Beşerler, Uzayda Ne Kadar Uzağa Gidebilir; Dünya’dan Ne Kadar Uzaklaşabilir 2021 prestijiyle Amerikalı James Lovell, Fred Haise ve John Swigert, Apollo 13 vazifesi sırasında Dünya’dan en uzağa seyahat eden üç kişi olarak biliniyor. Ay’ın gerisinden uçtuklarında, Dünya yüzeyinden 400.171 kilometre uzaktaydılar. Işığın bu arayı kat etmesi 1.335 saniye sürüyor.
Birçoğumuz mutlaka yıldızlara gitmeyi yahut en azından güneş sistemini keşfetmeyi hayal etmişizdir. Bunu inançlı bir biçimde yapmanın fizibilitesine hala ulaşılabilir değil, lakin katiyetle kendi gezegenimizin konforundan ve güvenliğinden uzaklaşmaya hakikat ilerliyoruz.
Şimdiye dek ulaşamadığımız öbür gezegenlere ulaşabilir miyiz? Muhtemelen evet. Pekala ya öbür yıldızlar? Tahminen bir gün… Pekala ya kainatın sonu? Dünya’dan ne kadar uzağa gidebiliriz? Aslında rastgele bir bilim kurgu tahlili gerektirmeyen bir yol var (ya da en azından bildiğimiz fiziğin ötesinde bir bilgi gerektirmeyen bir usul.)
Uzayın derinliklerine inmemiz için gereksinim duyduğumuz teknolojilere bakalım.
Ay, Mars ve ötesi…
Hedefimiz güneş sistemini keşfetmekse, aslına bakarsan bu hedef için fazlaca sayıda teknolojiye sahibiz. Halihazırda kullanımda olan kuvvetli roketler mevcut ve mürettebatlı araçlar insanları Ay’a ve ötesine taşımak için tasarlanıyor, fakat giderilmesi gereken bir epey telaş de bulunuyor.
Dünya’dan ne kadar uzaklaşırsak, aldığımız kozmik ışınım dozu da o kadar artıyor. Gezegenimizin kuvvetli manyetik alanı bizleri bu ışınımun kıymetli bir kısmından koruyor. Uzayın derinliklerine gittiğinizde ise bu muhafazanın yerini öbür bir şeyin alması gerekiyor. Aslında araştırmacıların bu mevzuda da test ettikleri bir tahlil bulunuyor. Çernobil’de keşfedilen mantarlar ışınımda hayatta kalıyor ve bu canlılar, bir gün uzay araçları ve insan habitatlarında canlı bir muhafaza sistemi olarak kullanılabilir.
Seyahatler da senelerca olmasa da en azından aylarca sürecek ve tek taraf seyahatler hakkında söylenen bir fazlaca şey bulunuyor. Genel olarak, güneş sistemindeki başka her yer, bizi kolay kolay öldürebilecek son derece tehlikeli birer ortam. Buralara ulaşabilirsek de, bu orada başarılı bir biçimde hayatta kalabileceğimiz manasına gelmiyor. Ve tıbbi müdahalelerin birçoklarının uzayda gerçekleştirilmesinin son derece güç olabileceğini unutmayın.
Yakınlarda bir yerlerde uzaylı ömrünün var olma mümkünlüğü da bulunuyor ve bu yüzden oradaki varlığımızın Dünya’nın ötesinde yaşayan potansiyel organizmaları nasıl tehlikeye atabileceğini göz önünde bulundurmamız gerekiyor.
“Yerel” uzay seyahatinin tüm zorluklarının çözülebileceğini düşünüyorsanız (şimdilik çözebileceklerine inanalım), tahminen de dikkatinizi yıldızlara çevirmek istersiniz. İnsanlık öteki bir yıldız sistemine seyahat edebilir mi?
Yıldızlara Gerçek…
İnsanlık, tahminen. Tek bir insan, pek mümkün değil. Örneğin Güneş’e en yakın yıldız olan Proxima Centauri‘ye bakalım. Işık suratında oraya ulaşmak dört yıldan biraz daha uzun sürer. Şimdiye kadarki en süratli uzay aracının suratında seyahat ediyor olsaydık (Güneş’e en yakın yaklaşımı sırasında NASA’nın Parker Solar Probe) oraya ulaşmak neredeyse 8.400 yıl alacaktır. Ve bu müddet, aracı durdurmak için yahut gerekli olabilecek öbür yavaşlamaları hesaba katmıyor.
