Bir köy yerin tabanına batıyor: Obruk fırtınası Konya Ovası’nda son senelerda süratle artan obruk oluşumlarının yanı sıra yüzey yarıkları da çoğunlukla görülmeye başlandı. Global ısınma, suyun çok kullanması ve kuraklığın tesiriyle yer altı su düzeyinin düşmesi, yerin çökmesine ve yüzeyde deformasyona niye oluyor.
Yeraltı sularının azalmasıyla oluşuyor
Yer altı su düzeyindeki azalmaya bağlı oluşan yarıklar, Orta ve Batı Anadolu havzalarının değerli sıkıntılarından biri haline geldi.
Konya’da geçen aylarda Çumra, Karapınar ve Emirgazi ilçelerinde görülen yüzey bozulmaları, yerleşim yerlerinde ve yapılarda deformasyona niye oluyor.
Tuzlukçu’da 50 cm’lik yarıklar
Akşehir havzasında Tuzlukçu’da görülen 50 cm’lik yarıklar, mahalle sakinlerini de endişelendiriyor.
1,5-2 metreyi aşan derinlikte yüzey yarıkları görüldü
Konya Teknik Üniversitesi (KTÜN) Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Eren, AA muhabirine, Konya Ovası’ndaki obruk oluşumlarına yönelik araştırmada gözlemledikleri yüzey yarıklarının gün geçtikçe tesirini artırdığını söylemiş oldu.
Konya’da 1000’den çok obruk bulunuyor: Yalnızca 550’si Karapınar bölgesinde
Yer altı su düzeyindeki azalmaya bağlı oluşan yarıkların, kimi kırsal mahalleleri de tehdit ettiğine işaret eden Eren, şöyleki konuştu:
“2000’li senelerdan bu yana, çok su kullanması ve global ısınmaya bağlı olarak yer altı suyunda kıymetli düşüşler başladı. Yer altı su düzeyindeki düşüşün göstergesi de farklı yer sıkışmasına bağlı olarak yüzey deformasyonu oluşturması. Bunu Orta ve Batı Anadolu havzaları, Tuzlukçu, Akşehir, Aksaray, Karaman, Niğde, Bolvadin, Manisa ve Aydın’da görüyoruz. Bunları, yüzey deformasyonları, yeryüzünde 1,5-2 metreye varan düşey atımlar oluşturan yüzey faylanmaları biçiminde izliyoruz. kimi vakit de genişliği 1,5-2 metreyi aşan yüzey yarıkları biçiminde izliyoruz.”
‘Evlerde hasar ve açılma oluşturmuş’
Konya Kapalı Havzası’nın kenarlarında yüzey faylanmalarına rastlandığını aktaran Eren, şu biçimde devam etti:
“Tuzlukçu ilçesi Çöğürlü mahallesinde tümünü inceleyemedik fakat 400 metrelik kısmında yüzey deformasyonlarına rastladık. Burada köyün yakın kısmında oluşmuş, yerleşim yerinden uzunluktan boya geçiyor. Meskenlerde hasar ve açılma oluşturmuş. Vatandaşlar ayrılan bir duvarı köpükle doldurmaya çalışmış. Onlarca yıldır bu durum devam ediyor. Bunu engellemenin tek yolu, yer altı suyunu belli istikrarda tutmak ve su düzeyindeki düşüşün önüne geçmek. Bunu bugün sağlayabilsek bile kalıcı deformasyon oluşturduğu için 10 yıl kadar devam ediyor. Bu yarıkların oluştuğu yerlerde binalarda daima deformasyon oluşuyor.
Karapınar ve Çumra Adakale’deki gözlemlerimizde yıllık 5-10 santimetre düşey çökme tespit ettik. Yer altı suyundaki azalmayla havzalarımız sözün tam manasıyla çöküyor. Şu anda Orta ve Batı Anadolu havzalarının tamamında bu sorun var. Çok fazla düşümün olduğu yerde yüzey deformasyonlarına yaygın biçimde rastlıyoruz. Bu yarıklar, global ısınma, çok ve yanlış su kullanması, suyun israfı yer altı su düzeyinde çok düşüşe niye oluyor. Bu da farklı taban sıkışmasına bağlı olarak yüzeyde deformasyona niye oluyor.”
Yer altı suları yılda 5-10 metre çekiliyor
Eren, tarımda su kullanmasındaki artışla bir arada su düzeyinin azalmasına, kuraklık, global ısınma ve kentleşmenin tesirli olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:
“Yer altı su düzeyindeki düşüş 2000’li senelerdan evvel 1 metre düşerken şu anda 5-10 metreden çok düşümler görüyoruz. Son on yılda bu oran daha da arttı. Hızlanmaya devam edecek üzere de görünüyor. Bunların obruklarla da kısmen ilgisi var. Yarıklar, büyük çapta olmasa bile yeni obrukların oluşumuna da niye oluyor. Sarsıntılarla ilgisi yok. Emirgazi’de 3 kilometre uzunlukta, Tuzlukçu’da ise 2 kilometre uzunlukta olan yarıklar var. Bu yıl daha da açılma var. Geçen günlerde Emirgazi ilçesindeki yarıkları oluşturan yağmur değil. Zayıflık zonu olduğu için yağmur yalnızca ortaya çıkmasını hızlandırıyor. Yani yüzeye yaklaşmış, oluşmak üzere olan yarıklardan yağmur suları çarçabuk süzülerek görünümü kolaylaştırıyor.”
