiyoruz. En son şirketimde 6 ay sigortasız çalıştım. ‘İşi öğren sigortanı yapacağız’ dediler ancak yapmadılar. Dava bile açtım.
Osman Karataş (Kaynakçı): Benim baba mesleği bu. Gittiğim atölyelerde daima Suriyeliler var. Çok uygun fiyata çalışıyorlar. Ben mesleğimi epey uygun biliyorum. Suriyeliler, piyasayı düşürdüğü için teklif ettikleri fiyat tatmin etmedi. İki ay evvel bir atölyeden ayrıldım. İçeride 15 kişi çalışıyorduk, 10 kişi yabancı uyrukluydu. Kendi kümeleri var. Bizi dışlıyorlar. Minimum fiyat alıyordum, hafta sonu bile iş yapıyorduk. Lakin mesai yazılmıyordu. İşverenden artırım istedim, ‘Hayır’ yanıtı verdi ve ‘Sen bilirsin bana eleman fazlaca’ deyince işi bıraktım.
KAYNAK: TÜRKİYE GAZETESİ