Ayrıyeten bu yıldıza robotik keşifler göndermek için teklifler de bulunuyor. Minyatür araçlar oraya yalnızca onlarca yıl içerisinde ulaşabilir ve daha büyük nükleer güçlü araçlar bu seyahati birkaç yüz yıl ortasında tamamlayabilir. Bu olasılıklar pek heyecan verici olsalar da, beşerler için pek uygun değiller. İnsanların bu seyahati mümkün olsa bile, bu mühlet hala insan ömrünün ötesinde.
Bu sorun için bir tahlil, jenerasyondan nesle geçecek bir gemi olabilir. Birinci kuşak gezegenimizi terk edecek ve onların torunları yıldıza ulaşacaktır. Açıkçası, bu seyahate birinin niye başlayacağını sorgulamakta da yarar olabilir. Lakin buradaki asıl değerli olan mevzu, ortada kalan kuşakların, bu yıldızlararası orta çocukların ortasında olabileceği etik ve ruhsal durumu incelemektir. Asla görmeyecekleri bir şeye hakikat ilerlemeye devam etmekle ilgilenirler mi?
Işık Suratına Yaklaşmak…
Bu süreci daha da hızlandırabilir miyiz? Ve yakındaki galaksilere ve ötesine de ulaşabilir miyiz? En azından prensipte, bu sorunun yanıtı evet oluyor. Gereksiniminiz olan şey, nazaranceli bir roket. Bu, bir avuç insanın inanılmaz aralıklar kat etmesine müsaade verecektir ve şu anki fizik anlayışımızın ötesinde bir şey gerektirmez.
Işık suratına yaklaştıkça uzay aracında vaktin geçişi yavaşlayacaktır. Bu garip fizik tuhaflığı, ikiz paradoksu ile tanınan hale geldi ve bu göreli rokette, uçup giden ve yaşlanmayan ikiz sizsiniz.
Dışarıdaki saat hala işliyor olacaktır. Yani, Proxima Centauri’ye 4,3 yılda ulaşabilirsiniz, lakin araç üzerinde bu mühlet 3,6 yıl üzere hissedilecektir. Bunun yerine Vega’ya (27 ışıkyılı uzaklıkta) gitmek isteseydiniz, 6,6 yıl üzere hissederdiniz. Ne kadar uzağa giderseniz ışık suratına o kadar yaklaşırsınız ve vakit o kadar yavaş geçer.
bu biçimdece, Samanyolu’nun merkezine 20 yılda yahut iki milyon ışıkyılı uzaklıkta bulunan Andromeda Galaksisine yalnızca 28 yılda ulaşabilirsiniz. Natürel ki bu sırada Dünya’da iki milyon yıl geçecektir.
Kainatın Hududuna Seyahat…
Pekala ne kadar ileri gidebileceğimizin bir sonu var mı? Evet. Cihan genişliyor ve bu genişleme hızlanıyor. Galaksiler içindeki boşluk (fazlaca yakın olmadıkları sürece) her saniye genişler ve genişler. Ve kozmostaki iki şey ortası uzaklık ne kadar fazlaysa, birbirlerinden o kadar çabuk uzaklaşıyor üzere görünüyorlar.
Gökyüzünde gördüğümüz, artık ulaşamadığımız galaksiler var zira bunu yapmanın tek yolu, kozmosun hızlandırılmış genişlemesini telafi etmek için ışık suratından daha süratli hareket etmektir. Bu hudut, kozmolojik ufuk olarak isimlendirilir ve kesin boyutu, kainatı tanımlamak için hakikat kozmolojik formüle bağlıdır… ki bu şu anda devam etmekte olan bir hesaplamadır.
bir daha de onlarca yıl ortasında bu sona ulaşmak mümkün olabilir. Kozmosta boş, soğuk ve işaretsiz bir hudut. Öyleyse niye bu biçimde bir roketimiz yok? Bunun sebebi yakıt. bu biçimdesine sabit bir ivmeyi sürdürmek büyük ölçüde yakıt gerektirir. Son derece verimli bir yansıyı bile düşünseniz (ki bu bizim sahip olmadığımız bir teknoloji), yanınızda epeyce fazla yakıt taşımanız gerekir. Gezegen büyüklüğünde bir yakıt tankı üzere.