Yeraltı sularının azalmasıyla oluşuyor
Yer altı su düzeyindeki azalmaya bağlı oluşan yarıklar, Orta ve Batı Anadolu havzalarının değerli sıkıntılarından biri haline geldi.
Konya’da geçen aylarda Çumra, Karapınar ve Emirgazi ilçelerinde görülen yüzey bozulmaları, yerleşim yerlerinde ve yapılarda deformasyona niye oluyor.
Tuzlukçu’da 50 cm’lik yarıklar
Akşehir havzasında Tuzlukçu’da görülen 50 cm’lik yarıklar, mahalle sakinlerini de endişelendiriyor.
1,5-2 metreyi aşan derinlikte yüzey yarıkları görüldü
Konya Teknik Üniversitesi (KTÜN) Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Eren, AA muhabirine, Konya Ovası’ndaki obruk oluşumlarına yönelik araştırmada gözlemledikleri yüzey yarıklarının gün geçtikçe tesirini artırdığını söylemiş oldu.
Konya’da 1000’den çok obruk bulunuyor: Yalnızca 550’si Karapınar bölgesinde
Yer altı su düzeyindeki azalmaya bağlı oluşan yarıkların, kimi kırsal mahalleleri de tehdit ettiğine işaret eden Eren, şöyleki konuştu:
“2000’li senelerdan bu yana, çok su kullanması ve global ısınmaya bağlı olarak yer altı suyunda kıymetli düşüşler başladı. Yer altı su düzeyindeki düşüşün göstergesi de farklı yer sıkışmasına bağlı olarak yüzey deformasyonu oluşturması. Bunu Orta ve Batı Anadolu havzaları, Tuzlukçu, Akşehir, Aksaray, Karaman, Niğde, Bolvadin, Manisa ve Aydın’da görüyoruz. Bunları, yüzey deformasyonları, yeryüzünde 1,5-2 metreye varan düşey atımlar oluşturan yüzey faylanmaları biçiminde izliyoruz. kimi vakit de genişliği 1,5-2 metreyi aşan yüzey yarıkları biçiminde izliyoruz.”
‘Evlerde hasar ve açılma oluşturmuş’
Konya Kapalı Havzası’nın kenarlarında yüzey faylanmalarına rastlandığını aktaran Eren, şu biçimde devam etti:
“Tuzlukçu ilçesi Çöğürlü mahallesinde tümünü inceleyemedik fakat 400 metrelik kısmında yüzey deformasyonlarına rastladık. Burada köyün yakın kısmında oluşmuş, yerleşim yerinden uzunluktan boya geçiyor. Meskenlerde hasar ve açılma oluşturmuş. Vatandaşlar ayrılan bir duvarı köpükle doldurmaya çalışmış. Onlarca yıldır bu durum devam ediyor. Bunu engellemenin tek yolu, yer altı suyunu belli istikrarda tutmak ve su düzeyindeki düşüşün önüne geçmek. Bunu bugün sağlayabilsek bile kalıcı deformasyon oluşturduğu için 10 yıl kadar devam ediyor. Bu yarıkların oluştuğu yerlerde binalarda daima deformasyon oluşuyor.
Karapınar ve Çumra Adakale’deki gözlemlerimizde yıllık 5-10 santimetre düşey çökme tespit ettik. Yer altı suyundaki azalmayla havzalarımız sözün tam manasıyla çöküyor. Şu anda Orta ve Batı Anadolu havzalarının tamamında bu sorun var. Çok fazla düşümün olduğu yerde yüzey deformasyonlarına yaygın biçimde rastlıyoruz. Bu yarıklar, global ısınma, çok ve yanlış su kullanması, suyun israfı yer altı su düzeyinde çok düşüşe niye oluyor. Bu da farklı taban sıkışmasına bağlı olarak yüzeyde deformasyona niye oluyor.”
Yer altı suları yılda 5-10 metre çekiliyor
Eren, tarımda su kullanmasındaki artışla bir arada su düzeyinin azalmasına, kuraklık, global ısınma ve kentleşmenin tesirli olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:
“Yer altı su düzeyindeki düşüş 2000’li senelerdan evvel 1 metre düşerken şu anda 5-10 metreden çok düşümler görüyoruz. Son on yılda bu oran daha da arttı. Hızlanmaya devam edecek üzere de görünüyor. Bunların obruklarla da kısmen ilgisi var. Yarıklar, büyük çapta olmasa bile yeni obrukların oluşumuna da niye oluyor. Sarsıntılarla ilgisi yok. Emirgazi’de 3 kilometre uzunlukta, Tuzlukçu’da ise 2 kilometre uzunlukta olan yarıklar var. Bu yıl daha da açılma var. Geçen günlerde Emirgazi ilçesindeki yarıkları oluşturan yağmur değil. Zayıflık zonu olduğu için yağmur yalnızca ortaya çıkmasını hızlandırıyor. Yani yüzeye yaklaşmış, oluşmak üzere olan yarıklardan yağmur suları çarçabuk süzülerek görünümü kolaylaştırıyor.”