Bağlarda yeni dönem! Ermenistan’a Türkiye ve Azerbaycan piyangosu AA muhabirinin derlediği bilgilere bakılırsa, 2019’da yüzde 7,6 büyüyen Ermenistan iktisadı, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının yanı sıra Karabağ’da Azerbaycan’a karşı yaşadığı hezimet niçiniyle 2020’de yüzde 7,6 küçüldü.
Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla 23 Eylül 1991’de bağımsızlığını kazanan Ermenistan, Kafkasya bölgesinde ekonomik olarak en sıkıntılı ülkelerden birisi haline geldi. Bağımsızlığından evvel metal eserleri, kimya, besin sanayilerinin geliştiği bir tarım-sanayi ülkesi olan Ermenistan, doğal kaynakların neredeyse hiç bulunmadığı, elverişli bir coğrafik pozisyona yahut verimli topraklara sahip olamayan, ekonomik açıdan küçük bir devlete dönüştü.
Ülkenin 2019’da gerçekleştirdiği toplam 2,6 milyar dolarlık ihracatında bakır yüzde 24 hisseyle ana kalem olurken, tütün eserleri yüzde 10, alkol eserleri yüzde 10 ve altın yüzde 8 hisseyle en çok hisseye sahip başka eserler olarak ön plana çıktı.
Toplam büyüklüğü geçen yıl 12,6 milyar dolara gerileyen Ermenistan iktisadında, yurt haricindeki bireyler tarafınca ülkeye yapılan para transferleri ise büyük rol oynuyor. 2019’da yaklaşık 2 milyar dolar bireyler tarafınca Ermenistan’a gönderilirken, kelam konusu ölçünün yüzde 54’ü Rusya’dan, yüzde 14’ü ise ABD’den gerçekleştirildi.
TÜRKİYE İLE DURAN EKONOMİK BAĞLAR HAM HUSUS SORUNU YAŞATIYOR
Ermenistan, en büyük ticaret ortaklarından Türkiye ile bağlarını durma noktasına getirmesi niçiniyle bilhassa ham unsur tedarikinde problemler yaşıyor.
2019’da yaklaşık 5 milyar dolar ithalat gerçekleştiren Ermenistan’ın en epey dış alım gerçekleştirdiği ülkeler içinde Türkiye de bulunuyordu. Türkiye’den 2019’da yaklaşık 300 milyon dolarlık ithalat yapan Ermenistan’ın temin ettiği eserler içinde besin ve dokumacılık üst sıralarda yer alıyordu. Ermenistan, Türkiye’den sırf bitmiş eserler değil beraberinde başta dokumacılık bölümüne katkı sağlayan iplik üzere ham hususları de ithal ediyordu.
Lakin Karabağ savaşının başlamasının akabinde Ermenistan hükümeti, Türkiye’ye yönelik yaptırım uygulama sonucu aldı. Ermenistan İktisat Bakanlığı, kelam konusu sonucun ülke iktisadına ziyan vermesine karşın uygulanmaya devam edeceğini, ilgilerin düzelmesi halinde ise kaldırılabileceğini bildirmişti.
Öte yandan Ermenistan basınına yansıyan haberlerde, yasağa karşın çok sayıda Türk eserinin hala Ermenistan’da bulunabildiğine işaret ediliyor.
Ermenistan iktisadında en çok hisseye sahip ülke olarak ise Rusya ön plana çıkıyor. Rusya, 2019’da Ermenistan’ın ihracatında yüzde 22, ithalatında ise 28,7 hisseye sahipken, başta Gazprom üzere güç şirketleri üzerinden olmak üzere ülkenin en büyük direkt yatırımcısı pozisyonunda.
DEMOGRAFİK SIKINTILAR ARTIYOR
Dünya Bankası, Kovid-19 ve Karabağ savaşında ağır darbe alan Ermeni iktisadının toparlanma sürecine girdiğini fakat bölge ülkeleriyle zayıf ilişkisi ve uzun müddettir devam eden yapısal sıkıntılar niçiniyle kelam konusu sürecin yavaş ilerlediği yorumunda bulunuyor.
Yatırımcıların Ermenistan piyasasına yönelik duyduğu güvensizlik ve yaygın kayıt dışılık oranlarının da bir daha ülke iktisadının önündeki kıymetli problemler olarak ön plana çıktığına işaret ediliyor.