özetlemek gerekirsesı, şu anda anladığımız haliyle uzay seyahati pek karmaşık bir sistemdir. Teknik, fizikî, fizyolojik, ruhsal yahut etik olsun, çözmemiz gereken hayli sayıda zorluk bulunuyor. Bu problemlere nasıl yaklaştığımız ise en değerli farkları yaratabilir…
Birçoğumuz mutlaka yıldızlara gitmeyi yahut en azından güneş sistemini keşfetmeyi hayal etmişizdir. Bunu inançlı bir biçimde yapmanın fizibilitesine hala ulaşılabilir değil, lakin katiyetle kendi gezegenimizin konforundan ve güvenliğinden uzaklaşmaya hakikat ilerliyoruz.
Şimdiye dek ulaşamadığımız öbür gezegenlere ulaşabilir miyiz? Muhtemelen evet. Pekala ya öbür yıldızlar? Tahminen bir gün… Pekala ya kainatın sonu? Dünya’dan ne kadar uzağa gidebiliriz? Aslında rastgele bir bilim kurgu tahlili gerektirmeyen bir yol var (ya da en azından bildiğimiz fiziğin ötesinde bir bilgi gerektirmeyen bir usul.)
Uzayın derinliklerine inmemiz için gereksinim duyduğumuz teknolojilere bakalım.
Ay, Mars ve ötesi…
Hedefimiz güneş sistemini keşfetmekse, aslına bakarsan bu hedef için fazlaca sayıda teknolojiye sahibiz. Halihazırda kullanımda olan kuvvetli roketler mevcut ve mürettebatlı araçlar insanları Ay’a ve ötesine taşımak için tasarlanıyor, fakat giderilmesi gereken bir epey telaş de bulunuyor.
Dünya’dan ne kadar uzaklaşırsak, aldığımız kozmik ışınım dozu da o kadar artıyor. Gezegenimizin kuvvetli manyetik alanı bizleri bu ışınımun kıymetli bir kısmından koruyor. Uzayın derinliklerine gittiğinizde ise bu muhafazanın yerini öbür bir şeyin alması gerekiyor. Aslında araştırmacıların bu mevzuda da test ettikleri bir tahlil bulunuyor. Çernobil’de keşfedilen mantarlar ışınımda hayatta kalıyor ve bu canlılar, bir gün uzay araçları ve insan habitatlarında canlı bir muhafaza sistemi olarak kullanılabilir.
Seyahatler da senelerca olmasa da en azından aylarca sürecek ve tek taraf seyahatler hakkında söylenen bir fazlaca şey bulunuyor. Genel olarak, güneş sistemindeki başka her yer, bizi kolay kolay öldürebilecek son derece tehlikeli birer ortam. Buralara ulaşabilirsek de, bu orada başarılı bir biçimde hayatta kalabileceğimiz manasına gelmiyor. Ve tıbbi müdahalelerin birçoklarının uzayda gerçekleştirilmesinin son derece güç olabileceğini unutmayın.
Yakınlarda bir yerlerde uzaylı ömrünün var olma mümkünlüğü da bulunuyor ve bu yüzden oradaki varlığımızın Dünya’nın ötesinde yaşayan potansiyel organizmaları nasıl tehlikeye atabileceğini göz önünde bulundurmamız gerekiyor.
“Yerel” uzay seyahatinin tüm zorluklarının çözülebileceğini düşünüyorsanız (şimdilik çözebileceklerine inanalım), tahminen de dikkatinizi yıldızlara çevirmek istersiniz. İnsanlık öteki bir yıldız sistemine seyahat edebilir mi?
Yıldızlara Gerçek…
İnsanlık, tahminen. Tek bir insan, pek mümkün değil. Örneğin Güneş’e en yakın yıldız olan Proxima Centauri‘ye bakalım. Işık suratında oraya ulaşmak dört yıldan biraz daha uzun sürer. Şimdiye kadarki en süratli uzay aracının suratında seyahat ediyor olsaydık (Güneş’e en yakın yaklaşımı sırasında NASA’nın Parker Solar Probe) oraya ulaşmak neredeyse 8.400 yıl alacaktır. Ve bu müddet, aracı durdurmak için yahut gerekli olabilecek öbür yavaşlamaları hesaba katmıyor.
Ayrıyeten bu yıldıza robotik keşifler göndermek için teklifler de bulunuyor. Minyatür araçlar oraya yalnızca onlarca yıl içerisinde ulaşabilir ve daha büyük nükleer güçlü araçlar bu seyahati birkaç yüz yıl ortasında tamamlayabilir. Bu olasılıklar pek heyecan verici olsalar da, beşerler için pek uygun değiller. İnsanların bu seyahati mümkün olsa bile, bu mühlet hala insan ömrünün ötesinde.