Ermenistan’ın bir diğer sorunu ise bilhassa son senelerda süratli bir artış gösteren dış göç. Zayıf ekonomik şartlar ve ulusal açıdan moral bozucu bir savaş mağlubiyetinin akabinde, Ermeniler ülkelerini terk ediyorlar.
Ermenistan istatistik kurumu ARMSTAT datalarına göre, 2021’in birinci 9 ayında ülkeye giren toplam kişi sayısından 103 bin daha fazla kişi Ermenistan’ı terk etti. Ermenistan nüfusu, 1991’de bağımsızlığını kazanmasından bu yana yüzde 15 azalırken, dış göçün artarak devam etmesi ülke için demografik problemlerin da büyümesine yol açıyor.
“YENİ PERİYOT ERMENİSTAN İÇİN FIRSATLAR SUNMAKTADIR”
Karabağ’daki savaşın sona ermesinin akabinde Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan başta olmak üzere ülkedeki yetkililerin Türkiye ile bağların olağanlaşmasını istediklerine yönelik açıklamaları ise ülke iktisadında olumlu bir müddetç başlatabilir.
Gerek Türkiye gerekse de Azerbaycan ile ulaşımın ve ticaretin tekrar tam manasıyla başlaması, 90’lı senelerdan bu yana sıkıntı günler geçiren Ermenistan iktisadına değerli katkılar sağlayabilir.
Bilhassa Zengezur koridorunun tam kapasiteyle açılması halinde Azerbaycan ve Türkiye’nin kritik kıymete sahip olduğu güç çizgileri ve ulaşım koridorları, Ermenistan’ın da artık faydalanabileceği yeni ticaret imkanları yaratabilir.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da 8 Kasım’da yaptığı açıklamada, Karabağ’ın ve işgal altındaki Azerbaycan topraklarının kurtuluşunun Kafkasya’da yeni bir devrin miladı olacak kadar kıymetli olduğuna işaret ederek, “Öyle ki bu yeni devir Ermenistan’ı da yıllardır kendini içine hapsettiği cendereden çıkartabilecek fırsatlar sunmaktır.” demişti.
Türkiye’nin teşebbüsüyle Azerbaycan, Gürcistan, İran’ın da dahil olduğu ve Rusya’nın da dayanak verdiğini deklare ettiğı 3+3 formatında kurulabilecek bir iş birliği sistemi, Ermenistan için kelam konusu fırsatların başında geliyor.
KAYNAK: AA
Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla 23 Eylül 1991’de bağımsızlığını kazanan Ermenistan, Kafkasya bölgesinde ekonomik olarak en sıkıntılı ülkelerden birisi haline geldi. Bağımsızlığından evvel metal eserleri, kimya, besin sanayilerinin geliştiği bir tarım-sanayi ülkesi olan Ermenistan, doğal kaynakların neredeyse hiç bulunmadığı, elverişli bir coğrafik pozisyona yahut verimli topraklara sahip olamayan, ekonomik açıdan küçük bir devlete dönüştü.
Ülkenin 2019’da gerçekleştirdiği toplam 2,6 milyar dolarlık ihracatında bakır yüzde 24 hisseyle ana kalem olurken, tütün eserleri yüzde 10, alkol eserleri yüzde 10 ve altın yüzde 8 hisseyle en çok hisseye sahip başka eserler olarak ön plana çıktı.
Toplam büyüklüğü geçen yıl 12,6 milyar dolara gerileyen Ermenistan iktisadında, yurt haricindeki bireyler tarafınca ülkeye yapılan para transferleri ise büyük rol oynuyor. 2019’da yaklaşık 2 milyar dolar bireyler tarafınca Ermenistan’a gönderilirken, kelam konusu ölçünün yüzde 54’ü Rusya’dan, yüzde 14’ü ise ABD’den gerçekleştirildi.
TÜRKİYE İLE DURAN EKONOMİK BAĞLAR HAM HUSUS SORUNU YAŞATIYOR
Ermenistan, en büyük ticaret ortaklarından Türkiye ile bağlarını durma noktasına getirmesi niçiniyle bilhassa ham unsur tedarikinde problemler yaşıyor.
2019’da yaklaşık 5 milyar dolar ithalat gerçekleştiren Ermenistan’ın en epey dış alım gerçekleştirdiği ülkeler içinde Türkiye de bulunuyordu. Türkiye’den 2019’da yaklaşık 300 milyon dolarlık ithalat yapan Ermenistan’ın temin ettiği eserler içinde besin ve dokumacılık üst sıralarda yer alıyordu. Ermenistan, Türkiye’den sırf bitmiş eserler değil beraberinde başta dokumacılık bölümüne katkı sağlayan iplik üzere ham hususları de ithal ediyordu.