Bu sorun için bir tahlil, jenerasyondan nesle geçecek bir gemi olabilir. Birinci kuşak gezegenimizi terk edecek ve onların torunları yıldıza ulaşacaktır. Açıkçası, bu seyahate birinin niye başlayacağını sorgulamakta da yarar olabilir. Lakin buradaki asıl değerli olan mevzu, ortada kalan kuşakların, bu yıldızlararası orta çocukların ortasında olabileceği etik ve ruhsal durumu incelemektir. Asla görmeyecekleri bir şeye hakikat ilerlemeye devam etmekle ilgilenirler mi?
Işık Suratına Yaklaşmak…
Bu süreci daha da hızlandırabilir miyiz? Ve yakındaki galaksilere ve ötesine de ulaşabilir miyiz? En azından prensipte, bu sorunun yanıtı evet oluyor. Gereksiniminiz olan şey, nazaranceli bir roket. Bu, bir avuç insanın inanılmaz aralıklar kat etmesine müsaade verecektir ve şu anki fizik anlayışımızın ötesinde bir şey gerektirmez.
- Işık Suratında Yeni Rekor Kırıldı (Gibi…)
Işık suratına yaklaştıkça uzay aracında vaktin geçişi yavaşlayacaktır. Bu garip fizik tuhaflığı, ikiz paradoksu ile tanınan hale geldi ve bu göreli rokette, uçup giden ve yaşlanmayan ikiz sizsiniz.
Dışarıdaki saat hala işliyor olacaktır. Yani, Proxima Centauri’ye 4,3 yılda ulaşabilirsiniz, lakin araç üzerinde bu mühlet 3,6 yıl üzere hissedilecektir. Bunun yerine Vega’ya (27 ışıkyılı uzaklıkta) gitmek isteseydiniz, 6,6 yıl üzere hissederdiniz. Ne kadar uzağa giderseniz ışık suratına o kadar yaklaşırsınız ve vakit o kadar yavaş geçer.
bu biçimdece, Samanyolu’nun merkezine 20 yılda yahut iki milyon ışıkyılı uzaklıkta bulunan Andromeda Galaksisine yalnızca 28 yılda ulaşabilirsiniz. Natürel ki bu sırada Dünya’da iki milyon yıl geçecektir.
Kainatın Hududuna Seyahat…
Pekala ne kadar ileri gidebileceğimizin bir sonu var mı? Evet. Cihan genişliyor ve bu genişleme hızlanıyor. Galaksiler içindeki boşluk (fazlaca yakın olmadıkları sürece) her saniye genişler ve genişler. Ve kozmostaki iki şey ortası uzaklık ne kadar fazlaysa, birbirlerinden o kadar çabuk uzaklaşıyor üzere görünüyorlar.
Gökyüzünde gördüğümüz, artık ulaşamadığımız galaksiler var zira bunu yapmanın tek yolu, kozmosun hızlandırılmış genişlemesini telafi etmek için ışık suratından daha süratli hareket etmektir. Bu hudut, kozmolojik ufuk olarak isimlendirilir ve kesin boyutu, kainatı tanımlamak için hakikat kozmolojik formüle bağlıdır… ki bu şu anda devam etmekte olan bir hesaplamadır.
bir daha de onlarca yıl ortasında bu sona ulaşmak mümkün olabilir. Kozmosta boş, soğuk ve işaretsiz bir hudut. Öyleyse niye bu biçimde bir roketimiz yok? Bunun sebebi yakıt. bu biçimdesine sabit bir ivmeyi sürdürmek büyük ölçüde yakıt gerektirir. Son derece verimli bir yansıyı bile düşünseniz (ki bu bizim sahip olmadığımız bir teknoloji), yanınızda epeyce fazla yakıt taşımanız gerekir. Gezegen büyüklüğünde bir yakıt tankı üzere.
özetlemek gerekirsesı, şu anda anladığımız haliyle uzay seyahati pek karmaşık bir sistemdir. Teknik, fizikî, fizyolojik, ruhsal yahut etik olsun, çözmemiz gereken hayli sayıda zorluk bulunuyor. Bu problemlere nasıl yaklaştığımız ise en değerli farkları yaratabilir…