Lakin Karabağ savaşının başlamasının akabinde Ermenistan hükümeti, Türkiye’ye yönelik yaptırım uygulama sonucu aldı. Ermenistan İktisat Bakanlığı, kelam konusu sonucun ülke iktisadına ziyan vermesine karşın uygulanmaya devam edeceğini, ilgilerin düzelmesi halinde ise kaldırılabileceğini bildirmişti.
Öte yandan Ermenistan basınına yansıyan haberlerde, yasağa karşın çok sayıda Türk eserinin hala Ermenistan’da bulunabildiğine işaret ediliyor.
Ermenistan iktisadında en çok hisseye sahip ülke olarak ise Rusya ön plana çıkıyor. Rusya, 2019’da Ermenistan’ın ihracatında yüzde 22, ithalatında ise 28,7 hisseye sahipken, başta Gazprom üzere güç şirketleri üzerinden olmak üzere ülkenin en büyük direkt yatırımcısı pozisyonunda.
DEMOGRAFİK SIKINTILAR ARTIYOR
Dünya Bankası, Kovid-19 ve Karabağ savaşında ağır darbe alan Ermeni iktisadının toparlanma sürecine girdiğini fakat bölge ülkeleriyle zayıf ilişkisi ve uzun müddettir devam eden yapısal sıkıntılar niçiniyle kelam konusu sürecin yavaş ilerlediği yorumunda bulunuyor.
Yatırımcıların Ermenistan piyasasına yönelik duyduğu güvensizlik ve yaygın kayıt dışılık oranlarının da bir daha ülke iktisadının önündeki kıymetli problemler olarak ön plana çıktığına işaret ediliyor.
Ermenistan’ın bir diğer sorunu ise bilhassa son senelerda süratli bir artış gösteren dış göç. Zayıf ekonomik şartlar ve ulusal açıdan moral bozucu bir savaş mağlubiyetinin akabinde, Ermeniler ülkelerini terk ediyorlar.
Ermenistan istatistik kurumu ARMSTAT datalarına göre, 2021’in birinci 9 ayında ülkeye giren toplam kişi sayısından 103 bin daha fazla kişi Ermenistan’ı terk etti. Ermenistan nüfusu, 1991’de bağımsızlığını kazanmasından bu yana yüzde 15 azalırken, dış göçün artarak devam etmesi ülke için demografik problemlerin da büyümesine yol açıyor.
“YENİ PERİYOT ERMENİSTAN İÇİN FIRSATLAR SUNMAKTADIR”
Karabağ’daki savaşın sona ermesinin akabinde Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan başta olmak üzere ülkedeki yetkililerin Türkiye ile bağların olağanlaşmasını istediklerine yönelik açıklamaları ise ülke iktisadında olumlu bir müddetç başlatabilir.
Gerek Türkiye gerekse de Azerbaycan ile ulaşımın ve ticaretin tekrar tam manasıyla başlaması, 90’lı senelerdan bu yana sıkıntı günler geçiren Ermenistan iktisadına değerli katkılar sağlayabilir.
Bilhassa Zengezur koridorunun tam kapasiteyle açılması halinde Azerbaycan ve Türkiye’nin kritik kıymete sahip olduğu güç çizgileri ve ulaşım koridorları, Ermenistan’ın da artık faydalanabileceği yeni ticaret imkanları yaratabilir.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da 8 Kasım’da yaptığı açıklamada, Karabağ’ın ve işgal altındaki Azerbaycan topraklarının kurtuluşunun Kafkasya’da yeni bir devrin miladı olacak kadar kıymetli olduğuna işaret ederek, “Öyle ki bu yeni devir Ermenistan’ı da yıllardır kendini içine hapsettiği cendereden çıkartabilecek fırsatlar sunmaktır.” demişti.
Türkiye’nin teşebbüsüyle Azerbaycan, Gürcistan, İran’ın da dahil olduğu ve Rusya’nın da dayanak verdiğini deklare ettiğı 3+3 formatında kurulabilecek bir iş birliği sistemi, Ermenistan için kelam konusu fırsatların başında geliyor.
KAYNAK: AA